Feriköy Protestan Mezarlığı (Latince: Evangelicorum Commune Coemeterium) Mezarlığın isminden de anlaşılacağı üzere İstanbul'da ikamet eden Protestanların son dinlenme yeridir. Mezarlık, İstanbul'un Şişli ilçesinde, Taksim Meydanı'nın yaklaşık 3 km (1.9 mil) kuzeyinde Feriköy mahallesindedir. Katoliklerın şehirdeki başlıca mezarlığı Pangaltı Latin Katolik Mezarlığı'nın karşısında yer alır.
Feriköy Protestan Mezarlığı | |
---|---|
Protestan Mezarlığı'nın ana kapısı | |
Konum | Şişli, İstanbul, Türkiye |
Koordinatlar | 41°03′14″K 28°59′02″D / 41.05389°K 28.98389°D |
Tür | Sivil Mezarlık |
Din | Protestanlık Mezarlığı |
Açılış | 1859 | )
Durum | Kullanımda |
Tarihi ve tanımı
Bu mezarlığın arazisi, 1857'de Osmanlı hükûmeti tarafından dönemin önde gelen Protestan güçleri olan Birleşik Krallık, Prusya, Amerika Birleşik Devletleri, Hollanda, İsveç, Norveç, Danimarka ve Hansa Birliği'ne Büyük Dükalık ile birlikte bağışlanmıştır.
İstanbul'da Reform kiliselerinin, Lutherci ve Anglikan cemaatlerinin tüm üyelerinin cenazeleri Feriköy'deki Protestan Mezarlığı'na defnedilir. Mezar yerleri Başkonsolosluk tarafından dağıtılmaktadır. Açılışından bu yana, toplamda yaklaşık 5.000 kişi defnedilmiştir. Bir açık hava müzesini andıran mezarlık, 17. yüzyıldan günümüze kadar farklı anıt stillerinin örneklerini içerir. Duvarlar boyunca uzanan tarihi taşlar, 19. yüzyılda kentsel genişlemenin ardından kaybolan Grand Champs des Morts, Pera'nın "Büyük Ölüler Alanı" ndaki eski Frenk mezarlığının varlığına delil son kanıtlardandır. Mezarlığın yönetimi Almanya, Birleşik Krallık, Birleşik Devletler, Hollanda, İsveç, Macaristan ve İsviçre başkonsolosluklarına aittir. Yönetim görevi iki yılda bir el değiştirmektedir.
1840 ve 1910 yılları arasında, kuzeye doğru genişleyen İstanbul'un kentsel alanı, içine Taksim ve Şişli'nin de dahil olduğu açık kırsal alanlardan, yoğun yerleşim merkezlerine dönüştü. 19. yüzyılın başlarındaki İstanbul haritaları, Grand Champs des Morts'un gayrimüslim mezarlıkları tarafından kaplanan alanın, şehrin genişleme yolunun ana aksı üzerinde olduğunu göstermektedir.
Rahip 'in de anılarında bahsettiği üzere, eski mezarlık alanı daha henüz 1842'de metruk hale gelmişti. Bugün Üsküdar Amerikan ve Robert Kolej kurucularından olan, Amerikan Board misyonunda görevli rahip Goodell, tifo yüzünden dokuz yaşındayken kaybettiği oğlu Constantine Washington'ı, 1841 yılında Grand Champs des Mort'un eski Frenk bölümüne defnettirmişti
Rahip William Goodell'in 18 Şubat 1842 tarihli hatıratında, şu satırlara yer verilmektedir: Frank mezarlık alanının istimlakından dolayı, ben sevgili oğlumuzun cenazesini mezarından çıkartmak zorunda kaldım. Mezarı derince kazılmıştı ve tabut pek az nemliydi. Her şey dingin ve sükun içerisindeydi. Çok da uzak olmayan bir mesafede, hazırladığımız yeni mezar da derin ve kuruydu; ve oraya, diriliş sabahına kadar sessiz yatağına yatırdık. Sevgili çocuk, elveda!
Bununla birlikte, küçük Constantine'in sükuneti beklenenden çok daha az sürdü ve 1860'ların başındaki bir inşaat furyası ile istirahati yine bozuldu. Temmuz 1863'te, Constantine Washington Goodell'inkiler de dahil olmak üzere, bir düzineden fazla Amerikalının kalıntıları, Grand Champs des Morts'taki eski Frenk mezarlığından çıkarıldı. Feriköy'de 1850'lerde Sultan I. Abdülmecid'in emriyle oluşturulan yeni Protestan mezarlığına, mezartaşları ile birlikte nakledildiler .
Eski mezarlık alanının işgal ettiği arazi halka açık bir parka çevrildi. Batılı anlamdaki bu park projesi, nihayet altı yıl sonra 1869'da Taksim Bahçesi'nin açılmasıyla tamamlandı.
İlk cenaze Kasım 1858'de yeni bölgeye defnedildi, ancak mezarlık 1859'un başlarına kadar resmi olarak açılmadı. Mezar alanı öncelikle yabancı uyruklular için oluşturulmuş olsa da, güneybatı köşesinde ayrı bir bölüm Ermeni Protestanlar için ayrılmıştır. Ermeniler Osmanlı tebası olduklarından dolayı, ecnebi Protestanlardan bir duvar ile ayrılmışlardır.
Mezarlıkta sivil definler çoğunluğu oluştursa da, İkinci Dünya Savaşı sırasında 1945'te ölen İngiliz Ordusu İstihbarat Kolordusu'na mensup bir subayın İngiliz Milletler Topluluğu tarafından yaptırılan mezarı da bulunmaktadır.
Galeri
- İstanbul Protestan Mezarlığı'nda 1848-1849 Macar özgürlük savaşçıları anıtı
- İstanbul Feriköy Protestan mezarlığı
- Cenaze şapeli
- Eski mezarlar ve mezar taşları
- Feriköy Protestan Mezarlığı Şapeli
- Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşları
- Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşı
- Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşı
- Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Feriköy Protestant Cemetery ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- http://www.levantineheritage.com/cem3.htm 5 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 50 pictures of the graveyard 17 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.ferikoycemetery.org/visitor-guide/ 3 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ferikoy Protestan Mezarligi Latince Evangelicorum Commune Coemeterium Mezarligin isminden de anlasilacagi uzere Istanbul da ikamet eden Protestanlarin son dinlenme yeridir Mezarlik Istanbul un Sisli ilcesinde Taksim Meydani nin yaklasik 3 km 1 9 mil kuzeyinde Ferikoy mahallesindedir Katoliklerin sehirdeki baslica mezarligi Pangalti Latin Katolik Mezarligi nin karsisinda yer alir Ferikoy Protestan MezarligiProtestan Mezarligi nin ana kapisiKonumSisli Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 03 14 K 28 59 02 D 41 05389 K 28 98389 D 41 05389 28 98389TurSivil MezarlikDinProtestanlik MezarligiAcilis1859 164 yil once 1859 DurumKullanimdaTarihi ve tanimiBu mezarligin arazisi 1857 de Osmanli hukumeti tarafindan donemin onde gelen Protestan gucleri olan Birlesik Krallik Prusya Amerika Birlesik Devletleri Hollanda Isvec Norvec Danimarka ve Hansa Birligi ne Buyuk Dukalik ile birlikte bagislanmistir Istanbul da Reform kiliselerinin Lutherci ve Anglikan cemaatlerinin tum uyelerinin cenazeleri Ferikoy deki Protestan Mezarligi na defnedilir Mezar yerleri Baskonsolosluk tarafindan dagitilmaktadir Acilisindan bu yana toplamda yaklasik 5 000 kisi defnedilmistir Bir acik hava muzesini andiran mezarlik 17 yuzyildan gunumuze kadar farkli anit stillerinin orneklerini icerir Duvarlar boyunca uzanan tarihi taslar 19 yuzyilda kentsel genislemenin ardindan kaybolan Grand Champs des Morts Pera nin Buyuk Oluler Alani ndaki eski Frenk mezarliginin varligina delil son kanitlardandir Mezarligin yonetimi Almanya Birlesik Krallik Birlesik Devletler Hollanda Isvec Macaristan ve Isvicre