Büyük yapraklı ıhlamur (Tilia platyphillos), ebegümecigiller (Malvaceae) (eskiden Tilaceae) familyasından 40 m kadar boylanan ağaç nadir olarak da çalı durumunda olan ıhlamur türü.
Büyük yapraklı ıhlamur | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Tilia platyphyllos Scop. |
Morfolojik özellikleri
Tepe seyrek, geniş ve yuvarlakcadır. Yaşlı gövdeler koyu renkte, kabaca yırtılmış, kazık kök güçlü, yan kökler uzun, yeni sürgünler önceleri tüylü, parlak, zeytin yeşili ya da kızıl kahve rengindedir.
Yapraklar 6–12 cm uzunlukta, çarpık yumurta ya da yuvarlakca yürek biçiminde, kenarları düzenli ve keskin dişli, ucu sivri, üst yüzü koyu yeşil, bütün yüzde ya da damarlar üzerinde sade ya da beze tüyler bulunur. Alt yüzü mavimsi yeşil, tüylü ya da çıplaktır. Damar açılarında beyaz tüyler bulunur. Yaprak sapı 2–5 cm uzunlukta tüylüdür. Yapraklar sonbahar’da altın sarısı bir renk alır.
Çiçekler sarımsı beyaz renkte olup 3-17 çiçekli, sarkık yalancı şemsiye kuruluşunda, kuruluşlar yeni sürgünlerin yaprak koltuklarında bulunur. Çanaklar 5 parçalı, uzunca yumurta biçiminde, kenarları uca doğru tüylüdür. Taçlar ters uzunca yumurta biçiminde, olup 5–12 cm uzunluktadır. Meyve yuvarlakça, odunlaşmış, sert kabuklu olup kabuk üzerinde 4-5 tane, uzunca çıkıntı bulunur.
Tohum koyu boz kahverenginde, yumurta biçiminde, çenekler el görünüşünde, uzunca ve sivri dilimlere ayrılmıştır.
Ekolojik özellikleri
Haziran sonu – Temmuz başında çiçek açar. Tohum olgunluğu Eylül-Ekim aylarıdır. Büyümesi çabuktur. Filizlenme gücü yüksektir. Işık ağacıdır. Sıcaklık isteği nispeten fazladır.
Derin, serin yumuşak, besin ve madence zengin, ılımlı humuslu toprakları sever. Kireçli topraklarda da yetişmektedir. Tuzlu topraklardan kaçınır. Donlara ve kuraklığa karşı duyarlıdır. Güçlü kazık kök yapar, sığ ve fakir topraklarda kuvvetli yan kökler geliştirir, kuvvetli kök sürgünü verir.
Kullanımı
Orta ve Güney Avrupa anavatanıdır. Nadiren yabani olarak da bulunur. Bulvar ve parkların ağaçlandırılmasında kullanılan bir ağaçtır.
Dağılımı
Türkiye'de Rize, Trabzon, Artvin ve Çanakkale civarında doğal olarak bulunur.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk yaprakli ihlamur Tilia platyphillos ebegumecigiller Malvaceae eskiden Tilaceae familyasindan 40 m kadar boylanan agac nadir olarak da cali durumunda olan ihlamur turu Buyuk yaprakli ihlamurBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum Magnoliophyta Kapali tohumlular Sinif Magnoliopsida Iki cenekliler Takim MalvalesFamilya Malvaceae Ebegumecigiller Cins TiliaTur T platyphyllosIkili adlandirmaTilia platyphyllos Scop Genel gorunumuBuyuk yaprakli Ihlamur dagilim araligiMorfolojik ozellikleriTepe seyrek genis ve yuvarlakcadir Yasli govdeler koyu renkte kabaca yirtilmis kazik kok guclu yan kokler uzun yeni surgunler onceleri tuylu parlak zeytin yesili ya da kizil kahve rengindedir Yapraklar 6 12 cm uzunlukta carpik yumurta ya da yuvarlakca yurek biciminde kenarlari duzenli ve keskin disli ucu sivri ust yuzu koyu yesil butun yuzde ya da damarlar uzerinde sade ya da beze tuyler bulunur Alt yuzu mavimsi yesil tuylu ya da ciplaktir Damar acilarinda beyaz tuyler bulunur Yaprak sapi 2 5 cm uzunlukta tuyludur Yapraklar sonbahar da altin sarisi bir renk alir Cicekler sarimsi beyaz renkte olup 3 17 cicekli sarkik yalanci semsiye kurulusunda kuruluslar yeni surgunlerin yaprak koltuklarinda bulunur Canaklar 5 parcali uzunca yumurta biciminde kenarlari uca dogru tuyludur Taclar ters uzunca yumurta biciminde olup 5 12 cm uzunluktadir Meyve yuvarlakca odunlasmis sert kabuklu olup kabuk uzerinde 4 5 tane uzunca cikinti bulunur Tohum koyu boz kahverenginde yumurta biciminde cenekler el gorunusunde uzunca ve sivri dilimlere ayrilmistir Ekolojik ozellikleriHaziran sonu Temmuz basinda cicek acar Tohum olgunlugu Eylul Ekim aylaridir Buyumesi cabuktur Filizlenme gucu yuksektir Isik agacidir Sicaklik istegi nispeten fazladir Derin serin yumusak besin ve madence zengin ilimli humuslu topraklari sever Kirecli topraklarda da yetismektedir Tuzlu topraklardan kacinir Donlara ve kurakliga karsi duyarlidir Guclu kazik kok yapar sig ve fakir topraklarda kuvvetli yan kokler gelistirir kuvvetli kok surgunu verir KullanimiOrta ve Guney Avrupa anavatanidir Nadiren yabani olarak da bulunur Bulvar ve parklarin agaclandirilmasinda kullanilan bir agactir DagilimiTurkiye de Rize Trabzon Artvin ve Canakkale civarinda dogal olarak bulunur Dis baglantilar