Saab 37 Viggen (The Tufted Duck (Tepeli Patka)) İsveçli uçak üreticisi Saab tarafından tasarlanmış ve üretilmiş tek koltuklu, tek motorlu çok amaçlı bir savaş uçağıdır. Viggen, kanart donanımına sahip seri üretime giren ilk uçaktır. Aviyonikleri için entegre devrelere sahiptir ve dijital merkezi bilgisayarı kendisiyle beraber havada taşıyan ilk uçaktır. Bu özelliklerle, piyasaya sürüldüğü sırada Avrupa'nın en modern/gelişmiş savaş uçağı olarak değerlendirilir. Dijital merkezi bilgisayar, türünün ilk örneğiydi. Daha önce bir navigatör/yardımcı pilot gerektiren görevleri otomatikleştiriyor ve üstleniyordu. Başka birkaç görevin yanı sıra, yüksek hızları ve düşük tepki süreleriyle saldırıları başarılı veya başarısız olarak niteliyor ve taktiksel durumlarda idareyi kolaylaştırıyordu. Bu sistem, 1981 yılında Panavia Tornado'nun operasyonel hizmete girmesine kadar geride bırakılamamıştır.
JA 37 Viggen | |
---|---|
![]() | |
Türü | Avcı - Bombardıman |
Ulusal köken | |
Üretici | SAAB |
İlk uçuş | 8 Şubat 1967 |
Hizmete giriş | 21 Haziran 1971 |
Hizmetten çıkış | 25 Kasım 2005 |
Üretim sayısı | 329 |
Taarruz uçağı Saab 32 Lansen'in ve savaş uçağı Saab 35 Draken'in yerini alacak bu uçağı geliştirmek üzere, 1950'lerde çalışmalara başlandı. Saab'ın tasarım ekibi, uçağı İsveç'in -6 ulusal elektronik hava savunma sistemi ile birlikte çalışan entegre bir silah sistemi olarak üretmeye çalışmanın yanı sıra, nispeten radikal bir delta kanat konfigürasyonunu tercih etti. Ayrıca uçak, 500 metre kadar kısa pistlerden çalıştırılmak üzere tasarlandı. Çalışmaya, İsveç'in hem tasarımını, hem de üretimini hızlandırmak için gelişmiş ABD havacılık teknolojisine erişimini sağlayan " " yardımcı oldu. Uçağın aerodinamik tasarımı ise 1963'te tamamlandı. Prototip versiyon, ilk uçuşunu 8 Şubat 1967'de gerçekleştirdi. İsveç hükûmeti, 21 Haziran 1971'de İsveç Hava Kuvvetleri'nde hizmete giren uçaklar olacak 175 Viggen'lik ilk parti siparişini ertesi yıl verdi.
İlk AJ 37 modeli hizmete girdiğinde bile Saab, Viggen'in diğer varyantları üzerinde aktif olarak çalışıyordu. Bunlar; avcı bombardıman / AJ 37, havadan keşif uçağı SF 37, deniz devriye uçağı / SH 37 ve iki koltuklu eğitim uçağı Sk 37 olmak üzere Viggen'in birkaç farklı varyantı olarak üretilecekti. 1970'lerin sonlarında, her türlü hava koşuluna uygun önleme / olan JA 37 varyantı tanıtıldı. Viggen'i diğer ülkelere ihraç etme girişimlerinde de bulunuldu, fakat bunlar başarısızlıkla sonuçlandı. Kasım 2005'te son Viggen'lerin yerini daha yeni ve daha gelişmiş Saab JAS 39 Gripen'lere bırakması için uçağın tek operatörü olan İsveç Hava Kuvvetleri tarafından hizmetine son verildi.
İsimlendirme
Viggen, İsveççe iki anlama sahip vigg kelimesinin belirtme halidir. Saab'a göre uçağın adı her iki anlamı da içeriyor.
İlk anlam, İsveç'te yaygın küçük bir dalıcı ördek olan püsküllü ördeğin İsveççe adıdır. Bu anlamda ayrıca uçağın kanart konfigürasyonuna bir referans görevi de görür; çünkü "kanart", Fransızca ördek anlamına gelir.
Vigg, aynı zamanda åskvigg, "yıldırım" (gök gürültüsü kaması), anlamına gelir. Bu ismin etimolojisi, "åskviggar" olarak adlandırılan gelir. Ayrıca, İskandinav tanrısı Thor'un savaş çekici Mjölnir ile devleri avlarken yaptığı yıldırım çarpmalarından geldiği de söylenir.
Geliştirilme Aşaması
Uçağın Temelleri
Viggen, başlangıçta taarruz rolünde Saab 32 Lansen'in yerine geçecek şekilde geliştirildi. Fakat ilerleyen süreçte, avcı uçağı Saab 35 Draken'in yerine geçecek şekilde değiştirildi. 1955 yılında, dünyanın aerodinamik açıdan en gelişmiş savaş uçağı Draken ilk uçuşunu gerçekleştirdiği sırada, İsveç Hava Kuvvetleri zaten yeni nesil savaş uçaklarına ihtiyaç duymaya başlamıştı. Oluşturulan ihtiyaç listesinin zorlayıcı gereksinimlerinden dolayı, uzun bir geliştirme süresi öngörülüyordu. 1952 ile 1957 yılları arasında, çalışmalarda Fin uçak mühendisi da yer almıştır, Viggen'in nasıl olması gerektiğine dair ilk çalışmalara başlandı. Bu çalışmalarda; tek ya da çift motorlu, geleneksel ya da kanatlar dahil olmak üzere delta kanatlı 100'den fazla farklı konfigürasyon incelendi. Ayrı kalkış motorlarına sahip VTOL tasarımları bile düşünüldü, ancak mütabık olmayacağı belirlendi.
Başlangıçtan beri Viggen, İsveç'in yerli elektronik hava savunma sisteminin en yeni revizyonu -60 ile birlikte çalıştırılacak entegre bir silah sistemi olarak planlanmıştır. Uçak, bir süre boyunca ülkenin standart platformu olarak kullanıldı. Aynı zamanda tüm taktik görev rollerini etkili bir şekilde yerine getirecek şekilde adapte edilebiliyordu. Diğer gereksinimler arasında alçak irtifalarda süpersonik uçabilme kapasitesi, yüksek irtifada Mach 2 performansı ve düşük hücum açılarında kısa iniş yapma yeteneği (eğreti pistlere zarar vermekten kaçınmak için) yer alıyordu. Uçak, en başından beri çok eğitim almamış personel için onarımı ve servisi kolay olacak şekilde de tasarlandı.
Uçağın gereksinimlerinden biri de yalnızca 500 metre uzunluğundaki nispeten kısa pistlerde kullanılabilmesiydi. Bu gereksinim, 1950'lerin sonlarında İsveç Hava Kuvvetleri tarafından tanıtılan sisteminin bir parçasıydı. Kısmen tahrip edilmiş pistlerin kullanılması, STOL kabiliyetini gerekli kılan başka bir faktördü. sistemi, 1970 ve 1980'lerde evrildi. Bu program ise, 800 metre uzunluğundaki nispeten kısa pistleri içeriyordu. Bu tür operasyonların mümkün kılınması; mütevazi bir iniş hızı, iniş sonrası hızlı yavaşlama, buzlu yüzeylerde ve yan rüzgarlı koşullarda doğru yönlendirilebilme ve kalkışta yüksek ivme olmak üzere birçok gerekliliği beraberinde getirdi.
1960 yılında, Başkan Eisenhower liderliğindeki ABD Ulusal Güvenlik Konseyi, İsveç için güvenlik garantisi ve İsveç'e bir Sovyet saldırısı durumunda asker yardımı sözü verdi. Bununla beraber, askeri teknoloji paylaşımı anlaşması imzalandı. "37-ek " olarak bilinen bu anlaşmada, İsveç'in Viggen'i planlanandan daha hızlı ve ucuz bir şekilde üretmesini mümkün kılan ABD havacılık teknolojisi erişimine izin verildi.'nde çalışan araştırmasına göre, resmi olarak açıklanmayan bu ABD desteğinin nedeni, İsveç'in doğu kıyısının hemen dışında konuşlandırılan ABD Polaris denizaltılarını Sovyet denizaltı karşıtı uçak tehdidine karşı korumaktı. Ancak Bruzelius'un bu teorisi ve tarafından çürütüldü. Bu araştırma, zamansal nedenlerden ötürü de şüphelidir. (Viggen'in saldırı versiyonu 1971'de, avcı versiyonu ise 1978'de faaliyete geçti. O sırada Polaris zaten emekliye ayrılmıştı.)
Kaynakça
- ^ Nilsson, Axel (13 Ocak 2012). . Projects. Swedish Defence Materiel Administration. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2014.
Swedish naming of aircraft
- ^ Fredriksen 2001, p. 279.
- ^ Zorro, Mario H. (8 Mayıs 2016), "Saab S37 Viggen", Plane Encyclopedia, 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 9 Nisan 2024.
- ^ "Hemliga atomubåtar gav Sverige säkerhetsgaranti" [Secret nuclear submarines gave Sweden security guarantee] (PDF), Framsyn (İsveççe), SE: The Swedish Defence Research Agency (1), 2005 []
- ^ . history.saab.com. 13 Ekim 2020. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ a b Saab 37 Viggen – utvecklingen av ett Nytt Enhetsflygplan för det Svenska Flygvapnet 1952–1971: Sett ur en Aerodynamikers Perspektiv [Saab 37 Viggen – Development of a New Unitary aircraft for the Swedish Air Force 1952–1971: From an Aerodynamicist's View], Småskrift (İsveççe) (2), Stockholm: Svenska mekanisters riksfören, 2002, ISBN , ISSN 1652-3563 Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "1960s." 29 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Company History, Saab.
- ^ a b c Gunston and Gilchrist 1993, p. 243.
- ^ a b Field 1974, p. 707.
- ^ Warwick 1980, p. 1260.
- ^ Ekedahl, Sten, , Aircraft resource center, 20 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Nisan 2007 Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Bitzinger 1991, p. 18.
- ^ Rystedt, Jörgen (20 Nisan 2009). (PDF). FHT. NU. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b "Hemliga atomubåtar gav Sverige säkerhetsgaranti" [Secret nuclear submarines gave Sweden security guarantee] (PDF), Framsyn (İsveççe), SE: The Swedish Defence Research Agency (1), 2005 []
- ^ [A bold claim without empirical support] (PDF), KKrVAHT (İsveççe), SE (4), 2007, 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi
![]() | Askerî uçaklar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Saab 37 Viggen The Tufted Duck Tepeli Patka Isvecli ucak ureticisi Saab tarafindan tasarlanmis ve uretilmis tek koltuklu tek motorlu cok amacli bir savas ucagidir Viggen kanart donanimina sahip seri uretime giren ilk ucaktir Aviyonikleri icin entegre devrelere sahiptir ve dijital merkezi bilgisayari kendisiyle beraber havada tasiyan ilk ucaktir Bu ozelliklerle piyasaya suruldugu sirada Avrupa nin en modern gelismis savas ucagi olarak degerlendirilir Dijital merkezi bilgisayar turunun ilk ornegiydi Daha once bir navigator yardimci pilot gerektiren gorevleri otomatiklestiriyor ve ustleniyordu Baska birkac gorevin yani sira yuksek hizlari ve dusuk tepki sureleriyle saldirilari basarili veya basarisiz olarak niteliyor ve taktiksel durumlarda idareyi kolaylastiriyordu Bu sistem 1981 yilinda Panavia Tornado nun operasyonel hizmete girmesine kadar geride birakilamamistir JA 37 ViggenTuruAvci BombardimanUlusal koken IsvecUreticiSAABIlk ucus8 Subat 1967Hizmete giris21 Haziran 1971Hizmetten cikis25 Kasim 2005Uretim sayisi329 Taarruz ucagi Saab 32 Lansen in ve savas ucagi Saab 35 Draken in yerini alacak bu ucagi gelistirmek uzere 1950 lerde calismalara baslandi Saab in tasarim ekibi ucagi Isvec in 6 ulusal elektronik hava savunma sistemi ile birlikte calisan entegre bir silah sistemi olarak uretmeye calismanin yani sira nispeten radikal bir delta kanat konfigurasyonunu tercih etti Ayrica ucak 500 metre kadar kisa pistlerden calistirilmak uzere tasarlandi Calismaya Isvec in hem tasarimini hem de uretimini hizlandirmak icin gelismis ABD havacilik teknolojisine erisimini saglayan yardimci oldu Ucagin aerodinamik tasarimi ise 1963 te tamamlandi Prototip versiyon ilk ucusunu 8 Subat 1967 de gerceklestirdi Isvec hukumeti 21 Haziran 1971 de Isvec Hava Kuvvetleri nde hizmete giren ucaklar olacak 175 Viggen lik ilk parti siparisini ertesi yil verdi Ilk AJ 37 modeli hizmete girdiginde bile Saab Viggen in diger varyantlari uzerinde aktif olarak calisiyordu Bunlar avci bombardiman AJ 37 havadan kesif ucagi SF 37 deniz devriye ucagi SH 37 ve iki koltuklu egitim ucagi Sk 37 olmak uzere Viggen in birkac farkli varyanti olarak uretilecekti 1970 lerin sonlarinda her turlu hava kosuluna uygun onleme olan JA 37 varyanti tanitildi Viggen i diger ulkelere ihrac etme girisimlerinde de bulunuldu fakat bunlar basarisizlikla sonuclandi Kasim 2005 te son Viggen lerin yerini daha yeni ve daha gelismis Saab JAS 39 Gripen lere birakmasi icin ucagin tek operatoru olan Isvec Hava Kuvvetleri tarafindan hizmetine son verildi Isimlendirme Viggen Isvecce iki anlama sahip vigg kelimesinin belirtme halidir Saab a gore ucagin adi her iki anlami da iceriyor Ilk anlam Isvec te yaygin kucuk bir dalici ordek olan puskullu ordegin Isvecce adidir Bu anlamda ayrica ucagin kanart konfigurasyonuna bir referans gorevi de gorur cunku kanart Fransizca ordek anlamina gelir Vigg ayni zamanda askvigg yildirim gok gurultusu kamasi anlamina gelir Bu ismin etimolojisi askviggar olarak adlandirilan gelir Ayrica Iskandinav tanrisi Thor un savas cekici Mjolnir ile devleri avlarken yaptigi yildirim carpmalarindan geldigi de soylenir Gelistirilme Asamasi Ucagin Temelleri Viggen baslangicta taarruz rolunde Saab 32 Lansen in yerine gececek sekilde gelistirildi Fakat ilerleyen surecte avci ucagi Saab 35 Draken in yerine gececek sekilde degistirildi 1955 yilinda dunyanin aerodinamik acidan en gelismis savas ucagi Draken ilk ucusunu gerceklestirdigi sirada Isvec Hava Kuvvetleri zaten yeni nesil savas ucaklarina ihtiyac duymaya baslamisti Olusturulan ihtiyac listesinin zorlayici gereksinimlerinden dolayi uzun bir gelistirme suresi ongoruluyordu 1952 ile 1957 yillari arasinda calismalarda Fin ucak muhendisi da yer almistir Viggen in nasil olmasi gerektigine dair ilk calismalara baslandi Bu calismalarda tek ya da cift motorlu geleneksel ya da kanatlar dahil olmak uzere delta kanatli 100 den fazla farkli konfigurasyon incelendi Ayri kalkis motorlarina sahip VTOL tasarimlari bile dusunuldu ancak mutabik olmayacagi belirlendi Baslangictan beri Viggen Isvec in yerli elektronik hava savunma sisteminin en yeni revizyonu 60 ile birlikte calistirilacak entegre bir silah sistemi olarak planlanmistir Ucak bir sure boyunca ulkenin standart platformu olarak kullanildi Ayni zamanda tum taktik gorev rollerini etkili bir sekilde yerine getirecek sekilde adapte edilebiliyordu Diger gereksinimler arasinda alcak irtifalarda supersonik ucabilme kapasitesi yuksek irtifada Mach 2 performansi ve dusuk hucum acilarinda kisa inis yapma yetenegi egreti pistlere zarar vermekten kacinmak icin yer aliyordu Ucak en basindan beri cok egitim almamis personel icin onarimi ve servisi kolay olacak sekilde de tasarlandi Ucagin gereksinimlerinden biri de yalnizca 500 metre uzunlugundaki nispeten kisa pistlerde kullanilabilmesiydi Bu gereksinim 1950 lerin sonlarinda Isvec Hava Kuvvetleri tarafindan tanitilan sisteminin bir parcasiydi Kismen tahrip edilmis pistlerin kullanilmasi STOL kabiliyetini gerekli kilan baska bir faktordu sistemi 1970 ve 1980 lerde evrildi Bu program ise 800 metre uzunlugundaki nispeten kisa pistleri iceriyordu Bu tur operasyonlarin mumkun kilinmasi mutevazi bir inis hizi inis sonrasi hizli yavaslama buzlu yuzeylerde ve yan ruzgarli kosullarda dogru yonlendirilebilme ve kalkista yuksek ivme olmak uzere bircok gerekliligi beraberinde getirdi 1960 yilinda Baskan Eisenhower liderligindeki ABD Ulusal Guvenlik Konseyi Isvec icin guvenlik garantisi ve Isvec e bir Sovyet saldirisi durumunda asker yardimi sozu verdi Bununla beraber askeri teknoloji paylasimi anlasmasi imzalandi 37 ek olarak bilinen bu anlasmada Isvec in Viggen i planlanandan daha hizli ve ucuz bir sekilde uretmesini mumkun kilan ABD havacilik teknolojisi erisimine izin verildi nde calisan arastirmasina gore resmi olarak aciklanmayan bu ABD desteginin nedeni Isvec in dogu kiyisinin hemen disinda konuslandirilan ABD Polaris denizaltilarini Sovyet denizalti karsiti ucak tehdidine karsi korumakti Ancak Bruzelius un bu teorisi ve tarafindan curutuldu Bu arastirma zamansal nedenlerden oturu de suphelidir Viggen in saldiri versiyonu 1971 de avci versiyonu ise 1978 de faaliyete gecti O sirada Polaris zaten emekliye ayrilmisti Kaynakca Nilsson Axel 13 Ocak 2012 Projects Swedish Defence Materiel Administration 22 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2014 Swedish naming of aircraft Fredriksen 2001 p 279 Zorro Mario H 8 Mayis 2016 Saab S37 Viggen Plane Encyclopedia 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 9 Nisan 2024 Hemliga atomubatar gav Sverige sakerhetsgaranti Secret nuclear submarines gave Sweden security guarantee PDF Framsyn Isvecce SE The Swedish Defence Research Agency 1 2005 olu kirik baglanti history saab com 13 Ekim 2020 24 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2020 a b Saab 37 Viggen utvecklingen av ett Nytt Enhetsflygplan for det Svenska Flygvapnet 1952 1971 Sett ur en Aerodynamikers Perspektiv Saab 37 Viggen Development of a New Unitary aircraft for the Swedish Air Force 1952 1971 From an Aerodynamicist s View Smaskrift Isvecce 2 Stockholm Svenska mekanisters riksforen 2002 ISBN 91 631 2395 9 ISSN 1652 3563 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim 1960s 29 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Company History Saab a b c Gunston and Gilchrist 1993 p 243 a b Field 1974 p 707 Warwick 1980 p 1260 Ekedahl Sten Aircraft resource center 20 Subat 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 23 Nisan 2007 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Bitzinger 1991 p 18 Rystedt Jorgen 20 Nisan 2009 PDF FHT NU 14 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b Hemliga atomubatar gav Sverige sakerhetsgaranti Secret nuclear submarines gave Sweden security guarantee PDF Framsyn Isvecce SE The Swedish Defence Research Agency 1 2005 olu kirik baglanti A bold claim without empirical support PDF KKrVAHT Isvecce SE 4 2007 21 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Askeri ucaklar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz