Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Girolata Deniz Muharebesi, Korsika adasının batı kıyısındaki Girolata Körfezi'nde 15 Haziran 1540 yılında Ceneviz, İspanyol ve Osmanlı gemileri arasında Kutsal Roma İmparatoru V. Karl ve Osmanlı Padişahı I. Süleyman arasındaki savaşların devamı niteliğindeki bir deniz harekâtıdır. Cenevizli Gianettino Doria ve İspanyol Berenguer de Requesens liderliğindeki 21 kadırgalık bir İspanyol filosu, bir yıl önce Adriyatik Denizi'ndeki zaferlerinin ardından İtalyan kıyılarına baskın yapmak amacıyla bölgede bulunan Osmanlı Kaptan-ı deryası Barbaros Hayreddin'nin emrindeki Osmanlı amirali Turgut Reis'in liderliğindeki Girolata'da demirlemiş 11 kadırgalık bir Osmanlı filosunu şaşırttı. Osmanlı savaş gemilerinin mürettebatı karaya çıkıp son baskınlardan gelen ganimetleri dağıtırken İspanyol-Ceneviz filosu onları kolayca ele geçirerek 11 Osmanlı kadırgası ve 1.200 esiri alıp Cenova'ya götürüldü veya Doria'nın gemilerinde kürek mahkûmu olarak çalıştılar. Bu savaşta Turgut Reis de esir edilmiştir.
| Girolata Deniz Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Korsika, yeşil renk ile gösterilmektedir | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 İspanya Ceneviz Cumhuriyeti |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
  | Turgut Reis (esir) | ||||||
| Güçler | |||||||
| 21 kadırga | 11 kadırga | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| az sayıda | 11 kadırga ele geçirildi, 1.200 esir, 1.200 forsa serbest bırakıldı | ||||||
Arka plan
1538'de Barbaros Hayreddin liderliğindeki Osmanlı filosu, Preveze Deniz Savaşı'nda Epir sahili açıklarında Kutsal İttifak filosunu yenerek ve Castelnuovo'yu alarak Papa III.Paul'un bir araya getirdiği İspanyol ve İtalyan Kutsal Birliğine kesin bir darbe indirdi.1540 yılında olduğu gibi Kanuni Sultan Süleyman, Macaristan'da bir kara harekâtına hazırlıyordu ancak Osmanlı donanması hazır değildi ve sahaya çıkamadı. Barbaros daha sonra, izci filosu lideri Turgut Reis'i İtalyan kıyılarına baskın yapmak ve İspanyol gemilerini taciz etmekle görevlendirdi. Turgut Reis yolculuğuna Korfu yakınlarındaki Paksu adasında beş Venedik kadırgasını ele geçirerek başladı. Venedikliler, kısa bir süre sonra Sultan ile barış antlaşması imzaladıklarından misilleme yapamadılar.
Osmanlı tehdidine yanıt olarak V. Karl'ın amirali Andrea Doria, Osmanlı korsanlarını Batı Akdeniz'den temizlemek için Messina limanında yaklaşık 80 kadırgalık bir filo topladı ve Kilikyalı korsanlara karşı yaptığı savaşta Pompey örneğini izleyerek gemilerini, farklı bölgelerde devriye gezmek için görevlendirdiği beş filoya ayırdı. Andrea Doria, Turgut Reis'i Cerbe açıklarındaki üssünde şaşırtmayı bekleyerek Nisan ayı sonlarında 55 kadırganın başında Messina'dan Tunus'a yelken açtı. Ancak Barbaros'un amirali daha hızlı hareket etmişti. 10 kadırgaya komuta eden Cenevizli amiral akrabası Erasmo Doria'yı Balear Adaları'na göndermiş; yeğeni Gianettino Doria ve Berenguer de Requesens'i 21 kadırgayla Korsika ve Sardinya açıklarında devriye gezmesi için, Napoli Körfezi'ni 11 kadırga ile savunmak için de Fadrique de Toledo'yu görevlendirmişti. Aynı zamanda Malta Şövalyeleri'nin yardım ettiği Anguillara Kontunu, Sicilya'yı 17 gemi ile korumak üzere görevlendirdi.
Turgut Reis'in kadırgalarının izini bulan, Gianettino ve Requesens'in filosuydu. Osmanlı filosunun ilk olarak Bonifacio açıklarında görüldüğü ve daha sonra Turgut Reis'in Capraia adasına saldırdığı zaman Ceneviz ve İspanyol kadırgaları top seslerini duydu. Osmanlı'dan kaçan balıkçılar, Doria ve Requesens'i Turgut Reis'in Cape Corso'ya yelken açtığı ve daha sonra filosunu Girolata Körfezi'ne demirlediği konusunda uyardı.
Savaş
Osmanlı filosu, son baskınından elde edilen ganimeti dağıtmak için Girolata Körfezi'ne demirlemişti. Turgut Reis burayı ıssız olduğu ve genel yelken rotalarından uzak olduğu için seçmişti. Bu nedenle körfezin girişini koruyacak hiçbir gemi bırakmadı. Gianettino Doria yakındaki sulara vardığında akrabası Giorgio Doria'yı demirli kadırgaları tespit etmek için 6 kadırga ve küçük bir kürek fırkateyni ile körfeze gönderdi. Savaşın gidişatının anlatımı buradan sonra farklıdır. Cesáreo Fernández Duro ve Edmond Jurien de La Gravière'ye göre, İspanyol kadırgalarının gelişi sırasında Osmanlı denizcileri ve askerlerinin karaya çıkmış, ağaçların altında uyumakta veya yemek yemekteydiler. De La Gravière'e göre, savaş fiilen başlamadan önce 600 Osmanlı çevredeki dağlara kaçtı ve Turgut Reis, Cenevizliler ile İspanyollar'ın onun amiral gemisine ve diğer kadırgalarına binmeden önce tek bir yaylım ateşi atacak vakti yoktu. Birleşik filonun ilk saldırısında Türkler, Morolar veya Müslüman Avrupalı korsanların çoğu bölgeden kaçmak için denize atladı.
Alberto Guglielmotti, savaşın daha ayrıntılı bir açıklamasını vermektedir: Turgut Reis'in mürettebatına, Doria tarafından gönderilen 7 gemiyi görmeye vakti olduğunu ve ganimeti korumak için arkasında 2 kadırga bırakarak kalan 9 kadırgasıyla Giorgio Doria'nın kuvvetini karşılamak için yelken açtığını belirtiyor. Sayıca üstün düşmanla savaşmayı bekleyen Turgut Reis, geri kalan 15 kadırgası rüzgârdan yararlanarak batıdan beliren Doria ve Requesens'in kurduğu pusuya doğru yelken açtı. Turgut daha sonra gemilerinin etrafında dönerek kaçmaya çalıştı ancak İspanyol kadırgalarının kıçının altına girince onları kırmaya karar verdi. Ancak Gianettino'nun kadırga baş topundan gelen bir atış, amiral gemisine ciddi hasar verdi. Kaçma ihtimalinden umudunu yitiren Osmanlı denizcilerinin ve askerlerinin çoğu, sahili ele geçirmek ve iç kesimlere doğru kendilerini kurtarmak için denize atladılar.
Sonrası
İspanyol filosu, Osmanlıların Preveze Savaşı'nda ele geçirdiği ikisi Venedik gemisi Moceniga ve Bibiena olmak üzere 11 Osmanlı kadırgasının tamamını ele geçirdi. Ayrıca 1.200 Osmanlı esir aldılar ve 1.200 Hristiyan kadırga kölesini serbest bıraktılar. Turgut Reis, Osmanlı tutsakları arasındaydı. Gianettino Doria gibi genç bir adam tarafından yakalandığı için öfkelendi, onu yakalayan kişiye hakaret etti ve ondan intikam almak için saldırdı. Turgut, Cenova'ya götürüldü ve bir kadırga kölesi oldu. Orada, 16. yüzyıl Fransız tarihçisi Pierre de Bourdeille'e göre, Barbaros'un eski teğmenini bir kadırgada kürek çekerken bulan Hospitaller Şövalyeleri'nin gelecekteki Büyük Ustası Jean Parisot de Valette ona şöyle dedi: "Señor Dragut, usanza de guerra! " (Bay Turgut, savaş geleneği!) ve Turgut Reis cevapladı: "Y mudanza de fortuna" (Ve servet değişikliği). 1541 yılının başında Barbaros, teğmenine 3.500 düka fidye verdi. Daha sonra bunu bir hata olarak kabul eden Doria, yeğenlerinden birinin Osmanlı eline geçmesi durumunda bir koz kazanma ümidiyle Turgut Reis'e özgürlüğünü verdi.
Turgut Reis'in yenilgisinden yararlanan Andrea Doria, o yaz Messina'dan 51 kadırga ve 30'dan fazla kalyot ile fusta liderliğinde yelken açtı. İspanya'nın Sicilya Genel Valisi Garcia de Toledo liderliğindeki 14 İspanyol piyade bölüğünün bulunduğu gemi de onun filosundaydı. Hafsî Kralı V. Muhammed'in yönetimindeki Munastır, Susa, Hammamet ve Kelibia kalelerini ele geçirerek Tunus'taki Osmanlı mevzilerine saldırdılar. Barbaros'un Batı Akdeniz'e dönük harekAtları 1 Ekim'de Cebelitarık Boğazı'nın doğusundaki sularda, Alboran Muharebesi'nde Türk gemileri İspanyol gemileri tarafından yeniden mağlup edildiğinde daha da sekteye uğradı.
Kaynakça
- ^ a b Guglielmotti, Alberto P.: La guerra dei pirati e la marina pontificia dal 1500 al 1560, Vol. 2. Florence: Successori Le Monnier, 1876, pp. 88–91
- ^ Fernández Duro, Cesáreo: Armada Española (desde la unión de los reinos de Castilla y Aragón, Chapter XVIII, Jornada de Argel 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. History and Naval Culture Institute, pp. 249–250
- ^ a b c De La Gravière, Jurien: Les corsaires barbaresques et la marine de Soliman le Grand. Paris: E. Plon, Nourrit et cie., 1887, pp. 22–26.
- ^ a b De Bourdeille de Brantôme, Pierre: Mémoires. In: Collection Universelle des Mémoires Particuliers Relatifs à l'Histoire de France, 67. Paris: Impr. L. Orizet, 1806, pp. 94–95.
- ^ Meyer Setton, Kenneth: The Papacy and the Levant, 1204–1571: The sixteenth century to the reign of Julius III. Philadelphia: American Philosophical Society, 1984, , p. 532.
- ^ De Carranza, Fernando: La guerra santa por mar de los corsarios berberiscos. Ceuta: Impr. Africa, 1931, p. 61.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Girolata Deniz Muharebesi Korsika adasinin bati kiyisindaki Girolata Korfezi nde 15 Haziran 1540 yilinda Ceneviz Ispanyol ve Osmanli gemileri arasinda Kutsal Roma Imparatoru V Karl ve Osmanli Padisahi I Suleyman arasindaki savaslarin devami niteligindeki bir deniz harekatidir Cenevizli Gianettino Doria ve Ispanyol Berenguer de Requesens liderligindeki 21 kadirgalik bir Ispanyol filosu bir yil once Adriyatik Denizi ndeki zaferlerinin ardindan Italyan kiyilarina baskin yapmak amaciyla bolgede bulunan Osmanli Kaptan i deryasi Barbaros Hayreddin nin emrindeki Osmanli amirali Turgut Reis in liderligindeki Girolata da demirlemis 11 kadirgalik bir Osmanli filosunu sasirtti Osmanli savas gemilerinin murettebati karaya cikip son baskinlardan gelen ganimetleri dagitirken Ispanyol Ceneviz filosu onlari kolayca ele gecirerek 11 Osmanli kadirgasi ve 1 200 esiri alip Cenova ya goturuldu veya Doria nin gemilerinde kurek mahkumu olarak calistilar Bu savasta Turgut Reis de esir edilmistir Girolata Deniz MuharebesiKorsika yesil renk ile gosterilmektedirTarih15 Haziran 1540BolgeGirolata Korfezi Osani KorsikaSonucIspanyol Ceneviz zaferiTaraflar Ispanya Ceneviz CumhuriyetiOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerTurgut Reis esir Gucler21 kadirga11 kadirgaKayiplaraz sayida11 kadirga ele gecirildi 1 200 esir 1 200 forsa serbest birakildiArka plan1538 de Barbaros Hayreddin liderligindeki Osmanli filosu Preveze Deniz Savasi nda Epir sahili aciklarinda Kutsal Ittifak filosunu yenerek ve Castelnuovo yu alarak Papa III Paul un bir araya getirdigi Ispanyol ve Italyan Kutsal Birligine kesin bir darbe indirdi 1540 yilinda oldugu gibi Kanuni Sultan Suleyman Macaristan da bir kara harekatina hazirliyordu ancak Osmanli donanmasi hazir degildi ve sahaya cikamadi Barbaros daha sonra izci filosu lideri Turgut Reis i Italyan kiyilarina baskin yapmak ve Ispanyol gemilerini taciz etmekle gorevlendirdi Turgut Reis yolculuguna Korfu yakinlarindaki Paksu adasinda bes Venedik kadirgasini ele gecirerek basladi Venedikliler kisa bir sure sonra Sultan ile baris antlasmasi imzaladiklarindan misilleme yapamadilar Andrea Doria portresi Jan Matsys 1555 Galleria di Palazzo Bianco Cenova Osmanli tehdidine yanit olarak V Karl in amirali Andrea Doria Osmanli korsanlarini Bati Akdeniz den temizlemek icin Messina limaninda yaklasik 80 kadirgalik bir filo topladi ve Kilikyali korsanlara karsi yaptigi savasta Pompey ornegini izleyerek gemilerini farkli bolgelerde devriye gezmek icin gorevlendirdigi bes filoya ayirdi Andrea Doria Turgut Reis i Cerbe aciklarindaki ussunde sasirtmayi bekleyerek Nisan ayi sonlarinda 55 kadirganin basinda Messina dan Tunus a yelken acti Ancak Barbaros un amirali daha hizli hareket etmisti 10 kadirgaya komuta eden Cenevizli amiral akrabasi Erasmo Doria yi Balear Adalari na gondermis yegeni Gianettino Doria ve Berenguer de Requesens i 21 kadirgayla Korsika ve Sardinya aciklarinda devriye gezmesi icin Napoli Korfezi ni 11 kadirga ile savunmak icin de Fadrique de Toledo yu gorevlendirmisti Ayni zamanda Malta Sovalyeleri nin yardim ettigi Anguillara Kontunu Sicilya yi 17 gemi ile korumak uzere gorevlendirdi Turgut Reis in kadirgalarinin izini bulan Gianettino ve Requesens in filosuydu Osmanli filosunun ilk olarak Bonifacio aciklarinda goruldugu ve daha sonra Turgut Reis in Capraia adasina saldirdigi zaman Ceneviz ve Ispanyol kadirgalari top seslerini duydu Osmanli dan kacan balikcilar Doria ve Requesens i Turgut Reis in Cape Corso ya yelken actigi ve daha sonra filosunu Girolata Korfezi ne demirledigi konusunda uyardi SavasKorsika aciklarindaki Girolata Korfezi nin konumu Osmanli filosu son baskinindan elde edilen ganimeti dagitmak icin Girolata Korfezi ne demirlemisti Turgut Reis burayi issiz oldugu ve genel yelken rotalarindan uzak oldugu icin secmisti Bu nedenle korfezin girisini koruyacak hicbir gemi birakmadi Gianettino Doria yakindaki sulara vardiginda akrabasi Giorgio Doria yi demirli kadirgalari tespit etmek icin 6 kadirga ve kucuk bir kurek firkateyni ile korfeze gonderdi Savasin gidisatinin anlatimi buradan sonra farklidir Cesareo Fernandez Duro ve Edmond Jurien de La Graviere ye gore Ispanyol kadirgalarinin gelisi sirasinda Osmanli denizcileri ve askerlerinin karaya cikmis agaclarin altinda uyumakta veya yemek yemekteydiler De La Graviere e gore savas fiilen baslamadan once 600 Osmanli cevredeki daglara kacti ve Turgut Reis Cenevizliler ile Ispanyollar in onun amiral gemisine ve diger kadirgalarina binmeden once tek bir yaylim atesi atacak vakti yoktu Birlesik filonun ilk saldirisinda Turkler Morolar veya Musluman Avrupali korsanlarin cogu bolgeden kacmak icin denize atladi Girolata Korfezi 2007 Alberto Guglielmotti savasin daha ayrintili bir aciklamasini vermektedir Turgut Reis in murettebatina Doria tarafindan gonderilen 7 gemiyi gormeye vakti oldugunu ve ganimeti korumak icin arkasinda 2 kadirga birakarak kalan 9 kadirgasiyla Giorgio Doria nin kuvvetini karsilamak icin yelken actigini belirtiyor Sayica ustun dusmanla savasmayi bekleyen Turgut Reis geri kalan 15 kadirgasi ruzgardan yararlanarak batidan beliren Doria ve Requesens in kurdugu pusuya dogru yelken acti Turgut daha sonra gemilerinin etrafinda donerek kacmaya calisti ancak Ispanyol kadirgalarinin kicinin altina girince onlari kirmaya karar verdi Ancak Gianettino nun kadirga bas topundan gelen bir atis amiral gemisine ciddi hasar verdi Kacma ihtimalinden umudunu yitiren Osmanli denizcilerinin ve askerlerinin cogu sahili ele gecirmek ve ic kesimlere dogru kendilerini kurtarmak icin denize atladilar SonrasiIspanyol filosu Osmanlilarin Preveze Savasi nda ele gecirdigi ikisi Venedik gemisi Moceniga ve Bibiena olmak uzere 11 Osmanli kadirgasinin tamamini ele gecirdi Ayrica 1 200 Osmanli esir aldilar ve 1 200 Hristiyan kadirga kolesini serbest biraktilar Turgut Reis Osmanli tutsaklari arasindaydi Gianettino Doria gibi genc bir adam tarafindan yakalandigi icin ofkelendi onu yakalayan kisiye hakaret etti ve ondan intikam almak icin saldirdi Turgut Cenova ya goturuldu ve bir kadirga kolesi oldu Orada 16 yuzyil Fransiz tarihcisi Pierre de Bourdeille e gore Barbaros un eski tegmenini bir kadirgada kurek cekerken bulan Hospitaller Sovalyeleri nin gelecekteki Buyuk Ustasi Jean Parisot de Valette ona soyle dedi Senor Dragut usanza de guerra Bay Turgut savas gelenegi ve Turgut Reis cevapladi Y mudanza de fortuna Ve servet degisikligi 1541 yilinin basinda Barbaros tegmenine 3 500 duka fidye verdi Daha sonra bunu bir hata olarak kabul eden Doria yegenlerinden birinin Osmanli eline gecmesi durumunda bir koz kazanma umidiyle Turgut Reis e ozgurlugunu verdi Turgut Reis in yenilgisinden yararlanan Andrea Doria o yaz Messina dan 51 kadirga ve 30 dan fazla kalyot ile fusta liderliginde yelken acti Ispanya nin Sicilya Genel Valisi Garcia de Toledo liderligindeki 14 Ispanyol piyade bolugunun bulundugu gemi de onun filosundaydi Hafsi Krali V Muhammed in yonetimindeki Munastir Susa Hammamet ve Kelibia kalelerini ele gecirerek Tunus taki Osmanli mevzilerine saldirdilar Barbaros un Bati Akdeniz e donuk harekAtlari 1 Ekim de Cebelitarik Bogazi nin dogusundaki sularda Alboran Muharebesi nde Turk gemileri Ispanyol gemileri tarafindan yeniden maglup edildiginde daha da sekteye ugradi Kaynakca a b Guglielmotti Alberto P La guerra dei pirati e la marina pontificia dal 1500 al 1560 Vol 2 Florence Successori Le Monnier 1876 pp 88 91 Fernandez Duro Cesareo Armada Espanola desde la union de los reinos de Castilla y Aragon Chapter XVIII Jornada de Argel 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde History and Naval Culture Institute pp 249 250 a b c De La Graviere Jurien Les corsaires barbaresques et la marine de Soliman le Grand Paris E Plon Nourrit et cie 1887 pp 22 26 a b De Bourdeille de Brantome Pierre Memoires In Collection Universelle des Memoires Particuliers Relatifs a l Histoire de France 67 Paris Impr L Orizet 1806 pp 94 95 Meyer Setton Kenneth The Papacy and the Levant 1204 1571 The sixteenth century to the reign of Julius III Philadelphia American Philosophical Society 1984 0871691612 p 532 De Carranza Fernando La guerra santa por mar de los corsarios berberiscos Ceuta Impr Africa 1931 p 61