Galanthus plicatus, Amaryllidaceae familyasının Galanthus cinsinden bir bitki türüdür.
Galanthus plicatus | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Galanthus plicatus M.Bieb., Fl. Taur.-Caucas., Suppl.: 225 (1819). | |||||||||||||||
Alt türler | |||||||||||||||
metne bakınız. |
Taksonomik notlar
Galanthus plicatus, yaprakların alt tarafına doğru keskin bir şekilde aşağıya doğru katlanması nedeniyle, kolayca tanımlanabilen bir kardelen türüdür. Tomurcuktayken, kenarlar yaprağın alt yüzeyine düz bir şekilde katlanır. İki alt türü vardır: subsp. plicatus ve subsp. byzantinus. İlki, türün doğal dağılımı boyunca meydana gelir ve her iç periant segmentinde tek bir işarete sahiptir; ikincisi kuzeybatı Türkiye'nin en uç kısmı ile sınırlıdır ve her iç periant segmentinde iki işaret vardır. Bu kardelen, G. nivalis ve G. reginae-olgae ile ilişkilidir, ancak bu türlerle nadiren karıştırılır ve genetik olarak farklıdır.
IUCN kırmızı listesi
Galanthus plicatus geniş bir yayılış alanına (436,194 km²) ve yaşam alanına (4.608 km²) sahiptir ve şu anda bu tür En Az Endişe kategorisine girmektedir. Bununla birlikte, bu tür hayatta kalabilmek için esas olarak orman örtüsüne bağlıdır ve bu nedenle herhangi bir arazi kullanımı değişikliğine karşı çok hassastır. Bazı popülasyonlar ciddi şekilde parçalanmıştır. Nüfus büyüklüğü, yoğunluğu ve sağlığı hakkında daha fazla araştırma, bu türün tehdit altındaki bir kategoriye yerleştirilmesi gerektiğini gösterebilir. Ukrayna, Romanya ve Moldova'daki popülasyonlar özel korumaya ihtiyaç duyar.
Coğrafi dağılım bilgileri
Bu tür, Karadeniz çevresinde, Türkiye'nin Asya kısmı, Romanya, Moldova, Ukrayna ve Rusya Federasyonu'nda bulunur. Ana yerlerden biri, Balaclava'dan Koktebel'e kadar Kırım dağlarındadır. Ukrayna'da, Cherkasy bölgesindeki Cholodnij Jar'da sadece bir yerde bulunur. Moldova'da bir lokasyonda ve Romanya'da iki lokasyonda bulunmaktadır. Moldova'da Galanthus plicatus, Cahul ilçesindeki Capadia köyünün yakınında yetişir; Romanya'da Dobrogea'da Tulcea bölgesinde Babadey köyü yakınlarında ve Babadağ yakınlarında yetişir. Rusya Federasyonu'nda, Kuzeybatı Kafkasya'daki Novorosijsk bölgesinde Galanthus plicatus'un üç yeri keşfedildi. Türkiye'de bu tür çoğunlukla Türkiye'nin kuzeybatı kesiminde (Asya'da) bulunur.
Nüfus bilgileri
Ukrayna'da nüfus eğilimi Kırım dağlarında sabit, ovalarda azalmaktadır. Kırım nüfusunun büyüklüğü milyonlarca bireye ulaşmakta ve Kırım nüfusunun yoğunluğu 350-750 kişi/m²'dir. Ova Ukrayna'da bir nüfus 6 km²'lik bir yer kaplar ve nüfusun yoğunluğu 170-750 kişi/m²'ye ulaşır. Ormanın kesilmesi gibi antropojenik etkiler, popülasyonların büyüklüğü ve yoğunluğunun azalmasına neden olur. Tek Moldova nüfusu yaklaşık 1 hektarlık bir alanı kaplar. Bu popülasyonun yoğunluğu 1-23 çiçekli örnek/m²'dir. Türkiye'deki nüfus küçük (1 km²'den az) veya çok daha büyük (1 km² ila 11 km² veya belki daha fazla) olabilir.
Habitat ve ekoloji bilgileri
Karışık yaprak döken ormanların (Fagus sylvatica, Quercus sp., , Tilia platyphyllos, Carpinus betulus, Sorbus torminalis, Ulmus sp., vb.) ve iğne yapraklı ormanların (, Abies sp.) içinde veya kenarlarında bulunur. Kireçli ve asidik topraklarda bulunur; genellikle zengin ve yapraklı topraklar, bazen kumlu, ancak daha ağır (kil) topraklarda da görülür. Genellikle eğimli zeminlerde ve bazen de akarsuların ve küçük nehirlerin yakınında. 80 ila 1.350 m arasında, ancak en sık olarak 1.000 ila 1.350 m arasında görülür.
Tehdit bilgileri
Ukrayna'da ve diğer ülkelerde, orman habitatının kesilmesi ve kesilmesi ile bahçecilik için bitki toplanması ana tehditlerdir. İklime duyarlı bir tür olduğu varsayılmaktadır.
Kullanım ve ticaret bilgileri
Galanthus plicatus bahçıvanlık ticareti için yetiştirilir, ancak aynı zamanda vahşi doğadan da toplanır (rakam mevcut değildir). Türkiye'de yabani ölçekte koleksiyon yapıldığına dair bir kanıt yoktur.
Koruma işlemleri bilgileri
Tüm Galanthus türleri, Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmenin (CITES) II. Ekinde yer almaktadır.
Galanthus plicatus, Ukrayna'nın yeni Kırmızı Veri Kitabında (2009) Hassas olarak, Moldova Kırmızı Veri Kitabında (2002) Hassas olarak ve Romanya'nın Kırmızı Listesinde Hassas olarak yer almaktadır. Tür Jaltinskij, Krimskij, Karadazkij ve Mis Martjan rezervlerinde, Fiolent, Aja, Bajdarskij zakaznik, Velikij Kanjon Krimu, Aju-Dag, Kubalacz, Chapchalskij eyalet zakazniks Kırım yarımadasında, Bilosniznij doğa anıtında ve zakaznik'te koruma altındadır. Cholodnij Jar, Ukrayna'nın Cherkasy bölgesinde. Moldova nüfusu, peyzaj rezervi Codrii Tigheci'ye dahil edilmiştir.
Türkiye'deki büyük insan yerleşimlerinin yakınındaki popülasyonlar, ör. İstanbul yakınlarında yakın gelecekte tehdit altında olabilir. Düşük insan nüfus yoğunluğunun olduğu bölgelerdeki diğer popülasyonlar muhtemelen sabittir.
Kaynakça
- ^ Davis, A.P. 1999. The genus Galanthus L. A Botanical Magazine Monograph. Timber Press, Portland, Oregon. 297 pp.
- ^ a b Davis, A.P. 2001. Snowdrops: A Monograph of Cultivated Galanthus. In: M. Bishop, A.P. Davis and J. Grimshaw (eds), Chapter 2. The Genus Galanthus - Snowdrops in the Wild, pp. 9-63. Griffin Press, Maidenhead.
- ^ Larsen, M.M., Adsersen, A., Davis, A.P., Lledo, M.D., Jager, A.K. and Ronsted, N. 2010. Using a phylogenetic approach to selection of target plants in drug discovery of acetylcholinesterase inhibiting alkaloids in Amaryllidaceae tribe Galantheae. Biochememical Systematics and Ecology 38: 1026–1034.
- ^ a b c d e f g h Davis, A.P. 2011. Galanthus plicatus. The IUCN Red List of Threatened Species 2011: e.T164900A5937021. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2011-1.RLTS.T164900A5937021.en.
Dış bağlantılar
- Vikitür'de Galanthus plicatus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
- Wikimedia Commons'ta Galanthus plicatus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Galanthus plicatus Amaryllidaceae familyasinin Galanthus cinsinden bir bitki turudur Galanthus plicatusKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube Sinif LiliopsidaTakim AsparagalesFamilya AmaryllidaceaeCins GalanthusTur G plicatusIkili adlandirmaGalanthus plicatusM Bieb Fl Taur Caucas Suppl 225 1819 Alt turlermetne bakiniz Galanthus plicatus subsp byzantinus Galanthus plicatus subsp plicatusTaksonomik notlarGalanthus plicatus yapraklarin alt tarafina dogru keskin bir sekilde asagiya dogru katlanmasi nedeniyle kolayca tanimlanabilen bir kardelen turudur Tomurcuktayken kenarlar yapragin alt yuzeyine duz bir sekilde katlanir Iki alt turu vardir subsp plicatus ve subsp byzantinus Ilki turun dogal dagilimi boyunca meydana gelir ve her ic periant segmentinde tek bir isarete sahiptir ikincisi kuzeybati Turkiye nin en uc kismi ile sinirlidir ve her ic periant segmentinde iki isaret vardir Bu kardelen G nivalis ve G reginae olgae ile iliskilidir ancak bu turlerle nadiren karistirilir ve genetik olarak farklidir IUCN kirmizi listesiGalanthus plicatus genis bir yayilis alanina 436 194 km ve yasam alanina 4 608 km sahiptir ve su anda bu tur En Az Endise kategorisine girmektedir Bununla birlikte bu tur hayatta kalabilmek icin esas olarak orman ortusune baglidir ve bu nedenle herhangi bir arazi kullanimi degisikligine karsi cok hassastir Bazi populasyonlar ciddi sekilde parcalanmistir Nufus buyuklugu yogunlugu ve sagligi hakkinda daha fazla arastirma bu turun tehdit altindaki bir kategoriye yerlestirilmesi gerektigini gosterebilir Ukrayna Romanya ve Moldova daki populasyonlar ozel korumaya ihtiyac duyar Cografi dagilim bilgileriBu tur Karadeniz cevresinde Turkiye nin Asya kismi Romanya Moldova Ukrayna ve Rusya Federasyonu nda bulunur Ana yerlerden