Ahmet Ferruh Bozbeyli (21 Ocak 1927,Pazarcık, Kahramanmaraş - 28 Temmuz 2019, Ankara), Türk siyasetçi. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı (1965-70) ve Demokratik Parti genel başkanlığı yaptı (1970-78).
Ferruh Bozbeyli | |
---|---|
10. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı | |
Görev süresi 22 Ekim 1965 - 1 Kasım 1970 | |
Yerine geldiği | Fuat Sirmen |
Yerine gelen | Sabit Osman Avcı |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 12., 13., 14. ve 15. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 25 Ekim 1961 - 5 Haziran 1977 | |
Seçim bölgesi | 1961 – İstanbul 1965 – İstanbul 1969 – İstanbul 1973 – İstanbul |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 21 Ocak 1927 Pazarcık, Kahramanmaraş, Türkiye |
Ölüm | 28 Temmuz 2019 (92 yaşında) |
Defin yeri | Devlet Mezarlığı, Ankara |
Partisi | Adalet Partisi (1961-1970) Demokratik Parti (1970-1978) |
Bitirdiği okul | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
Mesleği | Hukukçu |
Yaşamı
Babası Sıddık Bey’in memuriyeti sebebi ile okul hayatı değişik şehirlerde sürdü, ilkokulu Pazarcık ve Islahiye’de, ortaokulu ise Gaziantep ve İskenderun’da gören Bozbeyli, Antakya Erkek Lisesi’nden 1947 yılında mezun oldu.
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Bir süre avukatlık yapan Bozbeyli, 27 Mayıs Dönemi'nde Demokrat Partililerden (DP) Osman Turan'ın savunmasını yaptı. 1961'de siyasete atılarak Adalet Partisi'nden (AP) İstanbul milletvekili seçildi. Bu dönemde AP meclis grubu başkanlığı ve TBMM başkanvekilliği görevlerinde bulundu. 1965 genel seçimlerinde yeniden İstanbul milletvekili seçildi ve partisinin mecliste çoğunluğu sağlamasıyla TBMM Başkanlığına getirildi. Bu göreve 1967 ve 1969'da iki kez daha seçildi.
Taner Demirel, Bozbeyli'nin 70'li sağ
politikalara ve Süleyman Demirel'e dair düşüncelerini anlatırken.
AP içinde genel başkan Süleyman Demirel'e karşıt grupta yer alarak, Ekim 1970'te TBMM Başkanlığından, bir ay sonra da, Saadettin Bilgiç'in başını çektiği "41'ler" denilen grupla AP'den ayrıldı. Yine bu grupla birlikte Demokratik Parti'nin (DP) kurucuları arasında yer aldı ve genel başkanlığa seçildi.
1973 cumhurbaşkanlığı seçiminde aday oldu ancak seçilemedi. Partisi ilk genel seçimi olan 1973 genel seçimlerinde % 11,89 oy oranıyla parlamentoda 45 sandalye kazandı, Bozbeyli de yine İstanbul milletvekili olarak parlamentoya seçildi. DP, Mart 1975'te I. Milliyetçi Cephe hükümetinin kuruluş hazırlıkları sırasında parçalandı. Saadettin Bilgiç ve arkadaşları DP'nin çoğunluğunu da sürükleyerek AP'ye geri dönerken, Bozbeyli DP'de kaldı ve genel başkanlık görevini yürütmeye devam etti. Bu nedenle güç kaybeden DP'nin yüzde 1,85 oranında oy aldığı 1977 genel seçimlerinde milletvekili seçilemeyince önce DP genel başkanlığından (Aralık 1978), ardından da aktif siyasetten çekildi.
1978'de Türkiye İş Bankası 54. Genel Kurul Toplantısı’nda yönetim kurulu üyeliğine seçildi, 1990-1992 yılları arasında da yönetim kurulu başkanlığı yaptı.
28 Temmuz 2019 tarihinde tedavi gördüğü hastahanede öldü. Cenazesi Devlet Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Külliyatı
Makaleleri
- Bozbeyli, Ferruh (Ocak-Şubat-Mart 1976). "Hocamız Nurettin Topçu". Hareket Dergisi. 6 (112). Hece Yayınları. s. 51.
- Bozbeyli, Ferruh (1993). "Liderler Muhalefette Doğru Söyler, İktidarda Şaşar". Alkan, Türker (Ed.). Siyasal Ahlak ve Siyasal Ahlaksızlık. Bilgi Yayınevi. ss. 249-254. ISBN .
- Bozbeyli, Ferruh (Ocak 2006). "Nurettin Topçu Özel Sayısı". Hece, 109. Ankara: Hece Yayınları. s. 467-469. ISSN 1301-210X. OCLC 42731849.
- Bozbeyli, Ferruh (Eylül-Aralık 1998). "Siyaset Ahlâkı ve Toplum". Yeni Türkiye, Cumhuriyet özel sayısı 1923-1998 dönemi değerlendirmesi. Yeni Türkiye yayınları. ss. 23-24. ISSN 1300-4174. OCLC 42586447.
Kitapları
- Türkiye'de Siyasal Partilerin Ekonomik ve Sosyal Görüşleri (1969),” üç cilttir. Birinci ve İkinci Kalkınma Planlarının TBMM’deki tartışmaları meclis tutanaklarından aktarılmış, CHP ve AP ile birlikte dönemin siyasi partilerin ekonomik ve sosyal görüşlerini yansıtır.
- Demokratik Sağ. 1976., kavramın ne olduğu, ekonomik, siyasi, sosyal yönlerini ele alırken eğitim ve kalkınma, milli savunma ve dış siyaset, demokratik hukuk devleti bakış açısını ortaya koyar.
- Birinci Cemre (1977)
- Alaca Siyaset (2000) birbirinin devamı olan bu iki kitap dönem tanıklıklarının hikâyeler şeklinde paylaşır
- Politika Sanatı (1980), kurucu başkanı olduğu Türk Milli Kültür Vakfı’nda verdiği seminerin metnidir.
- Yalnız Demokrat isimli kitabı Haziran 2009'da yayımladı. Tam bir hatırat ve bir dönemin siyasetini ortaya koyan dönem kitabıdır.
Kaynakça
- ^ Işık, İhsan (2004). Türkiye yazarlar ansiklopedisi. ISBN . 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ YILMAZ, Tuncer, (Ed.) (Haziran 2013). TARİHE DÜŞÜLEN NOTLAR – 3 (1920 – 2013) (PDF). Ankara: TBMM Basımevi. 27 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Aralık 2021.
- ^ (PDF). tbmm.gov.tr. TBMM. 31 Ekim 2012. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Bozbeyli 1976, ss. 53, 169.
- ^ Bozbeyli 1976, s. 44.
- ^ Çiğdem, Ahmet, (Ed.) (2001). "Ferruh Bozbeyli" (PDF). Modern Türkiye'de siyasî düşünce - Muhafazakârlık. 5 (1. baskı bas.). Cağaloğlu, İstanbul: İletişim. ISBN .
- ^ . Milliyet. 17 Haziran 1978. s. 8. 6 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "TBMM eski Başkanı Ahmet Ferruh Bozbeyli, hayatını kaybetti!". MSN. 29 Temmuz 2019. 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2019.
- ^ Ferruh Bozbeyli, Yalnız Demokrat, Timaş Yayınları, Haziran 2009 31 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Fuat Sirmen | 10. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı 22 Ekim 1965 - 1 Kasım 1970 | Sonra gelen: Sabit Osman Avcı |
Parti siyasi görevi | ||
Önce gelen: Yeni makam | Demokratik Parti Genel Başkanı 18 Aralık 1970 - 18 Aralık 1978 | Sonra gelen: Mehmet Faruk Sükan |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Ferruh Bozbeyli 21 Ocak 1927 Pazarcik Kahramanmaras 28 Temmuz 2019 Ankara Turk siyasetci Turkiye Buyuk Millet Meclisi baskanligi 1965 70 ve Demokratik Parti genel baskanligi yapti 1970 78 Ferruh Bozbeyli10 Turkiye Buyuk Millet Meclisi baskaniGorev suresi 22 Ekim 1965 1 Kasim 1970Yerine geldigi Fuat SirmenYerine gelen Sabit Osman AvciTurkiye Buyuk Millet Meclisi 12 13 14 ve 15 Donem MilletvekiliGorev suresi 25 Ekim 1961 5 Haziran 1977Secim bolgesi 1961 Istanbul 1965 Istanbul 1969 Istanbul 1973 IstanbulKisisel bilgilerDogum 21 Ocak 1927 Pazarcik Kahramanmaras TurkiyeOlum 28 Temmuz 2019 92 yasinda Defin yeri Devlet Mezarligi AnkaraPartisi Adalet Partisi 1961 1970 Demokratik Parti 1970 1978 Bitirdigi okul Istanbul Universitesi Hukuk FakultesiMeslegi HukukcuYasamiBabasi Siddik Bey in memuriyeti sebebi ile okul hayati degisik sehirlerde surdu ilkokulu Pazarcik ve Islahiye de ortaokulu ise Gaziantep ve Iskenderun da goren Bozbeyli Antakya Erkek Lisesi nden 1947 yilinda mezun oldu Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi ni bitirdi Bir sure avukatlik yapan Bozbeyli 27 Mayis Donemi nde Demokrat Partililerden DP Osman Turan in savunmasini yapti 1961 de siyasete atilarak Adalet Partisi nden AP Istanbul milletvekili secildi Bu donemde AP meclis grubu baskanligi ve TBMM baskanvekilligi gorevlerinde bulundu 1965 genel secimlerinde yeniden Istanbul milletvekili secildi ve partisinin mecliste cogunlugu saglamasiyla TBMM Baskanligina getirildi Bu goreve 1967 ve 1969 da iki kez daha secildi Demirel in parti icindeki hakimiyetinin artmasiyla birlikte AP sadece lider ve onun cevresinde gormek isteyecegi kisilerce yonetilmeye baslanmis iktidar menfaatlerinin dagitiminin asli gaye haline geldigi bu ugurda ahlaki veya hukuki tum normlarin bir kenara itilebildigi bir parti haline gelmistir Particilik devlet sofrasina yakin olma hesabina donusmus devletle iyi gecinmeyi bilenler devlet imkanlarini degerlendirerek zengin olmuslardir Boylece devlet nimetlerinden kanunlarin bahsettigi hak ve imkanlardan gercekten bu hak ve imkanlara mustahak olanlar yararlanamamis itibarli cevrelere siginmanin kanunlara inanmaktan daha emin sonuclar dogurdugu gozlenmistir Taner Demirel Bozbeyli nin 70 li sag politikalara ve Suleyman Demirel e dair dusuncelerini anlatirken AP icinde genel baskan Suleyman Demirel e karsit grupta yer alarak Ekim 1970 te TBMM Baskanligindan bir ay sonra da Saadettin Bilgic in basini cektigi 41 ler denilen grupla AP den ayrildi Yine bu grupla birlikte Demokratik Parti nin DP kuruculari arasinda yer aldi ve genel baskanliga secildi 1973 cumhurbaskanligi seciminde aday oldu ancak secilemedi Partisi ilk genel secimi olan 1973 genel secimlerinde 11 89 oy oraniyla parlamentoda 45 sandalye kazandi Bozbeyli de yine Istanbul milletvekili olarak parlamentoya secildi DP Mart 1975 te I Milliyetci Cephe hukumetinin kurulus hazirliklari sirasinda parcalandi Saadettin Bilgic ve arkadaslari DP nin cogunlugunu da surukleyerek AP ye geri donerken Bozbeyli DP de kaldi ve genel baskanlik gorevini yurutmeye devam etti Bu nedenle guc kaybeden DP nin yuzde 1 85 oraninda oy aldigi 1977 genel secimlerinde milletvekili secilemeyince once DP genel baskanligindan Aralik 1978 ardindan da aktif siyasetten cekildi 1978 de Turkiye Is Bankasi 54 Genel Kurul Toplantisi nda yonetim kurulu uyeligine secildi 1990 1992 yillari arasinda da yonetim kurulu baskanligi yapti 28 Temmuz 2019 tarihinde tedavi gordugu hastahanede oldu Cenazesi Devlet Mezarligi nda topraga verildi KulliyatiMakaleleri Bozbeyli Ferruh Ocak Subat Mart 1976 Hocamiz Nurettin Topcu Hareket Dergisi 6 112 Hece Yayinlari s 51 Bozbeyli Ferruh 1993 Liderler Muhalefette Dogru Soyler Iktidarda Sasar Alkan Turker Ed Siyasal Ahlak ve Siyasal Ahlaksizlik Bilgi Yayinevi ss 249 254 ISBN 9789754944136 Bozbeyli Ferruh Ocak 2006 Nurettin Topcu Ozel Sayisi Hece 109 Ankara Hece Yayinlari s 467 469 ISSN 1301 210X OCLC 42731849 Bozbeyli Ferruh Eylul Aralik 1998 Siyaset Ahlaki ve Toplum Yeni Turkiye Cumhuriyet ozel sayisi 1923 1998 donemi degerlendirmesi Yeni Turkiye yayinlari ss 23 24 ISSN 1300 4174 OCLC 42586447 Kitaplari Turkiye de Siyasal Partilerin Ekonomik ve Sosyal Gorusleri 1969 uc cilttir Birinci ve Ikinci Kalkinma Planlarinin TBMM deki tartismalari meclis tutanaklarindan aktarilmis CHP ve AP ile birlikte donemin siyasi partilerin ekonomik ve sosyal goruslerini yansitir Demokratik Sag 1976 kavramin ne oldugu ekonomik siyasi sosyal yonlerini ele alirken egitim ve kalkinma milli savunma ve dis siyaset demokratik hukuk devleti bakis acisini ortaya koyar Birinci Cemre 1977 Alaca Siyaset 2000 birbirinin devami olan bu iki kitap donem tanikliklarinin hikayeler seklinde paylasir Politika Sanati 1980 kurucu baskani oldugu Turk Milli Kultur Vakfi nda verdigi seminerin metnidir Yalniz Demokrat isimli kitabi Haziran 2009 da yayimladi Tam bir hatirat ve bir donemin siyasetini ortaya koyan donem kitabidir Kaynakca Isik Ihsan 2004 Turkiye yazarlar ansiklopedisi ISBN 9789759331054 17 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2021 YILMAZ Tuncer Ed Haziran 2013 TARIHE DUSULEN NOTLAR 3 1920 2013 PDF Ankara TBMM Basimevi 27 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Aralik 2021 PDF tbmm gov tr TBMM 31 Ekim 2012 27 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Bozbeyli 1976 ss 53 169 Bozbeyli 1976 s 44 Cigdem Ahmet Ed 2001 Ferruh Bozbeyli PDF Modern Turkiye de siyasi dusunce Muhafazakarlik 5 1 baski bas Cagaloglu Istanbul Iletisim ISBN 978 975 05 0155 5 Milliyet 17 Haziran 1978 s 8 6 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi TBMM eski Baskani Ahmet Ferruh Bozbeyli hayatini kaybetti MSN 29 Temmuz 2019 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2019 Ferruh Bozbeyli Yalniz Demokrat Timas Yayinlari Haziran 2009 31 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 263 997 3 Siyasi goreviOnce gelen Fuat Sirmen 10 Turkiye Buyuk Millet Meclisi baskani 22 Ekim 1965 1 Kasim 1970 Sonra gelen Sabit Osman AvciParti siyasi goreviOnce gelen Yeni makam Demokratik Parti Genel Baskani 18 Aralik 1970 18 Aralik 1978 Sonra gelen Mehmet Faruk Sukan