Fransız Guyanası (Fransızca: Guyane française , Amerika kıtasının güneyinde, kuzeydoğu kıyısında, Fransa'ya bağlı denizaşırı il (département d'outre-mer). Sınır komşularını (kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde) doğu ve güneyde Brezilya, batıda ise Surinam oluşturmaktadır. İlin kuzey kesiminde Atlas Okyanusu bulunmaktadır. İlin başkenti Cayenne'dir. 2013 yılında sayılan 250.109 nüfusuyla ülke nüfusunun yarısını oluşturmaktadır. Fransız Guyanası Avrupa Birliği bölgesi içerisindedir. Bölgenin resmi para birimi Euro'dur.
Fransız Guyanası | |
---|---|
Guiana Guyane française (Fransızca) | |
Ülke | Fransa |
Prefektörlük | Cayenne |
İdare | |
• Yerel Konsey Başkanı | Rodolphe Alexandre () |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 85000 km² |
• Kara | 83.534 km² (32.252 mil²) |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 294,071 |
• Yoğunluk | 3,5/km² |
Zaman dilimi | UTC-03.00 |
ISO 3166 kodu | GF FR-GF |
Resmî site ctguyane.fr |
83.534 km²'lik (32.253 mil) bir alana sahip olan Fransız Guyanası, Fransa'nın en büyük ikinci bölgesidir (Metropolitan Fransa’nın yedide birinden fazladır) ve Avrupa Birliği’ndeki en büyük dış bölgedir. Kilometrekare başına 3,6 (9,3 / mil) kişi ile düşük bir nüfus yoğunluğuna sahiptir (Nüfusu, Büyükşehir Fransa'nın nüfusunun 1 / 200'ünden daha azdır). 2019 itibarıyla 296.711 nüfusunun yarısı, başkenti Cayenne'nin büyükşehir bölgesinde bulunmaktadır. Fransız Guyanası topraklarının %96.65'i ormanlarla kaplıdır, bu ormanların büyük bir kısmı ilkel yağmur ormanlarıdır. Avrupa Birliği'ndeki en büyük millî park olan , Fransız Guyanası topraklarının %41'ini kapsamaktadır.
Aralık 2015'ten itibaren bölge, yeni bir bölgesel kolektivite olan Fransız Guyanası Bölgesel Kolektifi (Fransız: collectivité territoriale de Guyane) çerçevesinde tek bir meclis tarafından yönetilmektedir. Bu meclis, Fransız Guyanası Meclisi (Fransızca: assemblée de Guyane), her dağılmış olan eski bölge konseyi ve bölüm konseyinin yerini alır. Fransız Guyanası Meclisi, bölgesel ve bölgesel hükûmetten sorumludur. Başkanı Rodolphe Alexandre'dir.
İdari yapı
Fransız Guyanası, Fransız Anayasası'nın denizaşırı illere ilişkin hükümlerine göre yönetilir. Fransız Ulusal Meclisi'ne 2, Fransız Senatosu'na 1 temsilci gönderme hakkı vardır. Yerel yönetim Fransa hükûmetinin atadığı bir vali ile 19 üyeli Genel Konsey ve 34 üyeli Bölgesel Konsey'den oluşur. Bir de yerel temyiz mahkemesi vardır.
Coğrafya
Fransız Guyanası toplamda 83,534 km2 alana sahiptir ve km2 başına 3 kişi düşmektedir. Yüzölçümüne göre, en geniş Fransız denizaşırı toprağıdır.
Ülke konum olarak Güney Amerika'da, , Brezilya ve Surinam arasında yer almaktadır. Kıyı kesimlerde görülen yatık kıyı ovaları iç kısımlarda yerlerini tepeliklere ve küçük dağlara bırakmaktadır. Ülkenin en yüksek noktası Bellevue de l'Inini Dağı'dır (851 m). Ülkede bol miktarda boksit, kereste, altın, kaolin, balık bulunur.
Nüfus
Nüfus artış hızı dünya ortalamalarının oldukça üstünde olan bölgede ortalama yaşam süresi 77,27 yıldır. Nüfusun etnik dağılımı; Siyahi ve %66, beyazlar %12, Doğu Hindistanlı, Çinli, Fransız Guyanası Kızılderilileri %12, diğer halklar %10 olup halkın büyük çoğunluğu Katolik'tir.
Ekonomi
Fransız Guyanası, büyük ölçüde madencilik, ormancılık ve balıkçılık sektörlerine dayanan gelişmekte olan bir ekonomidir. Kourou'daki Avrupa Uzay Ajansı'nın roket üssü büyük oranda GSMH ve istihdama katkı yapmaktadır. Kişi başına düşen millî gelir yaklaşık $8.500'dır. Bölgede işsizlik oranı oldukça yüksektir: %26,5.
Spor ve kültür
Paskalya'da Fransız Guyan halkı Awara suyu adı verilen geleneksel bir yemek yer. Bir Fransız Yurt Dışı departmanı olarak, Fransız Guyanası Panamerikan Spor Örgütü üyesi değildir; daha ziyade, sporcular Fransız Ulusal Olimpiyat ve Spor Komitesi içinde yarışır ve Fédération française d'athlétisme'nin bir alt birimi olan Ligue d'Athlétisme de la Guyane tarafından yönetilir.
Ligue de Football de la Guyane, CONCACAF üyesi ancak FIFA üyesi değil ve Fransız Guyanası millî futbol takımı 2017 Karayip Kupası'nda üçüncü oldu. Fransız Guyanası Onur Bölümü ana futbol kulübü turnuvasıdır.
Fransız hükümlü Henri Charrière'in Papillon romanı Fransız Guyanası'nda geçiyor. İlk kez 1969'da Fransa'da yayınlandı ve kitapta bir ceza kolonisinden kaçış açıklandı. Anında çok satanlar hâline gelen bu kitap, 1970 basımı için Haziran P. Wilson ve Walter B. Michaels ve yazar Patrick O'Brian tarafından orijinal Fransızcadan İngilizceye çevrildi. Kısa süre sonra kitap aynı isimli bir Hollywood filmi için uyarlandı. Charrière, kitaptaki tüm olayların doğru olduğunu söyledi. Yayımlanmasından bu yana doğruluğu konusunda tartışmalar olmuştur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Christiane Taubira (28 Nisan 2009). "FICHE QUESTION". Questions National Assembly of France (Fransızca). 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2021.
- ^ "Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density" (PDF). United Nations. 2013. s. 5. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Kasım 2021.
- ^ "French Guiana country profile". BBC News. 22 Ekim 2023. 11 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ekim 2023.
- ^ . (Fransızca). 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ "FAOSTAT - Land Use". Food and Agriculture Organization. 24 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2022.
- ^ "French Guiana Forest Information and Data". 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2022.
- ^ "Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne". . 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fransiz Guyanasi Fransizca Guyane francaise gɥiˌjanfʀɑ ˈsɛːz Amerika kitasinin guneyinde kuzeydogu kiyisinda Fransa ya bagli denizasiri il departement d outre mer Sinir komsularini kuzeyden saat yonunde ilerlendiginde dogu ve guneyde Brezilya batida ise Surinam olusturmaktadir Ilin kuzey kesiminde Atlas Okyanusu bulunmaktadir Ilin baskenti Cayenne dir 2013 yilinda sayilan 250 109 nufusuyla ulke nufusunun yarisini olusturmaktadir Fransiz Guyanasi Avrupa Birligi bolgesi icerisindedir Bolgenin resmi para birimi Euro dur Fransiz GuyanasiFransa Denizasiri ilGuiana Guyane francaise Fransizca ArmaUlkeFransaPrefektorlukCayenneIdare Yerel Konsey BaskaniRodolphe Alexandre Yuzolcumu Toplam85000 km Kara83 534 km 32 252 mil Nufus 2021 Toplam294 071 Yogunluk3 5 km Zaman dilimiUTC 03 00ISO 3166 koduGF FR GFResmi site ctguyane fr 83 534 km lik 32 253 mil bir alana sahip olan Fransiz Guyanasi Fransa nin en buyuk ikinci bolgesidir Metropolitan Fransa nin yedide birinden fazladir ve Avrupa Birligi ndeki en buyuk dis bolgedir Kilometrekare basina 3 6 9 3 mil kisi ile dusuk bir nufus yogunluguna sahiptir Nufusu Buyuksehir Fransa nin nufusunun 1 200 unden daha azdir 2019 itibariyla 296 711 nufusunun yarisi baskenti Cayenne nin buyuksehir bolgesinde bulunmaktadir Fransiz Guyanasi topraklarinin 96 65 i ormanlarla kaplidir bu ormanlarin buyuk bir kismi ilkel yagmur ormanlaridir Avrupa Birligi ndeki en buyuk milli park olan Fransiz Guyanasi topraklarinin 41 ini kapsamaktadir Aralik 2015 ten itibaren bolge yeni bir bolgesel kolektivite olan Fransiz Guyanasi Bolgesel Kolektifi Fransiz collectivite territoriale de Guyane cercevesinde tek bir meclis tarafindan yonetilmektedir Bu meclis Fransiz Guyanasi Meclisi Fransizca assemblee de Guyane her dagilmis olan eski bolge konseyi ve bolum konseyinin yerini alir Fransiz Guyanasi Meclisi bolgesel ve bolgesel hukumetten sorumludur Baskani Rodolphe Alexandre dir Idari yapiFransiz Guyanasi Fransiz Anayasasi nin denizasiri illere iliskin hukumlerine gore yonetilir Fransiz Ulusal Meclisi ne 2 Fransiz Senatosu na 1 temsilci gonderme hakki vardir Yerel yonetim Fransa hukumetinin atadigi bir vali ile 19 uyeli Genel Konsey ve 34 uyeli Bolgesel Konsey den olusur Bir de yerel temyiz mahkemesi vardir CografyaFransiz Guyanasi toplamda 83 534 km2 alana sahiptir ve km2 basina 3 kisi dusmektedir Yuzolcumune gore en genis Fransiz denizasiri topragidir Ulke konum olarak Guney Amerika da Brezilya ve Surinam arasinda yer almaktadir Kiyi kesimlerde gorulen yatik kiyi ovalari ic kisimlarda yerlerini tepeliklere ve kucuk daglara birakmaktadir Ulkenin en yuksek noktasi Bellevue de l Inini Dagi dir 851 m Ulkede bol miktarda boksit kereste altin kaolin balik bulunur Baskent Cayenne den bir gorunumNufusNufus artis hizi dunya ortalamalarinin oldukca ustunde olan bolgede ortalama yasam suresi 77 27 yildir Nufusun etnik dagilimi Siyahi ve 66 beyazlar 12 Dogu Hindistanli Cinli Fransiz Guyanasi Kizilderilileri 12 diger halklar 10 olup halkin buyuk cogunlugu Katolik tir EkonomiGuyana Fransiz Guyanasi buyuk olcude madencilik ormancilik ve balikcilik sektorlerine dayanan gelismekte olan bir ekonomidir Kourou daki Avrupa Uzay Ajansi nin roket ussu buyuk oranda GSMH ve istihdama katki yapmaktadir Kisi basina dusen milli gelir yaklasik 8 500 dir Bolgede issizlik orani oldukca yuksektir 26 5 Spor ve kulturPaskalya da Fransiz Guyan halki Awara suyu adi verilen geleneksel bir yemek yer Bir Fransiz Yurt Disi departmani olarak Fransiz Guyanasi Panamerikan Spor Orgutu uyesi degildir daha ziyade sporcular Fransiz Ulusal Olimpiyat ve Spor Komitesi icinde yarisir ve Federation francaise d athletisme nin bir alt birimi olan Ligue d Athletisme de la Guyane tarafindan yonetilir Ligue de Football de la Guyane CONCACAF uyesi ancak FIFA uyesi degil ve Fransiz Guyanasi milli futbol takimi 2017 Karayip Kupasi nda ucuncu oldu Fransiz Guyanasi Onur Bolumu ana futbol kulubu turnuvasidir Fransiz hukumlu Henri Charriere in Papillon romani Fransiz Guyanasi nda geciyor Ilk kez 1969 da Fransa da yayinlandi ve kitapta bir ceza kolonisinden kacis aciklandi Aninda cok satanlar haline gelen bu kitap 1970 basimi icin Haziran P Wilson ve Walter B Michaels ve yazar Patrick O Brian tarafindan orijinal Fransizcadan Ingilizceye cevrildi Kisa sure sonra kitap ayni isimli bir Hollywood filmi icin uyarlandi Charriere kitaptaki tum olaylarin dogru oldugunu soyledi Yayimlanmasindan bu yana dogrulugu konusunda tartismalar olmustur Ayrica bakinizDenizasiri il Fransa Denizasiri Bolgeler TopluluguKaynakca Christiane Taubira 28 Nisan 2009 FICHE QUESTION Questions National Assembly of France Fransizca 5 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2021 Population by sex annual rate of population increase surface area and density PDF United Nations 2013 s 5 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Kasim 2021 French Guiana country profile BBC News 22 Ekim 2023 11 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ekim 2023 Fransizca 10 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2021 FAOSTAT Land Use Food and Agriculture Organization 24 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2022 French Guiana Forest Information and Data 16 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2022 Parc amazonien de Guyane le plus vaste Parc national de France et de l Union europeenne 4 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2019