Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1973 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi, 13 Mart-6 Nisan 1973 tarihleri arasında 15 tur olarak yapıldı. 15. turda 635 milletvekilinin 557'si oylamaya katıldı ve Cumhuriyet Senatörü Fahri Korutürk, 365 oyla Cumhurbaşkanlığa seçildi.
 | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Seçim öncesi
12 Mart Muhtırası'ndan iki sene sonra yapılan seçimde muhtıranın etkileri görüldü. İlk önce dönemin siyasi parti liderlerince seçimin sorunsuz olarak yapılamayacağı ve bunun sonucunda 1973 genel seçimlerini kazanan partinin hükûmeti kuramayacağı endişesiyle mevcut Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın görev süresinin genel seçim sonuna kadar uzatılması için anayasa değişikliği teklifi verildi ancak tasarı reddedildi.
7 Mart 1973 tarihinde Cumhurbaşkanlığına aday olacak olan Genelkurmay Başkanı Faruk Gürler emekliye ayrıldı ve kontenjan senatörlüğüne atanarak yemin etti.
14 Mart 1973 tarihinde askeri yetkililer siyasi parti liderleriyle bir toplantı yaptı. Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit ve Demokratik Parti lideri Ferruh Bozbeyli'nin katıldığı toplantıya Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel katılmadı.
28 Mart 1973 tarihinde Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay parlamentoda grubu bulunan siyasi parti liderleriyle ayrı ayrı görüştü. Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit ve Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel görüşme sonrası adaylık için bir isim üzerinde durulmadığını söylerken Demokratik Parti lideri Ferruh Bozbeyli görüşmede cumhurbaşkanlığı adaylığı için konuşulan tek ismin Genelkurmay başkanı Faruk Gürler olduğunu açıkladı. Cevdet Sunay siyasi parti liderlerinin ardından Faruk Gürler, kuvvet komutanları ve başbakan Ferit Melen ile görüştü.
Tüm bu görüşmelerin ardından Ecevit, Demirel ve Bozbeyli parlamento dışından bir ismin yani Faruk Gürler'in seçilmesinden taraf olmadıklarını açıkladılar ancak üç partininde desteklerini açıkladığı bir aday yoktu.
Seçim süreci
Cumhurbaşkanlığına aday olan isimler ancak 13 Mart günü parlamentonun seçim oturumunda öğrenildi. Adaylar; seçimlerden önce Genelkurmay başkanlığından istifa eden Faruk Gürler, Senato başkanı Tekin Arıburun ve Demokratik Parti genel başkanı Ferruh Bozbeyli'ydi. Adalet Partisi Tekin Arıburun'u desteklerken Cumhuriyet Halk Partisi bu şartlarda seçime katılmanın anlamsız ve anti-demokratik baskılara boyun eğmek anlamına geleceğini belirterek seçime katılmayacağını açıkladı. Ancak CHP'nin bu kararına rağmen partiden bazı isimler seçime katılıp oylarını verdiler.
13 Mart'ta yapılan üç turdan bir sonuç çıkmadı. Ardından 16 Mart'ta yapılan iki turdan da sonuç çıkmadı. 20 Mart'ta Gürler ve Arıburun adaylıktan çekildiklerini açıkladılar. 21 Mart'ta yedinci tur yapıldı ancak Ferruh Bozbeyli'nin tek aday olarak katıldığı bu turdan da sonuç alınamadı.
22 Mart'ta mecliste mevcut Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın görev süresini uzatacak anayasa değişikliği görüşmeleri yapıldı ancak teklifin maddelerine geçilmesi için verilen oy sayısı anayasada yazan üçte iki çoğunluk sayısının altında kaldığı için tasarı reddedilmiştir.
26 Mart'ta Adalet Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi ve Cumhuriyetçi Güven Partisi, Anayasa Mahkemesi Başkanı Muhittin Taylan ismi üzerinde mutabakat sağladı. Ancak Taylan'ın adaylığı için onu kontenjan senatörlüğüne ataması gereken Cevdet Sunay görev süresinin bitmesine iki gün kala böyle önemli bir kararı veremeyeceğini söyleyerek bunu reddetti.
2 Nisan'da Demirel Ecevit'e kontenjan senatörü Fahri Korutürk, Ticaret Bakanı Naim Talu ve Millî Eğitim Bakanı Sabahattin Özbek isimlerini önermiştir. Ecevit Talu ve Özbek isimlerini kabul etmezken Korutürk üzerinde anlaşılabileceğini belirtti.
6 Nisan'da AP, CHP ve CGP'nin aday gösterdiği Fahri Korutürk 15. turda 365 oy alarak 6. Cumhurbaşkanı olarak seçildi. Bu turda Ferruh Bozbeyli 51 oy alırken seçimden çekilen Faruk Gürler'e 87, Tekin Arıburun'a ise 17 oy çıktı.
Seçim sonuçları
| Aday | Parti | Oy | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. Tur (13 Mart) | 2. Tur (13 Mart) | 3. Tur (13 Mart) | 4. Tur (13 Mart) | 5. Tur (16 Mart) | 6. Tur (16 Mart) | 7. Tur (21 Mart) | 8. Tur (24 Mart) | 9. Tur (26 Mart) | 10. Tur (27 Mart) | 11. Tur (28 Mart) | 12. Tur (30 Mart) | 13. Tur (2 Nisan) | 14. Tur (4 Nisan) | 15. Tur (6 Nisan) | |||
| Fahri Korutürk | Bağımsız | 365 | |||||||||||||||
| Faruk Gürler | Bağımsız | 175 | 176 | 186 | 200 | 149 | 165 | 11 | 20 | 51 | 57 | 81 | 69 | 64 | 52 | 87 | |
| Tekin Arıburun1 | Adalet Partisi | 282 | 284 | 285 | 276 | 293 | 292 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 0 | 17 | |
| Ferruh Bozbeyli | Demokratik Parti | 45 | 47 | 47 | 48 | 48 | 48 | 92 | 69 | 59 | 51 | 51 | 43 | 55 | 51 | 51 | |
| Katılım | 517 | 519 | 527 | 535 | 498 | 518 | 142 | 120 | 152 | 157 | 178 | 140 | 149 | 136 | 557 | ||
16. turda adaylıktan çekildi.
Kaynakça
- Genel
- (PDF). SDÜ. 15 Şubat 2001. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2012.
- "Fahri Korutürk 15.turda seçilmişti". Birgün. 14 Nisan 2007. Erişim tarihi: 6 Eylül 2012.[]
- Özel
- ^ "Sezer'li 7 yıl (5)". radikal.com.tr. 1 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1973 Turkiye cumhurbaskanligi secimi 13 Mart 6 Nisan 1973 tarihleri arasinda 15 tur olarak yapildi 15 turda 635 milletvekilinin 557 si oylamaya katildi ve Cumhuriyet Senatoru Fahri Koruturk 365 oyla Cumhurbaskanliga secildi 1973 Turkiye cumhurbaskanligi secimi 1966 6 Nisan 1973 51 yil once 1973 04 06 1980 Aday Fahri Koruturk Ferruh BozbeyliParti Bagimsiz Demokratik PartiAldigi oy 365 51Oran 57 5 8Onceki Cumhurbaskani Cevdet Sunay Secilen Cumhurbaskani Fahri KoruturkSecim oncesi12 Mart Muhtirasi ndan iki sene sonra yapilan secimde muhtiranin etkileri goruldu Ilk once donemin siyasi parti liderlerince secimin sorunsuz olarak yapilamayacagi ve bunun sonucunda 1973 genel secimlerini kazanan partinin hukumeti kuramayacagi endisesiyle mevcut Cumhurbaskani Cevdet Sunay in gorev suresinin genel secim sonuna kadar uzatilmasi icin anayasa degisikligi teklifi verildi ancak tasari reddedildi 7 Mart 1973 tarihinde Cumhurbaskanligina aday olacak olan Genelkurmay Baskani Faruk Gurler emekliye ayrildi ve kontenjan senatorlugune atanarak yemin etti 14 Mart 1973 tarihinde askeri yetkililer siyasi parti liderleriyle bir toplanti yapti Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bulent Ecevit ve Demokratik Parti lideri Ferruh Bozbeyli nin katildigi toplantiya Adalet Partisi lideri Suleyman Demirel katilmadi 28 Mart 1973 tarihinde Cumhurbaskani Cevdet Sunay parlamentoda grubu bulunan siyasi parti liderleriyle ayri ayri gorustu Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bulent Ecevit ve Adalet Partisi lideri Suleyman Demirel gorusme sonrasi adaylik icin bir isim uzerinde durulmadigini soylerken Demokratik Parti lideri Ferruh Bozbeyli gorusmede cumhurbaskanligi adayligi icin konusulan tek ismin Genelkurmay baskani Faruk Gurler oldugunu acikladi Cevdet Sunay siyasi parti liderlerinin ardindan Faruk Gurler kuvvet komutanlari ve basbakan Ferit Melen ile gorustu Tum bu gorusmelerin ardindan Ecevit Demirel ve Bozbeyli parlamento disindan bir ismin yani Faruk Gurler in secilmesinden taraf olmadiklarini acikladilar ancak uc partininde desteklerini acikladigi bir aday yoktu Secim sureciCumhurbaskanligina aday olan isimler ancak 13 Mart gunu parlamentonun secim oturumunda ogrenildi Adaylar secimlerden once Genelkurmay baskanligindan istifa eden Faruk Gurler Senato baskani Tekin Ariburun ve Demokratik Parti genel baskani Ferruh Bozbeyli ydi Adalet Partisi Tekin Ariburun u desteklerken Cumhuriyet Halk Partisi bu sartlarda secime katilmanin anlamsiz ve anti demokratik baskilara boyun egmek anlamina gelecegini belirterek secime katilmayacagini acikladi Ancak CHP nin bu kararina ragmen partiden bazi isimler secime katilip oylarini verdiler 13 Mart ta yapilan uc turdan bir sonuc cikmadi Ardindan 16 Mart ta yapilan iki turdan da sonuc cikmadi 20 Mart ta Gurler ve Ariburun adayliktan cekildiklerini acikladilar 21 Mart ta yedinci tur yapildi ancak Ferruh Bozbeyli nin tek aday olarak katildigi bu turdan da sonuc alinamadi 22 Mart ta mecliste mevcut Cumhurbaskani Cevdet Sunay in gorev suresini uzatacak anayasa degisikligi gorusmeleri yapildi ancak teklifin maddelerine gecilmesi icin verilen oy sayisi anayasada yazan ucte iki cogunluk sayisinin altinda kaldigi icin tasari reddedilmistir 26 Mart ta Adalet Partisi Cumhuriyet Halk Partisi ve Cumhuriyetci Guven Partisi Anayasa Mahkemesi Baskani Muhittin Taylan ismi uzerinde mutabakat sagladi Ancak Taylan in adayligi icin onu kontenjan senatorlugune atamasi gereken Cevdet Sunay gorev suresinin bitmesine iki gun kala boyle onemli bir karari veremeyecegini soyleyerek bunu reddetti 2 Nisan da Demirel Ecevit e kontenjan senatoru Fahri Koruturk Ticaret Bakani Naim Talu ve Milli Egitim Bakani Sabahattin Ozbek isimlerini onermistir Ecevit Talu ve Ozbek isimlerini kabul etmezken Koruturk uzerinde anlasilabilecegini belirtti 6 Nisan da AP CHP ve CGP nin aday gosterdigi Fahri Koruturk 15 turda 365 oy alarak 6 Cumhurbaskani olarak secildi Bu turda Ferruh Bozbeyli 51 oy alirken secimden cekilen Faruk Gurler e 87 Tekin Ariburun a ise 17 oy cikti Secim sonuclariAday Parti Oy1 Tur 13 Mart 2 Tur 13 Mart 3 Tur 13 Mart 4 Tur 13 Mart 5 Tur 16 Mart 6 Tur 16 Mart 7 Tur 21 Mart 8 Tur 24 Mart 9 Tur 26 Mart 10 Tur 27 Mart 11 Tur 28 Mart 12 Tur 30 Mart 13 Tur 2 Nisan 14 Tur 4 Nisan 15 Tur 6 Nisan Fahri Koruturk Bagimsiz 365Faruk Gurler Bagimsiz 175 176 186 200 149 165 11 20 51 57 81 69 64 52 87Tekin Ariburun1 Adalet Partisi 282 284 285 276 293 292 0 0 0 0 0 0 2 0 17Ferruh Bozbeyli Demokratik Parti 45 47 47 48 48 48 92 69 59 51 51 43 55 51 51Katilim 517 519 527 535 498 518 142 120 152 157 178 140 149 136 557 16 turda adayliktan cekildi KaynakcaGenel PDF SDU 15 Subat 2001 10 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2012 Fahri Koruturk 15 turda secilmisti Birgun 14 Nisan 2007 Erisim tarihi 6 Eylul 2012 olu kirik baglanti Ozel Sezer li 7 yil 5 radikal com tr 1 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2012