Feyhaman Duran (17 Eylül 1886, Kadıköy - 6 Mayıs 1970, İstanbul), Türk ressam ve hattat. Türk Resim Sanatı'nda, portre sanatının ilk ve en önemli temsilcisi sayılır. 1914 Çallı Kuşağı ressamlarındandır. Özellikle Atatürk ve İnönü portreleriyle ünlenmiştir.
Feyhaman Duran | |
---|---|
Feyhaman Duran'ın otoportresi (1959) | |
Genel bilgiler | |
Doğum | 1886 Kadıköy, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 6 Mayıs 1970 İstanbul, Türkiye |
Evlilik(ler)i | Güzin Duran |
Alanı | Resim ve hat sanatı |
Etkilendikleri | İzlenimcilik |
Yaşamı
1886'da İstanbul'da dünyaya geldi. Babası, Rüsamet Emaneti (Gümrükler memur) Süleyman Hayri Bey'dir. Annesini genç yaşta kaybetti. Babası, eşinin vasiyetini yerine getirerek oğlunu 1895 yılında, günümüzdeki adı Galatasaray Lisesi olan, Galata Sarayı Humayun Mektebi'ne kaydettirdi. Burada, ressam Şevket Dağ, Tevfik Fikret ve 'nin öğrencisi oldu. Okulda tarama kalem ve çini mürekkebiyle, daha sonra da yağlı boya resimleriyle dikkat çekti ve özellikle Hüsn-ü Hat, yani Güzel Yazı dersinde başarılı oldu.
1908 yılında okulu bitirir bitirmez Bab-ı Ali'ye kâtip olarak girdi. Aynı yıl Hüsn-ü Hat öğretmeni olarak, mezun olduğu Galata Sarayı Humayun Mektebi'ne atandı ve hocası hattat Tahsin Bey’in yerine bu dersi verdi. Mısırlı prens Abbas Halim Paşa'nın, güzel sanatların çeşitli bölümlerinde başarı gösterenler arasından yaptığı seçimle Avrupa'ya gönderdiği öğrenci grubuna girerek Paris’e gitti.
Konu ile ilgili bir rastlantıyı kendi ifadesiyle şöyle aktarmıştır:
“ | Galatasaray Lisesi’nde resim öğretmeniydim, bir gün tanıdığım bir hanımefendiye resmini yapmayı teklif ettim. Bana: ‘ben yaşlıyım ne olacak resmimi yapıp ta? Onun yerine şu küçük kız çocuğunun resmini yap!’ diyerek çantasından küçük bir kız çocuğunun resmini çıkarıp verdi. Bu resmi bir portre hâline getirdim. Çocuğu tanımıyordum. Sonradan bunun zamanın ünlü kişilerinden Prens Abbas Halim Paşa’nın dördüncü kızları olduğunu öğrendim. Paşa, bu resim üzerine öteki beş kızının ve bazı tanıdıklarının daha resmini yaptırdı, takdirlerini kazandım, böylece kendileri tarafından ve bütün masraflarım karşılanarak Paris’e öğrenime gönderildim. Bu vesileyle hayatımda mutlu bir dönüm noktası olmuştur. | „ |
1911 ile 1913 yıllarında Paris’te sanat eğitimi gören Feyhaman Duran, o yıllarda aynı amaçla Paris'te olan genç Türk ressamlarının da devam ettiği Academie Julian’da Jean Paul Laurens Atölyesi’ne kaydoldu. Bu sıralarda ortaya çıkan İzlenimcilik akımına yakınlık duydu.
I. Dünya Savaşı başlayınca yurda döndü. 1916’dan itibaren Galatasaray Sergileri'ne her yıl düzenli katıldı. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti'nın sergilerinde yer aldı. Harp Mecmuası’nda çalışarak, savaş resimleri yaptı. Birinci Galatasaray Sergisi’nde Prof. Dr. Akil Muhtar adlı portresi ile "Gümüş Madalya" ve "Zikr-i Cemil Ödülü"'nü aldı.
1919 yılında İnas Sanayi-i Nefise Mektebi'ne (Kız Güzel Sanatlar Akademisi) "Usul-ü Tersimé öğretmenliğine getirildi. Ömer Adil Bey'den sonra bu okulda müdürlük yaptı.
1922 yılında öğrencisi Güzin Hanım'la evlendi. 1923'te Türk Ressamlar Cemiyeti'nin yönetim kurulu üyeliğine seçildi. 1926'da Sanayi-i Nefise Birliği, 1929'da Güzel Sanatlar Birliği adlarını alan dernekte yöneticiliği ömrünün sonuna kadar sürdürdü.
Kız ve Erkek Sanayi-i Nefise Mekteplerinin birleştirilmesi sonucu İnas Sanayi-i Nefise Mektebi kapanınca, artık karma eğitim veren Sanayi Nefise Mektebi'nde 1927’de Usul-ü Tersim, 1933’te ise “Resim Atölyesi” öğretmenliğine atandı.
Cumhuriyet Halk Partisi'nin düzenlediği yurt gezileri kapsamında 1938 yılında Gaziantep'e gönderildi. Buradan on yapıtla dönen Feyhaman Duran 1939 Ocak ayında İbrahim Çallı ve birlikte İsmet İnönü'nün portresini yapmak üzere Ankara'ya çağrıldı.
Kurulduğu dönemde İstanbul Deniz Müzesi'nin siparişi üzerine Topkapı Sarayı Müzesi koleksiyonundaki minyatürleri tuvale aktarmış olan sanatçı 1940’larda eşi ile birlikte Topkapı Sarayı'nda çalışıp sarayın iç ve dış mekanlarını tuvale aktarma olanağı buldu. II. Dünya Savaşı nedeniyle 1943-1947'de müze koleksiyonun bir kısmı önlem olarak Niğde'ye taşınmış ve saray ziyarete kapatılmıştı. Bu dönemde izin alarak sarayda çalıştı, müzedeki pek çok eseri yakından inceleme fırsatı oldu.
Duran, arkadaşı Sami Yetik’in "Ressamlarımız" adlı üç ciltlik kitap kapağı tasarladı. İbrahim Çallı ve Sami Yetik ile Vezneciler'de Zühal Kırtasiye Mağazası'ndaki atölyede resim dersleri verdi.
1951 yılında emekli oldu. Emekliliğinde çalışmalarını sürdürdüğü Beyazıt'taki evini müze olarak İstanbul Üniversitesi'ne bağışladı.
6 Mayıs 1970'te İstanbul'da öldü ve Edirnekapı 'nde defnedildi.
Kaynakça
- ^ a b Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü, Ata.boun.edu.tr websitesi arşivinden "Feyhaman Duran" maddesi. Online: Erişim: 21.9.2008)
- ^ Özsezgin, Kaya, " Feyhaman Duran (1886-1970), Felsefeekibi.net websitesi [2] 8 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (Erişim:10.12.0212)
- ^ a b c d Kuzucular, Şahameddin (2012) "Feyhaman Duran Hayatı Sanatı ve Tabloları" Edebi Yad ve Sanat Akademisi websitesi. [www.edebiyatvesanatakademisi.com/turk-ressamlar./feyhaman-duran-hayati-sanati-ve-tablolari-20]
- ^ Dusunmekvepaylasmak.blogspot.com websitesi "Feyhaman Duran" maddesi. Online:[3] 22 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Saim Kutsav. "Feyhaman Duran". Ankara Sanat 1966, S.5, s.13. 20 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2008.
- ^ "Feyhaman Duran – İki Dünya Arasında". www.mimdap.org. Mimdap.org sitesi, 27 Nisan 2017. 16 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ekim 2017.
- ^ Selin, İpek (Ekim-Kasım 2017). "Ressam Feyhaman Duran'ın Topkapı Sarayı'ndaki tabloları". Atlas Tarih, 49. s. 22-25.
Dış bağlantılar
- Kutsav, Saim (1966) "Feyhaman Duran", Ankara Sanat Sayı:5, sayfa:13.
- Sabancı Üniversitesi Sakip Sabancı Müzesi'nde Feyhaman Duran - Between Two Worlds adlı 12 Șubat 2017-13 Agğustos 2017 döneminden açık olan resim sergisinin İngilizce katalogunda biyografisi ve seçilmiş sanat resimleri. Online:[4] 16 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Feyhaman Duran 17 Eylul 1886 Kadikoy 6 Mayis 1970 Istanbul Turk ressam ve hattat Turk Resim Sanati nda portre sanatinin ilk ve en onemli temsilcisi sayilir 1914 Calli Kusagi ressamlarindandir Ozellikle Ataturk ve Inonu portreleriyle unlenmistir Feyhaman DuranFeyhaman Duran in otoportresi 1959 Genel bilgilerDogum1886 Kadikoy Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum6 Mayis 1970 Istanbul TurkiyeEvlilik ler iGuzin DuranAlaniResim ve hat sanatiEtkilendikleriIzlenimcilikYasami1886 da Istanbul da dunyaya geldi Babasi Rusamet Emaneti Gumrukler memur Suleyman Hayri Bey dir Annesini genc yasta kaybetti Babasi esinin vasiyetini yerine getirerek oglunu 1895 yilinda gunumuzdeki adi Galatasaray Lisesi olan Galata Sarayi Humayun Mektebi ne kaydettirdi Burada ressam Sevket Dag Tevfik Fikret ve nin ogrencisi oldu Okulda tarama kalem ve cini murekkebiyle daha sonra da yagli boya resimleriyle dikkat cekti ve ozellikle Husn u Hat yani Guzel Yazi dersinde basarili oldu 1908 yilinda okulu bitirir bitirmez Bab i Ali ye katip olarak girdi Ayni yil Husn u Hat ogretmeni olarak mezun oldugu Galata Sarayi Humayun Mektebi ne atandi ve hocasi hattat Tahsin Bey in yerine bu dersi verdi Misirli prens Abbas Halim Pasa nin guzel sanatlarin cesitli bolumlerinde basari gosterenler arasindan yaptigi secimle Avrupa ya gonderdigi ogrenci grubuna girerek Paris e gitti Konu ile ilgili bir rastlantiyi kendi ifadesiyle soyle aktarmistir Galatasaray Lisesi nde resim ogretmeniydim bir gun tanidigim bir hanimefendiye resmini yapmayi teklif ettim Bana ben yasliyim ne olacak resmimi yapip ta Onun yerine su kucuk kiz cocugunun resmini yap diyerek cantasindan kucuk bir kiz cocugunun resmini cikarip verdi Bu resmi bir portre haline getirdim Cocugu tanimiyordum Sonradan bunun zamanin unlu kisilerinden Prens Abbas Halim Pasa nin dorduncu kizlari oldugunu ogrendim Pasa bu resim uzerine oteki bes kizinin ve bazi tanidiklarinin daha resmini yaptirdi takdirlerini kazandim boylece kendileri tarafindan ve butun masraflarim karsilanarak Paris e ogrenime gonderildim Bu vesileyle hayatimda mutlu bir donum noktasi olmustur 1911 ile 1913 yillarinda Paris te sanat egitimi goren Feyhaman Duran o yillarda ayni amacla Paris te olan genc Turk ressamlarinin da devam ettigi Academie Julian da Jean Paul Laurens Atolyesi ne kaydoldu Bu siralarda ortaya cikan Izlenimcilik akimina yakinlik duydu I Dunya Savasi baslayinca yurda dondu 1916 dan itibaren Galatasaray Sergileri ne her yil duzenli katildi Osmanli Ressamlar Cemiyeti nin sergilerinde yer aldi Harp Mecmuasi nda calisarak savas resimleri yapti Birinci Galatasaray Sergisi nde Prof Dr Akil Muhtar adli portresi ile Gumus Madalya ve Zikr i Cemil Odulu nu aldi Feyhaman Duran in Yildiz Cicekli Naturmort u TUYB 41x33 Istanbul Uni KoleksiyonuEdirnekapi ndeki kabri 1919 yilinda Inas Sanayi i Nefise Mektebi ne Kiz Guzel Sanatlar Akademisi Usul u Tersime ogretmenligine getirildi Omer Adil Bey den sonra bu okulda mudurluk yapti 1922 yilinda ogrencisi Guzin Hanim la evlendi 1923 te Turk Ressamlar Cemiyeti nin yonetim kurulu uyeligine secildi 1926 da Sanayi i Nefise Birligi 1929 da Guzel Sanatlar Birligi adlarini alan dernekte yoneticiligi omrunun sonuna kadar surdurdu Kiz ve Erkek Sanayi i Nefise Mekteplerinin birlestirilmesi sonucu Inas Sanayi i Nefise Mektebi kapaninca artik karma egitim veren Sanayi Nefise Mektebi nde 1927 de Usul u Tersim 1933 te ise Resim Atolyesi ogretmenligine atandi Cumhuriyet Halk Partisi nin duzenledigi yurt gezileri kapsaminda 1938 yilinda Gaziantep e gonderildi Buradan on yapitla donen Feyhaman Duran 1939 Ocak ayinda Ibrahim Calli ve birlikte Ismet Inonu nun portresini yapmak uzere Ankara ya cagrildi Kuruldugu donemde Istanbul Deniz Muzesi nin siparisi uzerine Topkapi Sarayi Muzesi koleksiyonundaki minyaturleri tuvale aktarmis olan sanatci 1940 larda esi ile birlikte Topkapi Sarayi nda calisip sarayin ic ve dis mekanlarini tuvale aktarma olanagi buldu II Dunya Savasi nedeniyle 1943 1947 de muze koleksiyonun bir kismi onlem olarak Nigde ye tasinmis ve saray ziyarete kapatilmisti Bu donemde izin alarak sarayda calisti muzedeki pek cok eseri yakindan inceleme firsati oldu Duran arkadasi Sami Yetik in Ressamlarimiz adli uc ciltlik kitap kapagi tasarladi Ibrahim Calli ve Sami Yetik ile Vezneciler de Zuhal Kirtasiye Magazasi ndaki atolyede resim dersleri verdi 1951 yilinda emekli oldu Emekliliginde calismalarini surdurdugu Beyazit taki evini muze olarak Istanbul Universitesi ne bagisladi 6 Mayis 1970 te Istanbul da oldu ve Edirnekapi nde defnedildi Kaynakca a b Bogazici Universitesi Ataturk Enstitusu Ata boun edu tr websitesi arsivinden Feyhaman Duran maddesi Online Erisim 21 9 2008 Ozsezgin Kaya Feyhaman Duran 1886 1970 Felsefeekibi netwebsitesi 2 8 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 10 12 0212 a b c d Kuzucular Sahameddin 2012 Feyhaman Duran Hayati Sanati ve Tablolari Edebi Yad ve Sanat Akademisi websitesi www edebiyatvesanatakademisi com turk ressamlar feyhaman duran hayati sanati ve tablolari 20 Dusunmekvepaylasmak blogspot com websitesi Feyhaman Duran maddesi Online 3 22 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Saim Kutsav Feyhaman Duran Ankara Sanat 1966 S 5 s 13 20 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2008 Feyhaman Duran Iki Dunya Arasinda www mimdap org Mimdap org sitesi 27 Nisan 2017 16 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ekim 2017 Selin Ipek Ekim Kasim 2017 Ressam Feyhaman Duran in Topkapi Sarayi ndaki tablolari Atlas Tarih 49 s 22 25 Dis baglantilarKutsav Saim 1966 Feyhaman Duran Ankara Sanat Sayi 5 sayfa 13 Sabanci Universitesi Sakip Sabanci Muzesi nde Feyhaman Duran Between Two Worlds adli 12 Șubat 2017 13 Aggustos 2017 doneminden acik olan resim sergisinin Ingilizce katalogunda biyografisi ve secilmis sanat resimleri Online 4 16 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce