Fenoptoz veya fenoptozis (feno - görünen veya gösterme, pitoz - programlanmış ölüm, "bitme") 1999'da VP Skulachev tarafından önerilen bir terimdir. Bir organizmanın programlanmış ölümü olgusunu ifade eder, yani bir organizmanın genlerinin, belirli koşullar altında organizmanın hızla bozulmasına ve ölmesine neden olacak özellikler içermesi anlamına gelir. Son zamanlarda yaşlanma "yavaş fenoptoz" olarak nitelendirilmekle beraber "hızlı fenoptoz" kavramı da konuşulmuştur. Fenoptoz, insanlar için etkileri hala araştırılan canlı türlerinin ortak bir özelliğidir. Programlanmış hücre ölümü kavramı, 1964 yılında Lockshin & Williamstarafından böcek dokusu gelişimi ile ilgili olarak, "apoptoz" kavramı tanımlanmadan yaklaşık sekiz yıl önce kullanılmıştı.
Evrimsel önemi
Vücudumuzun içinde, yıpranmış, etkisiz hücreler, tüm organizmanın iyiliği için parçalanır ve geri dönüştürülür.Bu apoptoz adı verilen bir süreçtir. Fenoptozisin evrimsel mekanizma olduğu düşünülmektedir. Burada hasarlı, yaşlı, enfekte veya diğer benzerleri için doğrudan rekabet içinde olan hücrelerin türün lehine olacak şekilde yok olması söz konusudur. "Fenoptoz" stratejisinin evrimsel istikrarlı bir strateji (ESS) olması için özel koşulların var olması gerekir. Organizmaya veya türe zarar veren kısımların ortadan kaldırılması "Biyolojinin samuray kanunu" olarak kabul edilmiştir; yanlış birşeyler olmaktansa ölmek daha iyidir.Stres kaynaklı, akut veya hızlı fenoptoz, üreme gibi bir yaşam olayının neden olduğu bir organizmanın hızlı bozulmasıdır. Hedef hücrenin ortadan kaldırılması, gelişmekte olan yavrular için alan sağlar. Bu durum özellikle yumurtlamadan hemen sonra ölen türler için avantajlı bir durumdur.Yaşa bağlı, yumuşak veya yavaş fenoptoz, uzun süreler boyunca birikmiş stresler nedeniyle bir organizmanın yavaş bozulması ve ölümüdür. Kısacası, yaşlanma, kalp hastalığı, kanser ve yaşa bağlı diğer rahatsızlıkların fenoptoz aracı olduğu öne sürülmüştür. "Yaşlanmanın neden olduğu ölüm, ataların nüfusunu temizler ve yeni yararlı özellikler taşıyan nesiller için yer açar." Yaşın beyinlere kas gücüne göre seçici bir avantaj sağladığı da öne sürülmüştür. VP Skulachev tarafından yapılan bir örnek, biri daha hızlı ve diğeri daha akıllı iki tavşan hakkındadır Daha hızlı olan tavşan gençlikte seçici bir avantaja sahip olabilir, ancak yaşlanma meydana geldikçe ve kaslar bozuldukça, şimdi seçici avantaja sahip olan daha akıllı tavşandır.
Doğadaki örnekler
- E. coli – programlanmış ölüm, faj enfeksiyonu ile başlatılır. Bu, fajın kalan popülasyona daha fazla yayılmasını önler.
- Saccharomyces cerevisiae – Stres altında maya mitokondrisi ROS üretir, bu da mitokondri içinde membran potansiyelinin kaybına ve hücrenin ölümüne yol açar.
- Amip - Stres altında çoklu yapılara ayrılır. Daha iyi beslenen hücreler sporlara farklılaşır. Daha az sağlıklı hücreler, meyve veren vücudun saplarına farklılaşır. Sporların olgunlaşmasından sonra, sap hücreleri fenoptoza uğrar.
- Nematod Caenorhabditis elegans – Normal koşullar altında Caenorhabditis elegans normal bir yaşlanma yaşam döngüsü sergiler. Bununla birlikte, üremeden sonra artan stres varsa, mitokondri tarafından indüklenen mayada olduğu gibi fenoptoza maruz kalırlar.
- Mayfly – Yetişkin mayıs sineklerinin işlevsel bir ağzı yoktur ve yetersiz beslenmeden ölürler.
- Peygamber devesi – Erkek peygamber devesi ancak dişi tarafından başı kesildikten sonra boşalır.
- Akar Adactylidium – Adactylidium akar larvalarının ilk besin kaynağı, annelerinin ölümüne neden olan vücut dokularıdır.
- Kalamar - Bazı erkek kalamar çiftleşmeden hemen sonra ölür. Bu, yumurtaları avlayacak yırtıcı hayvanlar için bol miktarda yiyecek kaynağı sağlar.
- Keseli fareler – Erkekler, kendi feromonlarının fazlalığından çoğaldıktan iki hafta sonra ölürler.
- Somon – Yumurtladıktan hemen sonra ölür.
- Septik şok – Patojenlerin neden olduğu ciddi enfeksiyon genellikle sepsis nedeniyle ölümle sonuçlanır. Ancak sepsis, patojen tarafından aktive edilen toksinlerin bir sonucu değil, organizmanın kendisi tarafından yönlendirilir. E. coli fenoptozisine benzer şekilde, bunun tehlikeli şekilde enfekte olmuş bireyleri sağlıklı olanlardan ayırmanın bir yolu olduğu öne sürülmüştür.
Öne sürülen mekanizmalar
Mitokondrial serbest oksijen radikali (SOR) üretimi. Bu, mitokondrinin iç bölmesinde oksidatif hasara ve mitokondrinin tahrip olmasına neden olur.
Clk1 geni – mitokondriyal (SOR) nedeniyle yaşlanmadan sorumlu olduğu düşünülen gen.
EF2 kinaz – Uzama faktörü 2'nin fosforilasyonunu bloke ederek protein sentezini bloke eder.
Glukokortikoid regülasyonu – Fenoptoz için yaygın bir yol, glukokortikoid regülasyonu ve inhibisyonunun parçalanması ve bu kortikosteroidlerin vücutta aşırı fazlalığına yol açmasıdır.
Diğer örnekler
Robert Sapolsky , Why Zebras Don't Get Ulcers adlı kitabında fenoptozu anlatmaktadır, 3. Baskı, s. 245-247.
Ayrıca bakınız
- Apoptoz
- Yaşlanmanın Evrimi
- Programlanmış hücre ölümü
- Sosyobiyoloji
- En güçlü olanın hayatta kalması
Kaynakça
- ^ Skulachev (November 1997). "Organism's Aging is a Special Biological Function Rather than a Result of Breakdown of a Complex Biological System: Biochemical Support of Weismann's Hypothesis". Biokhimiya. 62 (12): 1191-1195. (PMID) 9467841.
- ^ "Programmed cell death—II. Endocrine potentiation of the breakdown of the intersegmental muscles of silkmoths". Journal of Insect Physiology. 10 (4): 643-649. 1964. doi:10.1016/0022-1910(64)90034-4.
- ^ Bulletin of the Atomic Scientists (İngilizce). Educational Foundation for Nuclear Science, Inc. September 1971. 16 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2021.
- ^ a b c Essays upon Heredity and Kindred Bio_. Oxford: Clarendon Press. 1889. s. 23. ISBN . Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "weissman" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c Skulachev (Apr 2002). "Programmed death phenomena: from organelle to organism". Ann N Y Acad Sci. 959 (1): 214-237. doi:10.1111/j.1749-6632.2002.tb02095.x. (PMID) 11976198.
- ^ Skulachev (November 2011). "Aging as a particular case of phenoptosis, the programmed death of an organism (A response to Kirkwood and Melov "On the programmed/non-programmed nature of ageing within the life history")". Aging. 3 (11): 1120-1123. doi:10.18632/aging.100403. (PMC) 3249457 $2. (PMID) 22146104.
- ^ a b c Skulachev (December 1999). "Phenoptosis: programmed death of an organism". Biokhimiya. 64 (12): 1418-1426. (PMID) 10648966.
- ^ a b c Severin (2011). "Programmed Cell Death as a Target to Interrupt the Aging Program". Advances in Gerontology. 1 (1): 16-27. doi:10.1134/S2079057011010139. (PMID) 19827675.
- ^ Thompson (November 2000). "Cell-FateChoice in Dictyostelium: Intrinsic Biases Modulate Sensitivity to DIF Signaling". Developmental Biology. 227 (1): 56-64. doi:10.1006/dbio.2000.9877. (PMID) 11076676.
- ^ Pestov (Sep–Oct 2011). "Matricide in Caenorhabditis elegans as an example of programmed death of an animal organism: The role of mitochondrial oxidative stress". Russian Journal of Bioorganic Chemistry. 37 (5): 705-710. doi:10.1134/S106816201105013X. (PMID) 22332368.
- ^ The Selfish Gene. Oxford: Oxford Univ.Press. 1976. ISBN .
- ^ Nesis (1997). "A Cruel Love of Squids". The Russian Science:To Withstand and Resurrect: 358-365.
- ^ Kirkwood (1982). "Cytogerontology since 1881: a reappraisal of August Weismann and a review of modern progress" (PDF). Hum Genet. 60 (2): 101-121. doi:10.1007/BF00569695. (PMID) 7042533. 16 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Eylül 2021.
- ^ Liu (15 Ekim 2005). "Evolutionary conservation of the clk-1-dependent mechanism of longevity: loss of mclk1 increases cellular fitness and lifespan in mice". Genes Dev. 19 (20): 2424-34. doi:10.1101/gad.1352905. (PMC) 1257397 $2. (PMID) 16195414.
- ^ Holley (June 2002). "Reaper eliminates IAP proteins through stimulated IAP degradation and generalized translational inhibition". Nat Cell Biol. 4 (6): 439-444. doi:10.1038/ncb798. (PMC) 2713440 $2. (PMID) 12021770.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fenoptoz veya fenoptozis feno gorunen veya gosterme pitoz programlanmis olum bitme 1999 da VP Skulachev tarafindan onerilen bir terimdir Bir organizmanin programlanmis olumu olgusunu ifade eder yani bir organizmanin genlerinin belirli kosullar altinda organizmanin hizla bozulmasina ve olmesine neden olacak ozellikler icermesi anlamina gelir Son zamanlarda yaslanma yavas fenoptoz olarak nitelendirilmekle beraber hizli fenoptoz kavrami da konusulmustur Fenoptoz insanlar icin etkileri hala arastirilan canli turlerinin ortak bir ozelligidir Programlanmis hucre olumu kavrami 1964 yilinda Lockshin amp Williamstarafindan bocek dokusu gelisimi ile ilgili olarak apoptoz kavrami tanimlanmadan yaklasik sekiz yil once kullanilmisti Evrimsel onemiVucudumuzun icinde yipranmis etkisiz hucreler tum organizmanin iyiligi icin parcalanir ve geri donusturulur Bu apoptoz adi verilen bir surectir Fenoptozisin evrimsel mekanizma oldugu dusunulmektedir Burada hasarli yasli enfekte veya diger benzerleri icin dogrudan rekabet icinde olan hucrelerin turun lehine olacak sekilde yok olmasi soz konusudur Fenoptoz stratejisinin evrimsel istikrarli bir strateji ESS olmasi icin ozel kosullarin var olmasi gerekir Organizmaya veya ture zarar veren kisimlarin ortadan kaldirilmasi Biyolojinin samuray kanunu olarak kabul edilmistir yanlis birseyler olmaktansa olmek daha iyidir Stres kaynakli akut veya hizli fenoptoz ureme gibi bir yasam olayinin neden oldugu bir organizmanin hizli bozulmasidir Hedef hucrenin ortadan kaldirilmasi gelismekte olan yavrular icin alan saglar Bu durum ozellikle yumurtlamadan hemen sonra olen turler icin avantajli bir durumdur Yasa bagli yumusak veya yavas fenoptoz uzun sureler boyunca birikmis stresler nedeniyle bir organizmanin yavas bozulmasi ve olumudur Kisacasi yaslanma kalp hastaligi kanser ve yasa bagli diger rahatsizliklarin fenoptoz araci oldugu one surulmustur Yaslanmanin neden oldugu olum atalarin nufusunu temizler ve yeni yararli ozellikler tasiyan nesiller icin yer acar Yasin beyinlere kas gucune gore secici bir avantaj sagladigi da one surulmustur VP Skulachev tarafindan yapilan bir ornek biri daha hizli ve digeri daha akilli iki tavsan hakkindadir Daha hizli olan tavsan genclikte secici bir avantaja sahip olabilir ancak yaslanma meydana geldikce ve kaslar bozuldukca simdi secici avantaja sahip olan daha akilli tavsandir Dogadaki orneklerE coli programlanmis olum faj enfeksiyonu ile baslatilir Bu fajin kalan populasyona daha fazla yayilmasini onler Saccharomyces cerevisiae Stres altinda maya mitokondrisi ROS uretir bu da mitokondri icinde membran potansiyelinin kaybina ve hucrenin olumune yol acar Amip Stres altinda coklu yapilara ayrilir Daha iyi beslenen hucreler sporlara farklilasir Daha az saglikli hucreler meyve veren vucudun saplarina farklilasir Sporlarin olgunlasmasindan sonra sap hucreleri fenoptoza ugrar Nematod Caenorhabditis elegans Normal kosullar altinda Caenorhabditis elegans normal bir yaslanma yasam dongusu sergiler Bununla birlikte uremeden sonra artan stres varsa mitokondri tarafindan induklenen mayada oldugu gibi fenoptoza maruz kalirlar Mayfly Yetiskin mayis sineklerinin islevsel bir agzi yoktur ve yetersiz beslenmeden olurler Peygamber devesi Erkek peygamber devesi ancak disi tarafindan basi kesildikten sonra bosalir Akar Adactylidium Adactylidium akar larvalarinin ilk besin kaynagi annelerinin olumune neden olan vucut dokularidir Kalamar Bazi erkek kalamar ciftlesmeden hemen sonra olur Bu yumurtalari avlayacak yirtici hayvanlar icin bol miktarda yiyecek kaynagi saglar Keseli fareler Erkekler kendi feromonlarinin fazlaligindan cogaldiktan iki hafta sonra olurler Somon Yumurtladiktan hemen sonra olur Septik sok Patojenlerin neden oldugu ciddi enfeksiyon genellikle sepsis nedeniyle olumle sonuclanir Ancak sepsis patojen tarafindan aktive edilen toksinlerin bir sonucu degil organizmanin kendisi tarafindan yonlendirilir E coli fenoptozisine benzer sekilde bunun tehlikeli sekilde enfekte olmus bireyleri saglikli olanlardan ayirmanin bir yolu oldugu one surulmustur One surulen mekanizmalarMitokondrial serbest oksijen radikali SOR uretimi Bu mitokondrinin ic bolmesinde oksidatif hasara ve mitokondrinin tahrip olmasina neden olur Clk1 geni mitokondriyal SOR nedeniyle yaslanmadan sorumlu oldugu dusunulen gen EF2 kinaz Uzama faktoru 2 nin fosforilasyonunu bloke ederek protein sentezini bloke eder Glukokortikoid regulasyonu Fenoptoz icin yaygin bir yol glukokortikoid regulasyonu ve inhibisyonunun parcalanmasi ve bu kortikosteroidlerin vucutta asiri fazlaligina yol acmasidir Diger orneklerRobert Sapolsky Why Zebras Don t Get Ulcers adli kitabinda fenoptozu anlatmaktadir 3 Baski s 245 247 Ayrica bakinizApoptoz Yaslanmanin Evrimi Programlanmis hucre olumu Sosyobiyoloji En guclu olanin hayatta kalmasiKaynakca Skulachev November 1997 Organism s Aging is a Special Biological Function Rather than a Result of Breakdown of a Complex Biological System Biochemical Support of Weismann s Hypothesis Biokhimiya 62 12 1191 1195 PMID 9467841 Programmed cell death II Endocrine potentiation of the breakdown of the intersegmental muscles of silkmoths Journal of Insect Physiology 10 4 643 649 1964 doi 10 1016 0022 1910 64 90034 4 Bulletin of the Atomic Scientists Ingilizce Educational Foundation for Nuclear Science Inc September 1971 16 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2021 a b c Essays upon Heredity and Kindred Bio Oxford Clarendon Press 1889 s 23 ISBN 978 1172574988 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi weissman adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c Skulachev Apr 2002 Programmed death phenomena from organelle to organism Ann N Y Acad Sci 959 1 214 237 doi 10 1111 j 1749 6632 2002 tb02095 x PMID 11976198 Skulachev November 2011 Aging as a particular case of phenoptosis the programmed death of an organism A response to Kirkwood and Melov On the programmed non programmed nature of ageing within the life history Aging 3 11 1120 1123 doi 10 18632 aging 100403 PMC 3249457 2 PMID 22146104 a b c Skulachev December 1999 Phenoptosis programmed death of an organism Biokhimiya 64 12 1418 1426 PMID 10648966 a b c Severin 2011 Programmed Cell Death as a Target to Interrupt the Aging Program Advances in Gerontology 1 1 16 27 doi 10 1134 S2079057011010139 PMID 19827675 Thompson November 2000 Cell FateChoice in Dictyostelium Intrinsic Biases Modulate Sensitivity to DIF Signaling Developmental Biology 227 1 56 64 doi 10 1006 dbio 2000 9877 PMID 11076676 Pestov Sep Oct 2011 Matricide in Caenorhabditis elegans as an example of programmed death of an animal organism The role of mitochondrial oxidative stress Russian Journal of Bioorganic Chemistry 37 5 705 710 doi 10 1134 S106816201105013X PMID 22332368 The Selfish Gene Oxford Oxford Univ Press 1976 ISBN 978 0192860927 Nesis 1997 A Cruel Love of Squids The Russian Science To Withstand and Resurrect 358 365 Kirkwood 1982 Cytogerontology since 1881 a reappraisal of August Weismann and a review of modern progress PDF Hum Genet 60 2 101 121 doi 10 1007 BF00569695 PMID 7042533 16 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Eylul 2021 Liu 15 Ekim 2005 Evolutionary conservation of the clk 1 dependent mechanism of longevity loss of mclk1 increases cellular fitness and lifespan in mice Genes Dev 19 20 2424 34 doi 10 1101 gad 1352905 PMC 1257397 2 PMID 16195414 Holley June 2002 Reaper eliminates IAP proteins through stimulated IAP degradation and generalized translational inhibition Nat Cell Biol 4 6 439 444 doi 10 1038 ncb798 PMC 2713440 2 PMID 12021770