Franny ve Zooey, Jerome David Salinger'ın ilk kez 1961 yılında yayımlanan kitabı. Kitap, Franny isimli öyküden ve Zooey isimli novelladan oluşmaktadır. Yirmili yaşlarda iki kardeş olan Franny ve Zooey Salinger'ın eserlerinde sıklıkla yer bulan Glass ailesinin en genç üyeleridir. Kitapta 1955 Kasım'ındaki uzun bir hafta sonu anlatılır.
Franny and Zooey | |
Kitabın Yapı Kredi Yayınları'ndan çıkan baskısının kapağı | |
Yazar | J. D. Salinger |
---|---|
Çevirmen | Ömer Madra |
Ülke | ABD |
Dil | İngilizce |
Tür | Öykü ve Novella |
Yayım | 1961 (özgün) 1993 (Türkçe) |
Yayımcı | Little, Brown and Company (özgün) Yapı Kredi Yayınları (Türkçe) |
ISBN | (özgün) (Türkçe) |
İlk bölüm Franny ikinci bölüme göre oldukça kısadır. Yale maçının olduğu hafta sonunda adı verilmeyen bir üniversite şehrinde geçer ve çevresinde gördüğü bencillikten ve yapaylıktan bıkan bir ünversiteli kızın hikâyesini anlatır.
İkinci bölüm Zooey'e adını veren karakter, Franny'nin beş yaş büyük ağabeyidir. Zooey hisleri törpülenmiş bir dâhidir ve yazarın deyişiyle 12 yaşında Mary Baker Eddy'ninkiyle boy ölçüşecek kelime haznesine sahiptir. Franny ailesinin Manhattan'daki evinde ruhani ve varoluşsal bir sinir krizi geçirmekte ve annesi Bessie'yi fena halde endişelendirmekdir ancak ağabeyi Zooey sevgisi, anlayışlı ve bilgili sözleri ile kardeşinin yardımına koşar.
Konu
"Franny"
Franny'de Franny Glass'ın üniversiteli sevgilisi Lane Coutell'le hafta sonundaki randevusunu anlatır. Franny'nin nerede geçtiği belirsizdir. John Updike 1961'de yaptığı eleştiride "Birinci hikâyede Franny, Smith benzeri bir üniversiteden Yale maçının yapılacağı herhalde Princeton olan okula gelir." diye yazdı. Franny'nin yanında taşıdığı kitap, devamlı dua ve ruhani aydınlanmayı anlatan Bir Rus Gezgincinin Anıları'dır.
Çift birlikte öğle yemeğine gider. Lane hırslı ve kendini beğenmiştir. Franny'i şık bir yere götürür ve onu Flaubert üzerine yazdığı makaleyi basmak istediklerini söyleyerek etkilemeye çalışır. Franny sıkkın görünmekte, üniversite eğitiminin önemini sorgulamakta ve Lane'in arkadaşlarının değerini tartmaktadır. Hiçbir şey yemez, pasatura sigara içer. Kendini kötü hissettiği için tuvalete gider ve orada ağladıktan sonra kendisine gelir. Lane, Franny masaya döndükten sonra yanındaki kitap hakkında sorular sorar. Franny umursamaz bir şekilde kitabın adının Bir Rus Gezgincinin Anıları olduğunu ve bir gezginin "sürekli dua etmenin gücünü" nasıl keşfettiğini söyler. İsa Duası olarak da bilinen bu ibadet şeklinde aynı Zen koan'da olduğu gibi dua öyle içselleştirilir ki aynı kalp atışı gibi bilinçdışı yapılan bir faaliyet halini alır ve nihayetinde aydınlanmayı sağlar. Lane bu hikâyeden çok partiye ve maça yetişmeyi düşünmektedir. Ama Franny bayılınca başından ayrılmaz ve hafta sonu etkinliklerini erteler. Kız arkadaşı kendine geldikten taksiye biner ve Franny'i yalnız bırakır; Franny'se devamlı dua etmeyi denemektedir.
"Zooey"
Zooey, Franny'nin sinir krizi geçirmesi hikâyesinin devamıdır. Franny'nin New Haven yolculuğundan iki gün sonra, Pazartesi günü geçer. Bu öykü aynı zamanda Glass ailesi geçmişi hakkında da önemli bilgiler verir. Glass ailesinin çocuklarının sıra dışı yetişme şekli, radyoda çocuk dâhiler olarak yer almaları ve yemek masasında yapılan felsefe sohbetleri aralarında tuhaf bir bağ kurmuş ve birbirlerini başka herkesin anlayabileceğinden daha iyi anlar hale gelmişlerdir.
Novellanın başında Zooey küvetin içinde yıkanıp sigara içmekte, bir yandan da ağabeyi Buddy Glass'tan gelen dört senelik bir mektubu okumaktadır. Annesi Bessie banyoya girer ve oğluyla uzun bir konuşma yapar. Bessie kızı Franny'nin varoluşsal bunalımının duygusal bir çöküntü haline geldiğini düşünerek endişelenmektedir. Sohbetleri sırasında Zooey sürekli olarak annesine takılır ve onunla ağız dalaşı yapar ve tekrar tekrar banyodan çıkmasını ister. Bessie'yse Zooey'nin bu davranışlarına anlayışla yaklaşır ve Zooey'nin giderek ağabeyi Buddy'e benzemeye başladığını söyler.
Bessie gittikten sonra Zooey giyinir ve oturma odasına gider. Franny'i koltukta kedileri Bloomberg ile oynarken bulur ve onunla konuşmaya başlar. İsa Duası'nı ezberlemesinin nedenlerini sorgulayarak Franny'i üzdükten sonra ağabeyleri Seymour ve Buddy'nin yatak odasına gider ve kapının arkasındaki felsefe sözlerini okumaya başlar. Biraz düşündükten sonra Zooey Franny'i telefonla arar ve kendisinin ağabeyi Buddy olduğunu söyler. Franny işletildiğini sonradan fark etse de Zooey'le konuşmaya devam eder. Franny'nin yıllar önce intihar eden ağabeyleri Seymour'a (Salinger'ın diğer bir öyküsü olan Muz Balığı İçin Mükemmel Bir Gün'de bu hikâye anlatılmaktadır) saygı gösterdiğini bildiğinden, Zooey onun kendisine söylediği bazı bilge sözleri Franny'le paylaşır. Telefon konuşmaları bittikten sonra Seymour'un öğütünün esas "gizemi" ortaya çıktığı için Franny bir anlığına Zooey'nin söyledikleriyle sanki anlık bir ruhani aydınlanma geçirmiş gibi olur.
Öykünün Motifleri
Salinger'ın Zen Budizm'i ve Hinduizm gibi uzakdoğu dini felsefelerine olan ilgisi kitap boyunca ve özellikle ikinci bölümde dini yapıtlardan alınan sözler kısmında kendini gösterir. İkinci bölümün başında kitabın yazarı Buddy Glass kitabın mistik bir hikâye mi yoksa bir aşk hikâyesi mi olduğunu sorgular ve aşk hikâyesi olduğunda karar kılar. Gerald Rosen 1977 tarihli J. D. Salinger Eserleri'nde Zen isimli kitabında Franny ve Zooey'nin modern bir Zen öyküsü olarak ele alınabileceğini, ana karakter Franny'nin roman boyunca cehalet halinden aydınlanmanın bilgeliğine ulaştığını yazar.
Basımı
Franny ve Zooey, New Yorker dergisinde iki hikâye olarak yer aldı. Franny dergide Ocak 1955'te, Zooey ise Mayıs 1957'de yayınlandı. Kitap olarak ise Eylül 1961'de basıldı. Türkçeye Ömer Madra tarafından yapılan çevirisi Yapı Kredi Yayınları'ndan ilk olarak 1993'te basıldı.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Franny ve Zooey Jerome David Salinger in ilk kez 1961 yilinda yayimlanan kitabi Kitap Franny isimli oykuden ve Zooey isimli novelladan olusmaktadir Yirmili yaslarda iki kardes olan Franny ve Zooey Salinger in eserlerinde siklikla yer bulan Glass ailesinin en genc uyeleridir Kitapta 1955 Kasim indaki uzun bir hafta sonu anlatilir Franny ve ZooeyFranny and ZooeyKitabin Yapi Kredi Yayinlari ndan cikan baskisinin kapagiYazarJ D SalingerCevirmenOmer MadraUlkeABDDilIngilizceTurOyku ve NovellaYayim1961 ozgun 1993 Turkce YayimciLittle Brown and Company ozgun Yapi Kredi Yayinlari Turkce ISBN0 316 76954 1 ozgun 975 363 120 0 Turkce Ilk bolum Franny ikinci bolume gore oldukca kisadir Yale macinin oldugu hafta sonunda adi verilmeyen bir universite sehrinde gecer ve cevresinde gordugu bencillikten ve yapayliktan bikan bir unversiteli kizin hikayesini anlatir Ikinci bolum Zooey e adini veren karakter Franny nin bes yas buyuk agabeyidir Zooey hisleri torpulenmis bir dahidir ve yazarin deyisiyle 12 yasinda Mary Baker Eddy ninkiyle boy olcusecek kelime haznesine sahiptir Franny ailesinin Manhattan daki evinde ruhani ve varolussal bir sinir krizi gecirmekte ve annesi Bessie yi fena halde endiselendirmekdir ancak agabeyi Zooey sevgisi anlayisli ve bilgili sozleri ile kardesinin yardimina kosar Konu Franny Franny de Franny Glass in universiteli sevgilisi Lane Coutell le hafta sonundaki randevusunu anlatir Franny nin nerede gectigi belirsizdir John Updike 1961 de yaptigi elestiride Birinci hikayede Franny Smith benzeri bir universiteden Yale macinin yapilacagi herhalde Princeton olan okula gelir diye yazdi Franny nin yaninda tasidigi kitap devamli dua ve ruhani aydinlanmayi anlatan Bir Rus Gezgincinin Anilari dir Cift birlikte ogle yemegine gider Lane hirsli ve kendini begenmistir Franny i sik bir yere goturur ve onu Flaubert uzerine yazdigi makaleyi basmak istediklerini soyleyerek etkilemeye calisir Franny sikkin gorunmekte universite egitiminin onemini sorgulamakta ve Lane in arkadaslarinin degerini tartmaktadir Hicbir sey yemez pasatura sigara icer Kendini kotu hissettigi icin tuvalete gider ve orada agladiktan sonra kendisine gelir Lane Franny masaya dondukten sonra yanindaki kitap hakkinda sorular sorar Franny umursamaz bir sekilde kitabin adinin Bir Rus Gezgincinin Anilari oldugunu ve bir gezginin surekli dua etmenin gucunu nasil kesfettigini soyler Isa Duasi olarak da bilinen bu ibadet seklinde ayni Zen koan da oldugu gibi dua oyle icsellestirilir ki ayni kalp atisi gibi bilincdisi yapilan bir faaliyet halini alir ve nihayetinde aydinlanmayi saglar Lane bu hikayeden cok partiye ve maca yetismeyi dusunmektedir Ama Franny bayilinca basindan ayrilmaz ve hafta sonu etkinliklerini erteler Kiz arkadasi kendine geldikten taksiye biner ve Franny i yalniz birakir Franny se devamli dua etmeyi denemektedir Zooey Zooey Franny nin sinir krizi gecirmesi hikayesinin devamidir Franny nin New Haven yolculugundan iki gun sonra Pazartesi gunu gecer Bu oyku ayni zamanda Glass ailesi gecmisi hakkinda da onemli bilgiler verir Glass ailesinin cocuklarinin sira disi yetisme sekli radyoda cocuk dahiler olarak yer almalari ve yemek masasinda yapilan felsefe sohbetleri aralarinda tuhaf bir bag kurmus ve birbirlerini baska herkesin anlayabileceginden daha iyi anlar hale gelmislerdir Novellanin basinda Zooey kuvetin icinde yikanip sigara icmekte bir yandan da agabeyi Buddy Glass tan gelen dort senelik bir mektubu okumaktadir Annesi Bessie banyoya girer ve ogluyla uzun bir konusma yapar Bessie kizi Franny nin varolussal bunaliminin duygusal bir cokuntu haline geldigini dusunerek endiselenmektedir Sohbetleri sirasinda Zooey surekli olarak annesine takilir ve onunla agiz dalasi yapar ve tekrar tekrar banyodan cikmasini ister Bessie yse Zooey nin bu davranislarina anlayisla yaklasir ve Zooey nin giderek agabeyi Buddy e benzemeye basladigini soyler Bessie gittikten sonra Zooey giyinir ve oturma odasina gider Franny i koltukta kedileri Bloomberg ile oynarken bulur ve onunla konusmaya baslar Isa Duasi ni ezberlemesinin nedenlerini sorgulayarak Franny i uzdukten sonra agabeyleri Seymour ve Buddy nin yatak odasina gider ve kapinin arkasindaki felsefe sozlerini okumaya baslar Biraz dusundukten sonra Zooey Franny i telefonla arar ve kendisinin agabeyi Buddy oldugunu soyler Franny isletildigini sonradan fark etse de Zooey le konusmaya devam eder Franny nin yillar once intihar eden agabeyleri Seymour a Salinger in diger bir oykusu olan Muz Baligi Icin Mukemmel Bir Gun de bu hikaye anlatilmaktadir saygi gosterdigini bildiginden Zooey onun kendisine soyledigi bazi bilge sozleri Franny le paylasir Telefon konusmalari bittikten sonra Seymour un ogutunun esas gizemi ortaya ciktigi icin Franny bir anligina Zooey nin soyledikleriyle sanki anlik bir ruhani aydinlanma gecirmis gibi olur Oykunun MotifleriSalinger in Zen Budizm i ve Hinduizm gibi uzakdogu dini felsefelerine olan ilgisi kitap boyunca ve ozellikle ikinci bolumde dini yapitlardan alinan sozler kisminda kendini gosterir Ikinci bolumun basinda kitabin yazari Buddy Glass kitabin mistik bir hikaye mi yoksa bir ask hikayesi mi oldugunu sorgular ve ask hikayesi oldugunda karar kilar Gerald Rosen 1977 tarihli J D Salinger Eserleri nde Zen isimli kitabinda Franny ve Zooey nin modern bir Zen oykusu olarak ele alinabilecegini ana karakter Franny nin roman boyunca cehalet halinden aydinlanmanin bilgeligine ulastigini yazar BasimiFranny ve Zooey New Yorker dergisinde iki hikaye olarak yer aldi Franny dergide Ocak 1955 te Zooey ise Mayis 1957 de yayinlandi Kitap olarak ise Eylul 1961 de basildi Turkceye Omer Madra tarafindan yapilan cevirisi Yapi Kredi Yayinlari ndan ilk olarak 1993 te basildi