Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Giyim tarihi, giyim ve tekstillerin insanlık tarihi boyunca gelişimini, kullanımını ve bulunabilirliğini izler. Giyim ve tekstil, farklı medeniyetlerde farklı zamanlarda mevcut olan malzeme ve teknolojileri yansıtır. Bir toplumdaki giyim ve tekstillerin çeşitliliği ve dağılımı, sosyal gelenekleri ve kültürü ortaya koyur.Giyim ve tekstil tarihi, insanlık tarihi boyunca giyim ve tekstillerin mevcudiyet, kullanım ve gelişiminin izini sürer. Giyim ve tekstil, farklı medeniyetlerde farklı zamanlarda mevcut olan malzeme ve teknolojileri yansıtır. Bir toplumdaki giyim ve tekstilin çeşitliliği ve dağılımı, toplumsal adet ve kültürleri ortaya çıkarır.
Giysi giymek münhasıran bir insan ve insan toplumunun özelliğidir. Bilim adamları arasında, insanların ne zaman giysi giymeye başladıkları konusunda anlaşmazlıklar bulunuyor, ancak vücut bitlerinin evrimini içeren araştırmalar, bunun yaklaşık 170.000 yıl önce başladığını öne sürüyor. Antropologlar, özellikle insanlar yeni iklimlere göç ederken bitkiler ve hayvan derilerinin soğuk, sıcak ve yağmurdan korunmak için uyarlandığına inanıyor.
Tekstil tarihi insan uygarlığı kadar eskidir ve zaman geçtikçe daha da zenginleşmiştir. Hindistan'da ipek dokuma MS 400 dolaylarında tanıtıldı, oysa Hindistan'da pamuk eğirme tarihi MÖ 3000'e kadar uzanıyor.
Tekstiller, Orta Doğu'da geç Taş Devri'nde ortaya çıkmış iplik veya bükülmüş liflerin daha sonra ağ, ilmek, örgü veya keçe kumaş yapımı ile ilk kez elde edilmiş olabilir. Antik çağlardan günümüze tekstil üretim yöntemleri sürekli olarak gelişmiştir ve mevcut seçenekler, insanların eşyalarını taşıma, giyim ve çevre dekorlarını etkilemiştir.
Giyim ve tekstil araştırmalarında kullanılan kaynaklar arasında arkeoloji yoluyla keşfedilen malzeme kalıntıları; tekstillerin temsili ve sanatta üretimi; kumaş, alet ve hazır giyim üretimi, satın alınması, kullanımı ve ticareti ile ilgili belgeler bulunuyor. Tekstil tarihi bilimi, özellikle erken dönemleri, maddi kültür çalışmalarının bir parçasıdır.
Tarih öncesi gelişme
Tarih öncesinde tekstil ve giysinin gelişimi, 20. yüzyılın sonlarından bu yana bilimsel çalışmaların konusu olmuştur. Bu kaynaklarla, tarih öncesi gelişmelerin tutarlı bir tarihi çıkartılabilmiştir. Bununla birlikte, bilim adamları, insanların ne zaman giysi giymeye başladıkları konusunda hiçbir zaman anlaşamadılar ve çeşitli uzmanların önerdiği tahminler, 40.000 ila 3 milyon yıl öncesine kadar değişiyordu.
Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nden antropologlar Ralf Kittler, Manfred Kayser ve Mark Stoneking tarafından yapılan araştırmalar, bitlere dayanan dolaylı bir yöntemle giysinin ilk kullanım tarihini bulmaya çalıştı. Bu tarihleme yönteminin gerekçesi, insan vücut bitinin (P. humanus corporus) giysi dışında yaşayamaması ve barınak olmadan sadece birkaç saat sonra ölmesinden kaynaklanmaktadır. Bu, vücut bitinin ebeveyni olan Pediculus humanus'tan türleşme tarihinin, insanların giyim kuşamını ilk benimsemesinden daha önce gerçekleşmiş olamayacağının kuvvetli bir işaretidir. Vücut bitinin hem ebeveyn, hem de kardeş alt türü olan baş bitinden (P. humanus capitus) ayrıldığı tarih, mutasyonlar üzerinden belirlenebilir. Bu çalışmalar, 40.000 ila 170.000 yıl öncesine ait tarihler üretti ve en büyük türleşme olasılığı yaklaşık 107.000 yıl önceydi.
Kittler, Kayser ve Stoneking, giysinin icadının, modern Homo sapiens'in başladığı düşünülen Afrika'nın sıcak ikliminden kuzeye doğru göçüyle aynı zamana(100.000 ila 50.000 yıl önce) denk gelmiş olabileceğini öne sürüyor. Yine genetik saate dayanan ikinci bir araştırmacı grubu, giysinin 30.000 ila 114.000 yıl önce ortaya çıktığını tahmin ediyor. Bu tahminlerden bazılarının, Afrika'dan bilinen ilk insan göçünden önceye dayandığına dikkat etmek önemlidir. Bununla birlikte, artık soyu tükenmiş olan diğer Hominid türleri de giysi giymiş olabilir ve daha önce göç etmiş gibi görünebilir. Şu anda insan giysilerini istila eden bitler, Homo sapiens tarafından daha soğuk iklimlerde bu kuzen homininlerin vücutlarından veya atılan giysilerinden alınmış olabilir.
Doğrudan arkeolojik kanıtlarla tarihleme, bitlerin ima ettiği tarihlerle tutarlı tarihler üretir. Eylül 2021'de bilim adamları, Fas'taki tortulardaki bulgulara dayanarak kıyafetlerin 90.000 ila 120.000 yıl önce yapıldığına dair kanıtlar bildirdiler. Bununla birlikte, bu arkeolojik göstergeler ve genetik kanıtlara rağmen, yaygın olarak kabul edilen tek bir tahmin yoktur.
Mağara resimleri ve resimli kanıtlar, yaklaşık 30.000 yıl önce, Paleolitik dönemde elbisenin varlığını öne sürüyor, ancak bunlar deri etekler idi. Tekstil kıyafetleri yaklaşık 27.000 yıl önce fark edilirken, arkeologlar tarafından MÖ 7000'den kalma gerçek tekstil parçaları keşfedildi.
Kıyafet giymek yalnızca bir insan özelliğidir ve çoğu insan toplumunun bir özelliğidir. Erkekler ve kadınlar, son Buzul Çağı'ndan sonra kıyafet giymeye başladılar. Antropologlar, özellikle insanlar yeni iklimlere göç ederken, hayvan derilerinin ve bitki örtüsünün soğuktan, sıcaktan ve yağmurdan korunmak için örtülere adapte edildiğine inanırlar.
Tekstiller, Orta Doğu'da son Taş Devri'nde ortaya çıkdı. Bunlar keçe veya eğrilmiş liflerden ipliğe dönüştürülebilir ve daha sonra kumaş yapmak için ağ, ilmek, örgü veya dokunabilir.
Giysilerin erken benimsenmesi
Mümkün olan en eski örnek, 60.000 yıl önce, Güney Afrika'daki Sibudu Mağarası'nda bulunan bir iğne ucu (eksik gövde ve göz) 'dir. 41.000 ila 15.000 yıl öncesine ait iğnelerin diğer erken örnekleri, Slovenya, Rusya, Çin, İspanya ve Fransa gibi birçok yerde bulunur Dikiş iğneleri en az 50.000 yıl öncesine (Denisova Mağarası, Sibirya) tarihlendi ve muhtemelen H. Denisova/H. Altay tarafından Neandertal ve insan gruplarının gelişinden yaklaşık 10.000 yıl önce yapılmış olması olasıdır. Mümkün olan en eski örnek, 60.000 yıl önce, Güney Afrika'daki Sibudu Mağarası'nda bulunan bir iğne ucu (eksik gövde ve göz)dur. Diğer erken iğne örnekleri 41.000 ila 15.000 yıl öncesine aitler ve birden fazla yerde bulunur, örneğin Slovenya, Rusya, Çin, İspanya ve Fransa.
En eski boyalı keten lifleri, Gürcistan'daki tarih öncesi bir mağarada bulundu ve 36.000 yıl öncesine uzanıyor.
Güney Fransa Pireneler'de bulunan 25.000 yıllık Venüs figürü" Lespugue Venüsü ", bükülmüş bir elyaf veya kumaş eteği tasvir ediyor. Diğer bazı Batı Avrupa figürlerinin sepet şapkaları, bel kemerleri ve göğsün hemen üstünde vücudun etrafına sarılmış bir bez kayış vardı. Doğu Avrupa heykelcikleri kalçaların üzerinde kemer takıyordu, bazen de bunların altından sarkan ipli etekler vardı. Arkeologlar James M. Adovasio, Soffer ve Hyland'a göre, giysiler daha çok gerçek veya hayali, farklı sosyal kategorilerin bir göstergesi olarak hizmet eden ritüel giysileriydi.
Arkeologlar, aynı dönemde tekstil sanatlarında kullanıldığı düşünülen eserler keşfettiler: MÖ 5000'den kalma ağ ölçüleri, iğ iğneleri ve dokuma çubukları.
Eski tekstil ve giyim
Yakın geçmişte modern teknolojik gelişmeler nedeniyle antik tekstil ve giyim bilgisi genişledi. Birlikte dikilen derilerin aksine ilk gerçek tekstil muhtemelen keçeydi. Güney Amerika'nın bilinen ilk tekstili Peru'daki Guitarrero Mağarası'nda keşfedildi; Bitkisel elyaftan dokundu ve tarihi MÖ 8.000 yılına uzanır. Başka bir erken tekstil yöntemi olan Nålebinding'in hayatta kalan örnekleri İsrail'de bulundu ve MÖ 6500'den kalmadır.
Tezgahlar
Tarih öncesinden Orta Çağ'ın başlarına kadar, Avrupa'nın çoğu, Yakın Doğu ve Kuzey Afrika için, tekstil üretimine iki ana tip dokuma tezgahı hakimdi. Bunlar, çözgü ve iki uçlu dokuma tezgahıdır. Kirişin uzunluğu tezgâhta dokunan kumaşın enini belirler ve genişliği 2-3 metreye kadar çıkabilirdi. Erken dokuma giysiler genellikle tam tezgah genişliklerinde, dökümlü, bağlanmış veya yerine sabitlenmiş olarak yapılmıştır.
Korunma
Arkeolojik kalıntıların korunması maruz kaldığı iklim koşullarına göre büyük ölçüde değişir; Orta Doğu, Güney Amerika ve Çin'in kurak bölgeleri, kilden tekstil baskıları ve grafik tasvirlerle birlikte iyi durumda, çok erken dönemlere ait pek çok örnek sağladı. Kuzey Avrasya'da, turba bataklıkları, kaya tuzu madenleri, meşe tabutlar ve permafrost da tekstil ürünlerini korudu ve tüm Neolitik giysiler hayatta kalabildi. Hindistan alt kıtası, Sahra altı Afrika ve diğer nemli bölgelerde tekstilin erken gelişimi belirsizliğini koruyor.
Antik dünyada textil ticareti
Neolitik ve Tunç Çağlarında, Avrasya Bozkırlarının toprakları, göçebe topluluklar ağının gelişim ve etkileşimi için bir ortam sağladı. Bozkır Rotası, Asyanın bölgelerini ticaret ve giyim de dahil olmak üzere kültür aktarımı ile birbirine bağlar. MÖ 114 civarında, Han hanedanı İpek ticaret yolunu başlattı. İpek Yolu, Çin'deki Chang'an (bugünkü Xi'an) ile Küçük Asya ve Akdeniz arasında, 8000 km üzerinde birbirine bağlı bir dizi antik ticaret yoludur. İpek Yolu üzerindeki ticaret, Çin, Mısır, Mezopotamya, İran, Hint Yarımadası ve Roma'nın büyük uygarlıklarının gelişmesinde önemli bir faktördü ve modern dünyanın temellerinin atılmasına yardımcı oldu. Tüccarları, hacıları, keşişleri, askerleri, göçebeleri ve şehir sakinlerini Akdeniz'e bağlayan İpek Yolu üzerinde lüks tekstil alışverişi hakimdi.
Yakındoğu
Yakın Doğu'nun en eski dokumaları Neolitik döneme ait Çatalhöyük'te elde edilen, ölüleri sarmak için kullanılmış keten kumaşlar olabilir; bunlar Kömürleşmiş ve "birkaç kat kil/alçı ile korunmuş, MÖ 6000 dolaylarına radyokarbon tarihlemesi yapılan kalıntılardır. Yakın Doğu'da MÖ 8000 dolaylarında keten yetiştiriciliğine dair kanıtlar var. Ancak yünlü yapağılı koyunların üremesi çok daha sonra gerçekleşir; MÖ 3000. İyi korunmuş keten kumaşlar Savaşçı Mağarası'nda bulundu ve MÖ 3200 yıllarına tarihleniyor.
Mezopotamya'da bir Sümer'linin giyimi, yaz aylarında özellikle basitti. Zengin erkekler bile kaunakes olarak bilinen kısa, kadınlar bileklerine kadar uzun elbiseler giyerlerdi. Kral ortasında bir kemer olan, dizlerine kadar uzanan bir tunik ve ceket giymişti. Kışın koyun kürkünden giysiler yapılırdı. Zamanla Mezopotamya'da yün dokumacılığın gelişmesi giyimde büyük bir çeşitliliğe yol açmıştır. MÖ 3. binyılın sonları ve sonrasında erkekler, kısa ve hatta dizlerinin üzerinde, kemerli (zenginlerin üzerine yün bir pelerin giydiği) tunikler giydiler. Kadın elbiseleri daha çeşitli tasarımlara sahipti: kollu veya kolsuz, dar veya geniş, genellikle uzun ve vücudu öne çıkartmayan.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021.
- ^ . Textile School (İngilizce). 16 Kasım 2010. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2022.
- ^ Jenkins, pp. 1–6.
- ^ "How shall we save the planet?". Science. 359 (6374): 399. 26 Ocak 2018. doi:10.1126/science.aar2447. ISSN 0036-8075. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ Reed ve diğerleri. (2004). "Genetic Analysis of Lice Supports Direct Contact between Modern and Archaic Humans". PLOS Biology. 2 (11): e340. doi:10.1371/journal.pbio.0020340. (PMC) 521174 $2. (PMID) 15502871.
- ^ Toups (2010). "Origin of Clothing Lice Indicates Early Clothing Use by Anatomically Modern Humans in Africa". Molecular Biology and Evolution. 28 (1): 29-32. doi:10.1093/molbev/msq234. ISSN 0737-4038. (PMC) 3002236 $2. (PMID) 20823373.
- ^ Hallett, Emily Y. ve diğerleri. (16 Eylül 2021). "A worked bone assemblage from 120,000–90,000 year old deposits at Contrebandiers Cave, Atlantic Coast,Morocco". . 24 (9): 102988. doi:10.1016/j.isci.2021.102988. (PMC) 8478944 $2. (PMID) 34622180.
- ^ . The Guardian. 16 Eylül 2021. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2021. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ Ralf Kittler, Manfred Kayser & Mark Stoneking (2003), "Molecular evolution of Pediculus humanus and the origin of clothing", Current Biology, 13 (16), ss. 1414-1417, doi:10.1016/S0960-9822(03)00507-4, (PMID) 12932325
- ^ Kittler (2004). "Molecular Evolution of Pediculus humanus and the Origin of Clothing". Current Biology. 14 (24): 1414-7. doi:10.1016/j.cub.2004.12.024. (PMID) 12932325.
- ^ Toups ve diğerleri. (January 2011). "Origin of Clothing Lice Indicates Early Clothing Use by Anatomically Modern Humans in Africa". Molecular Biology and Evolution. 28 (1): 29-32. doi:10.1093/molbev/msq234. (PMC) 3002236 $2. (PMID) 20823373.
- ^ "Pair of lice lost or parasites regained: The evolutionary history of Anthropoid primate lice". BMC Biology. 5 (7): 7. 2007. doi:10.1186/1741-7007-5-7. (PMC) 1828715 $2. (PMID) 17343749. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ Survey of historic costume : a history of Western dress. Internet Archive. New York : Fairchild Publications. 1998. ISBN . Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ . Scribd (İngilizce). 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021.
 | Giysi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Giyim tarihi giyim ve tekstillerin insanlik tarihi boyunca gelisimini kullanimini ve bulunabilirligini izler Giyim ve tekstil farkli medeniyetlerde farkli zamanlarda mevcut olan malzeme ve teknolojileri yansitir Bir toplumdaki giyim ve tekstillerin cesitliligi ve dagilimi sosyal gelenekleri ve kulturu ortaya koyur Giyim ve tekstil tarihi insanlik tarihi boyunca giyim ve tekstillerin mevcudiyet kullanim ve gelisiminin izini surer Giyim ve tekstil farkli medeniyetlerde farkli zamanlarda mevcut olan malzeme ve teknolojileri yansitir Bir toplumdaki giyim ve tekstilin cesitliligi ve dagilimi toplumsal adet ve kulturleri ortaya cikarir Giysi giymek munhasiran bir insan ve insan toplumunun ozelligidir Bilim adamlari arasinda insanlarin ne zaman giysi giymeye basladiklari konusunda anlasmazliklar bulunuyor ancak vucut bitlerinin evrimini iceren arastirmalar bunun yaklasik 170 000 yil once basladigini one suruyor Antropologlar ozellikle insanlar yeni iklimlere goc ederken bitkiler ve hayvan derilerinin soguk sicak ve yagmurdan korunmak icin uyarlandigina inaniyor Tekstil tarihi insan uygarligi kadar eskidir ve zaman gectikce daha da zenginlesmistir Hindistan da ipek dokuma MS 400 dolaylarinda tanitildi oysa Hindistan da pamuk egirme tarihi MO 3000 e kadar uzaniyor Tekstiller Orta Dogu da gec Tas Devri nde ortaya cikmis iplik veya bukulmus liflerin daha sonra ag ilmek orgu veya kece kumas yapimi ile ilk kez elde edilmis olabilir Antik caglardan gunumuze tekstil uretim yontemleri surekli olarak gelismistir ve mevcut secenekler insanlarin esyalarini tasima giyim ve cevre dekorlarini etkilemistir Giyim ve tekstil arastirmalarinda kullanilan kaynaklar arasinda arkeoloji yoluyla kesfedilen malzeme kalintilari tekstillerin temsili ve sanatta uretimi kumas alet ve hazir giyim uretimi satin alinmasi kullanimi ve ticareti ile ilgili belgeler bulunuyor Tekstil tarihi bilimi ozellikle erken donemleri maddi kultur calismalarinin bir parcasidir Tarih oncesi gelismeTarih oncesinde tekstil ve giysinin gelisimi 20 yuzyilin sonlarindan bu yana bilimsel calismalarin konusu olmustur Bu kaynaklarla tarih oncesi gelismelerin tutarli bir tarihi cikartilabilmistir Bununla birlikte bilim adamlari insanlarin ne zaman giysi giymeye basladiklari konusunda hicbir zaman anlasamadilar ve cesitli uzmanlarin onerdigi tahminler 40 000 ila 3 milyon yil oncesine kadar degisiyordu Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitusu nden antropologlar Ralf Kittler Manfred Kayser ve Mark Stoneking tarafindan yapilan arastirmalar bitlere dayanan dolayli bir yontemle giysinin ilk kullanim tarihini bulmaya calisti Bu tarihleme yonteminin gerekcesi insan vucut bitinin P humanus corporus giysi disinda yasayamamasi ve barinak olmadan sadece birkac saat sonra olmesinden kaynaklanmaktadir Bu vucut bitinin ebeveyni olan Pediculus humanus tan turlesme tarihinin insanlarin giyim kusamini ilk benimsemesinden daha once gerceklesmis olamayacaginin kuvvetli bir isaretidir Vucut bitinin hem ebeveyn hem de kardes alt turu olan bas bitinden P humanus capitus ayrildigi tarih mutasyonlar uzerinden belirlenebilir Bu calismalar 40 000 ila 170 000 yil oncesine ait tarihler uretti ve en buyuk turlesme olasiligi yaklasik 107 000 yil onceydi Kittler Kayser ve Stoneking giysinin icadinin modern Homo sapiens in basladigi dusunulen Afrika nin sicak ikliminden kuzeye dogru gocuyle ayni zamana 100 000 ila 50 000 yil once denk gelmis olabilecegini one suruyor Yine genetik saate dayanan ikinci bir arastirmaci grubu giysinin 30 000 ila 114 000 yil once ortaya ciktigini tahmin ediyor Bu tahminlerden bazilarinin Afrika dan bilinen ilk insan gocunden onceye dayandigina dikkat etmek onemlidir Bununla birlikte artik soyu tukenmis olan diger Hominid turleri de giysi giymis olabilir ve daha once goc etmis gibi gorunebilir Su anda insan giysilerini istila eden bitler Homo sapiens tarafindan daha soguk iklimlerde bu kuzen homininlerin vucutlarindan veya atilan giysilerinden alinmis olabilir Dogrudan arkeolojik kanitlarla tarihleme bitlerin ima ettigi tarihlerle tutarli tarihler uretir Eylul 2021 de bilim adamlari Fas taki tortulardaki bulgulara dayanarak kiyafetlerin 90 000 ila 120 000 yil once yapildigina dair kanitlar bildirdiler Bununla birlikte bu arkeolojik gostergeler ve genetik kanitlara ragmen yaygin olarak kabul edilen tek bir tahmin yoktur Magara resimleri ve resimli kanitlar yaklasik 30 000 yil once Paleolitik donemde elbisenin varligini one suruyor ancak bunlar deri etekler idi Tekstil kiyafetleri yaklasik 27 000 yil once fark edilirken arkeologlar tarafindan MO 7000 den kalma gercek tekstil parcalari kesfedildi Kiyafet giymek yalnizca bir insan ozelligidir ve cogu insan toplumunun bir ozelligidir Erkekler ve kadinlar son Buzul Cagi ndan sonra kiyafet giymeye basladilar Antropologlar ozellikle insanlar yeni iklimlere goc ederken hayvan derilerinin ve bitki ortusunun soguktan sicaktan ve yagmurdan korunmak icin ortulere adapte edildigine inanirlar Tekstiller Orta Dogu da son Tas Devri nde ortaya cikdi Bunlar kece veya egrilmis liflerden iplige donusturulebilir ve daha sonra kumas yapmak icin ag ilmek orgu veya dokunabilir Giysilerin erken benimsenmesiMumkun olan en eski ornek 60 000 yil once Guney Afrika daki Sibudu Magarasi nda bulunan bir igne ucu eksik govde ve goz dir 41 000 ila 15 000 yil oncesine ait ignelerin diger erken ornekleri Slovenya Rusya Cin Ispanya ve Fransa gibi bircok yerde bulunur Dikis igneleri en az 50 000 yil oncesine Denisova Magarasi Sibirya tarihlendi ve muhtemelen H Denisova H Altay tarafindan Neandertal ve insan gruplarinin gelisinden yaklasik 10 000 yil once yapilmis olmasi olasidir Mumkun olan en eski ornek 60 000 yil once Guney Afrika daki Sibudu Magarasi nda bulunan bir igne ucu eksik govde ve goz dur Diger erken igne ornekleri 41 000 ila 15 000 yil oncesine aitler ve birden fazla yerde bulunur ornegin Slovenya Rusya Cin Ispanya ve Fransa En eski boyali keten lifleri Gurcistan daki tarih oncesi bir magarada bulundu ve 36 000 yil oncesine uzaniyor Guney Fransa Pireneler de bulunan 25 000 yillik Venus figuru Lespugue Venusu bukulmus bir elyaf veya kumas etegi tasvir ediyor Diger bazi Bati Avrupa figurlerinin sepet sapkalari bel kemerleri ve gogsun hemen ustunde vucudun etrafina sarilmis bir bez kayis vardi Dogu Avrupa heykelcikleri kalcalarin uzerinde kemer takiyordu bazen de bunlarin altindan sarkan ipli etekler vardi Arkeologlar James M Adovasio Soffer ve Hyland a gore giysiler daha cok gercek veya hayali farkli sosyal kategorilerin bir gostergesi olarak hizmet eden rituel giysileriydi Arkeologlar ayni donemde tekstil sanatlarinda kullanildigi dusunulen eserler kesfettiler MO 5000 den kalma ag olculeri ig igneleri ve dokuma cubuklari Eski tekstil ve giyimYakin gecmiste modern teknolojik gelismeler nedeniyle antik tekstil ve giyim bilgisi genisledi Birlikte dikilen derilerin aksine ilk gercek tekstil muhtemelen keceydi Guney Amerika nin bilinen ilk tekstili Peru daki Guitarrero Magarasi nda kesfedildi Bitkisel elyaftan dokundu ve tarihi MO 8 000 yilina uzanir Baska bir erken tekstil yontemi olan Nalebinding in hayatta kalan ornekleri Israil de bulundu ve MO 6500 den kalmadir TezgahlarTarih oncesinden Orta Cag in baslarina kadar Avrupa nin cogu Yakin Dogu ve Kuzey Afrika icin tekstil uretimine iki ana tip dokuma tezgahi hakimdi Bunlar cozgu ve iki uclu dokuma tezgahidir Kirisin uzunlugu tezgahta dokunan kumasin enini belirler ve genisligi 2 3 metreye kadar cikabilirdi Erken dokuma giysiler genellikle tam tezgah genisliklerinde dokumlu baglanmis veya yerine sabitlenmis olarak yapilmistir KorunmaArkeolojik kalintilarin korunmasi maruz kaldigi iklim kosullarina gore buyuk olcude degisir Orta Dogu Guney Amerika ve Cin in kurak bolgeleri kilden tekstil baskilari ve grafik tasvirlerle birlikte iyi durumda cok erken donemlere ait pek cok ornek sagladi Kuzey Avrasya da turba batakliklari kaya tuzu madenleri mese tabutlar ve permafrost da tekstil urunlerini korudu ve tum Neolitik giysiler hayatta kalabildi Hindistan alt kitasi Sahra alti Afrika ve diger nemli bolgelerde tekstilin erken gelisimi belirsizligini koruyor Antik dunyada textil ticaretiNeolitik ve Tunc Caglarinda Avrasya Bozkirlarinin topraklari gocebe topluluklar aginin gelisim ve etkilesimi icin bir ortam sagladi Bozkir Rotasi Asyanin bolgelerini ticaret ve giyim de dahil olmak uzere kultur aktarimi ile birbirine baglar MO 114 civarinda Han hanedani Ipek ticaret yolunu baslatti Ipek Yolu Cin deki Chang an bugunku Xi an ile Kucuk Asya ve Akdeniz arasinda 8000 km uzerinde birbirine bagli bir dizi antik ticaret yoludur Ipek Yolu uzerindeki ticaret Cin Misir Mezopotamya Iran Hint Yarimadasi ve Roma nin buyuk uygarliklarinin gelismesinde onemli bir faktordu ve modern dunyanin temellerinin atilmasina yardimci oldu Tuccarlari hacilari kesisleri askerleri gocebeleri ve sehir sakinlerini Akdeniz e baglayan Ipek Yolu uzerinde luks tekstil alisverisi hakimdi YakindoguYakin Dogu nun en eski dokumalari Neolitik doneme ait Catalhoyuk te elde edilen oluleri sarmak icin kullanilmis keten kumaslar olabilir bunlar Komurlesmis ve birkac kat kil alci ile korunmus MO 6000 dolaylarina radyokarbon tarihlemesi yapilan kalintilardir Yakin Dogu da MO 8000 dolaylarinda keten yetistiriciligine dair kanitlar var Ancak yunlu yapagili koyunlarin uremesi cok daha sonra gerceklesir MO 3000 Iyi korunmus keten kumaslar Savasci Magarasi nda bulundu ve MO 3200 yillarina tarihleniyor Mezopotamya da bir Sumer linin giyimi yaz aylarinda ozellikle basitti Zengin erkekler bile kaunakes olarak bilinen kisa kadinlar bileklerine kadar uzun elbiseler giyerlerdi Kral ortasinda bir kemer olan dizlerine kadar uzanan bir tunik ve ceket giymisti Kisin koyun kurkunden giysiler yapilirdi Zamanla Mezopotamya da yun dokumaciligin gelismesi giyimde buyuk bir cesitlilige yol acmistir MO 3 binyilin sonlari ve sonrasinda erkekler kisa ve hatta dizlerinin uzerinde kemerli zenginlerin uzerine yun bir pelerin giydigi tunikler giydiler Kadin elbiseleri daha cesitli tasarimlara sahipti kollu veya kolsuz dar veya genis genellikle uzun ve vucudu one cikartmayan Ayrica bakinizCiplaklik tarihi Mayo tarihi Sutyen tarihi Ciplaklik tasvirleriKaynakca Arsivlenmis kopya 1 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Temmuz 2021 Arsivlenmis kopya 20 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Temmuz 2021 Textile School Ingilizce 16 Kasim 2010 7 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Nisan 2022 Jenkins pp 1 6 How shall we save the planet Science 359 6374 399 26 Ocak 2018 doi 10 1126 science aar2447 ISSN 0036 8075 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Reed ve digerleri 2004 Genetic Analysis of Lice Supports Direct Contact between Modern and Archaic Humans PLOS Biology 2 11 e340 doi 10 1371 journal pbio 0020340 PMC 521174 2 PMID 15502871 Toups 2010 Origin of Clothing Lice Indicates Early Clothing Use by Anatomically Modern Humans in Africa Molecular Biology and Evolution 28 1 29 32 doi 10 1093 molbev msq234 ISSN 0737 4038 PMC 3002236 2 PMID 20823373 Hallett Emily Y ve digerleri 16 Eylul 2021 A worked bone assemblage from 120 000 90 000 year old deposits at Contrebandiers Cave Atlantic Coast Morocco 24 9 102988 doi 10 1016 j isci 2021 102988 PMC 8478944 2 PMID 34622180 The Guardian 16 Eylul 2021 28 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2021 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Ralf Kittler Manfred Kayser amp Mark Stoneking 2003 Molecular evolution of Pediculus humanus and the origin of clothing Current Biology 13 16 ss 1414 1417 doi 10 1016 S0960 9822 03 00507 4 PMID 12932325 Kittler 2004 Molecular Evolution of Pediculus humanus and the Origin of Clothing Current Biology 14 24 1414 7 doi 10 1016 j cub 2004 12 024 PMID 12932325 Toups ve digerleri January 2011 Origin of Clothing Lice Indicates Early Clothing Use by Anatomically Modern Humans in Africa Molecular Biology and Evolution 28 1 29 32 doi 10 1093 molbev msq234 PMC 3002236 2 PMID 20823373 Pair of lice lost or parasites regained The evolutionary history of Anthropoid primate lice BMC Biology 5 7 7 2007 doi 10 1186 1741 7007 5 7 PMC 1828715 2 PMID 17343749 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Survey of historic costume a history of Western dress Internet Archive New York Fairchild Publications 1998 ISBN 978 1 56367 142 5 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Scribd Ingilizce 2 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Temmuz 2021 Arsivlenmis kopya 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Temmuz 2021 Arsivlenmis kopya 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Temmuz 2021 Giysi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz