Sami Yetik (1878, İstanbul - 1945), Türk ressam.
Sami Yetik | |
---|---|
Doğum | 1878, İstanbul |
Ölüm | 1945, İstanbul |
Vatandaşlık | Türkiye |
Meslek | Ressam |
İlköğrenimini Şehzadebaşı Taş Mektep’te tamamladı. Çiçek Pazarı Rüştiyesi’nden sonra, Mülkiye İdadisi’nden, Kuleli Askeri İdadisi (Kuleli Askeri Lisesi)’ne geçti. Resme olan ilgisi Kuleli Askeri İdadisi'ne gelene kadar beğeni düzeyinde iken; Kuleli Askeri Lisesi’nde, arkadaşı Mehmet Ali Laga’nın tutku derecesinde resimler yapması üzerine o da resim yapma yönünde motive oldu. O dönemde okulda hoca olan Osman Nuri Paşa’nın teşviki ise motivasyonunu arttırdı. Kuleli’den sonra 1896 yılında girdiği Harbiye Mektebi’nde Hoca Ali Rıza’nın öğrencisi oldu. 1898’deki Harbiye mezuniyetinden sonraki dönemde Hoca Ali Rıza’nın yakın ilgisini gördü.
Girdiği sınav sonunda resim öğretmeni olarak atandığı Eyüpsultan Baytar Askeri Rüştiyesi'ndeki görevinden sonra 1900 yılında resim öğrenimi görmek üzere Sanayi-i Nefise Mektebi’ne girdi. 1906 yılında mezun oldu. Harbiye ve Kuleli’de bir dönem resim öğretmenliği yaptı. Koca Mustafa Paşa Askeri Rüştiye’sinde resim öğretmenliği yaparken; Harbiye Nazırı Mahmud Şevket Paşa’nın izni ile Paris’e gitti.
İlk resim öğretmeni Hoca Ali Rıza olan sanatçının ilk hocası ise İtalyan sanatçı Valeri’dir. Paris’te doğa gözlemine dayanan Empresyonizm’i devam ettiren Sami Yetik, 1908-1912 yıllarında Sanayi-i Nefise Mektebi’nden mezun olup; Avrupa’ya gönderilen İbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Hikmet Onat, Nazmi Ziya Güran, Namık İsmail ve Hüseyin Avni Lifij gibi yurda dönüşlerinde Türk resminde ekol (Empresyonizm) yaratacak sanatçılar da vardı.
Avrupa’da 19. yüzyıl ortalarında (1860-1870) beğeni bulan Empresyonizm akımının Türkiye temsilcisi her ne kadar Hüseyin Zekai Paşa ise de, Türkiye’de bu akım 1914 yılından sonra yayıldı. Paris’teki Akademi Julian ve Ecole Pijieve’ye devam ederken 'in atölyesinde de çalışan Sami Yetik, klasik ekolun etkisinden kurtularak Empresyonizmin heyecanına girdi.
Yurda döndükten sonra Kuleli Askeri İdadisi'ne resim öğretmeni olarak atandı. Askerî okullarda resim öğretmenliği sırasında öğrencileri ile çok iyi ilişkiler kurarak başarılı ressamların yetişmesine neden oldu. O sadece bir ressam değil aynı zamanda Osmanlı Ordusunun bir subayı olması nedeniyle, Balkan Savaşı'nda Edirne cephesinde görevlendirildi. Bu görevi sırasında İdadi yıllarından arkadaşı Mehmet Ali Laga'da onunla beraberdi.
Edirne'nin düşmesi sonucu sanatçı Bulgarlar'a esir düştü. Sofya'da esaret altında kaldı. Balkan savaşı sırasında Edirne'de yaşayan asker ressam Hasan Rıza ile son gecede birlikte oldu. Bulgarlar tarafından haince öldürülerek şehit edilen Hasan Rıza'nın dağılarak yağmalanan atölyesine sahip çıktı ve şehit ressama ait resimlerin bir kısmının Viyana müzelerinde yer almasına sebep oldu. Esareti sırasında Bulgar ressamlar ile ilişkiler kurdu. Esaretten kurtulduktan sonra I. Dünya Savaşı yıllarında Boğazlar Müstahkem Mevkiinde görev aldı. Katıldığı bu savaşlar sırasında bir yandan ateş hattında görev alırken diğer yandan fırsat buldukça resim yapmaya, etüt ve eskiz çizmeye etti. Bu yıllarda meydana getirdiği etüdler, çalışmalarına kaynak teşkil ettiğinden daha sonra yaptığı büyük kompozisyonlarının temelini oluşturdu..
Türk Resim Sanatında 1914 yılından itibaren büyük bir uyanış başladı. Bu sanat hareketinde 1914 kuşağı ya da Çallı Kuşağı olarak Sanat Tarihimize geçen sanatçı grubunun başını kendisi ve Ali Sami Boyar, Hikmet Onat, İbrahim Çallı, , Namık İsmail, Nazmi Ziya Güran, Feyhaman Duran, Hüseyin Avni Lifij gibi arkadaşları çekti. Şişli'de kurdukları bir atölyede daha çok büyük boy savaş resimleri yaparak Viyana ve Berlin'de Osmanlı Muharebe Resimleri sergisi planlandı. Kısa sürede hazırlanan eserler Viyana'ya götürüldü. 1918 yılında Viyana Üniversitesi salonlarında sergi açıldı. Türk ve yabancı protokolün açılışa katıldığı sergi Türkiye sanat çevrelerinde duyuruldu. Dönemin gazete ve magazin dergilerinde yer aldı.
Sami Yetik askeri konularda olduğu kadar peyzaj, natürmort ve portrelerinde de başarılı oldu. 1933 yılına kadar resim öğretmenliğinin yanı sıra, Türk ordusuna subay olarak hizmet vererek emekli oldu.
Ressamlarımız adlı iki ciltlik kitabı 1940 yılında yayımlandı. 1945 yılında kurulan Asker Ressamlar cemiyeti’nin de ilk üyesi olan sanatçı aynı yıl, ardında çok sayıda başyapıt denebilecek eser bırakarak öldü.
Kaynakça
- ^ . guzelsanatlar.kulturturizm.gov.tr. 23 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
Dış bağlantılar
- Türk resminin ustaları Sami Yetik20 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sami Yetik 1878 Istanbul 1945 Turk ressam Sami YetikDogum1878 IstanbulOlum1945 IstanbulVatandaslik TurkiyeMeslekRessam Ilkogrenimini Sehzadebasi Tas Mektep te tamamladi Cicek Pazari Rustiyesi nden sonra Mulkiye Idadisi nden Kuleli Askeri Idadisi Kuleli Askeri Lisesi ne gecti Resme olan ilgisi Kuleli Askeri Idadisi ne gelene kadar begeni duzeyinde iken Kuleli Askeri Lisesi nde arkadasi Mehmet Ali Laga nin tutku derecesinde resimler yapmasi uzerine o da resim yapma yonunde motive oldu O donemde okulda hoca olan Osman Nuri Pasa nin tesviki ise motivasyonunu arttirdi Kuleli den sonra 1896 yilinda girdigi Harbiye Mektebi nde Hoca Ali Riza nin ogrencisi oldu 1898 deki Harbiye mezuniyetinden sonraki donemde Hoca Ali Riza nin yakin ilgisini gordu Girdigi sinav sonunda resim ogretmeni olarak atandigi Eyupsultan Baytar Askeri Rustiyesi ndeki gorevinden sonra 1900 yilinda resim ogrenimi gormek uzere Sanayi i Nefise Mektebi ne girdi 1906 yilinda mezun oldu Harbiye ve Kuleli de bir donem resim ogretmenligi yapti Koca Mustafa Pasa Askeri Rustiye sinde resim ogretmenligi yaparken Harbiye Naziri Mahmud Sevket Pasa nin izni ile Paris e gitti Ilk resim ogretmeni Hoca Ali Riza olan sanatcinin ilk hocasi ise Italyan sanatci Valeri dir Paris te doga gozlemine dayanan Empresyonizm i devam ettiren Sami Yetik 1908 1912 yillarinda Sanayi i Nefise Mektebi nden mezun olup Avrupa ya gonderilen Ibrahim Calli Feyhaman Duran Hikmet Onat Nazmi Ziya Guran Namik Ismail ve Huseyin Avni Lifij gibi yurda donuslerinde Turk resminde ekol Empresyonizm yaratacak sanatcilar da vardi Avrupa da 19 yuzyil ortalarinda 1860 1870 begeni bulan Empresyonizm akiminin Turkiye temsilcisi her ne kadar Huseyin Zekai Pasa ise de Turkiye de bu akim 1914 yilindan sonra yayildi Paris teki Akademi Julian ve Ecole Pijieve ye devam ederken in atolyesinde de calisan Sami Yetik klasik ekolun etkisinden kurtularak Empresyonizmin heyecanina girdi Sami Yetik Ataturk Anafartalar da TUYB Yurda dondukten sonra Kuleli Askeri Idadisi ne resim ogretmeni olarak atandi Askeri okullarda resim ogretmenligi sirasinda ogrencileri ile cok iyi iliskiler kurarak basarili ressamlarin yetismesine neden oldu O sadece bir ressam degil ayni zamanda Osmanli Ordusunun bir subayi olmasi nedeniyle Balkan Savasi nda Edirne cephesinde gorevlendirildi Bu gorevi sirasinda Idadi yillarindan arkadasi Mehmet Ali Laga da onunla beraberdi Edirne nin dusmesi sonucu sanatci Bulgarlar a esir dustu Sofya da esaret altinda kaldi Balkan savasi sirasinda Edirne de yasayan asker ressam Hasan Riza ile son gecede birlikte oldu Bulgarlar tarafindan haince oldurulerek sehit edilen Hasan Riza nin dagilarak yagmalanan atolyesine sahip cikti ve sehit ressama ait resimlerin bir kisminin Viyana muzelerinde yer almasina sebep oldu Esareti sirasinda Bulgar ressamlar ile iliskiler kurdu Esaretten kurtulduktan sonra I Dunya Savasi yillarinda Bogazlar Mustahkem Mevkiinde gorev aldi Katildigi bu savaslar sirasinda bir yandan ates hattinda gorev alirken diger yandan firsat buldukca resim yapmaya etut ve eskiz cizmeye etti Bu yillarda meydana getirdigi etudler calismalarina kaynak teskil ettiginden daha sonra yaptigi buyuk kompozisyonlarinin temelini olusturdu Turk Resim Sanatinda 1914 yilindan itibaren buyuk bir uyanis basladi Bu sanat hareketinde 1914 kusagi ya da Calli Kusagi olarak Sanat Tarihimize gecen sanatci grubunun basini kendisi ve Ali Sami Boyar Hikmet Onat Ibrahim Calli Namik Ismail Nazmi Ziya Guran Feyhaman Duran Huseyin Avni Lifij gibi arkadaslari cekti Sisli de kurduklari bir atolyede daha cok buyuk boy savas resimleri yaparak Viyana ve Berlin de Osmanli Muharebe Resimleri sergisi planlandi Kisa surede hazirlanan eserler Viyana ya goturuldu 1918 yilinda Viyana Universitesi salonlarinda sergi acildi Turk ve yabanci protokolun acilisa katildigi sergi Turkiye sanat cevrelerinde duyuruldu Donemin gazete ve magazin dergilerinde yer aldi Sami Yetik in Esi 15 dakikada cizildigi ile ilgili ani Sami Yetik askeri konularda oldugu kadar peyzaj naturmort ve portrelerinde de basarili oldu 1933 yilina kadar resim ogretmenliginin yani sira Turk ordusuna subay olarak hizmet vererek emekli oldu Ressamlarimiz adli iki ciltlik kitabi 1940 yilinda yayimlandi 1945 yilinda kurulan Asker Ressamlar cemiyeti nin de ilk uyesi olan sanatci ayni yil ardinda cok sayida basyapit denebilecek eser birakarak oldu Kaynakca guzelsanatlar kulturturizm gov tr 23 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2016 Dis baglantilarTurk resminin ustalari Sami Yetik20 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde