Gallia Savaşı (Latince: Commentarii de Bello Gallico; Galya Savaşı Üzerine Notlar), Jül Sezar'ın Galya'da savaşlarla geçen dokuz yılını üçüncü şahıs ağzından anlatım tekniği ile aktardığı eseridir. İlk Türkçe çevirisi Gallia Savaşı adıyla yapılmış olup zaman zaman Galya Savaşı Hakkında, Galya Savaşı Üzerine ya da Galya'nın Fethi başlığıyla da çevrilir.
Commentarii de Bello Gallico adlı eserinde Jül Sezar, Roma egemenliğine karşı çıkan yerel ordularla savaşarak geçirdiği dokuz yıl boyunca yaptığı savaşları ve yaşadığı entrikaları tasvir eder. Eserde Sezar'ın kastettiği "Galya" bazen Provincia Narbonensis (şimdi Provence) hariç günümüz Fransa ve Belçikasının tamamı ve İsviçresinin bir kısmını kapsar. Bazı durumlarda bahsettiği Galya, Manş Denizi'nden Lugdunum'a (şimdi Lyon) kadar uzanan ve Romalıların Galya olarak adlandırdıkları Kelt topraklarıdır.
Kitap 1. esasen MÖ 58 yılındaki Helvetler Savaşı ile ilgili olmakla beraber tamamen bu konudan bahsetmez. Bu kitapta Sezar Galya ve Helvetlere karşı yürütülen faaliyetlerden bahseder. Sonraki kitaplar sırasıyla Venetler, Akuitanlar, Germenik Halklar ve Bretonlara karşı yapılan savaşlardan; Sezar'ın Britanyayı işgalinden; Galya ayaklanmasından (VII, 4) ve Vercingetorix'in Alesia'da (VII, 89) mağlup edilmesinden bahseder.
Harekâtlar genellikle yaz sonunda erzak ikmali ve kalelerin inşa edilmesiyle başlar ve yıl sonunda Jül Sezar'ın kış karargâhına dönmesi ile sona erer. Sayıları zaman zaman sekize ulaşan Roma lejyonlarından oluşan bir orduya komuta etmiştir. Acelece oluşturulmuş ve yaklaşık 100.000 kişiden oluştuğu iddia edilen düzensiz kabile orduları ile mücadele etmiştir. Savaşların pek çoğu aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu binlerce kabile mensubunun Roma Süvarileri tarafından kovalanması ile sona ermiştir. Örneğin bozguna uğrattığı kabilelerden birinin 53,000 mensubunu hemen köle olarak satmıştır.
Eleştiriler
Harekâtın ikinci yılının ardından düşman kabilelerin pek çoğu mağlup edilmiş ve Galya bir dereceye kadar Roma kontrolü altına girmiştir. Bu açıdan bakınca ne eyalete ne de Roma'nın kendine karşı bir tehdit kalmamıştır. Kitap aynı zamanda Roma tarihinin en pahalı seferlerinden birisinin gerekliliğini sorgulayan Sezar'ın politik rakiplerine karşı bir cevap verme niyeti taşır. Sebeplerin pek çoğu abartılmıştır. Bu duruma Kuzey-Batı Galya'da savaşırken Britanyalı paralı askerlerin yerel kabilelere yardım ettiğini iddia etmesi örnek olarak verilebilir.
Eğitimsel kullanımı
Kitap yüzyıllar boyunca kibar ve düzgün Latincesi ile övgüler toplamıştır. Tıpkı Yunanca öğrenen öğrencilerin yardımcı kitabı Xenophon'un Anabasis adlı eseri gibi Latince öğrenmek isteyenlerin asıl yardımcı kitabı olmuştur; ilginç bir tesadüf olarak her iki kitap da askeri bir maceranın üçüncü şahıs ağzıyla anlatıldığı eserlerdir.
Aynı zamanda kitap pek çok coğrafi ve tarihi bilgi içerir (Gallia est omnis divisa in partes tres...). Dikkat çekici bazı başlıklar arasında Kelt kostümleri (VI, 13), Kelt dini (VI, 17), Galyalılar ve Germen kabileleri arasında bir karşılaştırma (VI, 24) sayılabilir.
Vorenus ve Pullo
Commentarii de Bello Gallico 5. Kitap, 44. Bölümde görev yapmakta olan Lucius Vorenus ve Titus Pullo adında iki Romalı Centuriondan bahsedilir. 2005 yılı TV dizisi Rome'da Sezar'ın yükselişi ve düşüşü kurgusal olarak canlandırılmış ve Lucius Vorenus Kevin McKidd, Titus Pullo ise tarafından canlandırılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Türkçeye çeviriler
- G. Julius Caesar (Çeviren: Hamit Dereli), (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri) Googlebooks[]
Dış bağlantılar
- Perseus Projesinde: Sezar'ın Galya Savaşı- De Bello Gallico 27 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., W. A. McDevitte ve W. S. Bohn (1869) tarafından Latinceden İngilizceye çevirisi;,(İngilizce), Erisim: 27-11-2008i.
- Gutenberg Projesinde:
- Sezar'ın Yorumları (GALYA'da SAVAŞ - İÇ SAVAŞ)24 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . W. A. MACDEVITT çevirisi ve THOMAS DE QUINCEY önsözüyle (1915), (İngilizce), 27-11-2008 tarihinde ziyaret edildi.
- De Bello Gallico (Kitaplar I-IV) 9 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Latince metni, Latince, 27-11-2008 tarihinde ziyaret edildi.
- W. A. McDevitte ve W. S. Bohn (1869) çevirisi26 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (İngilizce), 27-11-2008 tarihinde ziyaret edildi.
- Latince metin25 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Latince, 27-11-2008 tarihinde ziyaret edildi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gallia Savasi Latince Commentarii de Bello Gallico Galya Savasi Uzerine Notlar Jul Sezar in Galya da savaslarla gecen dokuz yilini ucuncu sahis agzindan anlatim teknigi ile aktardigi eseridir Ilk Turkce cevirisi Gallia Savasi adiyla yapilmis olup zaman zaman Galya Savasi Hakkinda Galya Savasi Uzerine ya da Galya nin Fethi basligiyla da cevrilir C Iulii Caesaris quae extant 1678 Commentarii de Bello Gallico adli eserinde Jul Sezar Roma egemenligine karsi cikan yerel ordularla savasarak gecirdigi dokuz yil boyunca yaptigi savaslari ve yasadigi entrikalari tasvir eder Eserde Sezar in kastettigi Galya bazen Provincia Narbonensis simdi Provence haric gunumuz Fransa ve Belcikasinin tamami ve Isvicresinin bir kismini kapsar Bazi durumlarda bahsettigi Galya Mans Denizi nden Lugdunum a simdi Lyon kadar uzanan ve Romalilarin Galya olarak adlandirdiklari Kelt topraklaridir Kitap 1 esasen MO 58 yilindaki Helvetler Savasi ile ilgili olmakla beraber tamamen bu konudan bahsetmez Bu kitapta Sezar Galya ve Helvetlere karsi yurutulen faaliyetlerden bahseder Sonraki kitaplar sirasiyla Venetler Akuitanlar Germenik Halklar ve Bretonlara karsi yapilan savaslardan Sezar in Britanyayi isgalinden Galya ayaklanmasindan VII 4 ve Vercingetorix in Alesia da VII 89 maglup edilmesinden bahseder Harekatlar genellikle yaz sonunda erzak ikmali ve kalelerin insa edilmesiyle baslar ve yil sonunda Jul Sezar in kis karargahina donmesi ile sona erer Sayilari zaman zaman sekize ulasan Roma lejyonlarindan olusan bir orduya komuta etmistir Acelece olusturulmus ve yaklasik 100 000 kisiden olustugu iddia edilen duzensiz kabile ordulari ile mucadele etmistir Savaslarin pek cogu aralarinda kadin ve cocuklarin da bulundugu binlerce kabile mensubunun Roma Suvarileri tarafindan kovalanmasi ile sona ermistir Ornegin bozguna ugrattigi kabilelerden birinin 53 000 mensubunu hemen kole olarak satmistir ElestirilerHarekatin ikinci yilinin ardindan dusman kabilelerin pek cogu maglup edilmis ve Galya bir dereceye kadar Roma kontrolu altina girmistir Bu acidan bakinca ne eyalete ne de Roma nin kendine karsi bir tehdit kalmamistir Kitap ayni zamanda Roma tarihinin en pahali seferlerinden birisinin gerekliligini sorgulayan Sezar in politik rakiplerine karsi bir cevap verme niyeti tasir Sebeplerin pek cogu abartilmistir Bu duruma Kuzey Bati Galya da savasirken Britanyali parali askerlerin yerel kabilelere yardim ettigini iddia etmesi ornek olarak verilebilir Egitimsel kullanimiKitap yuzyillar boyunca kibar ve duzgun Latincesi ile ovguler toplamistir Tipki Yunanca ogrenen ogrencilerin yardimci kitabi Xenophon un Anabasis adli eseri gibi Latince ogrenmek isteyenlerin asil yardimci kitabi olmustur ilginc bir tesaduf olarak her iki kitap da askeri bir maceranin ucuncu sahis agziyla anlatildigi eserlerdir Ayni zamanda kitap pek cok cografi ve tarihi bilgi icerir Gallia est omnis divisa in partes tres Dikkat cekici bazi basliklar arasinda Kelt kostumleri VI 13 Kelt dini VI 17 Galyalilar ve Germen kabileleri arasinda bir karsilastirma VI 24 sayilabilir Vorenus ve PulloCommentarii de Bello Gallico 5 Kitap 44 Bolumde gorev yapmakta olan Lucius Vorenus ve Titus Pullo adinda iki Romali Centuriondan bahsedilir 2005 yili TV dizisi Rome da Sezar in yukselisi ve dususu kurgusal olarak canlandirilmis ve Lucius Vorenus Kevin McKidd Titus Pullo ise tarafindan canlandirilmistir Ayrica bakinizGalya Savaslari Commentarii de Bello Civili De Bello Hispaniensi De Bello Africo De Bello AlexandrinoKaynakca Gagarin Michael 2010 The Oxford encyclopedia of ancient Greece and Rome New York Oxford University Press ISBN 978 0195170726 G Julius Caesar Ceviren Hamit Dereli 1942 Gallia Savasi Istanbul Maarif Basimevi Dunya Edebiyatindan Tercumeler Latin Klasikleri Googlebooks olu kirik baglanti Turkceye cevirilerG Julius Caesar Ceviren Hamit Dereli 1942 Gallia Savasi Istanbul Maarif Basimevi Dunya Edebiyatindan Tercumeler Latin Klasikleri Googlebooks olu kirik baglanti Dis baglantilarPerseus Projesinde Sezar in Galya Savasi De Bello Gallico 27 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde W A McDevitte ve W S Bohn 1869 tarafindan Latinceden Ingilizceye cevirisi Ingilizce Erisim 27 11 2008i Gutenberg Projesinde Sezar in Yorumlari GALYA da SAVAS IC SAVAS 24 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde W A MACDEVITT cevirisi ve THOMAS DE QUINCEY onsozuyle 1915 Ingilizce 27 11 2008 tarihinde ziyaret edildi De Bello Gallico Kitaplar I IV 9 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Latince metni Latince 27 11 2008 tarihinde ziyaret edildi W A McDevitte ve W S Bohn 1869 cevirisi26 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 27 11 2008 tarihinde ziyaret edildi Latince metin25 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Latince 27 11 2008 tarihinde ziyaret edildi