Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sosyobiyoloji, davranışların sahip olmuş olabileceği evrimsel avantajları göz önüne alarak türlerin sosyal davranışlarını açıklamaya çalışan bilimsel disiplinlerin neo-Darwinci bir sentezidir. Başka bir ifadeyle, sosyal davranışın biyoloji, daha spesifik olarak evrimsel biyoloji temelli olarak ele alındığı disiplinlerarası bir çalışmadır. Sosyobiyolojinin konuları etoloji, antropoloji, evrim, zooloji, arkeoloji, popülasyon genetiği, davranışsal ekoloji, evrimsel psikoloji, felsefe gibi birçok disiplinin konuları arasındadır.
Sosyobiyoloji tartışmalı bir disiplindir. Özellikle insan davranışı konusu sosyobiyolojinin en tartışmalı konusudur.[]Richard Lewontin ve Stephen Jay Gould öne çıkan sosyobiyoloji eleştirmenleri arasındadır ve bu eleştiriler, genlerin insan davranışını oluşturmada merkezi bir rol oynadığı kabulünün yeterli olmadığı üzerine kuruludur. Buna cevap olarak antropolog ve psikolog Leda Cosmides, sosyobiyolojinin bir dalı olarak evrimsel psikoloji kavramını önermişler ve böylece konuyu biyolojik çeşitlilik sorunlarından uzak durarak ele almışlardır.
Sosyobiyoloji şu iki ön kabule dayanır:
- Bazı davranışsal karakterler kalıtsaldır.
- Davranışsal karakterler doğal seçilim ile gelişmiştir.
- Bu sebeple, bu davranışlar muhtemelen türlerin doğal ortamlarında adaptasyona uğramıştır.
- İnsanlar hayvanlar alemindendir.
- Dolayısıyla, davranışları doğal seçilim ile değişmiştir.
- Yani, insan davranışlarının kökeni kalıtsaldır. ve onları değiştirme yeteneğimiz kısıtlıdır.
Bu, en çok tartışmaya neden olan kısımdır.
Tarih
Biyoloji filozofu Daniel Dennett, Thomas Hobbes'ın 1651'deki Leviathan kitabına dayanarak ilk sosyobiyolog olduğunu iddia etti. Hoobes, insan topluluğunda manevi değerleri sosyobiyolojik perspektifte inceledi.
Hayvan davranışları genetikçisi John Paul Scott, 1948'deki bir genetik ve sosyal davranışlar konferansında bilimsel bir alanın gelişimi ve hayvan davranışları araştırmalarında laboratuvar çalışmalarında kullandı.
John Paul Scott'un yoğun çabaları sonucu, ESA'nın "Hayvan Davranışları ve Sosyobiyoloji Bölümü" 1956'da kuruldu.
Eleştiriler
Wilson, 700 sayfalık kitabını bütünüyle hayvanların sosyal davranışlarına adamıştı. İnsan davranışlarının evrimi hakkındaki görüşlerine, kitabın sonundaki 30 sayfalık kısa bir bölümde yer verdi. Yine de bu bölüm, biyolojinin yeni sosyobiyoloji alanını çok tartışmalı hâle getirdi. Eleştirilerden günün siyasi etkinliklerinden bahsedildi.
- "Üniversitelerde siyasi faaliyetlerin arttığı 1970'li yılların ortalarında, sol görüşlü öğretim üyeleri ve Vietnam Savaşı karşıtı öğrencileri tarafından dile getirildi. Marksist felsefe, ideolojik yöntemlerle insan kurumlarının mükemmelleştirilebileceği öncülüne dayanır. Dolayısıyla Marksist görüşlü kişiler, Evrimleşmiş bir insan doğası fikrine kapalılardır."
Richard Lewontin ve Stephen Jay Gould tarafından yapılan eleştiriler ve Sosyobiyolojik Çalışma Grubu, bu tarz.fikirlerle tarihteki kötü olayların ilişkisine parmak bastılar. Eleştirilerin temel kaygısı, sosyobiyolojinin adaletsizlik ve eşitsizliğe neden olabileceği fikriydi.
Aslında, Wilson'un kitabından bölümünde siyasi bir içerik yoktu ve Wilson liberal görüşlü birisiydi. Kitabının 25. baskısında tartışmalar hakkında kendi açıklamasını yaptı.
Bazı tartışmalardan kaçınmak için, fikirleri Wilson ile oldukça benzer olmasına rağmen, birtakım psikolog ve antropolog evrimsel psikoloji adında yeni bir alan kurdu. Sosyobiyoloji ve evrimsel psikoloji, düşünce kalıplarının evrimsel kökeni düşüncesini paylaşıyorlar. Bununla birlikte, sosyobiyoloji hayvan davranışları ve etoloji etrafında şekillenirken davranışsal psikoloji daha çok insan davranışlarını amaç edinir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Alexander R.D. 1979. Darwinism and human affairs. University of Wisconsin Press, p65.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Pinkerisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Dennett, Daniel (1995). Darwin's Dangerous Idea. Simon and Schuster. ss. 453-454. ISBN .
- ^ "The Life of J.P. Scott". Bowling Green State University. 8 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Aralık 2016.
- ^ Levallois, Clement (2018). "The Development of Sociobiology in Relation to Animal Behavior Studies, 1946–1975". Journal of the History of Biology. 51 (3). ss. 419-444. doi:10.1007/s10739-017-9491-x. (PMID) 28986758.
- ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Triumphisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Gould S.J. 1978. Sociobiology: the art of storytelling. New Scientist 80, 530-533.
- ^ Lewontin, Richard; Leon Kamin & Steven Rose 1984. Not in our genes: biology, ideology, and human nature. Pantheon Books.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Alcockisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Allen G.E. et al 1976. Sociobiology - another biological determinism. BioScience 26, 183-186.
Biyografi
- Alcock, John (2001). The triumph of sociobiology. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN .
- Barkow, Jerome, (Ed.) (2006). Missing the Revolution: Darwinism for Social Scientists. Oxford University Press. ISBN .
- (1993). The ant and the peacock: Altruism and sexual selection from Darwin to today. Press Syndicate of the University of Cambridge. ISBN .
- (1999). Survival of the Prettiest: The Science of Beauty. Anchor Books. ISBN .
- ; Rogers, Lesley J. (2003). Gene Worship: Moving Beyond the Nature/Nurture Debate over Genes, Brain, and Gender. Other Press. ISBN .
- (1992). Final Solutions: Biology, Prejudice, and Genocide. Pennsylvania State University Press. ISBN .
- Levallois, Clement (2017). "The Development of Sociobiology in Relation to Animal Behavior Studies, 1946–1975". Journal of the History of Biology. 51 (3). ss. 419-444. doi:10.1007/s10739-017-9491-x. ISSN 0022-5010. (PMID) 28986758.
- Richards, Janet Radcliffe (2000). Human Nature After Darwin: A Philosophical Introduction. London: Routledge.
- Segerstråle, Ullica (2000). Defenders of the truth: The sociobiology debate. Oxford University Press. ISBN .
Dış bağlantılar
- Sociobiology30 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Stanford Encyclopedia for Philosophy) Harmon Holcomb25 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . & Jason Byron 9 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Speak, Darwinists!7 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Race and Creation21 Şubat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Richard Dawkins
- Scientist at Work | Edward O. Wilson | Taking a Cue From Ants on Evolution of Humans by Nicholas Wade 17 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sosyobiyoloji davranislarin sahip olmus olabilecegi evrimsel avantajlari goz onune alarak turlerin sosyal davranislarini aciklamaya calisan bilimsel disiplinlerin neo Darwinci bir sentezidir Baska bir ifadeyle sosyal davranisin biyoloji daha spesifik olarak evrimsel biyoloji temelli olarak ele alindigi disiplinlerarasi bir calismadir Sosyobiyolojinin konulari etoloji antropoloji evrim zooloji arkeoloji populasyon genetigi davranissal ekoloji evrimsel psikoloji felsefe gibi bircok disiplinin konulari arasindadir Sosyobiyoloji tartismali bir disiplindir Ozellikle insan davranisi konusu sosyobiyolojinin en tartismali konusudur kaynak belirtilmeli Richard Lewontin ve Stephen Jay Gould one cikan sosyobiyoloji elestirmenleri arasindadir ve bu elestiriler genlerin insan davranisini olusturmada merkezi bir rol oynadigi kabulunun yeterli olmadigi uzerine kuruludur Buna cevap olarak antropolog ve psikolog Leda Cosmides sosyobiyolojinin bir dali olarak evrimsel psikoloji kavramini onermisler ve boylece konuyu biyolojik cesitlilik sorunlarindan uzak durarak ele almislardir Sosyobiyoloji su iki on kabule dayanir Bazi davranissal karakterler kalitsaldir Davranissal karakterler dogal secilim ile gelismistir Bu sebeple bu davranislar muhtemelen turlerin dogal ortamlarinda adaptasyona ugramistir Insanlar hayvanlar alemindendir Dolayisiyla davranislari dogal secilim ile degismistir Yani insan davranislarinin kokeni kalitsaldir ve onlari degistirme yetenegimiz kisitlidir Bu en cok tartismaya neden olan kisimdir TarihE O Wilson sosyobiyolojinin en onemli isimlerinden Biyoloji filozofu Daniel Dennett Thomas Hobbes in 1651 deki Leviathan kitabina dayanarak ilk sosyobiyolog oldugunu iddia etti Hoobes insan toplulugunda manevi degerleri sosyobiyolojik perspektifte inceledi Hayvan davranislari genetikcisi John Paul Scott 1948 deki bir genetik ve sosyal davranislar konferansinda bilimsel bir alanin gelisimi ve hayvan davranislari arastirmalarinda laboratuvar calismalarinda kullandi John Paul Scott un yogun cabalari sonucu ESA nin Hayvan Davranislari ve Sosyobiyoloji Bolumu 1956 da kuruldu ElestirilerWilson 700 sayfalik kitabini butunuyle hayvanlarin sosyal davranislarina adamisti Insan davranislarinin evrimi hakkindaki goruslerine kitabin sonundaki 30 sayfalik kisa bir bolumde yer verdi Yine de bu bolum biyolojinin yeni sosyobiyoloji alanini cok tartismali hale getirdi Elestirilerden gunun siyasi etkinliklerinden bahsedildi Universitelerde siyasi faaliyetlerin arttigi 1970 li yillarin ortalarinda sol goruslu ogretim uyeleri ve Vietnam Savasi karsiti ogrencileri tarafindan dile getirildi Marksist felsefe ideolojik yontemlerle insan kurumlarinin mukemmellestirilebilecegi onculune dayanir Dolayisiyla Marksist goruslu kisiler Evrimlesmis bir insan dogasi fikrine kapalilardir Richard Lewontin ve Stephen Jay Gould tarafindan yapilan elestiriler ve Sosyobiyolojik Calisma Grubu bu tarz fikirlerle tarihteki kotu olaylarin iliskisine parmak bastilar Elestirilerin temel kaygisi sosyobiyolojinin adaletsizlik ve esitsizlige neden olabilecegi fikriydi Aslinda Wilson un kitabindan bolumunde siyasi bir icerik yoktu ve Wilson liberal goruslu birisiydi Kitabinin 25 baskisinda tartismalar hakkinda kendi aciklamasini yapti Bazi tartismalardan kacinmak icin fikirleri Wilson ile oldukca benzer olmasina ragmen birtakim psikolog ve antropolog evrimsel psikoloji adinda yeni bir alan kurdu Sosyobiyoloji ve evrimsel psikoloji dusunce kaliplarinin evrimsel kokeni dusuncesini paylasiyorlar Bununla birlikte sosyobiyoloji hayvan davranislari ve etoloji etrafinda sekillenirken davranissal psikoloji daha cok insan davranislarini amac edinir Ayrica bakinizEvrimsel psikoloji Evrimsel biyoloji Evrimsel antropoloji Memelilerin evrimi SinirbilimKaynakca Alexander R D 1979 Darwinism and human affairs University of Wisconsin Press p65 978 0 295 95901 6 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Pinker isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Dennett Daniel 1995 Darwin s Dangerous Idea Simon and Schuster ss 453 454 ISBN 978 0140167344 The Life of J P Scott Bowling Green State University 8 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Aralik 2016 Levallois Clement 2018 The Development of Sociobiology in Relation to Animal Behavior Studies 1946 1975 Journal of the History of Biology 51 3 ss 419 444 doi 10 1007 s10739 017 9491 x PMID 28986758 a b c Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Triumph isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Gould S J 1978 Sociobiology the art of storytelling New Scientist 80 530 533 Lewontin Richard Leon Kamin amp Steven Rose 1984 Not in our genes biology ideology and human nature Pantheon Books 978 0 394 50817 7 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Alcock isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Allen G E et al 1976 Sociobiology another biological determinism BioScience 26 183 186 Biyografi Alcock John 2001 The triumph of sociobiology Oxford UK Oxford University Press ISBN 978 0 19 514383 6 Barkow Jerome Ed 2006 Missing the Revolution Darwinism for Social Scientists Oxford University Press ISBN 978 0 19 513002 7 1993 The ant and the peacock Altruism and sexual selection from Darwin to today Press Syndicate of the University of Cambridge ISBN 978 0 521 45765 1 1999 Survival of the Prettiest The Science of Beauty Anchor Books ISBN 978 0 385 47942 4 Rogers Lesley J 2003 Gene Worship Moving Beyond the Nature Nurture Debate over Genes Brain and Gender Other Press ISBN 978 1 59051 034 6 1992 Final Solutions Biology Prejudice and Genocide Pennsylvania State University Press ISBN 978 0 271 00793 9 Levallois Clement 2017 The Development of Sociobiology in Relation to Animal Behavior Studies 1946 1975 Journal of the History of Biology 51 3 ss 419 444 doi 10 1007 s10739 017 9491 x ISSN 0022 5010 PMID 28986758 Richards Janet Radcliffe 2000 Human Nature After Darwin A Philosophical Introduction London Routledge Segerstrale Ullica 2000 Defenders of the truth The sociobiology debate Oxford University Press ISBN 978 0 19 286215 0 Dis baglantilarSociobiology30 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Stanford Encyclopedia for Philosophy Harmon Holcomb25 Kasim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde amp Jason Byron 9 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Speak Darwinists 7 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Race and Creation21 Subat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Richard Dawkins Scientist at Work Edward O Wilson Taking a Cue From Ants on Evolution of Humans by Nicholas Wade 17 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde