Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Galatya veya Galatiya (Antik Grekçe: Γαλατία Galatía, "Galya") günümüz Türkiye'sinin Ankara ve Eskişehir illerini kapsayan, orta Anadolu tepeliklerinde bulunan antik bir bölgedir. Galatya, M.Ö. 279'da Balkanlara göçlerinin ardından, 3.yy.'da Trakya'dan (bkz. Tylis) buraya göç edip yerleşen Galya kabilelerinden ismini almıştır. Romalı tarih yazıcıları tarafından bu bölge Doğu Galya ve yerlileri Galli (Galyalı ya da Kelt) olarak adlandırılmıştır.
Coğrafya
Galatya'nın kuzeyinde Bitinya ve Paflagonya, doğusunda Pontus ve Kapadokya, güneyinde Kilikya ve Likaonya ve batısında Frigya bulunmaktaydı. Merkezi Ankira (günümüz Türkiye'sinin başkenti olan Ankara) 'dır.
Kelt Galatyası
"Galatyalılar" adı Anadolu'da yaşayan Kelt kavimleri olan Tektosaglar, Trokmiler ve Tolistoboglar için Greklerce kullanılmıştır. M.Ö. 1.yy.'dan itibaren bu bölgede yaşayan Keltler, Helenize olmuşlardır ve Greklerce Helenogalat (Ἑλληνογαλάται) olarak adlandırılmıştırlar. Romalılar ise bu halkı Gallogrek (Gallograeci) olarak adlandırmışlardır. Keltlerin büyük bir kısmı Helenistik Anadolu'da asimile olmuşlarsa da kendilerine ait dil ve kültür özelliklerini korumuşlardır.
M.Ö. 4.yy.'dan itibaren Kelt kavimleri Balkanlara göç ederek Traklar ve Greklerle etkileşim içine girmişlerdir. M.Ö. 380'de Dalmaçya'nın güney bölgelerinde (günümüz Hırvatistan'ı) savaşmışlardır. Söylentilere göre Büyük İskender'in babası Makedonyalı II. Filip Kelt yapımı bir hançerle suikasta uğramıştır. Arrian, Büyük İskender'in M.Ö. 335 yılında Getya seferine dair İskender'le karşılaşmak adına "Keltlerin Iyonya sahillerine yerleştiği"ni yazmıştır. Bazı antik kayıtlarda Keltlerin, Siraküzlü I. Diyonisyus ile ittifak yaparak Makedonların yanında Febelilere karşı savaştıklarından bahsedilmektedir. M.Ö. 279'da iki Kelt kabilesi Brennus'un önderliğinde birleşmiş ve Bulgaristan'ın güney kısmından Grek devletlerine doğru ilerlemeye başlamıştır. Livi'ye göre kayda değer bir askeri kuvvet bu gruptan ayrılarak Küçük Asya'ya ilerlemiştir.
Birkaç yıl boyunca, aralarında Bizantiyon ve Kalkedon'un da bulunduğu bir Helenopontus şehirleri birliği, Keltlerin Küçük Asya'ya girişini önlemişlerdir fakat bu durum Bitinyalı I. Nikomedes'in kardeşi Zipoyitis ve Selevkos kralı I. Antiyohos'a karşı bazı Kelt liderleriyle ittifakı sonucunda değişmiştir. Keltler sonunda Küçük Asya'ya girdiklerinde kaos, Keltlerin Filler Savaşı'nda Antiyohos'un ordusu tarafından mağlup edilmesine kadar sürmüştür. Savaşın ardından Keltler Frigya'ya çekilmişler, ardından da Galatya bölgesine yerleşmişlerdir. Kelt Galatyası'nın kapsadığı bölgede Ankira (günümüz Ankara'sı), Pessinus, Tavyum ve Gordiyon şehirleri bulunmaktaydı.
Roma Galatyası
Deyotarus'un ölümüne kadar, Galatya Krallığı, Roma'nın Brutus ve Kassiyus komutasındaki ordusunda Mark Antoni'nin iltimasını kazanmış bir devşirme olan Amintas'a verilmişti. M.Ö. 25'teki ölümünden sonra Galatya, Augustus tarafından Roma İmparatorluğu'na katılmış ve Roma vilayeti olmuştur. Başkenti Ankira'nın (günümüz Ankara'sı) yanında, kralın veliahtı Pilamenes, Augustus'a saygısını gösterip onu memnun etmek için Frigya tanrısı Men için bir tapınak (Ankara Anıtı) yaptırdı. Galatya'daki bu tapınağın duvarlarında Augustus'un Res Gestae'sinin günümüze ulaşan büyük kaynağı mevcuttur. Şehirlerden birkaçı da Roma'ya gönülden bağlıydı.
Yosefus'a göre İncil'de geçen bir karakter olan Gomer, Galatyalıdır (ya da Galyalı). Diğer kaynaklar ise Kimer olduğunu iddia etmektedir.
Havari Pavlus, misyonerlik seyahatlerinde Galatya'yı da ziyaret etmiş ve Galatyalılar'a Mektup'u burada yaşayan Hristiyanlara yazmıştır.
Güçlü bir kültürel kimliğe sahip olmalarına rağmen, Galatyalılar M.S. 2.yy.'dan itibaren Anadolu'nun Helen medeniyeti içinde asimile (Helenleştirme) olmuşlardır. Galatyalılar, Aziz Yeronimos döneminde (M.S. 347 - 420) halen Galat dilini konuşmaktaydılar. Yeronimos, Ankara'daki Galatların Ren bölgesindeki Triyer'de yaşayan Treverler ile aynı dili konuştuğundan bahsetmiştir.
386 - 395 yılları civarında bir yönetim düzenlemesinde, yerine Galatia Prima ve Galatia Secunda ya da Salutaris adında, Frigya'nın da bir kısmını içeren iki il kurulmuştur. Galat halkının daha sonraki tarihi hakkındaki bulgular belirsizlik içindedir fakat büyük kısmı Anadolu'nun Grekçe konuşan nüfusuna karışmıştır.
Galeri
-
![image]()
Traklar'ın altın bir sanat eserinde bir Galat'ın başı. M.Ö. 3.yy. İstanbul Arkeoloji Müzesi -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Galatya'yı gösteren 15.yy.'a ait bir harita.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Strobel, Karl (2013). "Central Anatolia 28 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". The Oxford Encyclopedia of the Bible and Archaeology. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-984653-5.
- ^ Esler, Philip Francis (1998). Galatians. Routledge. syf. 29. ISBN 978-0-415-11037-2.
Galatai was the Greek word used for the Celts from beyond the Rhine who invaded regions of Macedonia, Greece, Thrace and Asia Minor in the period 280-275 BCE
- ^ Diod.5.32-3; Just.26.2. Cf. Liv.38.17; Strabo 13.4.2.
- ^ a b c Enenkel, K. A. E.; Pfeijffer, Ilja Leonard (Ocak 2005). The Manipulative Mode: Political Propaganda in Antiquity : a Collection of Case Studies. Brill. ISBN 978-90-04-14291-6.
- ^ The Periplus of Scylax (18-19)
- ^ Diod. 16, 94, 3
- ^ Moscati, Sabatino; Grassi, Palazzo (1999). "4: Ancient Literary Sources". The Celts. Random House Incorporated. ISBN 978-0-8478-2193-8.
- ^ Strabo, vii, 3, 8.
- ^ Justin, xx, 4, 9; Xen., Hell., vii, 1, 20, 31; Diod., xv, 70. Tartışmanın tamamı için: Henri Hubert, The Rise of the Celts, 1966 pp. 5-6
- ^ Cunliffe, Barry (2018-04-10). The Ancient Celts. Oxford University Press. syf. 81. ISBN 978-0-19-875293-6.
- ^ Strobel, Karl (2013). "Central Anatolia 28 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". The Oxford Encyclopedia of the Bible and Archaeology. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-984653-5. 2018-05-15.
- ^ Krentz, Edgar (1985-01-01). Galatians. Augsburg Publishing House. syf. 16. ISBN 978-0-8066-2166-1.
- ^ . 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020.
- ^ Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Galatia". Encyclopædia Britannica. 11 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 393–394.
- ^ Yosefus. Antiquities of the Jews, I:6.
- ^ İncil'de Elçilerin İşleri 16:6 6 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve Elçilerin İşleri 18:23
- ^ "Britannica - Galatia". 3 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ Comentarii in Epistolam ad Galatos, 2.3, 387 c. yazılmıştır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Galatya veya Galatiya Antik Grekce Galatia Galatia Galya gunumuz Turkiye sinin Ankara ve Eskisehir illerini kapsayan orta Anadolu tepeliklerinde bulunan antik bir bolgedir Galatya M O 279 da Balkanlara goclerinin ardindan 3 yy da Trakya dan bkz Tylis buraya goc edip yerlesen Galya kabilelerinden ismini almistir Romali tarih yazicilari tarafindan bu bolge Dogu Galya ve yerlileri Galli Galyali ya da Kelt olarak adlandirilmistir Unlu Olen Galyali heykeliCografyaGalatya nin kuzeyinde Bitinya ve Paflagonya dogusunda Pontus ve Kapadokya guneyinde Kilikya ve Likaonya ve batisinda Frigya bulunmaktaydi Merkezi Ankira gunumuz Turkiye sinin baskenti olan Ankara dir Kelt GalatyasiTektosaglar in asil vatani Galatyalilar adi Anadolu da yasayan Kelt kavimleri olan Tektosaglar Trokmiler ve Tolistoboglar icin Greklerce kullanilmistir M O 1 yy dan itibaren bu bolgede yasayan Keltler Helenize olmuslardir ve Greklerce Helenogalat Ἑllhnogalatai olarak adlandirilmistirlar Romalilar ise bu halki Gallogrek Gallograeci olarak adlandirmislardir Keltlerin buyuk bir kismi Helenistik Anadolu da asimile olmuslarsa da kendilerine ait dil ve kultur ozelliklerini korumuslardir M O 4 yy dan itibaren Kelt kavimleri Balkanlara goc ederek Traklar ve Greklerle etkilesim icine girmislerdir M O 380 de Dalmacya nin guney bolgelerinde gunumuz Hirvatistan i savasmislardir Soylentilere gore Buyuk Iskender in babasi Makedonyali II Filip Kelt yapimi bir hancerle suikasta ugramistir Arrian Buyuk Iskender in M O 335 yilinda Getya seferine dair Iskender le karsilasmak adina Keltlerin Iyonya sahillerine yerlestigi ni yazmistir Bazi antik kayitlarda Keltlerin Sirakuzlu I Diyonisyus ile ittifak yaparak Makedonlarin yaninda Febelilere karsi savastiklarindan bahsedilmektedir M O 279 da iki Kelt kabilesi Brennus un onderliginde birlesmis ve Bulgaristan in guney kismindan Grek devletlerine dogru ilerlemeye baslamistir Livi ye gore kayda deger bir askeri kuvvet bu gruptan ayrilarak Kucuk Asya ya ilerlemistir Birkac yil boyunca aralarinda Bizantiyon ve Kalkedon un da bulundugu bir Helenopontus sehirleri birligi Keltlerin Kucuk Asya ya girisini onlemislerdir fakat bu durum Bitinyali I Nikomedes in kardesi Zipoyitis ve Selevkos krali I Antiyohos a karsi bazi Kelt liderleriyle ittifaki sonucunda degismistir Keltler sonunda Kucuk Asya ya girdiklerinde kaos Keltlerin Filler Savasi nda Antiyohos un ordusu tarafindan maglup edilmesine kadar surmustur Savasin ardindan Keltler Frigya ya cekilmisler ardindan da Galatya bolgesine yerlesmislerdir Kelt Galatyasi nin kapsadigi bolgede Ankira gunumuz Ankara si Pessinus Tavyum ve Gordiyon sehirleri bulunmaktaydi Roma GalatyasiDeyotarus un olumune kadar Galatya Kralligi Roma nin Brutus ve Kassiyus komutasindaki ordusunda Mark Antoni nin iltimasini kazanmis bir devsirme olan Amintas a verilmisti M O 25 teki olumunden sonra Galatya Augustus tarafindan Roma Imparatorlugu na katilmis ve Roma vilayeti olmustur Baskenti Ankira nin gunumuz Ankara si yaninda kralin veliahti Pilamenes Augustus a saygisini gosterip onu memnun etmek icin Frigya tanrisi Men icin bir tapinak Ankara Aniti yaptirdi Galatya daki bu tapinagin duvarlarinda Augustus un Res Gestae sinin gunumuze ulasan buyuk kaynagi mevcuttur Sehirlerden birkaci da Roma ya gonulden bagliydi Yosefus a gore Incil de gecen bir karakter olan Gomer Galatyalidir ya da Galyali Diger kaynaklar ise Kimer oldugunu iddia etmektedir Havari Pavlus misyonerlik seyahatlerinde Galatya yi da ziyaret etmis ve Galatyalilar a Mektup u burada yasayan Hristiyanlara yazmistir Guclu bir kulturel kimlige sahip olmalarina ragmen Galatyalilar M S 2 yy dan itibaren Anadolu nun Helen medeniyeti icinde asimile Helenlestirme olmuslardir Galatyalilar Aziz Yeronimos doneminde M S 347 420 halen Galat dilini konusmaktaydilar Yeronimos Ankara daki Galatlarin Ren bolgesindeki Triyer de yasayan Treverler ile ayni dili konustugundan bahsetmistir 386 395 yillari civarinda bir yonetim duzenlemesinde yerine Galatia Prima ve Galatia Secunda ya da Salutaris adinda Frigya nin da bir kismini iceren iki il kurulmustur Galat halkinin daha sonraki tarihi hakkindaki bulgular belirsizlik icindedir fakat buyuk kismi Anadolu nun Grekce konusan nufusuna karismistir GaleriTraklar in altin bir sanat eserinde bir Galat in basi M O 3 yy Istanbul Arkeoloji Muzesi Galatlara ait bir bronz at gemi Hidirseyhler Hoyugu Bolu 3 yy Istanbul Arkeoloji Muzesi Galat kupe ve bilezikleri M O 3 yy Hidirseyhler Hoyugu Bolu Istanbul Arkeoloji Muzesi Galat gerdanliklari M O 3 yy Hidirseyhler Hoyugu Bolu Istanbul Arkeoloji Muzesi Galat tabagi M O 3 yy Hidirseyhler Hoyugu Bolu Istanbul Arkeoloji Muzesi Galatlar a ait bir nesne M O 3 yy Hidirseyhler Hoyugu Bolu Istanbul Arkeoloji Muzesi Galatya yi gosteren 15 yy a ait bir harita Ayrica bakinizAnadolu TarihiKaynakca a b Strobel Karl 2013 Central Anatolia 28 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Oxford Encyclopedia of the Bible and Archaeology Oxford University Press ISBN 978 0 19 984653 5 Esler Philip Francis 1998 Galatians Routledge syf 29 ISBN 978 0 415 11037 2 Galatai was the Greek word used for the Celts from beyond the Rhine who invaded regions of Macedonia Greece Thrace and Asia Minor in the period 280 275 BCE Diod 5 32 3 Just 26 2 Cf Liv 38 17 Strabo 13 4 2 a b c Enenkel K A E Pfeijffer Ilja Leonard Ocak 2005 The Manipulative Mode Political Propaganda in Antiquity a Collection of Case Studies Brill ISBN 978 90 04 14291 6 The Periplus of Scylax 18 19 Diod 16 94 3 Moscati Sabatino Grassi Palazzo 1999 4 Ancient Literary Sources The Celts Random House Incorporated ISBN 978 0 8478 2193 8 Strabo vii 3 8 Justin xx 4 9 Xen Hell vii 1 20 31 Diod xv 70 Tartismanin tamami icin Henri Hubert The Rise of the Celts 1966 pp 5 6 Cunliffe Barry 2018 04 10 The Ancient Celts Oxford University Press syf 81 ISBN 978 0 19 875293 6 Strobel Karl 2013 Central Anatolia 28 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Oxford Encyclopedia of the Bible and Archaeology Oxford University Press ISBN 978 0 19 984653 5 2018 05 15 Krentz Edgar 1985 01 01 Galatians Augsburg Publishing House syf 16 ISBN 978 0 8066 2166 1 24 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2020 Chisholm Hugh ed 1911 Galatia Encyclopaedia Britannica 11 11th ed Cambridge University Press pp 393 394 Yosefus Antiquities of the Jews I 6 Incil de Elcilerin Isleri 16 6 6 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve Elcilerin Isleri 18 23 Britannica Galatia 3 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020 Comentarii in Epistolam ad Galatos 2 3 387 c yazilmistir