Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), bir ülke veya ülkeler tarafından belirli bir zaman diliminde üretilen ve satılan tüm nihai malların ve hizmetlerin piyasa değeri’ninparasal bir ölçü’südür.
GSYİH, çoğunlukla tek bir ülkenin hükümeti tarafından ekonomik sağlığını ölçmek için kullanılır. Karmaşık ve sübjektif doğası nedeniyle, bu ölçü genellikle güvenilir bir gösterge olarak kabul edilmeden önce gözden geçirilir.
Bununla birlikte, Kişi başına düşen GSYİH (nominal), ülkelerin yaşam maliyeti ve enflasyon oranları’ndaki farklılıkları yansıtmaz; bu nedenle, satın alma gücü paritesine (SAGP) göre kişi başına düşen GSYİH tabanını kullanmak, ülkeler arasındaki yaşam standartları‘nı karşılaştırmada daha yararlı olabilirken, nominal GSYİH uluslararası pazarda ulusal ekonomileri karşılaştırırken daha yararlı olabilir. Toplam GSYİH, ekonominin her bir endüstrisinin veya sektörünün katkısına da bölünebilir. GSYİH'nın bölgenin toplam nüfusuna oranı, kişi başına düşen GSYİH'dır (Ortalama Yaşam Standardı olarak da adlandırılır).
Bu tanımda belli bir zaman; bir ay, üç ay ya da bir yıl olabilir. GSYİH genellikle bir yıl için ele alınır. Nihai mal ve hizmetler ise, üretilen toplam mal ve hizmetlerden üretim için kullanılan ara mallar düşüldükten sonra geriye kalan değerdir. GSYİH verilerini bulmak için şu formül uygulanır:
GSYİH’den amortismanlar (sermayenin aşınma ve eskime payı) çıkarıldığı zaman safi yurt içi hasıla elde edilir. “Gayrisafi”, sermaye stoğuna amortismanın eklenmiş olduğunu ifade eder.
Safi yurt içi hasıladan dolaylı vergiler çıkıp sübvansiyonlar eklendiği zaman yurt içi gelir elde edilir.
Yurt içi gelire, net dış dünya faktör gelirleri eklendiği zaman millî gelir elde edilir.
Millî gelire, transfer ödemeleri eklenip kurumlar vergisi, dağıtılmayan kurum kârları ve sosyal sigortalar kesenekleri çıkarıldığı zaman kişisel gelir elde edilir.
Kişisel gelirden, kişisel gelir vergisi çıkarıldığında da harcanabilir kişisel gelir elde edilir.
Yukarıdaki eşitlikte, tüketim ve yatırım, nihai mal ve hizmetler için yapılan harcamalardır. Eşitliğin ihracat eksi ithalat kısmı ise harcamaların yurt içinde üretilmemiş kısmını (ithalat) düşüp yurt içi üretimin içeride tüketilmemiş kısmını (ihracat) eklemek suretiyle dengeler. İktisatçılar (Keynes’ten bu yana), genel tüketim kavramını, özel tüketim ve kamu sektörü tüketimi olmak üzere ikiye bölmeyi tercih etmişlerdir.
Bu nedenle GSYİH şu şekilde ifade edilir.
GSYİH = özel tüketim + yatırım + devlet harcamaları + net ihracat
Ya da basitçe GSYİH=T+D+Y+X-M (X-M, ihracat eksi ithalatı ifade eder).
GSYİH’nin bileşenleri
T, Y, D ve (X-M) değişkenleri:
- T özel tüketim ya da tüketici harcamaları olarak anılır. Ev halkının yemek, kira, ilaç gibi en kişisel harcamalarıdır.
- Y sermaye cinsinden işle ilgili yatırımlardır. Örneğin yeni bir fabrika binası inşaatı, bir yazılım alımı ya da makine, teçhizat alımları gibi harcamalar işle ilgili yatırım olarak anılır. GSYİH için ‘yatırım’ özellikle finansal olmayan ürünlerin alımıdır. makroekonomide finansal ürünlerin alımı tasarruf olarak sınıflandırılır (GSYİH tasarruflardan değil harcamalardan oluşur). Ayrım (teorik olarak) oldukça açıktır: eğer para geri ödeme yükümlülüğü olmaksızın mal ve hizmetlere dönüştürülebiliyor ise, bu bir yatırımdır. Örneğin, tahvil ya da hisse senedi alımlarında paranın sahipliği nominal olarak el değiştirir ve bu transfer ödeme GSYİH toplamının dışında tutulur. Konuşma dilinde bu türü harcamaların yatırım olarak anılmasına karşın, iktisadi açıdan bu harcamalar bir yer değiştirmedir ve reel ekonomi ya da GSYİH formülünün bir parçası değildir.
- D nihai mal ve hizmetler için yapılmış devlet harcamalarının tamamıdır. devlet memurlarının ücretleri, askerî amaçlı silah alımları ve devlet tarafından yapılan her türlü benzeri yatırım harcamasını içerir. Sosyal sigorta ya da işsizlik yardımı gibi transfer ödemelerini içermez. GSYİH’nin bütünü içerisindeki devlet harcamalarının nispi büyüklüğü iktisadi açıdan oldukça önemlidir.
- (X-M) bir ekonomi içerisindeki net ihracattır (ihracat-ithalat). GSYİH, diğer ülkelerin tüketimi için üretilmiş mal ve hizmetleri de kapsar. Bu nedenle ihracatın tamamı GSYİH’ye eklenir. Buna karşın ithalat GSYİH’den çıkarılır çünkü yurt dışından alınan mal ve hizmetler hâlihazırda T, Y ve D’ye dahil edilmiştir. Yabancı ülkelerden yapılan tedarikin yurt içi olarak hesaplanmasını engellemek amacıyla çıkarılırlar.
GSYİH’nin değişkenlerine örnekler
T, Y, D ve (X-M)’e örnekler:
Doluluk oranını artırmak amacıyla bir otele yapılan yenileme harcamaları özel yatırım iken, aynı sonuca hizmet edecek otel hisseleri alımı bir tasarruftur. Birinci durum GSYİH ölçümüne dahil edilirken (Y) ikincisi dahil edilmez. Eğer otel binası aynı zamanda özel bir ev ise, yenileme harcamaları tüketim olarak değerlendirilir. Eğer bir kamu kuruluşu aynı binayı kamu yararına bir hizmet için alındığına bağlı olarak T veya Y bilişenlerinde bir artışa neden olur.
GSYİH’nin ülkeler arası farklılıklara göre karşılaştırılabilir hâle getirilmesi
GSYİH ve yaşam standardı
Kişi başına GSYİH, sıklıkla bir ekonomideki yaşam standardının bir göstergesi olarak kullanılır. Bu yaklaşımın sağladığı kolaylıklara karşın, GSYİH hakkındaki pek çok eleştiri, onun bir yaşam standardı olarak kullanılmasına odaklanmaktadır.
Kişi başına GSYİH’nin bir yaşam standardı göstergesi olarak kullanılmasının en önemli nedeni, yaygın, düzenli ve sıkça ölçülüyor olmasıdır. Dünyanın bütün ülkeleri bu ölçümlemeyi hemen hemen aynı teknikle yapar, dolayısıyla her ülkede aynı şeyin ölçüldüğüne dair bir güven oluşmuştur.
Buna karşın, GSYİH’nin bir yaşam standardı ölçütü olarak kullanılmasının güçlüğü ise, direkt bir ifadeyle, GSYİH’nin bir yaşam standardı ölçütü olmamasıdır. GSYİH bir ülkedeki belli ekonomik aktiviteleri ölçümlemeyi hedefler. GSYİH’nin bir yaşam standardı ölçütü olarak kullanılmasının gerekçesini güçlendiren argüman, (diğer değişkenlerin sabit kalacağını varsayarsak) genellikle bir ülkenin GSYİH’si yükselirken beraberinde o ülkedeki yaşam standardının da yükseliyor olmasıdır.
GSYİH’nin ölçümlenmesi ve bir gösterge olarak kullanılmasına getirilen eleştiriler
GSYİH’nin ekonomistler tarafından yaygın kullanılmasına karşın, yaşam standardı göstergesi olarak değeri her zaman sorgulanmıştır. Bu konuda alternatif olarak, Birleşmiş Milletlerin İnsani Gelişme Endeksi gösterilir.
GSYİH’nin nasıl kullanıldığına dair yapılan eleştiriler:
- GSYİH harcanan paranın kaydı olmayan karaborsayı ve para dışı ekonomiyi hesaba katmaz. Bu nedenle, özellikle iş hayatının önemli bir kısmının kayıt dışı gerçekleştiği ekonomilerde, olması gerekenin çok altında GSYİH değerleri ile karşılaşılabilir. Barter’ın yaygın kullanıldığı ekonomilerde de benzeri durumlarla karşılaşılır.
- Yaygın ekonomik analizler, çevre, yardımcı işler ve kadınların çalışmasını ihmal ederler. Çocuk bakıcılığı ya da ev temizlikçiliği gibi işler bu analizlerde yer almazlar. Yeni Zelandalı ekonomist Marilyn Waring çalışmasında, bu konuyu, “ödeme ile sonuçlanmayan işler faktör edilebilecek olsa, ödenmeyen iş gücünün uğradığı haksızlık bir parça telafi edilebilecek ve demokrasinin ihtiyaç duyduğu politik saydamlık sağlanabilecektir” şeklinde vurgulamıştır.
- GSYİH’nin hesaplanmasında karşılaşılan farklılıklar, ülkeler arasında çelişkiler yaratmaktadır.
- GSYİH net bir değişim yaratmayan üretimleri ya da hasarların tamiri için yapılanları da hesaba katar. Örneğin doğal bir felaketten ya da bir savaştan sonra yapılan yeniden yapılanma büyük bir ekonomik aktivite yaratarak GSYİH’nin sıçramasına neden olur. Buna karşın bu felaketlerin yaşanmamış olması gerçekte çok daha iyidir. Sağlık hizmetlerinin ekonomik değeri ise bir başka klasik örnektir. Çok sayıda insanın hasta olması ve pahalı tedaviler görmesi arzu edilen bir şey değildir fakat gerçekleşmesi GSYİH’nin büyümesine neden olur.
- Yaşam kalitesi (insanların mutluluğu), mal ve hizmetlerden çok farklı şeylerle belirlenir. Yaşam standardının ölçülmesi için kullanılan alternatif ölçüm araçları dahi bu etkenleri hesaba katmazlar.
- Şirketlerin uluslararası ticari faaliyetleri GSYİH’nin değerini saptıran bir başka etkendir. Örneğin Avrupalı ve Amerikalı şirketler vergilerden tasarruf etmek amacı ile alım satım faaliyetlerinin bir kısmını İsviçre ya da İrlanda gibi ülkelerden geçirirler. Böylece vergilerden tasarruf elde ederken bu faaliyeti yaptıkları ülkelerin GSYİH’sinin yükselmesine neden olurlar.
- Ülkelerin ucuz ve kısa ömürlü mallar ya da pahalı fakat uzun ömürlü mallar alma alışkanlıkları da GSYİH’nin olumsuz etkilenmesine neden olabilir. Bu konuda kesin bir ayrım elde etmek zor olmakla birlikte, bazı durumlarda, pahalı fakat kalite malların uzun vadede kısa ömürlü mallardan daha ucuz olabilir. Böyle durumlarda alışkanlıkların kısa ömürlü mallara yönelmesi GSYİH’nin yükselmesine neden olur iken aynı davranış biçimi moda, teknoloji değişimi gibi nedenlerle sık yenilenme ihtiyacı duyulan mallarda ise GSYİH’nin düşmesini sağlayabilir.
- Japonya gibi vatandaşları tasarrufa eğilimi ülkelerin GSYİH’si düşüş eğilimine girerken vatandaşları, parası olmadığı hâlde borç alarak harcama eğilimli, Türkiye gibi ülkelerin GSYİH’si büyüme yönünde etkilenecektir. GSYİH’nin hesaplanışında birikmiş tasarruf ya da borçlar hesaba katılmazlar.
- GSYİH olup olmadığını ölçemez. Bir ülke doğal kaynaklarını çok hızlı bir şekilde tüketerek ya da yanlış yatırımlar yaparak geçici bir süreyle yüksek GSYİH’ye sahip olabilir. Örneğin geçmişte yüksek fosfat kaynakları nedeniyle dünyanın en yüksek kişi başına millî gelirine sahip ülkesi olan Nauru, 1989’dan sonra, kaynakların tükenmesi ile millî gelirinde hızlı düşüş yaşamıştır. Sanayileşmeksizin petrol zengini olan ülkeler, gelecekte petrol kaynaklarının tükenmesi ile bugünkü yüksek GSYİH’lerini sürdüremeyeceklerdir. Düşük tasarruf oranları ve yüksek tüketim harcamaları nedeniyle, ekonomiler, şişirilmiş hisse fiyatları ya da şişirilmiş ev fiyatları gibi varlık balonları ile karşı karşıyadırlar. Doğanın kirletilerek yok edilmesi pahasına yüksek ekonomik büyüme yaşayan Çin gibi ülkeler, ödenmesi çok zor, tekrar temizleme bedellerini, GSYİH hesaplarına dahil etmemektedirler.
- GSYİH’nin yıllık büyümesi, yıllara göre, üretim çıktısının kalitesindeki objektif değişimi hafife alan ile düzeltilmektedir. Deflatör, subjektif deneyimlere dayandığı için, teknoloji ve kalite seviyelerindeki iyileşmelerin, ne dereceye kadar, gerçek yaşam standardını yükseltebileceğini ölçmek konusunda yetersiz kalacaktır.
- GSYİH, fakirle zengininin gelirleri arasındaki eşitsizliği hesaba katmaz.
Bazı iktisatçılar, yukarıdaki eleştirilere çözüm üretmeye çalışan, Akıllı Gelişme Göstergesi adı altında, GSYİH’nin bir ikamesini yaratmaya çalışmışlardır. Dünyanın en mutlu toplumu olduğunu iddia eden Bhutan gibi bazı ülkeler ise, Gayrisafi milli mutluluk kavramının bir yaşam standardı olarak avukatlığını yapmaya çalışmaktadır.
Ülkelerin GSYİH’lerine göre sıralandığı listeler
Kaynakça
- ^ "GDP (Official Exchange Rate)" (PDF). World Bank. 12 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2015.
- ^ a b "gross domestic product (GDP) - Students". Britannica Kids (İngilizce). Encyclopedia Britannica. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
- ^ Duignan, Brian (28 Şubat 2017). "gross domestic product" (İngilizce). Encyclopedia Britannica. 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
- ^ Callen, Tim. "Gross Domestic Product: An Economy's All". Finance & Development | F&D (İngilizce). International Monetary Fund. 30 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.
- ^ "Gross Domestic Product | U.S. Bureau of Economic Analysis (BEA)". www.bea.gov. . 13 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.
- ^ "Gross Domestic Product (GDP) Definition". Britannica Money (İngilizce). Encyclopedia Britannica. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
- ^ "What Is GDP and Why Is It So Important to Economists and Investors?". Investopedia (İngilizce). 5 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2023.
- ^ Hall, Mary. . Investopedia. 5 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.
- ^ Dawson, Graham (2006). Economics and Economic Change. FT / Prentice Hall. s. 205. ISBN .
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Gayri safi yurt içi hasıla ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- World GDP Chart (since 1960)25 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Australian Bureau of Statistics Manual on GDP measurement3 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- GDP-indexed bonds27 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- World Development Indicators (WDI)7 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gayri safi yurtici hasila GSYIH bir ulke veya ulkeler tarafindan belirli bir zaman diliminde uretilen ve satilan tum nihai mallarin ve hizmetlerin piyasa degeri ninparasal bir olcu sudur USD cinsinden GSYIH nominal boyutuna gore dunya ekonomilerinin haritasi Dunya Bankasi 2014 GSYIH cogunlukla tek bir ulkenin hukumeti tarafindan ekonomik sagligini olcmek icin kullanilir Karmasik ve subjektif dogasi nedeniyle bu olcu genellikle guvenilir bir gosterge olarak kabul edilmeden once gozden gecirilir Bununla birlikte Kisi basina dusen GSYIH nominal ulkelerin yasam maliyeti ve enflasyon oranlari ndaki farkliliklari yansitmaz bu nedenle satin alma gucu paritesine SAGP gore kisi basina dusen GSYIH tabanini kullanmak ulkeler arasindaki yasam standartlari ni karsilastirmada daha yararli olabilirken nominal GSYIH uluslararasi pazarda ulusal ekonomileri karsilastirirken daha yararli olabilir Toplam GSYIH ekonominin her bir endustrisinin veya sektorunun katkisina da bolunebilir GSYIH nin bolgenin toplam nufusuna orani kisi basina dusen GSYIH dir Ortalama Yasam Standardi olarak da adlandirilir Bu tanimda belli bir zaman bir ay uc ay ya da bir yil olabilir GSYIH genellikle bir yil icin ele alinir Nihai mal ve hizmetler ise uretilen toplam mal ve hizmetlerden uretim icin kullanilan ara mallar dusuldukten sonra geriye kalan degerdir GSYIH verilerini bulmak icin su formul uygulanir GSYIH Tuketim Yatirim devlet harcamalari ihracat ithalat GSYIH den amortismanlar sermayenin asinma ve eskime payi cikarildigi zaman safi yurt ici hasila elde edilir Gayrisafi sermaye stoguna amortismanin eklenmis oldugunu ifade eder Safi yurt ici hasiladan dolayli vergiler cikip subvansiyonlar eklendigi zaman yurt ici gelir elde edilir Yurt ici gelire net dis dunya faktor gelirleri eklendigi zaman milli gelir elde edilir Milli gelire transfer odemeleri eklenip kurumlar vergisi dagitilmayan kurum karlari ve sosyal sigortalar kesenekleri cikarildigi zaman kisisel gelir elde edilir Kisisel gelirden kisisel gelir vergisi cikarildiginda da harcanabilir kisisel gelir elde edilir Yukaridaki esitlikte tuketim ve yatirim nihai mal ve hizmetler icin yapilan harcamalardir Esitligin ihracat eksi ithalat kismi ise harcamalarin yurt icinde uretilmemis kismini ithalat dusup yurt ici uretimin iceride tuketilmemis kismini ihracat eklemek suretiyle dengeler Iktisatcilar Keynes ten bu yana genel tuketim kavramini ozel tuketim ve kamu sektoru tuketimi olmak uzere ikiye bolmeyi tercih etmislerdir Bu nedenle GSYIH su sekilde ifade edilir GSYIH ozel tuketim yatirim devlet harcamalari net ihracat Ya da basitce GSYIH T D Y X M X M ihracat eksi ithalati ifade eder GSYIH nin bilesenleriT Y D ve X M degiskenleri T ozel tuketim ya da tuketici harcamalari olarak anilir Ev halkinin yemek kira ilac gibi en kisisel harcamalaridir Y sermaye cinsinden isle ilgili yatirimlardir Ornegin yeni bir fabrika binasi insaati bir yazilim alimi ya da makine techizat alimlari gibi harcamalar isle ilgili yatirim olarak anilir GSYIH icin yatirim ozellikle finansal olmayan urunlerin alimidir makroekonomide finansal urunlerin alimi tasarruf olarak siniflandirilir GSYIH tasarruflardan degil harcamalardan olusur Ayrim teorik olarak oldukca aciktir eger para geri odeme yukumlulugu olmaksizin mal ve hizmetlere donusturulebiliyor ise bu bir yatirimdir Ornegin tahvil ya da hisse senedi alimlarinda paranin sahipligi nominal olarak el degistirir ve bu transfer odeme GSYIH toplaminin disinda tutulur Konusma dilinde bu turu harcamalarin yatirim olarak anilmasina karsin iktisadi acidan bu harcamalar bir yer degistirmedir ve reel ekonomi ya da GSYIH formulunun bir parcasi degildir D nihai mal ve hizmetler icin yapilmis devlet harcamalarinin tamamidir devlet memurlarinin ucretleri askeri amacli silah alimlari ve devlet tarafindan yapilan her turlu benzeri yatirim harcamasini icerir Sosyal sigorta ya da issizlik yardimi gibi transfer odemelerini icermez GSYIH nin butunu icerisindeki devlet harcamalarinin nispi buyuklugu iktisadi acidan oldukca onemlidir X M bir ekonomi icerisindeki net ihracattir ihracat ithalat GSYIH diger ulkelerin tuketimi icin uretilmis mal ve hizmetleri de kapsar Bu nedenle ihracatin tamami GSYIH ye eklenir Buna karsin ithalat GSYIH den cikarilir cunku yurt disindan alinan mal ve hizmetler halihazirda T Y ve D ye dahil edilmistir Yabanci ulkelerden yapilan tedarikin yurt ici olarak hesaplanmasini engellemek amaciyla cikarilirlar GSYIH nin degiskenlerine ornekler T Y D ve X M e ornekler Doluluk oranini artirmak amaciyla bir otele yapilan yenileme harcamalari ozel yatirim iken ayni sonuca hizmet edecek otel hisseleri alimi bir tasarruftur Birinci durum GSYIH olcumune dahil edilirken Y ikincisi dahil edilmez Eger otel binasi ayni zamanda ozel bir ev ise yenileme harcamalari tuketim olarak degerlendirilir Eger bir kamu kurulusu ayni binayi kamu yararina bir hizmet icin alindigina bagli olarak T veya Y bilisenlerinde bir artisa neden olur GSYIH nin ulkeler arasi farkliliklara gore karsilastirilabilir hale getirilmesi GSYIH ve yasam standardi Kisi basina GSYIH siklikla bir ekonomideki yasam standardinin bir gostergesi olarak kullanilir Bu yaklasimin sagladigi kolayliklara karsin GSYIH hakkindaki pek cok elestiri onun bir yasam standardi olarak kullanilmasina odaklanmaktadir Kisi basina GSYIH nin bir yasam standardi gostergesi olarak kullanilmasinin en onemli nedeni yaygin duzenli ve sikca olculuyor olmasidir Dunyanin butun ulkeleri bu olcumlemeyi hemen hemen ayni teknikle yapar dolayisiyla her ulkede ayni seyin olculdugune dair bir guven olusmustur Buna karsin GSYIH nin bir yasam standardi olcutu olarak kullanilmasinin guclugu ise direkt bir ifadeyle GSYIH nin bir yasam standardi olcutu olmamasidir GSYIH bir ulkedeki belli ekonomik aktiviteleri olcumlemeyi hedefler GSYIH nin bir yasam standardi olcutu olarak kullanilmasinin gerekcesini guclendiren arguman diger degiskenlerin sabit kalacagini varsayarsak genellikle bir ulkenin GSYIH si yukselirken beraberinde o ulkedeki yasam standardinin da yukseliyor olmasidir GSYIH nin olcumlenmesi ve bir gosterge olarak kullanilmasina getirilen elestiriler GSYIH nin ekonomistler tarafindan yaygin kullanilmasina karsin yasam standardi gostergesi olarak degeri her zaman sorgulanmistir Bu konuda alternatif olarak Birlesmis Milletlerin Insani Gelisme Endeksi gosterilir GSYIH nin nasil kullanildigina dair yapilan elestiriler GSYIH harcanan paranin kaydi olmayan karaborsayi ve para disi ekonomiyi hesaba katmaz Bu nedenle ozellikle is hayatinin onemli bir kisminin kayit disi gerceklestigi ekonomilerde olmasi gerekenin cok altinda GSYIH degerleri ile karsilasilabilir Barter in yaygin kullanildigi ekonomilerde de benzeri durumlarla karsilasilir Yaygin ekonomik analizler cevre yardimci isler ve kadinlarin calismasini ihmal ederler Cocuk bakiciligi ya da ev temizlikciligi gibi isler bu analizlerde yer almazlar Yeni Zelandali ekonomist Marilyn Waring calismasinda bu konuyu odeme ile sonuclanmayan isler faktor edilebilecek olsa odenmeyen is gucunun ugradigi haksizlik bir parca telafi edilebilecek ve demokrasinin ihtiyac duydugu politik saydamlik saglanabilecektir seklinde vurgulamistir GSYIH nin hesaplanmasinda karsilasilan farkliliklar ulkeler arasinda celiskiler yaratmaktadir GSYIH net bir degisim yaratmayan uretimleri ya da hasarlarin tamiri icin yapilanlari da hesaba katar Ornegin dogal bir felaketten ya da bir savastan sonra yapilan yeniden yapilanma buyuk bir ekonomik aktivite yaratarak GSYIH nin sicramasina neden olur Buna karsin bu felaketlerin yasanmamis olmasi gercekte cok daha iyidir Saglik hizmetlerinin ekonomik degeri ise bir baska klasik ornektir Cok sayida insanin hasta olmasi ve pahali tedaviler gormesi arzu edilen bir sey degildir fakat gerceklesmesi GSYIH nin buyumesine neden olur Yasam kalitesi insanlarin mutlulugu mal ve hizmetlerden cok farkli seylerle belirlenir Yasam standardinin olculmesi icin kullanilan alternatif olcum araclari dahi bu etkenleri hesaba katmazlar Sirketlerin uluslararasi ticari faaliyetleri GSYIH nin degerini saptiran bir baska etkendir Ornegin Avrupali ve Amerikali sirketler vergilerden tasarruf etmek amaci ile alim satim faaliyetlerinin bir kismini Isvicre ya da Irlanda gibi ulkelerden gecirirler Boylece vergilerden tasarruf elde ederken bu faaliyeti yaptiklari ulkelerin GSYIH sinin yukselmesine neden olurlar Ulkelerin ucuz ve kisa omurlu mallar ya da pahali fakat uzun omurlu mallar alma aliskanliklari da GSYIH nin olumsuz etkilenmesine neden olabilir Bu konuda kesin bir ayrim elde etmek zor olmakla birlikte bazi durumlarda pahali fakat kalite mallarin uzun vadede kisa omurlu mallardan daha ucuz olabilir Boyle durumlarda aliskanliklarin kisa omurlu mallara yonelmesi GSYIH nin yukselmesine neden olur iken ayni davranis bicimi moda teknoloji degisimi gibi nedenlerle sik yenilenme ihtiyaci duyulan mallarda ise GSYIH nin dusmesini saglayabilir Japonya gibi vatandaslari tasarrufa egilimi ulkelerin GSYIH si dusus egilimine girerken vatandaslari parasi olmadigi halde borc alarak harcama egilimli Turkiye gibi ulkelerin GSYIH si buyume yonunde etkilenecektir GSYIH nin hesaplanisinda birikmis tasarruf ya da borclar hesaba katilmazlar GSYIH olup olmadigini olcemez Bir ulke dogal kaynaklarini cok hizli bir sekilde tuketerek ya da yanlis yatirimlar yaparak gecici bir sureyle yuksek GSYIH ye sahip olabilir Ornegin gecmiste yuksek fosfat kaynaklari nedeniyle dunyanin en yuksek kisi basina milli gelirine sahip ulkesi olan Nauru 1989 dan sonra kaynaklarin tukenmesi ile milli gelirinde hizli dusus yasamistir Sanayilesmeksizin petrol zengini olan ulkeler gelecekte petrol kaynaklarinin tukenmesi ile bugunku yuksek GSYIH lerini surduremeyeceklerdir Dusuk tasarruf oranlari ve yuksek tuketim harcamalari nedeniyle ekonomiler sisirilmis hisse fiyatlari ya da sisirilmis ev fiyatlari gibi varlik balonlari ile karsi karsiyadirlar Doganin kirletilerek yok edilmesi pahasina yuksek ekonomik buyume yasayan Cin gibi ulkeler odenmesi cok zor tekrar temizleme bedellerini GSYIH hesaplarina dahil etmemektedirler GSYIH nin yillik buyumesi yillara gore uretim ciktisinin kalitesindeki objektif degisimi hafife alan ile duzeltilmektedir Deflator subjektif deneyimlere dayandigi icin teknoloji ve kalite seviyelerindeki iyilesmelerin ne dereceye kadar gercek yasam standardini yukseltebilecegini olcmek konusunda yetersiz kalacaktir GSYIH fakirle zengininin gelirleri arasindaki esitsizligi hesaba katmaz Bazi iktisatcilar yukaridaki elestirilere cozum uretmeye calisan Akilli Gelisme Gostergesi adi altinda GSYIH nin bir ikamesini yaratmaya calismislardir Dunyanin en mutlu toplumu oldugunu iddia eden Bhutan gibi bazi ulkeler ise Gayrisafi milli mutluluk kavraminin bir yasam standardi olarak avukatligini yapmaya calismaktadir Ulkelerin GSYIH lerine gore siralandigi listelerUlkelerin GSYIH ya nominal gore siralanisi Ulkelerin GSYIH ya SAGP gore siralanisi Ulkelerin kisi basina GSYIH ya nominal gore siralanisi Ulkelerin kisi basina GSYIH ya SAGP gore siralanisi Ulkelerin kisi basina saatlik GSYIH ya SAGP gore siralanisiKaynakca GDP Official Exchange Rate PDF World Bank 12 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Agustos 2015 a b gross domestic product GDP Students Britannica Kids Ingilizce Encyclopedia Britannica 23 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2023 Duignan Brian 28 Subat 2017 gross domestic product Ingilizce Encyclopedia Britannica 25 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2023 Callen Tim Gross Domestic Product An Economy s All Finance amp Development F amp D Ingilizce International Monetary Fund 30 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2019 Gross Domestic Product U S Bureau of Economic Analysis BEA www bea gov 13 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2019 Gross Domestic Product GDP Definition Britannica Money Ingilizce Encyclopedia Britannica 23 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2023 What Is GDP and Why Is It So Important to Economists and Investors Investopedia Ingilizce 5 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2023 Hall Mary Investopedia 5 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2019 Dawson Graham 2006 Economics and Economic Change FT Prentice Hall s 205 ISBN 978 0 273 69351 2 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Gayri safi yurt ici hasila ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir World GDP Chart since 1960 25 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Australian Bureau of Statistics Manual on GDP measurement3 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde GDP indexed bonds27 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde World Development Indicators WDI 7 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde