Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ölen Galyalı (İtalyanca: Galata Morente) MÖ 230-220 yılları arasında Pergamon kralı I. Attalos tarafından Anadolu’da Kelt asıllı Galatlara karşı kazandığı zaferi kutlamak amacıyla yaptırılmış olduğu düşünülen heykelin Roma döneminde yapılan mermerden kopyasına verilen isimdir. Eserin kimin tarafından yapıldığı bilinmemekle beraber Pergamon sarayının heykeltıraşı Epigonus tarafından yapılmış olma ihtimali yüksektir.
Heykelde ölmekte olan bir Galyalı savaşçı olağanüstü bir gerçeklikle betimlenmiştir. Kelt asıllı Galyalı savaşçının tipik saç şekli ve bıyıkları belirleyicidir. Heykeldeki figür boyundaki metal kolye hariç çıplaktır, yenik savaşçı kalkan ve kılıcın yanında yerde oturmaktadır.
Bulunması
Heykelin Roma’da 17.yüzyılın başlarında Ludovisi Villa bölgesinde yapılan kazı çalışmaları sırasında bulunduğu ve 1623 yılında Ludovisi ailesi adına kaydedildiği bilinir. Heykel daha sonra Papa XII. Clemens tarafından Capitol Müzesine kazandırılmıştır. Roma sanatının önde gelen eserlerinden olduğu için Birinci Fransa İmparatorluğu sırasında Napolyon Bonapart’ın dikkatini çekmiş ve Louvre Müzesinde sergilenmek üzere alınmıştır. Napolyon Savaşlarının ardından eser İtalya’ya iade edilmiştir.
Keltlerin tasvir edilmesi
Heykel iki yönlü bir tasvir içermektedir. Bir yandan Galatlar özelinde Kelt kavimlerini yenen Pergamon Krallığına övgü düzülürken diğer yandan da cesur ancak mağlup düşman övülmektedir. Heykel Galyalıların genelde çok az giysi veya zırh giyerek savaşmalarına dair bilgi de vermektedir. Galyalı savaşçının çıplak tasvir edilmesinin ardında savaşçı bir kavim olan Galyalıların kahramanca ölmeyi de bilmelerinin etkisi olduğu da iddia edilir.
Etkileri
Antik dönemden günümüze gelebilen önemli eserlerden sayılan heykel çok sayıda sanatçıya ilham vermiş, sayısız kopyası ve benzeri yapılmıştır. Heykelin ilk keşfedildiği 17.yüzyılda ölmekte olan bir gladyatörü betimlediği sanılmıştır. Ayrıca bu dönemdeki sanat eleştirmenleri heykeldeki sanat kalitesi ve ifadelerin keskinliğinden etkilenmiş ve kesinlikle görülmesi gereken bir eser olarak tanımlanmıştır. Eseri görmeye giden romantizmin ünlü ismi Byron heykelle ilgili bir şiir yazmıştır. Napolyon 1797 yılında Roma’yı işgal ettiğinde heykel Paris’e götürülmüş daha sonra halen sergilenmekte olduğu Roma’daki Capitol Müzesine geri getirilmiştir.
Kopyaları
Heykelin dünya çapında çok sayıda müzede sergilenen kopyaları bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
![image]()
Cambridge Üniversitesi Klasik Arkeoloji Müzesi, Birleşik Krallık![image]()
Courtauld Galerisi, Londra, Birleşik Krallık![image]()
Leinster House, Dublin, İrlanda![image]()
Berlin![image]()
Prag![image]()
Stockholm
![image]()
Washington Tarih Topluluğu Müzesi, Tacoma, Washington, ABD![image]()
Redwood Kütüphanesi, Newport, Rhode Island, ABD![image]()
Ermitaj Müzesi, Sankt-Peterburg, Rusya
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Ölen Galyalı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Romalı tarihçi Polybius MÖ 225 yılında savaşılan sırasında bazı Galya kabilelerinin Roma karşısında çıplak savaştıklarını belirtmiştir. (Polybius, Histories II.28) Benzer bir aktarım Halikarnassos’lu Dionysius tarafından yapılmıştır
- ^ Amerikalı sanat tarihçisi
- ^ Byron, Childe Harold, Canto IV (1818), 140–141. dörtlükler
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Capitol Müzesi sanal gezi sitesi9 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olen Galyali Italyanca Galata Morente MO 230 220 yillari arasinda Pergamon krali I Attalos tarafindan Anadolu da Kelt asilli Galatlara karsi kazandigi zaferi kutlamak amaciyla yaptirilmis oldugu dusunulen heykelin Roma doneminde yapilan mermerden kopyasina verilen isimdir Eserin kimin tarafindan yapildigi bilinmemekle beraber Pergamon sarayinin heykeltirasi Epigonus tarafindan yapilmis olma ihtimali yuksektir Olen Galyali Capitol Muzesi Heykelde olmekte olan bir Galyali savasci olaganustu bir gerceklikle betimlenmistir Kelt asilli Galyali savascinin tipik sac sekli ve biyiklari belirleyicidir Heykeldeki figur boyundaki metal kolye haric ciplaktir yenik savasci kalkan ve kilicin yaninda yerde oturmaktadir BulunmasiHeykelin Roma da 17 yuzyilin baslarinda Ludovisi Villa bolgesinde yapilan kazi calismalari sirasinda bulundugu ve 1623 yilinda Ludovisi ailesi adina kaydedildigi bilinir Heykel daha sonra Papa XII Clemens tarafindan Capitol Muzesine kazandirilmistir Roma sanatinin onde gelen eserlerinden oldugu icin Birinci Fransa Imparatorlugu sirasinda Napolyon Bonapart in dikkatini cekmis ve Louvre Muzesinde sergilenmek uzere alinmistir Napolyon Savaslarinin ardindan eser Italya ya iade edilmistir Keltlerin tasvir edilmesiHeykel iki yonlu bir tasvir icermektedir Bir yandan Galatlar ozelinde Kelt kavimlerini yenen Pergamon Kralligina ovgu duzulurken diger yandan da cesur ancak maglup dusman ovulmektedir Heykel Galyalilarin genelde cok az giysi veya zirh giyerek savasmalarina dair bilgi de vermektedir Galyali savascinin ciplak tasvir edilmesinin ardinda savasci bir kavim olan Galyalilarin kahramanca olmeyi de bilmelerinin etkisi oldugu da iddia edilir EtkileriAntik donemden gunumuze gelebilen onemli eserlerden sayilan heykel cok sayida sanatciya ilham vermis sayisiz kopyasi ve benzeri yapilmistir Heykelin ilk kesfedildigi 17 yuzyilda olmekte olan bir gladyatoru betimledigi sanilmistir Ayrica bu donemdeki sanat elestirmenleri heykeldeki sanat kalitesi ve ifadelerin keskinliginden etkilenmis ve kesinlikle gorulmesi gereken bir eser olarak tanimlanmistir Eseri gormeye giden romantizmin unlu ismi Byron heykelle ilgili bir siir yazmistir Napolyon 1797 yilinda Roma yi isgal ettiginde heykel Paris e goturulmus daha sonra halen sergilenmekte oldugu Roma daki Capitol Muzesine geri getirilmistir KopyalariHeykelin dunya capinda cok sayida muzede sergilenen kopyalari bulunmaktadir Bunlardan bazilari sunlardir Cambridge Universitesi Klasik Arkeoloji Muzesi Birlesik Krallik Courtauld Galerisi Londra Birlesik Krallik Leinster House Dublin Irlanda Berlin Prag Stockholm Washington Tarih Toplulugu Muzesi Tacoma Washington ABD Redwood Kutuphanesi Newport Rhode Island ABD Ermitaj Muzesi Sankt Peterburg RusyaKaynakcaWikimedia Commons ta Olen Galyali ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Romali tarihci Polybius MO 225 yilinda savasilan sirasinda bazi Galya kabilelerinin Roma karsisinda ciplak savastiklarini belirtmistir Polybius Histories II 28 Benzer bir aktarim Halikarnassos lu Dionysius tarafindan yapilmistir Amerikali sanat tarihcisi Byron Childe Harold Canto IV 1818 140 141 dortluklerAyrica bakinizGalyalilarDis baglantilarCapitol Muzesi sanal gezi sitesi9 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde