Geyve Boğazı, Sakarya Nehri'nin Samanlı Dağlarını parçalayarak oluşturduğu boğaz vadi. Boğaz Sakarya ili, Geyve ilçesi sınırlarında bulunur.
Geyve Boğazı | |
---|---|
En yüksek noktası | |
Koordinatlar | 40°37′27″K 30°19′46″D / 40.62417°K 30.32944°D |
Coğrafya | |
Konum | Sakarya |
Boğaz vadinin kenarlarında 1000 metreyi aşan Samanlı Dağları'nın tepeleri bulunur. Dağlık alanlardan karayolu geçirmek masraflı ve zor olduğundan akarsuların açtığı boğaz vadiler ulaşımda yoğun olarak kullanılır. D 650 karayolu ve demiryolu Sakarya Nehrinin her iki yanından kıvrılarak Geyve Boğazı'nı geçerler. Böylece boğaz Geyve Ovası ile Sakarya Ovasını en kısa yoldan birbirine bağlamış olur.
Tüm boğaz vadiler gibi Geyve Boğazı da ulaşım açısından önemlidir. Tarihi İpek yolu Göynük, Taraklı Geyve yerleşmelerinden geçtikten sonra Geyve Boğazı'ndan Sapancaya ulaşmaktaydı.
Ulaşımın önemli olması bu alanları aynı zamanda stratejik hale getirmektedir. Geyve Boğazı'nın stratejik önemi Türk Kurtuluş Savaşında ortaya çıkmıştır. Yüksek Samanlı Dağları'nın merkezi kısmından açılan vadi İstanbul-Ankara bağlantısını sağlayan önemli bir ulaşım kavşağı idi. İngilizlerin desteklediği Ahmet Anzavur Eskişehir-Ankara yolunu açmak için Geyve Boğazı'nda Kuvâ-yi Milliye kuvvetlerine saldırdı. Batı Cephesi komutanı Ali Fuat Paşa bu saldırıları püskürttü. 10 Mayıs 1920'de yaptığı ilk saldırıda başarısız olan Anzavur, 15 Mayıs'ta yeniden saldırdı. Kuvâ-yi Milliye birliklerine yenilen Anzavur geri çekildi. Ali Fuat Paşa'nın adı Geyve Boğazı'nın güney ucundaki kasabaya verildi.
Boğaza hakim olmak amacıyla tarihte kaleler inşa edilmiştir. Boğazın tabanında yer alan Şerefiye köyü, Boğazkesen yöresinde geç Roma döneminden kalma Çoban Kale kalıntıları yer alır.
Armutlu Yarımadası’nda Geyve Boğazı ve Pamukova hattı boyunca yüzeyleyen metamorfik kayaçlar genel olarak iki grup altında toplanmaktadır. Bunlar; göreceli olarak daha yüksek dereceli metamorfizma ürünü Pamukova metamorfikleri ve düşük dereceli metamorfizma ürünü İznik metamorfikleridir. İznik metamorfitleriyle Pamukova metamorfitlerinin geçişli olduğunu dolayısıyla İznik metamorfitlerinin temel kayalarının Pamukova metamorfitleri olduğu rapor edilmiştir.
Jeomorfolojik Yapı
Armutlu Yarımadası’nda Geyve Boğazı ve Pamukova hattı boyunca yüzeyleyen metamorfik kayaçlar genel olarak iki grup altında toplanmaktadır. Bunlar; göreceli olarak daha yüksek dereceli metamorfizma ürünü Pamukova metamorfikleri ve düşük dereceli metamorfizma ürünü İznik metamorfikleridir. İznik metamorfitleriyle Pamukova metamorfitlerinin geçişli olduğunu dolayısıyla İznik metamorfitlerinin temel kayalarının Pamukova metamorfitleri olduğu rapor edilmiştir.
Bölgedeki jeomorfolojik ünite Sakarya Nehrinin yükselmesine bağlı oluşan depolardır. Tabakalarda tane boyutu bakından iki çeşit malzeme vardır. İri malzemeler Sakarya Nehrinin bol su taşıyıp debisinin yüksek olduğu devrelerde iri malzeme taşıyıp biriktirmiştir. Daha ufak malzemeler ise Nehrin akışının düşük olduğu ve görece gücünün az olduğu devreleri yansıtır. Bölgede su erozyonu hakimdir. Eğimin arttığı yerde akarsu aşındırır ve aşındırdığı malzemeyi eğimin azaldığı yere biriktirir.
Kuzeydeki Adapazarı depresyonuyla güneydeki Pamukova Depresyonu'nun arasında Samanlı Dağları kütlesi bulunur. Burası bir eşik konumundadır. Geyve boğazı, Sakarya Nehri'nin bu eşiği aşarken oluşturmuştur. Akarsular topoğrafyayı iki şekilde şekillendirir; Aşındırma ve biriktirme şekilleri.
Aşındırma faaliyetleri sırasında, vadiler;
· Çentik Vadiler: V şekilli vadilerdir. Türkiye coğrafyası genç bir oluşuma sahip olduğu için Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu'da yaygındır.
· Alüvyon Tabanlı Vadiler: Yükseltinin azaldığı akarsuyun mendereslenerek aktığı yerlerde görülür. Özellikle Ege'deki Horst- Graben sistemindeki Graben tabanlarında Alüvyon Tabanlı Vadilere bulunur.
· Kanyon Vadiler: Basamaklı vadilerdir.
· Boğaz Vadiler(Yarma Vadi): Alçak depresyondaki akarsu diğer alçak depresyondaki akarsuya ulaşmak istemektedir. Fakat önünde bir engel bulunmaktadır. Bu engeli sahada Samanlı Dağları oluşturmaktadır. Akarsu önündeki engeli aşındırarak bir boğaz jeomorfolojisi oluşturmuştur. Akarsuyun bu aşındırma faaliyeti iki depresyonu birleştirmektedir. Bu vadilere 'Birleştirme Vadileri' de denilmektedir.
Yarma boğazlar genetik olarak 2'ye ayrılır; Konsekant ve İnkonsekant olarak. İnkonsekant'larda kendi içinde 2'ye ayrılmaktadır. Sürempoze ve Antesedant boğazlar olmak üzere.
Geyve Boğazı, İnkonsekant ve Sürempoze vadidir.
Yer tarihi boyunca, eskiden kara halinde olan birçok alan, daha sonra deniz, göl veya akarsu depoları tarafından tamamen örtülmüştür. Bunun sonucunda bir altyapı yani temel ve bir örtü olmak üzere iki farklı karakterde yapı unsuru meydana gelir.
Böyle bir alan tekrar kara haline geçtiği zaman üzerinde kurulan akarsu ağı doğrudan örtü tabakasının eğim şartlarına bağlı olarak konsekantlar şeklinde gelişir. Zamanla sübsekant ve insekantlardan oluşan bir drenaj ağı gelişir.
Aşınımın ileri aşamasında kurulan bu drenaj ağı, altyapı yani temel üzerine olduğu gibi kopya edilir. Bu olay sırasında çevredeki örtü tabakasına ait unsurlar da kısmen veya tamamen ortadan kaldırılır
Bu olaya yani örtü tabakası üzerinde kurulmuş olan bir akarsu ağının temele kopya edilmesine Sürempozisyon bu şekilde meydana gelen vadi ağına ise Sürempoze veya Epijenik Vadi Ağı adı verilir.
Geyve Boğazı 15 km’lik bir boğazdır. Boğazdaki tepelere bakıldığında Güneydeki depresyonunun başlangıcı 700m civarındadır. Boğazın ortasında ve en derin yerinde Kocatepe 890m dir. Boğazın oluşumunda, Süremopozenin yanında, Antesedant etkilerde vardır. Epirojenik hareketlerle kubbeleşme veya faylanmalara bağlı olarak akarsu çığırında meydana gelen yükselme akarsuyun yatağında derine aşındırmasına neden olmaktadır. Bu durumda akarsuyun yükselen kısmındaki vadisi, yükselmeye göre antesedant yani daha eskidir. Bu olaya antesedant, bu şekilde meydana gelen boğazlara ise antesedant boğazlar denir. Bununla beraber Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun boğaz oluşumunda etkisi vardır. Ama ana hatlarıyla Sürempoze bir boğazdır. Adapazarı ovasında toprak özelliği alüvyal topraklardır. Ve drenajları oldukça iyidir. Alüvyal toprakların oluşumda temel etmen ana materyaldir.
Litolojik olarak Paleozik bir kütleden oluşur.
Litoloji
Geyve Boğazı (Sakarya) ve çevresinde farklı tür ve yaştaki kayaçlar bir arada gözlenmektedir. Geyve Boğazı’ndaki metamorfik kayaçlar, başlıca amfibolit, granat amfibolit, epidot amfibolit gibi kayaçlar ile tanımlanmaktır. Bu metamorfik kayaçlar metaofiyolitik kayaçlar üzerine, GD’dan KB’ya doğru, tektonik olarak gelmektedir.
Amfibolitik kayaçlar ile meta-ofiyolitik birimlerin kontağına yakın kesimlerinde kalınlıkları yaklaşık 1 ila 4 metre civarında olan karbonatça zengin dayklar yer almaktadır. Karbonatça zengin bu dayklar içerisinde amfibolitik kayaçlardan türemiş, çakıl boyutlarında anklavlar yaygın olarak gözlenmiştir. Karbonat içeriği bakımından zengin bu dayklar kaba taneli olup, arazide beyaz, gri, pembe ve sarımsı renklerle gözlemlenmiştir. Bu kayaçlar içerisinde kalsit modal bileşim olarak % 60-70 arasında olup kalsit dışında klinopiroksen ± flogopit ± ak mika ± plajiyoklas ± epidot ± pumpelleyit ± K-feldspat ± sfen ± granat ± opak mineraller tespit edilmiştir. Taneli doku gösteren bu kayaçlar içerisindeki mineraller özşekilli, yarı özşekilli ve özşekilsiz olarak gözlemlenmiştir. Mineral kimyası çalışmalarına göre, karbonatça zengin bu kayaçlar içerisindeki kalsitlerin CaO içerikleri ağırlıkça % 54-59, MgO içerikleri ise % 0.2-2.1 arasında değişmektedir. Klinopiroksen mineralleri diyopsit bileşimindedir. Plajiyoklaslar albit andezin arası bileşimler gösterirken, granat mineralleri ise grosüler bileşimlerine sahiptir. Karbonatça zengin kayaçlar içerisinde pumpelleyit minerallerin varlığı ve mafik minerallerdeki yönlü uzanımlar bu kayaçların düşük dereceli metamorfizmadan etkilendiklerini düşündürmektedir.
Geyve Boğazı'nın Teşekkül Mekanizması
Geyve Boğazı genel karakterleri ile Pamukova Ve Adapazarı Depresyonları arasındaki eşik üzerinde bugünkü meyil şartlarına uymayan inkonsekant bir yarma boğaza tekabül eder ve burada tipik bir "Birleştirme Boğazı"dır. Mevcut delillere ve bütün çevrenin jeomorfolojik tekamülüne göre Sakarya'nın bu eşik üzerinden kuzeye doğru akışı oldukça eski bir jeolojik maziye dayanır.Nitekim kuzeyde,Sakarya'nın deltasını müteakip Karadeniz'in 1500 metre derinliklerine kadar takip edilen bir denizaltı vadisine sahip olması ve Aşağı Sakarya platosundaki gömük vadiler bu hususu kesin bir şekilde ortaya koyar. Sakarya bu bölgedeki depresyonları teşekkülünden önce bu sahalarda uzanan geniş bir peneplen sathı üzerinde menderesler recmederek akarken vuku bulan epirojenik karakterde yükselmelerle gömülmeye başlamıştır. Böylece diğer sahalarda olduğu gibi Sakarya Vadisi sürempoze olarak yer yer sert olan temelde derin vadiler kazmış, az mukavim depoların bulunduğu yerleri de boşaltmıştr.Pamukova depresyonu ve kısmen de Adapazarı depresyonu böyle bir boşalmaya maruz kalmıştır. Ancak Geyve Boğazı'nın bugünkü derinliğini kazmasında başka sahaların bulunduğu da anlaşılmaktadır.İlk gömülme ve tekamül epijenik karakterde olmuş ve boğaz bu tarzda oluşmuştur. Ancak daha da derinleşmesinden bilhassa kuzeydeki Adapazarı depresyonunun da vuku bulan tektonik çökelmelerin ve Boğazın hemen kuzey kenarından geçen dislokasyonunun gençleşmesiyle eşik kısmen yükselmiş ve boğaz daha derine doğru kazılmak imkânı bulmuş olmalıdır. Ancak, bu son durum tipik bir antesedans olarak kabul edilemez. Çünkü biz güneydeki Pamukova depresyonunun daha ziyade boşalmalarla teşekkül ettiği fikrindeyiz. Buna göre çökelme ve nispi yükselme kuzeydeki havza kenarından tesirli olmuştur.Şu halde boğaz epijenik (sürenpoze) fakat kuzeydeki çökelmelerle kuvvetli gençleşmeye uğramış bir yarma vadi karakterindedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2015.
- ^ "KURTULUŞ SAVAŞI'NDA GEYVE". Geyve Coğrafyası Tarihi Turizmi Ekonomisi. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2015.
- ^ "Kale Kalıntısı(Çoban Kale)". kulturportali.gov.tr. 25 Şubat 2013. 26 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2015.
- ^ Sakarya Üniversitesi, coğrafya bölümü, Arazi dersi notları,2014.
- ^ Mutlu Özkan, Ömer Faruk Çelik, Andrea Marzoli, Gültekin Topuz, İsmail Emir Altıntaş,"Geyve boğazı civarında yüzeyleyen karbonatça zengin kayaçların jeolojik özellikleri" 23 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim tarihi 22 Aralık 2015.
- ^ Bilgin, Turgut. Adapazarı ovası ve Sapanca oluğunun alüvyal morfolojisi ve kuaternerdeki jeomorfolojik tekâmülü. No. 2572. Edebiyat Fakültesi Matbaası, 1983.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Geyve Bogazi Sakarya Nehri nin Samanli Daglarini parcalayarak olusturdugu bogaz vadi Bogaz Sakarya ili Geyve ilcesi sinirlarinda bulunur Serefiye Koyu yakinlarinda Geyve BogaziGeyve BogaziEn yuksek noktasiKoordinatlar40 37 27 K 30 19 46 D 40 62417 K 30 32944 D 40 62417 30 32944 CografyaKonumSakaryaTurk Lirasi Uzerinde Geyve Bogazi Bogaz vadinin kenarlarinda 1000 metreyi asan Samanli Daglari nin tepeleri bulunur Daglik alanlardan karayolu gecirmek masrafli ve zor oldugundan akarsularin actigi bogaz vadiler ulasimda yogun olarak kullanilir D 650 karayolu ve demiryolu Sakarya Nehrinin her iki yanindan kivrilarak Geyve Bogazi ni gecerler Boylece bogaz Geyve Ovasi ile Sakarya Ovasini en kisa yoldan birbirine baglamis olur Tum bogaz vadiler gibi Geyve Bogazi da ulasim acisindan onemlidir Tarihi Ipek yolu Goynuk Tarakli Geyve yerlesmelerinden gectikten sonra Geyve Bogazi ndan Sapancaya ulasmaktaydi Ulasimin onemli olmasi bu alanlari ayni zamanda stratejik hale getirmektedir Geyve Bogazi nin stratejik onemi Turk Kurtulus Savasinda ortaya cikmistir Yuksek Samanli Daglari nin merkezi kismindan acilan vadi Istanbul Ankara baglantisini saglayan onemli bir ulasim kavsagi idi Ingilizlerin destekledigi Ahmet Anzavur Eskisehir Ankara yolunu acmak icin Geyve Bogazi nda Kuva yi Milliye kuvvetlerine saldirdi Bati Cephesi komutani Ali Fuat Pasa bu saldirilari puskurttu 10 Mayis 1920 de yaptigi ilk saldirida basarisiz olan Anzavur 15 Mayis ta yeniden saldirdi Kuva yi Milliye birliklerine yenilen Anzavur geri cekildi Ali Fuat Pasa nin adi Geyve Bogazi nin guney ucundaki kasabaya verildi Bogaza hakim olmak amaciyla tarihte kaleler insa edilmistir Bogazin tabaninda yer alan Serefiye koyu Bogazkesen yoresinde gec Roma doneminden kalma Coban Kale kalintilari yer alir Armutlu Yarimadasi nda Geyve Bogazi ve Pamukova hatti boyunca yuzeyleyen metamorfik kayaclar genel olarak iki grup altinda toplanmaktadir Bunlar goreceli olarak daha yuksek dereceli metamorfizma urunu Pamukova metamorfikleri ve dusuk dereceli metamorfizma urunu Iznik metamorfikleridir Iznik metamorfitleriyle Pamukova metamorfitlerinin gecisli oldugunu dolayisiyla Iznik metamorfitlerinin temel kayalarinin Pamukova metamorfitleri oldugu rapor edilmistir Jeomorfolojik YapiArmutlu Yarimadasi nda Geyve Bogazi ve Pamukova hatti boyunca yuzeyleyen metamorfik kayaclar genel olarak iki grup altinda toplanmaktadir Bunlar goreceli olarak daha yuksek dereceli metamorfizma urunu Pamukova metamorfikleri ve dusuk dereceli metamorfizma urunu Iznik metamorfikleridir Iznik metamorfitleriyle Pamukova metamorfitlerinin gecisli oldugunu dolayisiyla Iznik metamorfitlerinin temel kayalarinin Pamukova metamorfitleri oldugu rapor edilmistir Bolgedeki jeomorfolojik unite Sakarya Nehrinin yukselmesine bagli olusan depolardir Tabakalarda tane boyutu bakindan iki cesit malzeme vardir Iri malzemeler Sakarya Nehrinin bol su tasiyip debisinin yuksek oldugu devrelerde iri malzeme tasiyip biriktirmistir Daha ufak malzemeler ise Nehrin akisinin dusuk oldugu ve gorece gucunun az oldugu devreleri yansitir Bolgede su erozyonu hakimdir Egimin arttigi yerde akarsu asindirir ve asindirdigi malzemeyi egimin azaldigi yere biriktirir Kuzeydeki Adapazari depresyonuyla guneydeki Pamukova Depresyonu nun arasinda Samanli Daglari kutlesi bulunur Burasi bir esik konumundadir Geyve bogazi Sakarya Nehri nin bu esigi asarken olusturmustur Akarsular topografyayi iki sekilde sekillendirir Asindirma ve biriktirme sekilleri Asindirma faaliyetleri sirasinda vadiler Centik Vadiler V sekilli vadilerdir Turkiye cografyasi genc bir olusuma sahip oldugu icin Dogu Karadeniz ve Dogu Anadolu da yaygindir Aluvyon Tabanli Vadiler Yukseltinin azaldigi akarsuyun mendereslenerek aktigi yerlerde gorulur Ozellikle Ege deki Horst Graben sistemindeki Graben tabanlarinda Aluvyon Tabanli Vadilere bulunur Kanyon Vadiler Basamakli vadilerdir Bogaz Vadiler Yarma Vadi Alcak depresyondaki akarsu diger alcak depresyondaki akarsuya ulasmak istemektedir Fakat onunde bir engel bulunmaktadir Bu engeli sahada Samanli Daglari olusturmaktadir Akarsu onundeki engeli asindirarak bir bogaz jeomorfolojisi olusturmustur Akarsuyun bu asindirma faaliyeti iki depresyonu birlestirmektedir Bu vadilere Birlestirme Vadileri de denilmektedir Yarma bogazlar genetik olarak 2 ye ayrilir Konsekant ve Inkonsekant olarak Inkonsekant larda kendi icinde 2 ye ayrilmaktadir Surempoze ve Antesedant bogazlar olmak uzere Geyve Bogazi Inkonsekant ve Surempoze vadidir Yer tarihi boyunca eskiden kara halinde olan bircok alan daha sonra deniz gol veya akarsu depolari tarafindan tamamen ortulmustur Bunun sonucunda bir altyapi yani temel ve bir ortu olmak uzere iki farkli karakterde yapi unsuru meydana gelir Boyle bir alan tekrar kara haline gectigi zaman uzerinde kurulan akarsu agi dogrudan ortu tabakasinin egim sartlarina bagli olarak konsekantlar seklinde gelisir Zamanla subsekant ve insekantlardan olusan bir drenaj agi gelisir Asinimin ileri asamasinda kurulan bu drenaj agi altyapi yani temel uzerine oldugu gibi kopya edilir Bu olay sirasinda cevredeki ortu tabakasina ait unsurlar da kismen veya tamamen ortadan kaldirilir Bu olaya yani ortu tabakasi uzerinde kurulmus olan bir akarsu aginin temele kopya edilmesine Surempozisyon bu sekilde meydana gelen vadi agina ise Surempoze veya Epijenik Vadi Agi adi verilir Geyve Bogazi 15 km lik bir bogazdir Bogazdaki tepelere bakildiginda Guneydeki depresyonunun baslangici 700m civarindadir Bogazin ortasinda ve en derin yerinde Kocatepe 890m dir Bogazin olusumunda Suremopozenin yaninda Antesedant etkilerde vardir Epirojenik hareketlerle kubbelesme veya faylanmalara bagli olarak akarsu cigirinda meydana gelen yukselme akarsuyun yataginda derine asindirmasina neden olmaktadir Bu durumda akarsuyun yukselen kismindaki vadisi yukselmeye gore antesedant yani daha eskidir Bu olaya antesedant bu sekilde meydana gelen bogazlara ise antesedant bogazlar denir Bununla beraber Kuzey Anadolu Fay Zonu nun bogaz olusumunda etkisi vardir Ama ana hatlariyla Surempoze bir bogazdir Adapazari ovasinda toprak ozelligi aluvyal topraklardir Ve drenajlari oldukca iyidir Aluvyal topraklarin olusumda temel etmen ana materyaldir Litolojik olarak Paleozik bir kutleden olusur LitolojiGeyve Bogazi Sakarya ve cevresinde farkli tur ve yastaki kayaclar bir arada gozlenmektedir Geyve Bogazi ndaki metamorfik kayaclar baslica amfibolit granat amfibolit epidot amfibolit gibi kayaclar ile tanimlanmaktir Bu metamorfik kayaclar metaofiyolitik kayaclar uzerine GD dan KB ya dogru tektonik olarak gelmektedir Amfibolitik kayaclar ile meta ofiyolitik birimlerin kontagina yakin kesimlerinde kalinliklari yaklasik 1 ila 4 metre civarinda olan karbonatca zengin dayklar yer almaktadir Karbonatca zengin bu dayklar icerisinde amfibolitik kayaclardan turemis cakil boyutlarinda anklavlar yaygin olarak gozlenmistir Karbonat icerigi bakimindan zengin bu dayklar kaba taneli olup arazide beyaz gri pembe ve sarimsi renklerle gozlemlenmistir Bu kayaclar icerisinde kalsit modal bilesim olarak 60 70 arasinda olup kalsit disinda klinopiroksen flogopit ak mika plajiyoklas epidot pumpelleyit K feldspat sfen granat opak mineraller tespit edilmistir Taneli doku gosteren bu kayaclar icerisindeki mineraller ozsekilli yari ozsekilli ve ozsekilsiz olarak gozlemlenmistir Mineral kimyasi calismalarina gore karbonatca zengin bu kayaclar icerisindeki kalsitlerin CaO icerikleri agirlikca 54 59 MgO icerikleri ise 0 2 2 1 arasinda degismektedir Klinopiroksen mineralleri diyopsit bilesimindedir Plajiyoklaslar albit andezin arasi bilesimler gosterirken granat mineralleri ise grosuler bilesimlerine sahiptir Karbonatca zengin kayaclar icerisinde pumpelleyit minerallerin varligi ve mafik minerallerdeki yonlu uzanimlar bu kayaclarin dusuk dereceli metamorfizmadan etkilendiklerini dusundurmektedir Geyve Bogazi nin Tesekkul MekanizmasiGeyve Bogazi genel karakterleri ile Pamukova Ve Adapazari Depresyonlari arasindaki esik uzerinde bugunku meyil sartlarina uymayan inkonsekant bir yarma bogaza tekabul eder ve burada tipik bir Birlestirme Bogazi dir Mevcut delillere ve butun cevrenin jeomorfolojik tekamulune gore Sakarya nin bu esik uzerinden kuzeye dogru akisi oldukca eski bir jeolojik maziye dayanir Nitekim kuzeyde Sakarya nin deltasini muteakip Karadeniz in 1500 metre derinliklerine kadar takip edilen bir denizalti vadisine sahip olmasi ve Asagi Sakarya platosundaki gomuk vadiler bu hususu kesin bir sekilde ortaya koyar Sakarya bu bolgedeki depresyonlari tesekkulunden once bu sahalarda uzanan genis bir peneplen sathi uzerinde menderesler recmederek akarken vuku bulan epirojenik karakterde yukselmelerle gomulmeye baslamistir Boylece diger sahalarda oldugu gibi Sakarya Vadisi surempoze olarak yer yer sert olan temelde derin vadiler kazmis az mukavim depolarin bulundugu yerleri de bosaltmistr Pamukova depresyonu ve kismen de Adapazari depresyonu boyle bir bosalmaya maruz kalmistir Ancak Geyve Bogazi nin bugunku derinligini kazmasinda baska sahalarin bulundugu da anlasilmaktadir Ilk gomulme ve tekamul epijenik karakterde olmus ve bogaz bu tarzda olusmustur Ancak daha da derinlesmesinden bilhassa kuzeydeki Adapazari depresyonunun da vuku bulan tektonik cokelmelerin ve Bogazin hemen kuzey kenarindan gecen dislokasyonunun genclesmesiyle esik kismen yukselmis ve bogaz daha derine dogru kazilmak imkani bulmus olmalidir Ancak bu son durum tipik bir antesedans olarak kabul edilemez Cunku biz guneydeki Pamukova depresyonunun daha ziyade bosalmalarla tesekkul ettigi fikrindeyiz Buna gore cokelme ve nispi yukselme kuzeydeki havza kenarindan tesirli olmustur Su halde bogaz epijenik surenpoze fakat kuzeydeki cokelmelerle kuvvetli genclesmeye ugramis bir yarma vadi karakterindedir Ayrica bakinizDemirkapi Tuna Gulek BogaziKaynakca 16 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Eylul 2015 KURTULUS SAVASI NDA GEYVE Geyve Cografyasi Tarihi Turizmi Ekonomisi 24 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2015 Kale Kalintisi Coban Kale kulturportali gov tr 25 Subat 2013 26 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2015 Sakarya Universitesi cografya bolumu Arazi dersi notlari 2014 Mutlu Ozkan Omer Faruk Celik Andrea Marzoli Gultekin Topuz Ismail Emir Altintas Geyve bogazi civarinda yuzeyleyen karbonatca zengin kayaclarin jeolojik ozellikleri 23 Aralik 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 22 Aralik 2015 Bilgin Turgut Adapazari ovasi ve Sapanca olugunun aluvyal morfolojisi ve kuaternerdeki jeomorfolojik tekamulu No 2572 Edebiyat Fakultesi Matbaasi 1983