baskonsolosluklarina aittir Yonetim gorevi iki yilda bir el degistirmektedir 1840 ve 1910 yillari arasinda kuzeye dogru genisleyen Istanbul un kentsel alani icine Taksim ve Sisli nin de dahil oldugu acik kirsal alanlardan yogun yerlesim merkezlerine donustu 19 yuzyilin baslarindaki Istanbul haritalari Grand Champs des Morts un gayrimuslim mezarliklari tarafindan kaplanan alanin sehrin genisleme yolunun ana aksi uzerinde oldugunu gostermektedir Rahip in de anilarinda bahsettigi uzere eski mezarlik alani daha henuz 1842 de metruk hale gelmisti Bugun Uskudar Amerikan ve Robert Kolej kurucularindan olan Amerikan Board misyonunda gorevli rahip Goodell tifo yuzunden dokuz yasindayken kaybettigi oglu Constantine Washington i 1841 yilinda Grand Champs des Mort un eski Frenk bolumune defnettirmisti Rahip William Goodell in 18 Subat 1842 tarihli hatiratinda su satirlara yer verilmektedir Frank mezarlik alaninin istimlakindan dolayi ben sevgili oglumuzun cenazesini mezarindan cikartmak zorunda kaldim Mezari derince kazilmisti ve tabut pek az nemliydi Her sey dingin ve sukun icerisindeydi Cok da uzak olmayan bir mesafede hazirladigimiz yeni mezar da derin ve kuruydu ve oraya dirilis sabahina kadar sessiz yatagina yatirdik Sevgili cocuk elveda Bununla birlikte kucuk Constantine in sukuneti beklenenden cok daha az surdu ve 1860 larin basindaki bir insaat furyasi ile istirahati yine bozuldu Temmuz 1863 te Constantine Washington Goodell inkiler de dahil olmak uzere bir duzineden fazla Amerikalinin kalintilari Grand Champs des Morts taki eski Frenk mezarligindan cikarildi Ferikoy de 1850 lerde Sultan I Abdulmecid in emriyle olusturulan yeni Protestan mezarligina mezartaslari ile birlikte nakledildiler Eski mezarlik alaninin isgal ettigi arazi halka acik bir parka cevrildi Batili anlamdaki bu park projesi nihayet alti yil sonra 1869 da Taksim Bahcesi nin acilmasiyla tamamlandi Ilk cenaze Kasim 1858 de yeni bolgeye defnedildi ancak mezarlik 1859 un baslarina kadar resmi olarak acilmadi Mezar alani oncelikle yabanci uyruklular icin olusturulmus olsa da guneybati kosesinde ayri bir bolum Ermeni Protestanlar icin ayrilmistir Ermeniler Osmanli tebasi olduklarindan dolayi ecnebi Protestanlardan bir duvar ile ayrilmislardir Mezarlikta sivil definler cogunlugu olustursa da Ikinci Dunya Savasi sirasinda 1945 te olen Ingiliz Ordusu Istihbarat Kolordusu na mensup bir subayin Ingiliz Milletler Toplulugu tarafindan yaptirilan mezari da bulunmaktadir GaleriIstanbul Protestan Mezarligi nda 1848 1849 Macar ozgurluk savascilari aniti Istanbul Ferikoy Protestan mezarligi Cenaze sapeli Eski mezarlar ve mezar taslari Ferikoy Protestan Mezarligi Sapeli Ferikoy Protestan Mezarligi Eski mezar taslari Ferikoy Protestan Mezarligi Eski mezar tasi Ferikoy Protestan Mezarligi Eski mezar tasi Ferikoy Protestan Mezarligi Eski mezar tasiAyrica bakinizFerikoy Levantenler Pangalti Latin Katolik Mezarligi Turkiye deki mezarliklar listesiKaynakca www arcinsys niedersachsen de 18 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Aralik 2019 Arsivlenmis kopya 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Eylul 2020 Prime Memoirs of Rev William Goodell D D Robert Carter and Brothers 1876 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ferikoy Protestant Cemetery ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir http www levantineheritage com cem3 htm 5 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 50 pictures of the graveyard 17 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www ferikoycemetery org visitor guide 3 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde