Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Saab JAS 39 "Gripen" İsveç uzay ve havacılık şirketi Saab tarafından üretilen hafif tek motorlu çok maksatlı savaş uçağıdır. İsveç hava kuvvetlerindeki Saab 35 Draken ve 37 Viggen uçaklarının yerini alması için tasarlanmıştır. Uçak şu anda İsveç, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Güney Afrika ve Brezilya hava kuvvetlerinin hizmetindedir.
| JAS 39 Gripen | |
|---|---|
 | |
| Türü | Çok Maksatlı |
| Ulusal köken |  İsveç |
| Üretici | Saab |
| İlk uçuş | 9 Aralık 1988 |
| Hizmete giriş | 1 Kasım 1997 |
| Durumu | Etkin hizmette |
| Ana kullanıcı | İsveç Hava Kuvvetleri |
| Diğer kullanıcılar | Güney Afrika Hava Kuvvetleri Çek Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri Macaristan Hava Kuvvetleri Brezilya Hava Kuvvetleri |
| Üretim sayısı | 235 |
| Birim maliyeti | US$ 40-60 milyon |
Dizaynında performans, etkinlik ve hava muhaberelerinde hayatta kalma özellikleri öne çıkmıştır. JAS'ın açılımı şöyledir. Jakt (hava-hava), Attack (hava-yer) ve Spaning (gözetleme). İsveç'in F-16 veya (F/A-18) alımı yerine üretmeyi tercih ettiği bir uçaktır.
Eurofighter ve Rafale uçakları bu uçağın aerodinamiği temel alarak geliştirilmiştir. Programlanabilir aviyonikleri ve Elektronik savaş kitleri uçağın standard ekipmanlarındandır. Çok kısa pistlerden kalkabilir. Hatta ilginç olarak sivil karayollarına bile iniş yapabilir. Yerdeyken yakıt aktarımı ve silah yenileme prosedürü 10 dakikada 5 kişilik ekiple tamamlanabilir. Uçağın önemli bir özelliği ise 45 milyon dolarlık fiyatıdır ve Eurofighter ve Rafale gibi uçaklarla kıyaslandığında bu rakam oldukça ekonomiktir.
Tarih
Saab 39 Gripen, 1988 yılında ilk uçuşunu gerçekleştirdi ve 1996 yılında İsveç Hava Kuvvetlerinde JAS 39 adı ile aktif hizmete girdi. Gripen, isveç hava kuvvetlerinin çok rollü savaş uçağı olarak tasarlanmış ilk uçaktır. JAS, kısaltmasını bu özelliğinden almaktadır. JAS, jakt, attack ve spaning kelimelerin kısaltmasıdır. Bu sözcükler İsveççede avcı, saldırı ve keşif demektir. Avcı, bombardıman ve keşif rollerini temsil eder.
Gripen'in geliştirilmesinde, uçağın her üç rolde de ödün vermeden mükemmel şekilde çalışması İsveç makamlarının bir isteğiydi. Sadece bir uçak modeli kullanmak ve aynı zamanda önceki savaş uçağı türlerine göre daha düşük satın alma ve bakım maliyetleriyle birinci sınıf bir uçak almak istediler. Aslında, nesilden nesile daha önce büyüyen maliyet eğrisi kırıldı.
Geliştirme
Gripen uçağı 800 metre gibi oldukça kısa pistlere iniş yapabilir ve bu uzunluktaki pistlerden havalanabilir. Bu pistler özel gereksinimler içermez. Bu yüzden yeterli uzunluktaki karayolları ve bombalanan havalimanları iniş kalkış işleri için uygundur. Bu özellik tesadüfi değildir. İsveç Hava Kuvvetleri tarafından yapılan tavsiyeler üzerine uçak tasarlanırken dikkat edilen en önemli unsurlardan biridir.
Gripen'in ilk modelleri JAS 39 A/B olarak adlandırılır. Tek koltuklu versiyon için A ve 2 koltuklu versiyon için B kullanılır. Daha sonra Gripen C/D adı verilen versiyonlar geliştirildi. Bu versiyonlar NATO standartlarına uygun hale getirilmiştir ve diğer özelliklerin yanı sıra yakıt ikmali yapılabilirler.
Gripen NG
Gripen Next Generation projesi, eski modellerin kötü yanlarını kapatıp yeni modeller geliştirmek için 2000'li yıllarda başlatıldı. Yapılan çalışmaların ardından 2016 yılında SAAB tarafından JAS 39 modelinin güncellenmiş yeni sürümü Gripen E duyuruldu. Gripen E versiyonunun 2018 yılında uçuşa hazır olacağı ve birçok yenilik sunacağı da aynı sunumda açıklandı. Bu yenilikler arasında, AESA radarı, daha güçlü motor, önemli ölçüde daha uzun menzil gibi biçok özellik bulunmaktaydı.
Gripen E, 15 Haziran 2017'de Saab'ın Linköping, İsveç'teki tesislerinde ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Saab tarafından 30 Ağustos 2022 tarihinde yapılan açıklamada, firmanın geliştirdiği Gripen E modeli ile Meteor görüş ötesi havadan havaya füzesi (Beyond Visual Range Air-to Air Missile - BVRAAM) demesinin başarı ile gerçekleştirildiği duyuruldu.
Kullanıcılar
![image]()
Gripen NG kokpitinin Brezilya versiyonunun kopyası ![image]()
İsveç ![image]()
Çek Cumhuriyeti - Çek Hava Kuvvetleri (14 adet)
![image]()
Çek JAS-39 Gripen'ler tatbikatta 2012 ![image]()
Macaristan - Macaristan Hava Kuvvetleri (14 adet)
![image]()
Güney Afrika Cumhuriyeti - Güney Afrika Hava Kuvvetleri (26)
![image]()
Tayland ![image]()
Birleşik Krallık ![image]()
Brezilya
Teknik özellikler (JAS 39E/F)
Veri kaynağı Saab Gripen, Saab, and Aviation Week.
Genel özellikler
- Mürettebat: 1 JAS 39E / 2 JAS 39F
- Uzunluk: 15,2 m (49 ft 10 in) JAS 39E
- 159 m (522 ft) JAS 39F
- Kanat açıklığı: 8,6 m (28 ft 3 in)
- Yükseklik: 4,5 m (14 ft 9 in)
- Kanat alanı: 30 m2 (320 ft2)
- Boş ağırlık: 8.000 kg (17.637 lb)
- Maksimum kalkış ağırlığı: 16.500 kg (36.376 lb)
- Yakıt kapasitesi: 3.400 kg (7.500 lb) (dahili); 4535 L (3537 kg) Üç harici tank ile (2x1700L + 1x1135L)
- Yük: 7.200 kg (15.900 lb)
- Güç kaynağı: 1 × (F414-GE-39E) motor, 61,83 kN (13.900 lbf) itme dry, 98 kN (22.000 lbf) with afterburner
Performans
- Maksimum sürat: 2.460 km/sa (1.530 mph, 1.330 kn) +
- Maksimum sürat: Mach 2
- Muharebe menzili: 1.500 km (930 mi, 810 nmi) +
- Yüksüz menzil: 4.000 km (2.500 mi, 2.200 nmi) +
- Azami irtifa: 16.000 m (52.000 ft)
- g sınırları: +9 -3
- Kanat yükü: 283 kg/m2 (58 lb/ft2)
- : 1,04
- Kalkış mesafesi: 500 m (1.640 ft)
- İniş mesafesi: 600 m (1.969 ft)
Mühimmat
- Silahlar: 1 × 27 mm revolver top, 120 mermi ile (yalnızca tek kişilik modellerde)
- : 10 (gövde altında üç hardpoint, her kanadın altında iki, her kanat ucunda bir) 7.200 kg (15.900 lb) kapasitesiyle, aşağıdakilerin kombinasyonlarını taşıyabilir:
- Füzeler:
- 9[] × IRIS-T (Rb.98), AIM-9 Sidewinder (Rb.74) veya
- 7 × MBDA Meteor (Rb.101)
- 2 ×
- 6 × Rbs.15F gemisavar füzesi
- Bombalar:
- 7 × GBU-12 Paveway II lazer güdümlü bomba
- 8 ×
- 16 ×
- 12 × Alternatif küçük çaplı kanatlı bomba
- Diğer:
- 1 × ALQ-TLS elektronik karşı önlem (ECM) pod
- 1 ×
- 1 × Reccelite Reconnaissance Pod
- 1 × III Targeting pod
- Füzeler:
Aviyonik
- Selex ES-05 Raven AESA radarı
- Skyward-G sistemi
- Havadan havaya ve havadan yüzeye taktik veri bağlantı sistemi[]
- Geniş Alan Ekranı (WAD) (tek görüntü ekranı)
- Targo kaska takılı ekran sistemi (HMD)[]
- ANVIS gelişmiş gece görüş sistemi/baş üstü gösterge (HUD)[]
Kaynakça
- ^ . web.archive.org. 13 Ağustos 2018. 13 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
- ^ "Gripen E Modelinden ilk Meteor Füzesi Atışı Yapıldı". Flyive. Flyive. 26 Ağustos 2023. 25 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ "Gripen E Modelinden İlk Meteor Füzesi Atışı Yapıldı". flyive.com. 1 Eylül 2022. 25 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2023.
- ^ Spick 2000, s. 431.
- ^ Williams 2003, s. 90.
- ^ "Gripen E/F", Gripen fighter system, Saab, 13 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 29 Ağustos 2019.
- ^ (PDF). Saab. 15 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ (PDF). Saab. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ (PDF), Aviation Week, September 2014, 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Gripen: When Logic is Part of the Equation". Saab. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2022 – Defense IQ vasıtasıyla.
- ^ "Raven ES-05". Leonardo. 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından .
- ^ "Active Electronically Scanned Array (AESA) Fire Control Radar" (PDF). Leonardo. 4 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ "The AESA Radar will be assembled on Gripen". Leonardo. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
- ^ . Saab. 2015. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). Leonardo. 4 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Finmeccanica – Selex ES signs contract with Saab for the infrared search and track Skyward-G". Leonardo. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
- ^ YouTube'da HX Update Presentation - Gripen E/F And Globaleye For Finland? HX Challenge 2020 video
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Saab JAS 39 Gripen Isvec uzay ve havacilik sirketi Saab tarafindan uretilen hafif tek motorlu cok maksatli savas ucagidir Isvec hava kuvvetlerindeki Saab 35 Draken ve 37 Viggen ucaklarinin yerini almasi icin tasarlanmistir Ucak su anda Isvec Cek Cumhuriyeti Macaristan Guney Afrika ve Brezilya hava kuvvetlerinin hizmetindedir JAS 39 GripenTuruCok MaksatliUlusal koken IsvecUreticiSaabIlk ucus9 Aralik 1988Hizmete giris1 Kasim 1997DurumuEtkin hizmetteAna kullaniciIsvec Hava KuvvetleriDiger kullanicilarGuney Afrika Hava Kuvvetleri Cek Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri Macaristan Hava Kuvvetleri Brezilya Hava KuvvetleriUretim sayisi235Birim maliyetiUS 40 60 milyon Dizayninda performans etkinlik ve hava muhaberelerinde hayatta kalma ozellikleri one cikmistir JAS in acilimi soyledir Jakt hava hava Attack hava yer ve Spaning gozetleme Isvec in F 16 veya F A 18 alimi yerine uretmeyi tercih ettigi bir ucaktir Eurofighter ve Rafale ucaklari bu ucagin aerodinamigi temel alarak gelistirilmistir Programlanabilir aviyonikleri ve Elektronik savas kitleri ucagin standard ekipmanlarindandir Cok kisa pistlerden kalkabilir Hatta ilginc olarak sivil karayollarina bile inis yapabilir Yerdeyken yakit aktarimi ve silah yenileme proseduru 10 dakikada 5 kisilik ekiple tamamlanabilir Ucagin onemli bir ozelligi ise 45 milyon dolarlik fiyatidir ve Eurofighter ve Rafale gibi ucaklarla kiyaslandiginda bu rakam oldukca ekonomiktir TarihSaab 39 Gripen 1988 yilinda ilk ucusunu gerceklestirdi ve 1996 yilinda Isvec Hava Kuvvetlerinde JAS 39 adi ile aktif hizmete girdi Gripen isvec hava kuvvetlerinin cok rollu savas ucagi olarak tasarlanmis ilk ucaktir JAS kisaltmasini bu ozelliginden almaktadir JAS jakt attack ve spaning kelimelerin kisaltmasidir Bu sozcukler Isveccede avci saldiri ve kesif demektir Avci bombardiman ve kesif rollerini temsil eder Gripen in gelistirilmesinde ucagin her uc rolde de odun vermeden mukemmel sekilde calismasi Isvec makamlarinin bir istegiydi Sadece bir ucak modeli kullanmak ve ayni zamanda onceki savas ucagi turlerine gore daha dusuk satin alma ve bakim maliyetleriyle birinci sinif bir ucak almak istediler Aslinda nesilden nesile daha once buyuyen maliyet egrisi kirildi GelistirmeGripen ucagi 800 metre gibi oldukca kisa pistlere inis yapabilir ve bu uzunluktaki pistlerden havalanabilir Bu pistler ozel gereksinimler icermez Bu yuzden yeterli uzunluktaki karayollari ve bombalanan havalimanlari inis kalkis isleri icin uygundur Bu ozellik tesadufi degildir Isvec Hava Kuvvetleri tarafindan yapilan tavsiyeler uzerine ucak tasarlanirken dikkat edilen en onemli unsurlardan biridir Tayland Kraliyet Hava Kuvvetleri JAS 39D cift kisilik modeli 2016 Gripen in ilk modelleri JAS 39 A B olarak adlandirilir Tek koltuklu versiyon icin A ve 2 koltuklu versiyon icin B kullanilir Daha sonra Gripen C D adi verilen versiyonlar gelistirildi Bu versiyonlar NATO standartlarina uygun hale getirilmistir ve diger ozelliklerin yani sira yakit ikmali yapilabilirler Gripen NG Gripen Next Generation projesi eski modellerin kotu yanlarini kapatip yeni modeller gelistirmek icin 2000 li yillarda baslatildi Yapilan calismalarin ardindan 2016 yilinda SAAB tarafindan JAS 39 modelinin guncellenmis yeni surumu Gripen E duyuruldu Gripen E versiyonunun 2018 yilinda ucusa hazir olacagi ve bircok yenilik sunacagi da ayni sunumda aciklandi Bu yenilikler arasinda AESA radari daha guclu motor onemli olcude daha uzun menzil gibi bicok ozellik bulunmaktaydi Gripen E 15 Haziran 2017 de Saab in Linkoping Isvec teki tesislerinde ilk ucusunu gerceklestirdi Saab tarafindan 30 Agustos 2022 tarihinde yapilan aciklamada firmanin gelistirdigi Gripen E modeli ile Meteor gorus otesi havadan havaya fuzesi Beyond Visual Range Air to Air Missile BVRAAM demesinin basari ile gerceklestirildigi duyuruldu KullanicilarGripen NG kokpitinin Brezilya versiyonunun kopyasi Isvec Isvec Hava Kuvvetleri 98 Cek Cumhuriyeti Cek Hava Kuvvetleri 14 adet Cek JAS 39 Gripen ler tatbikatta 2012 Macaristan Macaristan Hava Kuvvetleri 14 adet Guney Afrika Cumhuriyeti Guney Afrika Hava Kuvvetleri 26 Tayland Tayland Kraliyet Hava Kuvvetleri 12 Birlesik Krallik Kraliyet Hava Kuvvetleri Brezilya Brezilya Hava Kuvvetleri 8 Teknik ozellikler JAS 39E F Brezilya ya ait ilk Gripen E Veri kaynagi Saab Gripen Saab and Aviation Week Genel ozelliklerMurettebat 1 JAS 39E 2 JAS 39F Uzunluk 15 2 m 49 ft 10 in JAS 39E159 m 522 ft JAS 39F dd dd dd Kanat acikligi 8 6 m 28 ft 3 in Yukseklik 4 5 m 14 ft 9 in Kanat alani 30 m2 320 ft2 Bos agirlik 8 000 kg 17 637 lb Maksimum kalkis agirligi 16 500 kg 36 376 lb Yakit kapasitesi 3 400 kg 7 500 lb dahili 4535 L 3537 kg Uc harici tank ile 2x1700L 1x1135L Yuk 7 200 kg 15 900 lb Guc kaynagi 1 F414 GE 39E motor 61 83 kN 13 900 lbf itme dry 98 kN 22 000 lbf with afterburner Performans Maksimum surat 2 460 km sa 1 530 mph 1 330 kn Maksimum surat Mach 2 Muharebe menzili 1 500 km 930 mi 810 nmi Yuksuz menzil 4 000 km 2 500 mi 2 200 nmi Azami irtifa 16 000 m 52 000 ft g sinirlari 9 3 Kanat yuku 283 kg m2 58 lb ft2 1 04 Kalkis mesafesi 500 m 1 640 ft Inis mesafesi 600 m 1 969 ft Muhimmat Silahlar 1 27 mm revolver top 120 mermi ile yalnizca tek kisilik modellerde 10 govde altinda uc hardpoint her kanadin altinda iki her kanat ucunda bir 7 200 kg 15 900 lb kapasitesiyle asagidakilerin kombinasyonlarini tasiyabilir Fuzeler 9 kaynak belirtilmeli IRIS T Rb 98 AIM 9 Sidewinder Rb 74 veya 7 MBDA Meteor Rb 101 2 6 Rbs 15F gemisavar fuzesi Bombalar 7 GBU 12 Paveway II lazer gudumlu bomba 8 16 12 Alternatif kucuk capli kanatli bomba Diger 1 ALQ TLS elektronik karsi onlem ECM pod 1 1 Reccelite Reconnaissance Pod 1 III Targeting pod Aviyonik Selex ES 05 Raven AESA radari Skyward G sistemi Havadan havaya ve havadan yuzeye taktik veri baglanti sistemi kaynak belirtilmeli Genis Alan Ekrani WAD tek goruntu ekrani Targo kaska takili ekran sistemi HMD kaynak belirtilmeli ANVIS gelismis gece gorus sistemi bas ustu gosterge HUD kaynak belirtilmeli Kaynakca web archive org 13 Agustos 2018 13 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Aralik 2020 Gripen E Modelinden ilk Meteor Fuzesi Atisi Yapildi Flyive Flyive 26 Agustos 2023 25 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2023 Gripen E Modelinden Ilk Meteor Fuzesi Atisi Yapildi flyive com 1 Eylul 2022 25 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2023 Spick 2000 s 431 Williams 2003 s 90 Gripen E F Gripen fighter system Saab 13 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 29 Agustos 2019 PDF Saab 15 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi PDF Saab 16 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi PDF Aviation Week September 2014 9 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Gripen When Logic is Part of the Equation Saab 4 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2022 Defense IQ vasitasiyla Natops flight manual navy model F A 18E F PDF United States Department of the Navy s I 2 1 31 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Ekim 2020 Public intelligence vasitasiyla Raven ES 05 Leonardo 3 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Active Electronically Scanned Array AESA Fire Control Radar PDF Leonardo 4 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF The AESA Radar will be assembled on Gripen Leonardo 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2020 Saab 2015 29 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Leonardo 4 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Finmeccanica Selex ES signs contract with Saab for the infrared search and track Skyward G Leonardo 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2020 YouTube da HX Update Presentation Gripen E F And Globaleye For Finland HX Challenge 2020 video