Fiziksel haşere kontrolü, böcekleri ve küçük kemirgenleri öldürerek, kaldırarak veya bitkilerinin daha fazla yok edilmesini önleyecek bariyerler kurarak yapılan bir kurtulma yöntemidir. Bu mücadele yönteminde zararlıların doğrudan toplanması, öldürülmesi ya da davranışlarının bozulması, çevrelerinin bir dereceye kadar kendileri için uygun olmayacak koşullara çevrilmesi gibi işlemler yapılır.
Toplamak ve yok etmek
Zararlıların yumurta, larva ve pupalarını veya ergin bireyleri toplamak suretiyle yapılabilir. Meyve ağaçlarının gövdelerine oluklu mukavva, çuval gibi materyaller bağlamak suretiyle elma iç kurdu gibi zararlıların kışlamak üzere burada toplanmaları sağlanarak kış sonuna doğru içinde bulundukları materyalle birlikte yok edilmesi ile zararlı miktarı oldukça azaltılabilmektedir.
Zararlının konukçuya gelmesini engellemek
Çit, hendek, yapışkan macun kuşaklar, çinko levhalar kullanmak suretiyle zararlıların bitkiye gelmelerini ve zarar meydana getirmelerini önlemek için yapılır. Hendekler, göç eden kanatsız böceklere uygulanabilir. Daha sonra hendek içerisinden toplananların yok edilmesine çalışılır. Zararlıların bitkiye gelişleri yapışkan kuşaklar vasıtasıyla önlenebilmektedir. Böcekler yapışkan yüzeylere bacaklarından kanatlarından ya da tüm vücudu ile yapışmak suretiyle zedelenmektedir. Bu yöntemden kanatsız dişi böceklerin ilkbahar ya da sonbaharda yumurta koymak için ağaçlara tırmanmaya başladıklarında yararlanılmaktadır.
Yakmak
Toplu olarak bir arada bulunan zararlıların bulundukları yerlerde alev makineleri ile yakılarak yok edilmeleri sağlanır. Ürünlerin depolanması sırasında depoların duvar, raf, çatlak ve yarıklarında saklanma olanağı bulabilecek depo böcek ve kırmızı örümceklerine karşı bu kısımların boş depolarda pürmüz ocağı vasıtasıyla alevden geçirilmesi depoya alınacak temiz materyalin bulaşmasını önleyecektir. Hasta bitki ve hastalıklı bitki artıklarını yakmak hastalık kaynağının azaltılmasında önemli bir uygulamadır.
Sesten yararlanmak
Tarımsal zararlıları kaçırmak için yüksek dozda gürültü yapmak sıkça kullanılan yöntemlerden olmuştur ancak çevreye verilen zarar ve bu hayvanların zamanla bu seslere alışarak etkilenmemeleri görülmüştür.
Tuzaklardan yararlanmak
Biyoteknik mücadele yöntemleri arasında da sayılan bu yöntemde; ışık tuzakları, yem tuzakları, koku tuzakları böcekleri cezp etmek ve bu sayede yok etmeyi sağlayan araçlardır. Işık tuzakları olarak kızıl ötesi ve mor ötesinden yararlanılmaktadır. Bu sayede mısırda mısır kurdu zararı azaltılmıştır ancak masraflı bir yöntemdir. Bazı tatlı ve kokulu maddelerin belli mesafelerden böcekleri çekebilmektedir. Feromon adı verilen bu cezp edici kokularla salkım güvesi ve iç kurdu mücadelesinde başarılı sonuçlar alınmıştır. Virüs hastalıklarını taşıyan böceklerin bu türlü tuzaklar yardımıyla cezp edilerek çekilmeleri için sarı polietilen plakalar kullanılmakta mücadelede önemli başarılar elde edilmektedir.
Çevre Koşullarını Değiştirmek
Bu yöntemle zararlının yaşadığı ortamdaki koşulları kendileri için istenmeyen hale getirecek şekilde değiştirmek suretiyle zararlıyı yok etmek amaçlanmaktadır. Zararlılara karşı sıcaklığın azaltılması şeklinde uygulanması soğuk hava tertibatlı odalarda özellikle meyve sineklerine karşı uygulanan bir metottur. Depolanan meyve içi sıcaklığının 0 °C’ye kadar düşürülmesi ve bu sıcaklıkta 10 gün süreyle tutulması sonucu zararlının yumurtaları ve larvaları ölmektedir. İhraç edilecek narenciyelerin naklinde frigorifik nakil vasıtalarının kullanımı bu esasa dayanır. Aynı düşünce ile hastalıklarla da mücadele planlanabilmektedir. Sırıklara alınmış domateslerde sıra yönü önemlidir ve kuzey güney yönünde olurlarsa daha fazla ışık alırlar ve mantari yaprak hastalıklarından (Alternaria sp., Stemphylium sp.) korunmaktadırlar.
Sıcaklık Uygulaması
Sıcaklık, toprakta bulunan mikroorganizmaların öldürülmesinde sıcak buhar veya kuru sıcaklık şeklinde tatbik edilir. Tohum, yumru, soğan gibi çoğaltma organlarındaki hastalıklar sıcak su içerisinde belirli süreyle tutulmasıyla öldürebilir. Bu süre ve sıcaklık derecesi tohumun canlılığını kaybetmediği değerlerdir ve genellikle 50–55 °C’ de 15–30 dk en çok kullanılandır. Özellikle tohumla bulaşan virüs hastalıklarının öldürülmelerinde, bitki tohumlarını 70 °C’ de 2–7 gün sıcak havada bekletmek kullanılmaktadır. Sıcak hava uygulaması bazı taze meyve ve sebzelerin dayanıklılığını arttırır. Örneğin patates ve tatlı patates 28–32 °C de 2 hafta tutulursa yaralar çabuk iyileşir ve bu yaralardan olan bazı mantari hastalıklar (Rhizopus sp.) ve yumuşak çürüklük bakterileri (Erwinia sp.) zarar veremez.
Bitki hastalıklarının birçoğu düşük sıcaklıklarda gelişemez. Bu nedenle daha çok taze meyve ve sebzelerde hasat sonu çürümelerini önlemek için düşük sıcaklıkta depolama önerilmektedir. Bu amaçla bitkilerin donmadan kurumadan ve fizyolojik bozukluk oluşturmadan dayanabilecekleri en düşük sıcaklık derecesi uygulanır. Örneğin patates 5–8 °C de çürümeden daha uzun süre kalabilmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . web.archive.org. 18 Eylül 2016. 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023.
- ^ a b Meyer, John (Kasım 2003). 19. Department of Entomology. North Carolina State University. 29 Mart 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.alberta.ca (İngilizce). 26 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fiziksel hasere kontrolu bocekleri ve kucuk kemirgenleri oldurerek kaldirarak veya bitkilerinin daha fazla yok edilmesini onleyecek bariyerler kurarak yapilan bir kurtulma yontemidir Bu mucadele yonteminde zararlilarin dogrudan toplanmasi oldurulmesi ya da davranislarinin bozulmasi cevrelerinin bir dereceye kadar kendileri icin uygun olmayacak kosullara cevrilmesi gibi islemler yapilir Toplamak ve yok etmekZararlilarin yumurta larva ve pupalarini veya ergin bireyleri toplamak suretiyle yapilabilir Meyve agaclarinin govdelerine oluklu mukavva cuval gibi materyaller baglamak suretiyle elma ic kurdu gibi zararlilarin kislamak uzere burada toplanmalari saglanarak kis sonuna dogru icinde bulunduklari materyalle birlikte yok edilmesi ile zararli miktari oldukca azaltilabilmektedir Zararlinin konukcuya gelmesini engellemekCit hendek yapiskan macun kusaklar cinko levhalar kullanmak suretiyle zararlilarin bitkiye gelmelerini ve zarar meydana getirmelerini onlemek icin yapilir Hendekler goc eden kanatsiz boceklere uygulanabilir Daha sonra hendek icerisinden toplananlarin yok edilmesine calisilir Zararlilarin bitkiye gelisleri yapiskan kusaklar vasitasiyla onlenebilmektedir Bocekler yapiskan yuzeylere bacaklarindan kanatlarindan ya da tum vucudu ile yapismak suretiyle zedelenmektedir Bu yontemden kanatsiz disi boceklerin ilkbahar ya da sonbaharda yumurta koymak icin agaclara tirmanmaya basladiklarinda yararlanilmaktadir YakmakToplu olarak bir arada bulunan zararlilarin bulunduklari yerlerde alev makineleri ile yakilarak yok edilmeleri saglanir Urunlerin depolanmasi sirasinda depolarin duvar raf catlak ve yariklarinda saklanma olanagi bulabilecek depo bocek ve kirmizi orumceklerine karsi bu kisimlarin bos depolarda purmuz ocagi vasitasiyla alevden gecirilmesi depoya alinacak temiz materyalin bulasmasini onleyecektir Hasta bitki ve hastalikli bitki artiklarini yakmak hastalik kaynaginin azaltilmasinda onemli bir uygulamadir Sesten yararlanmakTarimsal zararlilari kacirmak icin yuksek dozda gurultu yapmak sikca kullanilan yontemlerden olmustur ancak cevreye verilen zarar ve bu hayvanlarin zamanla bu seslere alisarak etkilenmemeleri gorulmustur Tuzaklardan yararlanmakBiyoteknik mucadele yontemleri arasinda da sayilan bu yontemde isik tuzaklari yem tuzaklari koku tuzaklari bocekleri cezp etmek ve bu sayede yok etmeyi saglayan araclardir Isik tuzaklari olarak kizil otesi ve mor otesinden yararlanilmaktadir Bu sayede misirda misir kurdu zarari azaltilmistir ancak masrafli bir yontemdir Bazi tatli ve kokulu maddelerin belli mesafelerden bocekleri cekebilmektedir Feromon adi verilen bu cezp edici kokularla salkim guvesi ve ic kurdu mucadelesinde basarili sonuclar alinmistir Virus hastaliklarini tasiyan boceklerin bu turlu tuzaklar yardimiyla cezp edilerek cekilmeleri icin sari polietilen plakalar kullanilmakta mucadelede onemli basarilar elde edilmektedir Cevre Kosullarini DegistirmekBu yontemle zararlinin yasadigi ortamdaki kosullari kendileri icin istenmeyen hale getirecek sekilde degistirmek suretiyle zararliyi yok etmek amaclanmaktadir Zararlilara karsi sicakligin azaltilmasi seklinde uygulanmasi soguk hava tertibatli odalarda ozellikle meyve sineklerine karsi uygulanan bir metottur Depolanan meyve ici sicakliginin 0 C ye kadar dusurulmesi ve bu sicaklikta 10 gun sureyle tutulmasi sonucu zararlinin yumurtalari ve larvalari olmektedir Ihrac edilecek narenciyelerin naklinde frigorifik nakil vasitalarinin kullanimi bu esasa dayanir Ayni dusunce ile hastaliklarla da mucadele planlanabilmektedir Siriklara alinmis domateslerde sira yonu onemlidir ve kuzey guney yonunde olurlarsa daha fazla isik alirlar ve mantari yaprak hastaliklarindan Alternaria sp Stemphylium sp korunmaktadirlar Sicaklik UygulamasiSicaklik toprakta bulunan mikroorganizmalarin oldurulmesinde sicak buhar veya kuru sicaklik seklinde tatbik edilir Tohum yumru sogan gibi cogaltma organlarindaki hastaliklar sicak su icerisinde belirli sureyle tutulmasiyla oldurebilir Bu sure ve sicaklik derecesi tohumun canliligini kaybetmedigi degerlerdir ve genellikle 50 55 C de 15 30 dk en cok kullanilandir Ozellikle tohumla bulasan virus hastaliklarinin oldurulmelerinde bitki tohumlarini 70 C de 2 7 gun sicak havada bekletmek kullanilmaktadir Sicak hava uygulamasi bazi taze meyve ve sebzelerin dayanikliligini arttirir Ornegin patates ve tatli patates 28 32 C de 2 hafta tutulursa yaralar cabuk iyilesir ve bu yaralardan olan bazi mantari hastaliklar Rhizopus sp ve yumusak curukluk bakterileri Erwinia sp zarar veremez Bitki hastaliklarinin bircogu dusuk sicakliklarda gelisemez Bu nedenle daha cok taze meyve ve sebzelerde hasat sonu curumelerini onlemek icin dusuk sicaklikta depolama onerilmektedir Bu amacla bitkilerin donmadan kurumadan ve fizyolojik bozukluk olusturmadan dayanabilecekleri en dusuk sicaklik derecesi uygulanir Ornegin patates 5 8 C de curumeden daha uzun sure kalabilmektedir Ayrica bakinizTarimsal mucadele Biyolojik mucadeleKaynakca web archive org 18 Eylul 2016 18 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2023 a b Meyer John Kasim 2003 19 Department of Entomology North Carolina State University 29 Mart 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi www alberta ca Ingilizce 26 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2023