Gelimer (asıl form muhtemelen Geilamir, 480–553), Vandallar ve Alanların kralıdır (530–534), Geç Antik Çağ'da Kuzey Afrika'daki Vandal Krallığı'nın son Cermen hükümdarıdır. O zamanlar Arian olan Vandalların arasında, Katolikliğe dönmesi ile Vandal soylularını tedirgin eden Hilderik'i tahttan indirdikten sonra 15 Haziran 530 günü hükümdar oldu.
Thrasamund | |
---|---|
Gelimer'in profilini taşıyan 50 denarii sikke | |
Vandal Krallığı hükümdarı | |
Hüküm süresi | 15 Haziran 530 - Mart 534 |
Önce gelen | Hilderik |
Sonra gelen | Bizans İmparatorluğu tarafından sona erdirildi |
Doğum | 480 |
Ölüm | 553 |
Hilderik'i destekleyen Bizans İmparatoru Justinianus (h. 527-565) kısa süre sonra Vandallara savaş ilan etti. Haziran 533'te, Belisarius komutasında sefer gücü yolladı, Eylül başı Afrika'ya ulaştılar. Bu arada, Vandal toprağı olan Sardinya'nın Got valisi , Gelimer'e isyan edip, bağımsızlık için Justinianus ile görüşmeye başladı. Justinianus'un planlarına aymaz veya hakir gören Gelimer, isyanı bastırmak için Afrika'da müteşekkil ordunun büyük kısmından oluşan bir güç tertip edip, kardeşi komutasında, yolladı. Belisarius karaya çıktığında hiçbir dirençle karşılaşmadı.
Karaya çıkan Belisarius hemen Kartaca'ya yürüdü, nihayetinde Kartaca'nın 10 mil uzağında Ad Decimum'da 13 Eylül günü Hilderik ile karşılaştı. 11,000 ile 17,000 arası az bir kuvvet olmalarına rağmen Vandallar 'e kadar sayısız olmasına rağmen eşit bir şekilde savaştı, savaş Gelimer'in kardeşi Ammatas öldürülünce Gelimer cesaretini kaybetti ve kaçtı. 14 Eylül günü Belisarius, Kartaca'ya girip sarayında Gelimer için hazırlanmış şölende yemek yedi. Fakat Hilderik'i kurtarmakta geç kalmıştı, imparatorluk ordusunun geldiği haberiyle Gelimer'in emriyle çoktan öldürülmüştü.
Gelimer, Bizans takibinde kaçabildi ve Sardinya'dan dönen Tzazo, Vandal ordusuyla birleşip bu sefer Kartaca'nın 20 mil uzağında Tricamarum'da Belisarius ile Aralık 533'te tekrar karşılaştı. Bu savaşta, Vandallar Ad Decimum'a göre çok daha mücadele ettiler, ancak tam anlamıyla ve bir kez daha Gelimer'in yenilgisiyle sona erdi. Mons Pappua (belki Annaba yakınında Edough Dağı) çekildi, Numidya sınırında bulunan bu yer Faras komutasındaki Bizanslılar tarafından kısa bir süre sonra kuşatıldı.Prokopius'a göre teslim edilmek üzere geldiğinde Gelimer bunun yerine Faras'tan, Pappua'da kış aylarını daha yaşanılabilir kılmak için ona bir somun ekmek, sünger ve bir lir göndermesini istedi.
Sonunda, Mart 534'te, takipçileri ve açlıktan ölmek üzere olan çocukları ile birlikte, krallığını geri kazanma şansı kalmadı. Gelimer, Belisarius'a teslim oldu ve Bizanslıların Galatya'da yaşlı bir adam olarak yaşayacağı geniş mülk teklifini kabul etti. Bizans tarihçelerine göre, Justinianus'ın Konstantinopolis’te zaferini kazandığı sırada, onun bağımlılığı üzerine, Zebur'dan Vaiz kitabından 'Her şey boş, bomboş, bomboş!' ayetini feryat ederek bir dereceye kadar bu anekdot ile ün kazandı.
Kaynakça
- Özel
- ^ "Missorium de Geilamir, roi des Vandales" 2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Médailles et Antiques de la Bibliothèque nationale de France. Medaillesetantiques.bnf.fr. Retrieved 2019-04-06.
- ^ The name is attested in this form on coins and in an inscription; see J.B. Bury, History of the Later Roman Empire 31 Mayıs 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (London 1923), p. 126, n. 9.
- ^ The introduction of Arian Christianity to the Vandal nobility is discussed in H.E. Gieseche 1939. Die Ostgermanen und Arianismus, esp. pp 167-99; the notorious Vandal persecutions of Catholic Christians in North Africa, recounted by the Catholic bishop , is translated by John R. C. Martyn,, 2008. Arians and Vandals of the 4th–6th centuries: annotated translations of the historical works by bishops (Historia persecutionis Africanae provinciae) and ... (Cambridge), reviewed in The Journal of Ecclesiastical History 61, p 579f.
- ^ Hodgkin, III, 669.
- ^ Procopius, De Bellus III.17.11. Translated by H. B. Dewing, (Cambridge: Loeb Classical Library, 1979), vol. 2 p. 153
- ^ For possible location of Mons Pappua see J. Desanges, 1959."La dernière retraite de Gélimer", Cahiers de Tunisie 7, pp 429-435.
- ^ John Reynell Morell, Algeria: The Topography and History, Political, Social, and Natural, of French Africa, London: Nathaniel Cooke, 1854, p. 197 4 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Hughes, Ian (Historian) (2009). Belisarius : the last Roman general. Yardley, Pa.: Westholme. ISBN . OCLC 294885267.
- ^ Procopius, De Bellus IV.6.20; translated by Dewing, vol. 2 pp. 259f
- ^ Edward Gibbon, Decline and Fall of the Roman Empire, Vol. 4: Chapter 41: Conquests Of Justinian, Character Of Balisarius. Part II 27 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Genel
- . Italy and her Invaders. Clarendon Press: 1895.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen Hilderik | Vandalların Kralı 15 Haziran 530 – Mart 534 | Bizans İmparatorluğu tarafından sona erdirildi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gelimer asil form muhtemelen Geilamir 480 553 Vandallar ve Alanlarin kralidir 530 534 Gec Antik Cag da Kuzey Afrika daki Vandal Kralligi nin son Cermen hukumdaridir O zamanlar Arian olan Vandallarin arasinda Katoliklige donmesi ile Vandal soylularini tedirgin eden Hilderik i tahttan indirdikten sonra 15 Haziran 530 gunu hukumdar oldu ThrasamundGelimer in profilini tasiyan 50 denarii sikkeVandal Kralligi hukumdariHukum suresi15 Haziran 530 Mart 534Once gelenHilderikSonra gelenBizans Imparatorlugu tarafindan sona erdirildiDogum480Olum553Gelimer in missorium i gumus tabak Fransa Milli Kutuphanesi Hilderik i destekleyen Bizans Imparatoru Justinianus h 527 565 kisa sure sonra Vandallara savas ilan etti Haziran 533 te Belisarius komutasinda sefer gucu yolladi Eylul basi Afrika ya ulastilar Bu arada Vandal topragi olan Sardinya nin Got valisi Gelimer e isyan edip bagimsizlik icin Justinianus ile gorusmeye basladi Justinianus un planlarina aymaz veya hakir goren Gelimer isyani bastirmak icin Afrika da mutesekkil ordunun buyuk kismindan olusan bir guc tertip edip kardesi komutasinda yolladi Belisarius karaya ciktiginda hicbir direncle karsilasmadi Karaya cikan Belisarius hemen Kartaca ya yurudu nihayetinde Kartaca nin 10 mil uzaginda Ad Decimum da 13 Eylul gunu Hilderik ile karsilasti 11 000 ile 17 000 arasi az bir kuvvet olmalarina ragmen Vandallar e kadar sayisiz olmasina ragmen esit bir sekilde savasti savas Gelimer in kardesi Ammatas oldurulunce Gelimer cesaretini kaybetti ve kacti 14 Eylul gunu Belisarius Kartaca ya girip sarayinda Gelimer icin hazirlanmis solende yemek yedi Fakat Hilderik i kurtarmakta gec kalmisti imparatorluk ordusunun geldigi haberiyle Gelimer in emriyle coktan oldurulmustu Gelimer Bizans takibinde kacabildi ve Sardinya dan donen Tzazo Vandal ordusuyla birlesip bu sefer Kartaca nin 20 mil uzaginda Tricamarum da Belisarius ile Aralik 533 te tekrar karsilasti Bu savasta Vandallar Ad Decimum a gore cok daha mucadele ettiler ancak tam anlamiyla ve bir kez daha Gelimer in yenilgisiyle sona erdi Mons Pappua belki Annaba yakininda Edough Dagi cekildi Numidya sinirinda bulunan bu yer Faras komutasindaki Bizanslilar tarafindan kisa bir sure sonra kusatildi Prokopius a gore teslim edilmek uzere geldiginde Gelimer bunun yerine Faras tan Pappua da kis aylarini daha yasanilabilir kilmak icin ona bir somun ekmek sunger ve bir lir gondermesini istedi Sonunda Mart 534 te takipcileri ve acliktan olmek uzere olan cocuklari ile birlikte kralligini geri kazanma sansi kalmadi Gelimer Belisarius a teslim oldu ve Bizanslilarin Galatya da yasli bir adam olarak yasayacagi genis mulk teklifini kabul etti Bizans tarihcelerine gore Justinianus in Konstantinopolis te zaferini kazandigi sirada onun bagimliligi uzerine Zebur dan Vaiz kitabindan Her sey bos bombos bombos ayetini feryat ederek bir dereceye kadar bu anekdot ile un kazandi KaynakcaOzel Missorium de Geilamir roi des Vandales 2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Medailles et Antiques de la Bibliotheque nationale de France Medaillesetantiques bnf fr Retrieved 2019 04 06 The name is attested in this form on coins and in an inscription see J B Bury History of the Later Roman Empire 31 Mayis 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde London 1923 p 126 n 9 The introduction of Arian Christianity to the Vandal nobility is discussed in H E Gieseche 1939 Die Ostgermanen und Arianismus esp pp 167 99 the notorious Vandal persecutions of Catholic Christians in North Africa recounted by the Catholic bishop is translated by John R C Martyn 2008 Arians and Vandals of the 4th 6th centuries annotated translations of the historical works by bishops Historia persecutionis Africanae provinciae and Cambridge reviewed in The Journal of Ecclesiastical History 61 p 579f Hodgkin III 669 Procopius De Bellus III 17 11 Translated by H B Dewing Cambridge Loeb Classical Library 1979 vol 2 p 153 For possible location of Mons Pappua see J Desanges 1959 La derniere retraite de Gelimer Cahiers de Tunisie 7 pp 429 435 John Reynell Morell Algeria The Topography and History Political Social and Natural of French Africa London Nathaniel Cooke 1854 p 197 4 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hughes Ian Historian 2009 Belisarius the last Roman general Yardley Pa Westholme ISBN 9781594160851 OCLC 294885267 Procopius De Bellus IV 6 20 translated by Dewing vol 2 pp 259f Edward Gibbon Decline and Fall of the Roman Empire Vol 4 Chapter 41 Conquests Of Justinian Character Of Balisarius Part II 27 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Genel Italy and her Invaders Clarendon Press 1895 Resmi unvanlarOnce gelen Hilderik Vandallarin Krali 15 Haziran 530 Mart 534 Bizans Imparatorlugu tarafindan sona erdirildi