Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fuat Sezgin (24 Ekim 1924, Bitlis - 30 Haziran 2018, İstanbul), Türk akademisyen. İslam tarihi, bilim ve teknoloji tarihi alanında çalışmalarıyla tanınmaktadır.
Fuat Sezgin | |
|---|---|
| Doğum | 24 Ekim 1924 Bitlis, Türkiye |
| Ölüm | 30 Haziran 2018 (93 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Eğitim | İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi |
| Evlilikler | Ursula Sezgin |
| Çocuk(lar) | Hilâl Sezgin |
| Ödüller | - İslami Bilimler ödülü (1978) Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü (2013) |
| Kariyeri | |
| Dalı | İlahiyat, İslam tarihi, bilim tarihi |
| Çalıştığı kurumlar | İstanbul Üniversitesi Johann Wolfgang Goethe Üniversitesi |
| Doktora danışmanı | Hellmut Ritter |
Hayatı
Fuat Sezgin, 24 Ekim 1924’te Bitlis’te doğdu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Şarkiyat Enstitüsü’nde, İslami Bilimler ve Oryantalistik alanında öncü bir yere sahip olan Alman oryantalist Hellmut Ritter'in (1892-1971) yanında öğrenim gördü. Ritter'in, modern bilimin oluşumunda özellikle 9. ve 13. yüzyıllar arasındaki Endülüs ve Abbasi devletlerindeki bilim adamlarının da önemli katkıları olduğunu vurgulaması üzerine bu alana yöneldi. 1950'de Arap Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde Buhari’nin Kaynakları adlı doktora tezini tamamladı. Bu teziyle o, hadis kaynağı olarak İslam kültüründe önemli bir yere sahip olan Buhari'nin (810-870) bir araya getirdiği hadislerde bilinegeldiğinin aksine sözlü kaynaklara değil İslam’ın erken dönemine, hatta 7. yüzyıla kadar geri giden yazılı kaynaklara dayandığı tezini ortaya attı. Bu tez Avrupa merkezli oryantalist çevrelerde hala tartışılmaktadır. 1954 yılında İslam Araştırmaları Enstitüsü’nde doçent oldu. Burada Zeki Velidi Togan ile çalıştı.
27 Mayıs 1960 askeri darbesi sırasında üniversiteden uzaklaştırılan ve 147'ler olarak bilinen akademisyenler arasındaydı. Bir valizle gitmek zorunda kaldığı yurt dışında, aynı alanda çalışan oryantalistlerin kıskançlıkları ile karşı karşıya kaldığını ancak yaşadığı zorluklar karşısında asla pes etmediğini ifade etmiştir. Ayrıca bu dönemde yaşadığı zorluklarla nasıl mücadele ettiğini şu sözlerle açıklamıştır: "Ben şuna inanmıştım artık. Tüm musibetler karşısında sadece Allah'a inanacaksın, başka hiçbir şeye değil."
1961 yılında Almanya’ya giden Fuat Sezgin, Frankfurt'taki Johann Wolfgang Goethe Üniversitesi'nde önce misafir doçent olarak dersler verdi. 1965 yılında profesör oldu. Oradaki bilimsel çalışmalarının ağırlık noktası Arap-İslam kültür çevresinde tabii bilimler tarihi alanı olmuştur ve bu alanda 1965 yılında habilitasyon çalışmasını yapmıştır. Henüz İstanbul’da iken başladığı 7./14. yüzyıldan itibaren gelişen Arap-İslam edebiyatı tarihi çalışmasına (Geschichte des arabischen Schrifttums) Almanya’da da devam ederek, oryantalistik çalışmaları için kaynak eser haline gelmiş ve hala aşılamamış 13 ciltlik eserinin ilk cildini 1967, son cildini ise 2000 yılında yayınladı. Geschichte des arabischen Schrifttums İslam’ın ilk döneminde uğraşılmış, dini ve tarihi edebiyattan coğrafya ve haritacılığa kadar bütün ana ve yan bilim dallarını konu edinmektedir. Prof. Sezgin, Suudi Arabistan Kral Faysal Vakfı’nın İslami Bilimler Ödülü'nü 1978 yılında ilk alan kişidir. Bu ve başka desteklerle Sezgin, 1982 yılında J. W. Goethe Üniversitesi’ne bağlı Arap-İslam Bilimleri Tarihi Enstitüsü’nü ve 1983'te de buranın müzesini kurarak, direktörlüğünü üstlendi. Enstitüye bağlı olarak kurduğu müzede Sezgin, İslam kültür çevresinde Müslüman bilginler tarafından yapılmış aletlerin ve bilimsel araç ve gereçlerin yazılı kaynaklara dayanarak yaptırdığı numunelerini sergilemektedir. Müzede bulunan objeleri tanıtmak ve İslam kültür çevresindeki bilimsel gelişmeyi göstermek için hazırladığı Wissenschaft und Technik im Islam isimli kataloğu 2003 yılında yayınladı. Fransızcası da yayınlanmış olan bu kataloğun Arapça, İngilizce ve Türkçesi de yayınlanmak üzeredir.
Fuat Sezgin, Süryanice, İbranice, Latince, Arapça ve Almanca dahil 27 dili çok iyi derecede biliyordu Arap-İslam Bilimleri Enstitüsü için hazırladığı bilimsel araç ve gereçlerin benzerlerini yaptırarak, 25 Mayıs 2008 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı İstanbul İslam, Bilim ve Teknoloji Müzesi'nin açılmasında öncü rol oynamıştır. Prof. Dr. Fuat Sezgin, meslektaşı Dr. Ursula Sezgin ile evli idi. Kızları Hilal Sezgin, Almanya'da yaşayan bir gazeteci ve yazardır.
Ölümü
Fuat Sezgin, 30 Haziran 2018'de sağlık sorunları nedeniyle tedavi gördüğü İstanbul'da 93 yaşında öldü. Cenazesi Fatih Camii'nde düzenlenen cenaze namazının ardından Gülhane Parkı içerisindeki İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi'nin önünde ayrılan kısma defnedildi. Ölümünden sonra adı Silivri'de bir fen lisesine ve Şehir Hatları'nda görev yapan Caddebostan vapuruna verilmiştir.
Ödüller
- 1978: Kral Faysal Ödülü
- 1980: Frankfurt am Main Goethe Plaketi
- 1982: Almanya 1. Derece Federal Hizmet Madalyası
- 2001: Almanya Üstün Hizmet Madalyası
- 2004: İran İslami Bilimler Kitap Ödülü
- 2009: Hessen Kültür Ödülü
- 2013: (Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü)
Üyelikleri
- Arap Dili Akademisi (Kahire)
- Arap Dili Akademisi (Şam)
- Fas Kraliyet Akademisi (Rabat)
- Arap Dili Akademisi (Bağdat)
- TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi) şeref üyeliği
Yayınları
- 60 yılı aşkın bir süredir bilim tarihi çalışmalarını yürütmekte olan Prof Dr. Fuat Sezgin’in başyapıtı olan Geschichte des Arabischen Schrifttums (GAS) isimli 13 ciltlik eserinin işlediği konular şunlardır:
- Cilt 1, Leiden 1967: Kur’an bilimleri, hadis, tarih, fıkıh, kelam ve tasavvuf. (yaklaşık 430/1038 yılına kadar)
- Cilt 2, Leiden 1975: Edebiyat / Şiir (yaklaşık 430/1038 yılına kadar)
- Cilt 3, Leiden 1970: Tıp, Farmakoloji, Zooloji, Veterinerlik (yaklaşık 430/1038 yılına kadar)
- Cilt 4, Leiden 1971: Simya, Kimya, Botanik, Ziraat (yaklaşık 430/1038 yılına kadar)
- Cilt 5, Leiden 1974: Matematik (yaklaşık 430/1038 yılına kadar)
- Cilt 6, Leiden 1978: Astronomi (yaklaşık 430/1038 yılına kadar)
- Cilt 7, Leiden 1979: Astroloji, Meteoroloji ve ilgili bilimler (yaklaşık 430/1038 yılına kadar)
- Cilt 8, Leiden 1982: Leksikografi (yaklaşık 430/1038 yılına kadar)
- Cilt 9, Leiden 1984: Gramer (yaklaşık 430/1038 yılına kadar)
- Cilt 10, Frankfurt 2000: İslam’da matematiksel coğrafya ve haritacılık ve bu bilimlerin Avrupa’da devamı
- Cilt 11, Frankfurt 2000: İslam’da matematiksel coğrafya ve haritacılık ve bu bilimlerin Avrupa’da devamı
- Cilt 12, Frankfurt 2000: İslam’da matematiksel coğrafya ve haritacılık ve bu bilimlerin Avrupa’da devamı, haritalar,
- 1984 yılından beri yayınlanmakta olan Zeitschrift für Geschichte der arabisch-islamischen Wissenschaften isimli dergi,
- Fuat Sezgin’in İslam bilimler tarihinde eşsiz bir yere sahip olan bir diğer çalışması ise Coğrafya, Avrupalı seyyahların Seyahatnameleri, Matematik ve Astronomi, Tıp, Felsefe, Müzik, Nümizmatik, Tarih yazımcılığı ve bilimler tasnifi ve diğer konularda yazılmış orijinal eserlerin tıpkıbasımlarını ve bu konuda araştırmalar yapmış olan batılı bilim adamlarının çalışmalarının yeniden basımlarını içeren seriler halinde 1300 cilt civarındaki yayınları,
- Enstitü Müzesi’nin objelerinin tanıtımını ve İslam kültür çevresindeki bilimsel geliştirmeyi göstermek için hazırladığı Wissenschaft und Technik im Islam (İslam’da Bilim ve Teknik) adlı katalog çalışması.
- Hayatından sonra meşhur eseri Geschichte des Arabischen Schrifttums, Üniversite Hocaları arasında oluşturulan bir heyet tarafından, İBTAV Koordinatörlüğünde 2024 Yılında Türkce'ye çevrilmiştir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2014.
- ^ "Prof. Dr. Sezgin: Sadece Allah'a inanacaksın başka hiçbir şeye değil". Anadolu Ajansı. aa.com.tr. 18 Ekim 2016. 13 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Şubat 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2019.
- ^ "Prof. Dr. Fuat Sezgin hayatını kaybetti!". Haber7.com. 30 Haziran 2018. 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2018.
- ^ Çiğdem Alyanak, Zehra Melek Çat, Hatice Şenses Kurukız, Ahmet Esad Şani (1 Temmuz 2018). "Prof. Dr. Fuat Sezgin son yolculuğuna uğurlandı". Anadolu Ajansı. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Temmuz 2018.
- ^ Prof. Dr. Fuat Sezgin Almanya'da kendisine verilmek istenen Hessen Kültür Ödülü'nü Gazze katliamında İsrail yanlısı açıklamalarıyla tepki çeken, Alman yahudileri birliği başkanı Salomon Korn'la birlikte aynı ödülü alamayacağını gerekçe göstererek reddetmiştir. http://www.timeturk.com/fuat-sezgin-hocadan-onurlu-davranis-71991-haberi.html 20 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Şafak, Yeni. "Fuat Sezgin'in 17 ciltlik eseri Türkçede | Aktüel Haberleri". Yeni Şafak. 11 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2024.
Dış bağlantılar
- http://www.scienceinislam.com/ 26 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Prof. Dr. Fuat Sezgin: Bir Alimin Ardından Notlar (Kitap)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fuat Sezgin 24 Ekim 1924 Bitlis 30 Haziran 2018 Istanbul Turk akademisyen Islam tarihi bilim ve teknoloji tarihi alaninda calismalariyla taninmaktadir Fuat SezginDogum24 Ekim 1924 1924 10 24 Bitlis TurkiyeOlum30 Haziran 2018 93 yasinda Istanbul TurkiyeEgitimIstanbul Universitesi Edebiyat FakultesiEvliliklerUrsula SezginCocuk lar Hilal SezginOduller Islami Bilimler odulu 1978 Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nisani T C Cumhurbaskanligi Kultur ve Sanat Buyuk Odulu 2013 KariyeriDaliIlahiyat Islam tarihi bilim tarihiCalistigi kurumlarIstanbul Universitesi Johann Wolfgang Goethe UniversitesiDoktora danismaniHellmut RitterHayatiFuat Sezgin 24 Ekim 1924 te Bitlis te dogdu Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Sarkiyat Enstitusu nde Islami Bilimler ve Oryantalistik alaninda oncu bir yere sahip olan Alman oryantalist Hellmut Ritter in 1892 1971 yaninda ogrenim gordu Ritter in modern bilimin olusumunda ozellikle 9 ve 13 yuzyillar arasindaki Endulus ve Abbasi devletlerindeki bilim adamlarinin da onemli katkilari oldugunu vurgulamasi uzerine bu alana yoneldi 1950 de Arap Dili ve Edebiyati Bolumu nde Buhari nin Kaynaklari adli doktora tezini tamamladi Bu teziyle o hadis kaynagi olarak Islam kulturunde onemli bir yere sahip olan Buhari nin 810 870 bir araya getirdigi hadislerde bilinegeldiginin aksine sozlu kaynaklara degil Islam in erken donemine hatta 7 yuzyila kadar geri giden yazili kaynaklara dayandigi tezini ortaya atti Bu tez Avrupa merkezli oryantalist cevrelerde hala tartisilmaktadir 1954 yilinda Islam Arastirmalari Enstitusu nde docent oldu Burada Zeki Velidi Togan ile calisti 27 Mayis 1960 askeri darbesi sirasinda universiteden uzaklastirilan ve 147 ler olarak bilinen akademisyenler arasindaydi Bir valizle gitmek zorunda kaldigi yurt disinda ayni alanda calisan oryantalistlerin kiskancliklari ile karsi karsiya kaldigini ancak yasadigi zorluklar karsisinda asla pes etmedigini ifade etmistir Ayrica bu donemde yasadigi zorluklarla nasil mucadele ettigini su sozlerle aciklamistir Ben suna inanmistim artik Tum musibetler karsisinda sadece Allah a inanacaksin baska hicbir seye degil 1961 yilinda Almanya ya giden Fuat Sezgin Frankfurt taki Johann Wolfgang Goethe Universitesi nde once misafir docent olarak dersler verdi 1965 yilinda profesor oldu Oradaki bilimsel calismalarinin agirlik noktasi Arap Islam kultur cevresinde tabii bilimler tarihi alani olmustur ve bu alanda 1965 yilinda habilitasyon calismasini yapmistir Henuz Istanbul da iken basladigi 7 14 yuzyildan itibaren gelisen Arap Islam edebiyati tarihi calismasina Geschichte des arabischen Schrifttums Almanya da da devam ederek oryantalistik calismalari icin kaynak eser haline gelmis ve hala asilamamis 13 ciltlik eserinin ilk cildini 1967 son cildini ise 2000 yilinda yayinladi Geschichte des arabischen Schrifttums Islam in ilk doneminde ugrasilmis dini ve tarihi edebiyattan cografya ve haritaciliga kadar butun ana ve yan bilim dallarini konu edinmektedir Prof Sezgin Suudi Arabistan Kral Faysal Vakfi nin Islami Bilimler Odulu nu 1978 yilinda ilk alan kisidir Bu ve baska desteklerle Sezgin 1982 yilinda J W Goethe Universitesi ne bagli Arap Islam Bilimleri Tarihi Enstitusu nu ve 1983 te de buranin muzesini kurarak direktorlugunu ustlendi Enstituye bagli olarak kurdugu muzede Sezgin Islam kultur cevresinde Musluman bilginler tarafindan yapilmis aletlerin ve bilimsel arac ve gereclerin yazili kaynaklara dayanarak yaptirdigi numunelerini sergilemektedir Muzede bulunan objeleri tanitmak ve Islam kultur cevresindeki bilimsel gelismeyi gostermek icin hazirladigi Wissenschaft und Technik im Islam isimli katalogu 2003 yilinda yayinladi Fransizcasi da yayinlanmis olan bu katalogun Arapca Ingilizce ve Turkcesi de yayinlanmak uzeredir Fuat Sezgin Suryanice Ibranice Latince Arapca ve Almanca dahil 27 dili cok iyi derecede biliyordu Arap Islam Bilimleri Enstitusu icin hazirladigi bilimsel arac ve gereclerin benzerlerini yaptirarak 25 Mayis 2008 tarihinde Kultur ve Turizm Bakanligi na bagli Istanbul Islam Bilim ve Teknoloji Muzesi nin acilmasinda oncu rol oynamistir Prof Dr Fuat Sezgin meslektasi Dr Ursula Sezgin ile evli idi Kizlari Hilal Sezgin Almanya da yasayan bir gazeteci ve yazardir OlumuFuat Sezgin 30 Haziran 2018 de saglik sorunlari nedeniyle tedavi gordugu Istanbul da 93 yasinda oldu Cenazesi Fatih Camii nde duzenlenen cenaze namazinin ardindan Gulhane Parki icerisindeki Islam Bilim ve Teknoloji Tarihi Muzesi nin onunde ayrilan kisma defnedildi Olumunden sonra adi Silivri de bir fen lisesine ve Sehir Hatlari nda gorev yapan Caddebostan vapuruna verilmistir Oduller1978 Kral Faysal Odulu 1980 Frankfurt am Main Goethe Plaketi 1982 Almanya 1 Derece Federal Hizmet Madalyasi 2001 Almanya Ustun Hizmet Madalyasi 2004 Iran Islami Bilimler Kitap Odulu 2009 Hessen Kultur Odulu 2013 Cumhurbaskanligi Kultur ve Sanat Buyuk OduluUyelikleriArap Dili Akademisi Kahire Arap Dili Akademisi Sam Fas Kraliyet Akademisi Rabat Arap Dili Akademisi Bagdat TUBA Turkiye Bilimler Akademisi seref uyeligiYayinlari60 yili askin bir suredir bilim tarihi calismalarini yurutmekte olan Prof Dr Fuat Sezgin in basyapiti olan Geschichte des Arabischen Schrifttums GAS isimli 13 ciltlik eserinin isledigi konular sunlardir Cilt 1 Leiden 1967 Kur an bilimleri hadis tarih fikih kelam ve tasavvuf yaklasik 430 1038 yilina kadar Cilt 2 Leiden 1975 Edebiyat Siir yaklasik 430 1038 yilina kadar Cilt 3 Leiden 1970 Tip Farmakoloji Zooloji Veterinerlik yaklasik 430 1038 yilina kadar Cilt 4 Leiden 1971 Simya Kimya Botanik Ziraat yaklasik 430 1038 yilina kadar Cilt 5 Leiden 1974 Matematik yaklasik 430 1038 yilina kadar Cilt 6 Leiden 1978 Astronomi yaklasik 430 1038 yilina kadar Cilt 7 Leiden 1979 Astroloji Meteoroloji ve ilgili bilimler yaklasik 430 1038 yilina kadar Cilt 8 Leiden 1982 Leksikografi yaklasik 430 1038 yilina kadar Cilt 9 Leiden 1984 Gramer yaklasik 430 1038 yilina kadar Cilt 10 Frankfurt 2000 Islam da matematiksel cografya ve haritacilik ve bu bilimlerin Avrupa da devami Cilt 11 Frankfurt 2000 Islam da matematiksel cografya ve haritacilik ve bu bilimlerin Avrupa da devami Cilt 12 Frankfurt 2000 Islam da matematiksel cografya ve haritacilik ve bu bilimlerin Avrupa da devami haritalar 1984 yilindan beri yayinlanmakta olan Zeitschrift fur Geschichte der arabisch islamischen Wissenschaften isimli dergi Fuat Sezgin in Islam bilimler tarihinde essiz bir yere sahip olan bir diger calismasi ise Cografya Avrupali seyyahlarin Seyahatnameleri Matematik ve Astronomi Tip Felsefe Muzik Numizmatik Tarih yazimciligi ve bilimler tasnifi ve diger konularda yazilmis orijinal eserlerin tipkibasimlarini ve bu konuda arastirmalar yapmis olan batili bilim adamlarinin calismalarinin yeniden basimlarini iceren seriler halinde 1300 cilt civarindaki yayinlari Enstitu Muzesi nin objelerinin tanitimini ve Islam kultur cevresindeki bilimsel gelistirmeyi gostermek icin hazirladigi Wissenschaft und Technik im Islam Islam da Bilim ve Teknik adli katalog calismasi Hayatindan sonra meshur eseri Geschichte des Arabischen Schrifttums Universite Hocalari arasinda olusturulan bir heyet tarafindan IBTAV Koordinatorlugunde 2024 Yilinda Turkce ye cevrilmistir Kaynakca Arsivlenmis kopya 10 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2014 Prof Dr Sezgin Sadece Allah a inanacaksin baska hicbir seye degil Anadolu Ajansi aa com tr 18 Ekim 2016 13 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Subat 2017 Arsivlenmis kopya 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2019 Prof Dr Fuat Sezgin hayatini kaybetti Haber7 com 30 Haziran 2018 30 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2018 Cigdem Alyanak Zehra Melek Cat Hatice Senses Kurukiz Ahmet Esad Sani 1 Temmuz 2018 Prof Dr Fuat Sezgin son yolculuguna ugurlandi Anadolu Ajansi 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Temmuz 2018 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Prof Dr Fuat Sezgin Almanya da kendisine verilmek istenen Hessen Kultur Odulu nu Gazze katliaminda Israil yanlisi aciklamalariyla tepki ceken Alman yahudileri birligi baskani Salomon Korn la birlikte ayni odulu alamayacagini gerekce gostererek reddetmistir http www timeturk com fuat sezgin hocadan onurlu davranis 71991 haberi html 20 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Safak Yeni Fuat Sezgin in 17 ciltlik eseri Turkcede Aktuel Haberleri Yeni Safak 11 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2024 Dis baglantilarhttp www scienceinislam com 26 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Prof Dr Fuat Sezgin Bir Alimin Ardindan Notlar Kitap