Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fizik tedavi ya da İngilizce konuşulan ülkelerde yaygın adıyla fizyoterapi, yaralanma, hastalık, travma ya da yaşlılık gibi nedenlerle eksilme gösteren fonksiyonel hareketleri geri kazandırma amaçlı yapılan; elektrik akımı, sıcak ya da soğuk uygulaması, egzersizler ya da çeşitli uygulamalarla hastaların tedavisine verilen isimdir. Fizyoterapi, Tıp Fakültesinden sonra fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanlık eğitimini almış olan hekimlerce (fiziatrist) tanısı konmuş çok geniş hastalık durumlarını kapsar. Uzman hekim tarafından tanısı konmuş tedaviyi üniversitelerin Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü lisans programlarından mezun sağlık çalışanları (fizyoterapist) planlar ve uygular.
İlgili tedavi merkezlerinde hekim ve fizyoterapist birlikte çalışmaktadır. Tıp dilinde "optimum nöromüsküloskeletal fonksiyonu edinme veya geri kazanmayı amaçlayan tedavi" olarak açıklanan fizyoterapinin uygulanması bazen uzun yıllar sürebilir.
Fizyoterapide amaç, bireylerin yaşamsal faktörleri sağlıklı olarak yerine getirebilmesini sağlamaktır. Fizyoterapi, fiziksel uygulamanın dışında duygusallık ve sosyal ilişkiler gibi unsurları da kapsar. Tedavi uygulaması öncesinde birtakım laboratuvar bulguları ile muayeneye başvurulur. Fizyoterapi için özel bakım merkezleri -geriatri, nörolojik, fitness merkezleri ve spor eğitim tesisleri gibi alanlar- bulunmaktadır.
Tarihçe
Fizyoterapinin geçmişi Hipokrat zamanına kadar gitmektedir. Hastalar o zamanlarda da masaj, manuel terapi yöntemleri ya da hidroterapiyle, yani suyun tedavi edici özellikleri kullanılarak tedavi edilmeye çalışılıyordu.
Ancak profesyonel manada ilk fizyoterapi çalışmaları 17. yüzyılın başında Avrupa'da gerçekleşmiştir. İsveç'te 1813 yılında kurulan Royal Central Institute of Gymnastics (RCIG), fizyoterapinin de yapıldığı bilinen ilk kurumdur. Bu merkezde masaj, manipulasyon ve egzersiz yapılıyordu. İsveç, fizyoterapistlerine resmi sicillerini 1887'de İsveç Sağlık ve Sosyal Yardımlaşma Ulusal Heyeti aracılığıyla vermeye başladı.
1894'te İngiltere'de dört hemşire tarafından Chartered Society of Physiotherapy2 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . kuruldu. 1913'te Yeni Zelanda'da Otago Üniversitesi'nde Fizyoterapi Okulu açıldı. 1921'de Amerika'da Mary McMillan tarafından ilk Fizyoterapi Derneği kuruldu. Günümüzdeki adı American Physical Therapy Association 6 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'dır. (APTA).
1961'de Hacettepe Üniversitesi'nde Prof. Dr. İhsan Doğramacı tarafından Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu'nun açılmasıyla fizyoterapistlik mesleğinin Türkiye'de temelleri atılmıştır. Yüksekokul, Cumhurbaşkanlığı'nın resmi gazetede yayımlanan 09.01.2019 tarih ve 576 sayılı kararı ile ülkenin ilk Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Fakültesi olarak yapılandırılmıştır.
Önceleri masaj, traksiyon ve egzersizden ibaret olan fizyoterapi teknikleri gün geçtikçe çoğalmış ve fizyoterapistlere hastanelerde, tıp merkezlerinde, rehabilitasyon merkezlerinde, ortopedi kliniklerinde ve daha birçok alanda çalışabilme yetkisi kazandırmıştır.
Yöntemler
Fizyoterapistler tedavi edilecek bölgede istedikleri etkiyi meydana getirmek için bazı terapötik (tedavi edici) ajanlardan faydalanırlar. Her hastalığın farklı bir prognozu ve patolojisi olduğundan fizyoterapist bilgi ve beceresini kullanarak tedavi için en uygun ajanı seçer ve uygular. Bu ajanların dokularda kan akımını artırmaktan, post-sinaptik inhibisyon ile ağrının blokajına kadar birçok fizyolojik etkisi vardır.
Yüzeyel ve derin sıcaklık ajanları: Hot-pack, parafin, kızılötesi (infrared), fluidoterapi, kısa dalga diatermi, uzun dalga diatermi, mikro dalga diatermi, ultrasound.
Soğuk ajanlar: Cold-pack, cryoterapi.
Hidroterapi yöntemleri: Daldırma banyoları, zıt banyolar, girdap banyoları (whirlpool), kelebek banyosu (hubbard tank), zıt duşlar, hidromasaj, su altı traksiyon banyosu, galvanik banyo, balneoterapi.
Elektroterapi ajanları: Galvanik akım, faradik akım, diadinamik akımlar, TENS (transcutan electrical nerve stimulation), interferansiyel akımlar, BEMER (biyo elektro manyetik enerji regülasyonu).
Manipulatif tedavi yöntemleri: Klasik masaj, konnektif doku masajı, lenf-ödem drenajı, mobilizasyon ve manipulasyon teknikleri.
Uzmanlık alanları
Fizik tedavi bilgi birikimi geniştir ve bu nedenle fizyoterapistler belirli bir klinik alanda uzmanlaşabilirler. Pek çok farklı fizik tedavi türü olsa da, Amerikan Fizik Tedavi Uzmanlıkları Kurulu on güncel uzmanlık sertifikasını listelemektedir. Bir uzmanlık alanında çalışan çoğu Fizyoterapist, akredite bir ihtisas programı gibi ileri eğitimlerden geçmiş olur. Ancak bireyler, ilgili uzmanlık kurulu tarafından belirlenen gereksinimlere ek olarak, kendi uzmanlık nüfuslarında 2.000 saatlik odaklanmış uygulama sonrasında uzmanlık sınavlarına girebilmektedirler.
Kardiyovasküler ve pulmoner
Kardiyovasküler ve pulmoner rehabilitasyon solunum uzmanları ve fizyoterapistler, çok çeşitli kardiyopulmoner bozukluklar veya kalp veya akciğer ameliyatı öncesi ve sonrası için terapi sunar. Kalp ameliyatına bir örnek Koroner arter baypas ameliyatı'dır. Bu uzmanlığın temel hedefleri arasında dayanıklılığın ve fonksiyonel bağımsızlığın arttırılması yer alır. Bu alanda kistik fibrozisde yaşanan akciğer sekresyonlarının temizlenmesine yardımcı olmak için elle terapi kullanılır. Pulmoner bozukluklar, kalp krizleri, Koroner arter baypas ameliyatı sonrası, kronik obstrüktif akciğer hastalığı ve pulmoner fibroz tedavilerinde, kardiyovasküler ve pulmoner konusunda uzmanlaşmış fizyoterapistlerden fayda sağlanabilir.
Klinik elektrofizyoloji
Bu uzmanlık alanı elektroterapi/fiziksel ajanları, elektrofizyolojik değerlendirmeyi (EMG/NCV), fiziksel ajanları ve yara tedavisini kapsar.
Geriatrik fizik tedavi, normal yetişkin yaşlanma sürecinden geçen insanlarla ilgili geniş bir alanı kapsar ancak genellikle yaşlı yetişkinlere odaklanır. Yaşlandıkça birçok insanı etkileyen birçok durum vardır ve bunlarla sınırlı olmamak üzere artrit, osteoporoz, kanser, Alzheimer hastalığı, kalça ve eklem değişimi, denge bozuklukları, idrar kaçırma, vb. ni içerir:
Geriatrik fizyoterapistler yaşlı yetişkinlerde bu tür durumlar için tedavi sağlama konusunda uzmanlaşmıştır.
Fiziksel rehabilitasyon, huzurevi sakinlerinin sağlığının ve günlük yaşam aktivitelerinin bozulmasını önleyebilir. Mevcut kanıtlar, günlük yaşamı, gücü, esnekliği, dengeyi, ruh halini, hafızayı, egzersiz toleransını, düşme korkusunu, yaralanmaları ve ölümü iyileştirmek için farklı türde fiziksel rehabilitasyonlara katılmanın fiziksel sağlığa faydalarını göstermektedir. Birkaç olumsuz olayla engelliliği azaltırken, fiziksel ve muhtemelen zihinsel durumu iyileştirmede hem güvenli hem de etkili olabilir.
Mevcut kanıtlar, fiziksel rehabilitasyonun, uzun süreli bakımda kalanlar için, birkaç olumsuz olayla birlikte engelliliği azaltmada etkili olabileceğini düşündürmektedir. Ancak faydalı etkilerin sürdürülebilir ve uygun maliyetli olup olmadığı sonucuna varmak yeterli değildir. Bulgular orta kalitede kanıtlara dayanmaktadır.
Yara tedavisi
Yara yönetimi fizik tedavisi, cildi ve ilgili tüm organları içeren durumların tedavisini içerir. Tedavi edilen yaygın koşullar yaralar ve yanıklardır. Fizyoterapistler hasarlı veya kirlenmiş dokuyu çıkarmak ve doku iyileşmesini desteklemek için cerrahi aletler, yara sulamaları, pansumanlar ve topikal ajanlar kullanabilir. Egzersiz, ödem kontrolü, atelleme ve kompresyon giysileri çok kullanılan diğer müdahaleler arasındadır. Bedensel uzmanlık alanında fizyoterapistlerin yaptığı iş, tıp doktorlarının veya hemşirelerin acil serviste veya triyajda yaptıklarına benzer şekilde çalışır.
Nörolojik fizik tedavi, nörolojik bozukluğu veya hastalığı olan bireylerle çalışmaya odaklanan bir alandır. Bunlar felç, kronik sırt ağrısı, Alzheimer hastalığı, Charcot-Marie-Tooth hastalığı (CMT), ALS, beyin hasarı, serebral palsi, multipl skleroz, Parkinson hastalığı, yüz felci ve omurilik yaralanmasını içerebilir. Nörolojik durumlarla ilişkili yaygın bozukluklar arasında görme, denge, yürüme, günlük yaşam aktiviteleri, hareket, kas gücü bozuklukları ve fonksiyonel bağımsızlığın kaybı yer alır.
Nörolojik fizik tedavide kullanılan teknikler geniş kapsamlıdır ve sıklıkla uzmanlık eğitimi gerektirir.
Nörolojik fizyoterapiye nörofizyoterapi veya nörolojik rehabilitasyon da denir. Hareket bozukluklarının fizik tedavisini sağlarken nörofizyoterapistlerin psikologlarla işbirliği yapması önerilir. Bu özellikle önemlidir çünkü fizik tedavi ve psikoterapiyi birleştirmek hastaların nörolojik durumunu iyileştirebilir.
Ortopedik fizyoterapistler, ortopedik cerrahi sonrası rehabilitasyon, burkulma, gerginlik gibi akut travma, tendinopati, bursit gibi sinsi başlangıçlı yaralanmalar ve ve skolyoz gibi deformiteler dahil olmak üzere kas-iskelet sistemi bozukluklarını ve yaralanmalarını teşhis eder, yönetir ve tedavi eder. Bu fizik tedavi uzmanlığı çoğunlukla ayakta tedavi klinik ortamında bulunur. Ortopedi terapistleri, ameliyat sonrası ortopedik yöntemlerin, kırıkların, akut spor yaralanmalarının, artritin, burkulmaların, incinmelerin, sırt ve boyun ağrılarının, omurga rahatsızlıklarının ve amputasyonların tedavisi konusunda eğitilir.
Eklem ve omurga mobilizasyonu/muamelesi, kuru iğneleme (akupunktura benzer), terapötik egzersiz, nöromüsküler teknikler, kas yeniden eğitimi, sıcak/soğuk paketler ve elektriksel kas stimülasyonu (örneğin kriyoterapi, iyontoforez, elektroterapi) ortopedik ortamda iyileşmeyi hızlandırmak için kullanılan yöntemlerdir.
Pediatrik fizik tedavi, sağlık sorunlarının erken tespitine yardımcı olur ve pediatrik nüfusdaki bozukluklara yönelik fizik tedavi sağlamak için çeşitli yöntemler kullanır. Bu terapistler çeşitli konjenital, gelişimsel, nöromüsküler, iskelet veya edinilmiş bozuklukları/hastalıkları olan bebek, çocuk ve ergenlerin tanı, tedavi ve yönetimi konusunda uzmanlaşmıştır. Tedaviler temel olarak kaba ve ince motor becerilerin, denge ve koordinasyonun, güç ve dayanıklılığın yanı sıra bilişsel ve duyusal işlemleme/entegrasyonun geliştirilmesine odaklanır.
Sporcu sağlığı
Fizyoterapistler, eğlence amaçlı, yarı profesyonel (ücretli) ve profesyonel (tam zamanlı çalışan) katılımcılar da dahil olmak üzere sporcuların bakımı ve refahıyla yakından ilgilenir. Bu uygulama alanı 5 ana kategori altında atletik yaralanma tedavisini kapsar:
- akut bakım – ilk yaralanmanın değerlendirilmesi ve tanısı;
- tedavi – iyileşmeyi teşvik etmek için uzman tavsiyesi ve tekniklerin uygulanması;
- rehabilitasyon – spora tam dönüş için ilerici yönetim;
- önleme – Hareket değerlendirmesi gibi doğrudan yaralanmayla sonuçlandığı veya yaralanmanın öncüsü olarak hareket ettiği bilinen eksikliklerin tanımlanması ve ele alınması
- eğitim – yaralanmaların önlenmesi veya tedavisine yardımcı olmak için uzmanlık bilgilerinin bireysel sporculara, takımlara veya kulüplere paylaşılması.
Profesyonel spor takımlarında çalışan fizyoterapistlerin genellikle ulusal kayıt kuruluşları aracılığıyla verilen özel bir spor sertifikası vardır. Spor ortamında çalışan çoğu Fizyoterapist aynı zamanda işbirlikçi spor hekimliği programlarında da aktiftir.
Kadın sağlığı
Kadın sağlığı veya pelvik taban fizik tedavisi çoğunlukla kadın üreme sistemi, çocuk doğumu ve doğum sonrası ile ilgili kadın sorunlarını ele alır. Bu durumlar arasında lenfödem, osteoporoz, pelvik ağrı, doğum öncesi ve doğum sonrası dönemler ve idrar kaçırma yer alır. Aynı zamanda idrar kaçırma, pelvik ağrı, pelvik organ prolapsusu ve pelvik taban işlev bozukluğuyla ilişkili diğer bozuklukları da ele alır. Elle fizik tedavinin kısırlığı olan kadınlarda gebe kalma oranlarını arttırdığı birçok çalışmada gösterilmiştir.
Onkoloji ve palyatif bakım alanında fizik tedavi, hem malign hem de malign olmayan hastalıklarda sürekli gelişen ve gelişen bir uzmanlık alanıdır. Erken tanı ve yeni tedaviler hastaların daha uzun yaşamasını sağladığından, her iki hasta grubu için fizik tedavi artık klinik yolun önemli bir parçası olarak kabul edilmektedir. Yaşam beklentileri ne olursa olsun, hastaların minimum düzeyde bağımlılıkla çalışabilmeleri ve yaşam kalitelerini optimize edebilmeleri için uygun düzeyde rehabilitasyona erişimleri olması gerektiği genel olarak kabul edilmektedir.
- Kas hastalıkları
- Nöroşirurji
- Obstetrik-ürojinekolojik fizyoterapi
- Ortez-protez ve biyomekanik
- Romatizmal hastalıklar
- Dermatoloji
- Yutma bozuklukları
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 14 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
- ^ Regan, Raja; Sampath, Kesava Kovanur; Devan, Hemakumar; Arumugam, Ashokan (3 Mayıs 2020). "Effectiveness of physiotherapy interventions on disease-specific and generic outcomes for individuals with cardiovascular diseases in India – a systematic review and Meta-analysis". Physical Therapy Reviews. 25 (3). ss. 159-174. doi:10.1080/10833196.2020.1792204. ISSN 1083-3196.
- ^ a b Inverarity L, Grossman K (28 Kasım 2007). "Types of Physical Therapy". The New York Times Company.
- ^ a b c d Crocker T, Forster A, Young J, Brown L, Ozer S, Smith J, Green J, Hardy J, Burns E, Glidewell E, Greenwood DC ve diğerleri. (Cochrane Stroke Group) (Şubat 2013). "Physical rehabilitation for older people in long-term care". The Cochrane Database of Systematic Reviews, 2. ss. CD004294. doi:10.1002/14651858.cd004294.pub3. hdl:11250/2444982. (PMID) 23450551.
- ^ Enoch S, Harding K (2003). "Wound Bed Preparation: The Science Behind the Removal of Barriers to Healing". Wounds. 15 (7). 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2024.
- ^ Zečević I (Temmuz 2020). "Clinical practice guidelines based on evidence for cognitive-behavioural therapy in Parkinson's disease comorbidities: A literature review". Clinical Psychology & Psychotherapy. 27 (4). ss. 504-514. doi:10.1002/cpp.2448. (PMID) 32196842.
- ^ Cameron MH (2003). Physical agents in rehabilitation: from research to practice. Philadelphia: W. B. Saunders. ISBN .
- ^ Rice AD, Patterson K, Wakefield LB, Reed ED, Breder KP, Wurn BF, King Iii R, Wurn LJ (Şubat 2015). "Ten-year Retrospective Study on the Efficacy of a Manual Physical Therapy to Treat Female Infertility" (PDF). Alternative Therapies in Health and Medicine. 21 (3). ss. 32-40. (PMID) 25691329. 25 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Nisan 2024.
- ^ Kramp ME (Ekim 2012). "Combined manual therapy techniques for the treatment of women with infertility: a case series". The Journal of the American Osteopathic Association. 112 (10). ss. 680-4. (PMID) 23055467.[]
- ^ Wurn BF, Wurn LJ, King CR, Heuer MA, Roscow AS, Hornberger K, Scharf ES (Şubat 2008). "Treating fallopian tube occlusion with a manual pelvic physical therapy". Alternative Therapies in Health and Medicine. 14 (1). ss. 18-23. (PMID) 18251317.
- ^ Wurn BF, Wurn LJ, King CR, Heuer MA, Roscow AS, Scharf ES, Shuster JJ (Haziran 2004). "Treating female infertility and improving IVF pregnancy rates with a manual physical therapy technique". MedGenMed. 6 (2). s. 51. (PMC) 1395760 $2. (PMID) 15266276. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fizik tedavi ya da Ingilizce konusulan ulkelerde yaygin adiyla fizyoterapi yaralanma hastalik travma ya da yaslilik gibi nedenlerle eksilme gosteren fonksiyonel hareketleri geri kazandirma amacli yapilan elektrik akimi sicak ya da soguk uygulamasi egzersizler ya da cesitli uygulamalarla hastalarin tedavisine verilen isimdir Fizyoterapi Tip Fakultesinden sonra fiziksel tip ve rehabilitasyon uzmanlik egitimini almis olan hekimlerce fiziatrist tanisi konmus cok genis hastalik durumlarini kapsar Uzman hekim tarafindan tanisi konmus tedaviyi universitelerin Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bolumu lisans programlarindan mezun saglik calisanlari fizyoterapist planlar ve uygular Fizyoterapist gozetiminde yapilan bir egzersizHipokrat in bir cihaz ile omuz cikigi tedavisi yapmasinin canlandirildigi bir gravur Ilgili tedavi merkezlerinde hekim ve fizyoterapist birlikte calismaktadir Tip dilinde optimum noromuskuloskeletal fonksiyonu edinme veya geri kazanmayi amaclayan tedavi olarak aciklanan fizyoterapinin uygulanmasi bazen uzun yillar surebilir Fizyoterapide amac bireylerin yasamsal faktorleri saglikli olarak yerine getirebilmesini saglamaktir Fizyoterapi fiziksel uygulamanin disinda duygusallik ve sosyal iliskiler gibi unsurlari da kapsar Tedavi uygulamasi oncesinde birtakim laboratuvar bulgulari ile muayeneye basvurulur Fizyoterapi icin ozel bakim merkezleri geriatri norolojik fitness merkezleri ve spor egitim tesisleri gibi alanlar bulunmaktadir TarihceFizyoterapinin gecmisi Hipokrat zamanina kadar gitmektedir Hastalar o zamanlarda da masaj manuel terapi yontemleri ya da hidroterapiyle yani suyun tedavi edici ozellikleri kullanilarak tedavi edilmeye calisiliyordu Ancak profesyonel manada ilk fizyoterapi calismalari 17 yuzyilin basinda Avrupa da gerceklesmistir Isvec te 1813 yilinda kurulan Royal Central Institute of Gymnastics RCIG fizyoterapinin de yapildigi bilinen ilk kurumdur Bu merkezde masaj manipulasyon ve egzersiz yapiliyordu Isvec fizyoterapistlerine resmi sicillerini 1887 de Isvec Saglik ve Sosyal Yardimlasma Ulusal Heyeti araciligiyla vermeye basladi 1894 te Ingiltere de dort hemsire tarafindan Chartered Society of Physiotherapy2 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde kuruldu 1913 te Yeni Zelanda da Otago Universitesi nde Fizyoterapi Okulu acildi 1921 de Amerika da Mary McMillan tarafindan ilk Fizyoterapi Dernegi kuruldu Gunumuzdeki adi American Physical Therapy Association 6 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi dir APTA 1961 de Hacettepe Universitesi nde Prof Dr Ihsan Dogramaci tarafindan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yuksekokulu nun acilmasiyla fizyoterapistlik mesleginin Turkiye de temelleri atilmistir Yuksekokul Cumhurbaskanligi nin resmi gazetede yayimlanan 09 01 2019 tarih ve 576 sayili karari ile ulkenin ilk Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Fakultesi olarak yapilandirilmistir Onceleri masaj traksiyon ve egzersizden ibaret olan fizyoterapi teknikleri gun gectikce cogalmis ve fizyoterapistlere hastanelerde tip merkezlerinde rehabilitasyon merkezlerinde ortopedi kliniklerinde ve daha bircok alanda calisabilme yetkisi kazandirmistir YontemlerFizyoterapistler tedavi edilecek bolgede istedikleri etkiyi meydana getirmek icin bazi terapotik tedavi edici ajanlardan faydalanirlar Her hastaligin farkli bir prognozu ve patolojisi oldugundan fizyoterapist bilgi ve beceresini kullanarak tedavi icin en uygun ajani secer ve uygular Bu ajanlarin dokularda kan akimini artirmaktan post sinaptik inhibisyon ile agrinin blokajina kadar bircok fizyolojik etkisi vardir Yuzeyel ve derin sicaklik ajanlari Hot pack parafin kizilotesi infrared fluidoterapi kisa dalga diatermi uzun dalga diatermi mikro dalga diatermi ultrasound Soguk ajanlar Cold pack cryoterapi Hidroterapi yontemleri Daldirma banyolari zit banyolar girdap banyolari whirlpool kelebek banyosu hubbard tank zit duslar hidromasaj su alti traksiyon banyosu galvanik banyo balneoterapi Elektroterapi ajanlari Galvanik akim faradik akim diadinamik akimlar TENS transcutan electrical nerve stimulation interferansiyel akimlar BEMER biyo elektro manyetik enerji regulasyonu Manipulatif tedavi yontemleri Klasik masaj konnektif doku masaji lenf odem drenaji mobilizasyon ve manipulasyon teknikleri Uzmanlik alanlariFizik tedavi Fizik tedavi bilgi birikimi genistir ve bu nedenle fizyoterapistler belirli bir klinik alanda uzmanlasabilirler Pek cok farkli fizik tedavi turu olsa da Amerikan Fizik Tedavi Uzmanliklari Kurulu on guncel uzmanlik sertifikasini listelemektedir Bir uzmanlik alaninda calisan cogu Fizyoterapist akredite bir ihtisas programi gibi ileri egitimlerden gecmis olur Ancak bireyler ilgili uzmanlik kurulu tarafindan belirlenen gereksinimlere ek olarak kendi uzmanlik nufuslarinda 2 000 saatlik odaklanmis uygulama sonrasinda uzmanlik sinavlarina girebilmektedirler Kardiyovaskuler ve pulmoner Kardiyovaskuler ve pulmoner rehabilitasyon solunum uzmanlari ve fizyoterapistler cok cesitli kardiyopulmoner bozukluklar veya kalp veya akciger ameliyati oncesi ve sonrasi icin terapi sunar Kalp ameliyatina bir ornek Koroner arter baypas ameliyati dir Bu uzmanligin temel hedefleri arasinda dayanikliligin ve fonksiyonel bagimsizligin arttirilmasi yer alir Bu alanda kistik fibrozisde yasanan akciger sekresyonlarinin temizlenmesine yardimci olmak icin elle terapi kullanilir Pulmoner bozukluklar kalp krizleri Koroner arter baypas ameliyati sonrasi kronik obstruktif akciger hastaligi ve pulmoner fibroz tedavilerinde kardiyovaskuler ve pulmoner konusunda uzmanlasmis fizyoterapistlerden fayda saglanabilir Klinik elektrofizyoloji Bu uzmanlik alani elektroterapi fiziksel ajanlari elektrofizyolojik degerlendirmeyi EMG NCV fiziksel ajanlari ve yara tedavisini kapsar Geriatri Geriatrik fizik tedavi normal yetiskin yaslanma surecinden gecen insanlarla ilgili genis bir alani kapsar ancak genellikle yasli yetiskinlere odaklanir Yaslandikca bircok insani etkileyen bircok durum vardir ve bunlarla sinirli olmamak uzere artrit osteoporoz kanser Alzheimer hastaligi kalca ve eklem degisimi denge bozukluklari idrar kacirma vb ni icerir Geriatrik fizyoterapistler yasli yetiskinlerde bu tur durumlar icin tedavi saglama konusunda uzmanlasmistir Fiziksel rehabilitasyon huzurevi sakinlerinin sagliginin ve gunluk yasam aktivitelerinin bozulmasini onleyebilir Mevcut kanitlar gunluk yasami gucu esnekligi dengeyi ruh halini hafizayi egzersiz toleransini dusme korkusunu yaralanmalari ve olumu iyilestirmek icin farkli turde fiziksel rehabilitasyonlara katilmanin fiziksel sagliga faydalarini gostermektedir Birkac olumsuz olayla engelliligi azaltirken fiziksel ve muhtemelen zihinsel durumu iyilestirmede hem guvenli hem de etkili olabilir Mevcut kanitlar fiziksel rehabilitasyonun uzun sureli bakimda kalanlar icin birkac olumsuz olayla birlikte engelliligi azaltmada etkili olabilecegini dusundurmektedir Ancak faydali etkilerin surdurulebilir ve uygun maliyetli olup olmadigi sonucuna varmak yeterli degildir Bulgular orta kalitede kanitlara dayanmaktadir Yara tedavisi Yara yonetimi fizik tedavisi cildi ve ilgili tum organlari iceren durumlarin tedavisini icerir Tedavi edilen yaygin kosullar yaralar ve yaniklardir Fizyoterapistler hasarli veya kirlenmis dokuyu cikarmak ve doku iyilesmesini desteklemek icin cerrahi aletler yara sulamalari pansumanlar ve topikal ajanlar kullanabilir Egzersiz odem kontrolu atelleme ve kompresyon giysileri cok kullanilan diger mudahaleler arasindadir Bedensel uzmanlik alaninda fizyoterapistlerin yaptigi is tip doktorlarinin veya hemsirelerin acil serviste veya triyajda yaptiklarina benzer sekilde calisir Noroloji Norolojik fizik tedavi norolojik bozuklugu veya hastaligi olan bireylerle calismaya odaklanan bir alandir Bunlar felc kronik sirt agrisi Alzheimer hastaligi Charcot Marie Tooth hastaligi CMT ALS beyin hasari serebral palsi multipl skleroz Parkinson hastaligi yuz felci ve omurilik yaralanmasini icerebilir Norolojik durumlarla iliskili yaygin bozukluklar arasinda gorme denge yurume gunluk yasam aktiviteleri hareket kas gucu bozukluklari ve fonksiyonel bagimsizligin kaybi yer alir Norolojik fizik tedavide kullanilan teknikler genis kapsamlidir ve siklikla uzmanlik egitimi gerektirir Norolojik fizyoterapiye norofizyoterapi veya norolojik rehabilitasyon da denir Hareket bozukluklarinin fizik tedavisini saglarken norofizyoterapistlerin psikologlarla isbirligi yapmasi onerilir Bu ozellikle onemlidir cunku fizik tedavi ve psikoterapiyi birlestirmek hastalarin norolojik durumunu iyilestirebilir Ortopedi Ortopedik fizyoterapistler tarafindan tedavi Ortopedik fizyoterapistler ortopedik cerrahi sonrasi rehabilitasyon burkulma gerginlik gibi akut travma tendinopati bursit gibi sinsi baslangicli yaralanmalar ve ve skolyoz gibi deformiteler dahil olmak uzere kas iskelet sistemi bozukluklarini ve yaralanmalarini teshis eder yonetir ve tedavi eder Bu fizik tedavi uzmanligi cogunlukla ayakta tedavi klinik ortaminda bulunur Ortopedi terapistleri ameliyat sonrasi ortopedik yontemlerin kiriklarin akut spor yaralanmalarinin artritin burkulmalarin incinmelerin sirt ve boyun agrilarinin omurga rahatsizliklarinin ve amputasyonlarin tedavisi konusunda egitilir Eklem ve omurga mobilizasyonu muamelesi kuru igneleme akupunktura benzer terapotik egzersiz noromuskuler teknikler kas yeniden egitimi sicak soguk paketler ve elektriksel kas stimulasyonu ornegin kriyoterapi iyontoforez elektroterapi ortopedik ortamda iyilesmeyi hizlandirmak icin kullanilan yontemlerdir Pediatri Pediatrik fizik tedavi saglik sorunlarinin erken tespitine yardimci olur ve pediatrik nufusdaki bozukluklara yonelik fizik tedavi saglamak icin cesitli yontemler kullanir Bu terapistler cesitli konjenital gelisimsel noromuskuler iskelet veya edinilmis bozukluklari hastaliklari olan bebek cocuk ve ergenlerin tani tedavi ve yonetimi konusunda uzmanlasmistir Tedaviler temel olarak kaba ve ince motor becerilerin denge ve koordinasyonun guc ve dayanikliligin yani sira bilissel ve duyusal islemleme entegrasyonun gelistirilmesine odaklanir Sporcu sagligi Fizyoterapistler eglence amacli yari profesyonel ucretli ve profesyonel tam zamanli calisan katilimcilar da dahil olmak uzere sporcularin bakimi ve refahiyla yakindan ilgilenir Bu uygulama alani 5 ana kategori altinda atletik yaralanma tedavisini kapsar akut bakim ilk yaralanmanin degerlendirilmesi ve tanisi tedavi iyilesmeyi tesvik etmek icin uzman tavsiyesi ve tekniklerin uygulanmasi rehabilitasyon spora tam donus icin ilerici yonetim onleme Hareket degerlendirmesi gibi dogrudan yaralanmayla sonuclandigi veya yaralanmanin oncusu olarak hareket ettigi bilinen eksikliklerin tanimlanmasi ve ele alinmasi egitim yaralanmalarin onlenmesi veya tedavisine yardimci olmak icin uzmanlik bilgilerinin bireysel sporculara takimlara veya kuluplere paylasilmasi Profesyonel spor takimlarinda calisan fizyoterapistlerin genellikle ulusal kayit kuruluslari araciligiyla verilen ozel bir spor sertifikasi vardir Spor ortaminda calisan cogu Fizyoterapist ayni zamanda isbirlikci spor hekimligi programlarinda da aktiftir Kadin sagligi Kadin sagligi veya pelvik taban fizik tedavisi cogunlukla kadin ureme sistemi cocuk dogumu ve dogum sonrasi ile ilgili kadin sorunlarini ele alir Bu durumlar arasinda lenfodem osteoporoz pelvik agri dogum oncesi ve dogum sonrasi donemler ve idrar kacirma yer alir Ayni zamanda idrar kacirma pelvik agri pelvik organ prolapsusu ve pelvik taban islev bozukluguyla iliskili diger bozukluklari da ele alir Elle fizik tedavinin kisirligi olan kadinlarda gebe kalma oranlarini arttirdigi bircok calismada gosterilmistir Onkoloji Onkoloji ve palyatif bakim alaninda fizik tedavi hem malign hem de malign olmayan hastaliklarda surekli gelisen ve gelisen bir uzmanlik alanidir Erken tani ve yeni tedaviler hastalarin daha uzun yasamasini sagladigindan her iki hasta grubu icin fizik tedavi artik klinik yolun onemli bir parcasi olarak kabul edilmektedir Yasam beklentileri ne olursa olsun hastalarin minimum duzeyde bagimlilikla calisabilmeleri ve yasam kalitelerini optimize edebilmeleri icin uygun duzeyde rehabilitasyona erisimleri olmasi gerektigi genel olarak kabul edilmektedir Kas hastaliklari Norosirurji Obstetrik urojinekolojik fizyoterapi Ortez protez ve biyomekanik Romatizmal hastaliklar Dermatoloji Yutma bozukluklariKaynakca Arsivlenmis kopya PDF 14 Subat 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Ocak 2020 Regan Raja Sampath Kesava Kovanur Devan Hemakumar Arumugam Ashokan 3 Mayis 2020 Effectiveness of physiotherapy interventions on disease specific and generic outcomes for individuals with cardiovascular diseases in India a systematic review and Meta analysis Physical Therapy Reviews 25 3 ss 159 174 doi 10 1080 10833196 2020 1792204 ISSN 1083 3196 a b Inverarity L Grossman K 28 Kasim 2007 Types of Physical Therapy The New York Times Company Eksik ya da bos url yardim erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c d Crocker T Forster A Young J Brown L Ozer S Smith J Green J Hardy J Burns E Glidewell E Greenwood DC ve digerleri Cochrane Stroke Group Subat 2013 Physical rehabilitation for older people in long term care The Cochrane Database of Systematic Reviews 2 ss CD004294 doi 10 1002 14651858 cd004294 pub3 hdl 11250 2444982 PMID 23450551 KB1 bakim goster yazarlar link Enoch S Harding K 2003 Wound Bed Preparation The Science Behind the Removal of Barriers to Healing Wounds 15 7 9 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2024 Zecevic I Temmuz 2020 Clinical practice guidelines based on evidence for cognitive behavioural therapy in Parkinson s disease comorbidities A literature review Clinical Psychology amp Psychotherapy 27 4 ss 504 514 doi 10 1002 cpp 2448 PMID 32196842 Cameron MH 2003 Physical agents in rehabilitation from research to practice Philadelphia W B Saunders ISBN 978 0 7216 9378 1 Rice AD Patterson K Wakefield LB Reed ED Breder KP Wurn BF King Iii R Wurn LJ Subat 2015 Ten year Retrospective Study on the Efficacy of a Manual Physical Therapy to Treat Female Infertility PDF Alternative Therapies in Health and Medicine 21 3 ss 32 40 PMID 25691329 25 Subat 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Nisan 2024 KB1 bakim goster yazarlar link Kramp ME Ekim 2012 Combined manual therapy techniques for the treatment of women with infertility a case series The Journal of the American Osteopathic Association 112 10 ss 680 4 PMID 23055467 olu kirik baglanti Wurn BF Wurn LJ King CR Heuer MA Roscow AS Hornberger K Scharf ES Subat 2008 Treating fallopian tube occlusion with a manual pelvic physical therapy Alternative Therapies in Health and Medicine 14 1 ss 18 23 PMID 18251317 Wurn BF Wurn LJ King CR Heuer MA Roscow AS Scharf ES Shuster JJ Haziran 2004 Treating female infertility and improving IVF pregnancy rates with a manual physical therapy technique MedGenMed 6 2 s 51 PMC 1395760 2 PMID 15266276 29 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2024