biri Balaclava dan Koktebel e kadar Kirim daglarindadir Ukrayna da Cherkasy bolgesindeki Cholodnij Jar da sadece bir yerde bulunur Moldova da bir lokasyonda ve Romanya da iki lokasyonda bulunmaktadir Moldova da Galanthus plicatus Cahul ilcesindeki Capadia koyunun yakininda yetisir Romanya da Dobrogea da Tulcea bolgesinde Babadey koyu yakinlarinda ve Babadag yakinlarinda yetisir Rusya Federasyonu nda Kuzeybati Kafkasya daki Novorosijsk bolgesinde Galanthus plicatus un uc yeri kesfedildi Turkiye de bu tur cogunlukla Turkiye nin kuzeybati kesiminde Asya da bulunur Nufus bilgileriUkrayna da nufus egilimi Kirim daglarinda sabit ovalarda azalmaktadir Kirim nufusunun buyuklugu milyonlarca bireye ulasmakta ve Kirim nufusunun yogunlugu 350 750 kisi m dir Ova Ukrayna da bir nufus 6 km lik bir yer kaplar ve nufusun yogunlugu 170 750 kisi m ye ulasir Ormanin kesilmesi gibi antropojenik etkiler populasyonlarin buyuklugu ve yogunlugunun azalmasina neden olur Tek Moldova nufusu yaklasik 1 hektarlik bir alani kaplar Bu populasyonun yogunlugu 1 23 cicekli ornek m dir Turkiye deki nufus kucuk 1 km den az veya cok daha buyuk 1 km ila 11 km veya belki daha fazla olabilir Habitat ve ekoloji bilgileriKarisik yaprak doken ormanlarin Fagus sylvatica Quercus sp Tilia platyphyllos Carpinus betulus Sorbus torminalis Ulmus sp vb ve igne yaprakli ormanlarin Abies sp icinde veya kenarlarinda bulunur Kirecli ve asidik topraklarda bulunur genellikle zengin ve yaprakli topraklar bazen kumlu ancak daha agir kil topraklarda da gorulur Genellikle egimli zeminlerde ve bazen de akarsularin ve kucuk nehirlerin yakininda 80 ila 1 350 m arasinda ancak en sik olarak 1 000 ila 1 350 m arasinda gorulur Tehdit bilgileriUkrayna da ve diger ulkelerde orman habitatinin kesilmesi ve kesilmesi ile bahcecilik icin bitki toplanmasi ana tehditlerdir Iklime duyarli bir tur oldugu varsayilmaktadir Kullanim ve ticaret bilgileriGalanthus plicatus bahcivanlik ticareti icin yetistirilir ancak ayni zamanda vahsi dogadan da toplanir rakam mevcut degildir Turkiye de yabani olcekte koleksiyon yapildigina dair bir kanit yoktur Koruma islemleri bilgileriTum Galanthus turleri Nesli Tehlike Altinda Olan Yabani Hayvan ve Bitki Turlerinin Uluslararasi Ticaretine Iliskin Sozlesmenin CITES II Ekinde yer almaktadir Galanthus plicatus Ukrayna nin yeni Kirmizi Veri Kitabinda 2009 Hassas olarak Moldova Kirmizi Veri Kitabinda 2002 Hassas olarak ve Romanya nin Kirmizi Listesinde Hassas olarak yer almaktadir Tur Jaltinskij Krimskij Karadazkij ve Mis Martjan rezervlerinde Fiolent Aja Bajdarskij zakaznik Velikij Kanjon Krimu Aju Dag Kubalacz Chapchalskij eyalet zakazniks Kirim yarimadasinda Bilosniznij doga anitinda ve zakaznik te koruma altindadir Cholodnij Jar Ukrayna nin Cherkasy bolgesinde Moldova nufusu peyzaj rezervi Codrii Tigheci ye dahil edilmistir Turkiye deki buyuk insan yerlesimlerinin yakinindaki populasyonlar or Istanbul yakinlarinda yakin gelecekte tehdit altinda olabilir Dusuk insan nufus yogunlugunun oldugu bolgelerdeki diger populasyonlar muhtemelen sabittir Kaynakca Davis A P 1999 The genus Galanthus L A Botanical Magazine Monograph Timber Press Portland Oregon 297 pp a b Davis A P 2001 Snowdrops A Monograph of Cultivated Galanthus In M Bishop A P Davis and J Grimshaw eds Chapter 2 The Genus Galanthus Snowdrops in the Wild pp 9 63 Griffin Press Maidenhead Larsen M M Adsersen A Davis A P Lledo M D Jager A K and Ronsted N 2010 Using a phylogenetic approach to selection of target plants in drug discovery of acetylcholinesterase inhibiting alkaloids in Amaryllidaceae tribe Galantheae Biochememical Systematics and Ecology 38 1026 1034 a b c d e f g h Davis A P 2011 Galanthus plicatus The IUCN Red List of Threatened Species 2011 e T164900A5937021 https dx doi org 10 2305 IUCN UK 2011 1 RLTS T164900A5937021 en Dis baglantilarVikitur de Galanthus plicatus ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Galanthus plicatus ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur