Viénot Anlaşmaları olarak da bilinen Fransa-Suriye Bağımsızlık Antlaşması, Suriye'nin Fransız otoritesinden bağımsızlığını sağlamak için Fransa ile Suriye arasında müzakere edilen bir antlaşmaydı.
Suriye Heyeti 1936'da Paris'te Fransa-Suriye Antlaşması'nı imzalıyor | |
İmzalanma | 9 Eylül 1936 |
---|---|
İmzacılar |
Tarih
1934'te Fransa, ağır bir şekilde kendi lehine olan bir bağımsızlık antlaşması empoze etmeye çalıştı. Kademeli bağımsızlık vadetti, ancak Suriye Dağlarını Fransız kontrolü altında tuttu. O dönemde Suriye'nin devlet başkanı bir Fransız kuklası Muhammed Ali el-Abid'di. Bu antlaşmaya yönelik şiddetli muhalefetin öncülüğünü, protesto amacıyla altmış günlük grev çağrısı yapan üst düzey milliyetçi ve milletvekili Haşim el-Etâsî oluşturdu. Etâsî'nin siyasi koalisyonu Ulusal Blok, kitlesel halk desteğini seferber etti. Ayaklanmalar ve gösteriler şiddetlendi, ekonomi durdu.
Daha sonraları Halk Cephesi liderliğindeki yeni Fransız hükûmeti Ulusal Blok'u Suriye halkının tek meşru temsilcisi olarak tanımayı kabul etti ve Haşim el-Etâsî'yi Paris'teki bağımsızlık müzakerelerine davet etti. Etâsî, 22 Mart 1936'da üst düzey bir Blok heyetine başkanlık ederek oraya gitti. Sonuçta ortaya çıkan antlaşmada, Suriye bağımsızlığının egemen bir cumhuriyet olarak derhal tanınması çağrısında bulunuldu ve tam özgürleşme 25 yıllık bir süre içinde kademeli olarak sağlandı.
Antlaşma, daha önce özerk olan Dürzi ve Nusayri bölgelerinin Büyük Suriye'ye dahil edilmesini garanti etti, ancak Fransa'nın kasım ayında benzer bir antlaşma imzaladığı Lübnan dahil edilmedi. Antlaşma ayrıca, Suriye'nin içişlerine Fransız müdahalesinin azaltılmasının yanı sıra, Suriye'deki Fransız birliklerinin, personelinin ve askeri üslerinin azaltılmasını da vadediyordu. Buna karşılık Suriye, hava sahasının kullanımı da dahil olmak üzere savaş zamanlarında Fransa'yı destekleme ve Fransa'nın Suriye topraklarında iki askeri üssü bulundurmasına izin verme sözü verdi. Diğer siyasi, ekonomik ve kültürel hükümler dahil edildi.
Etâsî, 27 Eylül 1936'da zaferle Suriye'ye döndü ve kasım ayında devlet başkanı seçildi.
Ortaya çıkan Adolf Hitler tehdidi, Fransa'nın Orta Doğu'daki kolonilerini terk etmesi durumunda Nazi Almanyası tarafından kuşatılma korkusuna neden oldu. Bu, Fransız hükûmetinin bazı düzeylerinde süregelen emperyalist eğilimlerle birleştiğinde, Fransa'nın sözlerini yeniden gözden geçirmesine ve anlaşmayı onaylamayı reddetmesine yol açtı. Ayrıca Fransa, antlaşmada toprakları Suriye'nin bir parçası olarak garanti altına alınan İskenderiye vilayetini de Türkiye'ye devretti.[] Suriye genelinde protestolar yeniden başladı, Etâsî istifa etti ve Suriye'nin bağımsızlığı, son Fransız birliklerinin 1946'da tahliye edildiği II. Dünya Savaşı sonrasına kadar ertelendi.
Suriye Heyeti
Üye | Notlar |
---|---|
Haşim el-Etâsî | Ulusal Blok lideri heyet başkanı |
Faris el-Huri | Ulusal Blok Temsilcisi |
Cemil Merdam Bey | Ulusal Blok Temsilcisi |
Sadullah el-Cabiri | Ulusal Blok Temsilcisi |
Mustafa el-Şihabi | Eğitim Bakanlığı |
Edmond el-Homsi | Maliye Bakanlığı |
Naim Antaki | Sekreter |
Edmonton Rabbat | Sekreter |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Sami Moubayed (2006): "Çelik ve İpek: Suriye 1900-2000'i Şekillendiren Erkekler ve Kadınlar" (Cune Press, Seattle,)
- Encyclopædia Britannica
Dipnotlar
- ^ excerpt 3 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 3 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (google books)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vienot Anlasmalari olarak da bilinen Fransa Suriye Bagimsizlik Antlasmasi Suriye nin Fransiz otoritesinden bagimsizligini saglamak icin Fransa ile Suriye arasinda muzakere edilen bir antlasmaydi Fransa Suriye Bagimsizlik AntlasmasiSuriye Heyeti 1936 da Paris te Fransa Suriye Antlasmasi ni imzaliyorImzalanma9 Eylul 1936ImzacilarSuriye FransaTarih1934 te Fransa agir bir sekilde kendi lehine olan bir bagimsizlik antlasmasi empoze etmeye calisti Kademeli bagimsizlik vadetti ancak Suriye Daglarini Fransiz kontrolu altinda tuttu O donemde Suriye nin devlet baskani bir Fransiz kuklasi Muhammed Ali el Abid di Bu antlasmaya yonelik siddetli muhalefetin onculugunu protesto amaciyla altmis gunluk grev cagrisi yapan ust duzey milliyetci ve milletvekili Hasim el Etasi olusturdu Etasi nin siyasi koalisyonu Ulusal Blok kitlesel halk destegini seferber etti Ayaklanmalar ve gosteriler siddetlendi ekonomi durdu Daha sonralari Halk Cephesi liderligindeki yeni Fransiz hukumeti Ulusal Blok u Suriye halkinin tek mesru temsilcisi olarak tanimayi kabul etti ve Hasim el Etasi yi Paris teki bagimsizlik muzakerelerine davet etti Etasi 22 Mart 1936 da ust duzey bir Blok heyetine baskanlik ederek oraya gitti Sonucta ortaya cikan antlasmada Suriye bagimsizliginin egemen bir cumhuriyet olarak derhal taninmasi cagrisinda bulunuldu ve tam ozgurlesme 25 yillik bir sure icinde kademeli olarak saglandi Antlasma daha once ozerk olan Durzi ve Nusayri bolgelerinin Buyuk Suriye ye dahil edilmesini garanti etti ancak Fransa nin kasim ayinda benzer bir antlasma imzaladigi Lubnan dahil edilmedi Antlasma ayrica Suriye nin icislerine Fransiz mudahalesinin azaltilmasinin yani sira Suriye deki Fransiz birliklerinin personelinin ve askeri uslerinin azaltilmasini da vadediyordu Buna karsilik Suriye hava sahasinin kullanimi da dahil olmak uzere savas zamanlarinda Fransa yi destekleme ve Fransa nin Suriye topraklarinda iki askeri ussu bulundurmasina izin verme sozu verdi Diger siyasi ekonomik ve kulturel hukumler dahil edildi Etasi 27 Eylul 1936 da zaferle Suriye ye dondu ve kasim ayinda devlet baskani secildi Ortaya cikan Adolf Hitler tehdidi Fransa nin Orta Dogu daki kolonilerini terk etmesi durumunda Nazi Almanyasi tarafindan kusatilma korkusuna neden oldu Bu Fransiz hukumetinin bazi duzeylerinde suregelen emperyalist egilimlerle birlestiginde Fransa nin sozlerini yeniden gozden gecirmesine ve anlasmayi onaylamayi reddetmesine yol acti Ayrica Fransa antlasmada topraklari Suriye nin bir parcasi olarak garanti altina alinan Iskenderiye vilayetini de Turkiye ye devretti kaynak belirtilmeli Suriye genelinde protestolar yeniden basladi Etasi istifa etti ve Suriye nin bagimsizligi son Fransiz birliklerinin 1946 da tahliye edildigi II Dunya Savasi sonrasina kadar ertelendi Suriye HeyetiUye NotlarHasim el Etasi Ulusal Blok lideri heyet baskaniFaris el Huri Ulusal Blok TemsilcisiCemil Merdam Bey Ulusal Blok TemsilcisiSadullah el Cabiri Ulusal Blok TemsilcisiMustafa el Sihabi Egitim BakanligiEdmond el Homsi Maliye BakanligiNaim Antaki SekreterEdmonton Rabbat SekreterAyrica bakinizSuriye tarihi Milletler Cemiyeti Mandasi Fransiz Somurge Imparatorlugu Sykes Picot anlasmasiKaynakcaSami Moubayed 2006 Celik ve Ipek Suriye 1900 2000 i Sekillendiren Erkekler ve Kadinlar Cune Press Seattle 1885942419 Encyclopaedia BritannicaDipnotlar excerpt 3 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde google books