Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Guevarizm Marksizm-Leninizm fikrine inanan ve ilkelerini benimseyen Küba Devrimi'nin önde gelen isimlerinden Marksist-Leninist devrimci ile ilişkilendirilen bir komünist devrim teorisi ve gerilla savaşı askeri stratejisidir.
Genel Bakış
Arjantin doğumlu, kozmopolit ve Marksist meslektaşı Fidel Castro liderliğindeki militan bir foco tarafından yönetilen Küba Devrimi'nin 1959'daki zaferinden sonra Guevara, ideolojisini ve deneyimlerini dünya çapında bir öykünme (ve zaman zaman doğrudan askeri müdahale) modeline dönüştürdü. Bu tür bir "fokalist" devrimi Bolivya'ya ihraç ederken, Ekim 1967'de orada silahlı bir öncü partiye liderlik eden Guevara yakalanıp idam edildi ve hem dünya komünist hareketi hem de genel olarak sosyalizm için bir şehit oldu.
Onun ideolojisi, lideri imparatorluk (ABD) tarafından desteklenen ve vatandaşlarının gözünden düşmüş herhangi bir ülkeye devrim ihraç etmeyi teşvik eder. Guevara, şehir dışı bölgelerde gerçekleşen sürekli gerilla savaşının liderleri nasıl alt edebileceğinden bahseder. Bir bütün olarak ideolojisini temsil eden üç noktayı ortaya koyar: halkın bir ulusun ordusuna karşı uygun bir örgütlenmeyle kazanabileceği; bir devrimi mümkün kılan koşulların halk güçleri tarafından yerine getirilebileceği ve halk güçlerinin kentsel olmayan bir ortamda her zaman bir avantaja sahip olduğu.
Guevara'nın gerilla savaşına özel bir ilgisi vardı ve fokoculuk (ya da İspanyolcada foquismo) olarak da bilinen, küçük silahlı birliklerin öncülük ettiği, genellikle yerleşik komünist partilerin yerine geçen, başlangıçta kırsal bölgelerden saldırılar başlatarak huzursuzluğu işbaşındaki bir rejime karşı bir halk cephesi halinde harekete geçiren foco tekniklerine kendini adamıştı. Yaklaşım farklılıklarına rağmen - gerilla liderliğini ve yeni kalelere yayılmadan önce askeri kalelerde siyasi iktidarı pekiştirmek yerine genel ayaklanmaya yol açan cüretkar baskınları vurgulamak - Guevara, Maoist "uzun süreli halk savaşı" kavramından büyük ilham aldı ve Çin-Sovyet bölünmesinde Mao Zedong'un Çin'e sempati duydu. Bu tartışma 1960'ların ortasında Castro'nun Sovyet yanlısı Küba'sından ayrılmasını kısmen açıklayabilir. Guevara ayrıca Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesindeki çağdaş komünist yoldaşlarıyla doğrudan paralellikler kurmuş ve "iki, üç, birçok Vietnam" yaratmak için çok cepheli bir gerilla stratejisini teşvik etmiştir.
Guevara son yıllarında, Küba'dan ayrıldıktan sonra Afrika ve Latin Amerika'daki komünist paramiliter hareketlere danışmanlık yaptı; bunların arasında Zaire/Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin gelecekteki yöneticisi genç Laurent-Désiré Kabila da vardı. Son olarak, Bolivya'da küçük bir gerilla grubuna liderlik ederken Guevara yakalandı ve öldürüldü. Ölümü ve Guevarist taktiklerinin kısa süreli başarısızlığı, daha büyük Soğuk Savaş içindeki bileşen gerilla savaşlarını bir süreliğine kesintiye uğratmış ve hatta odakçılığa yönelik Sovyet ve Küba sponsorluğunun cesaretini geçici olarak kırmış olabilir.
Ortaya çıkan komünist hareketler ve dönemin diğer yoldaş radikalizmi, 1960'ların sonundan önce şehir gerilla savaşına geçti ve/veya kısa süre sonra hem Maoizm'in hem de Guevarizm'in kırsal temelli stratejilerini yeniden canlandırdı. 1970'ler boyunca, genel olarak komünist devletlerin ve Sovyetler Birliği'nin, özel olarak da Castro'nun Küba'sının desteğiyle dünya çapında tırmanan eğilimler.
Guevarizm'in bir diğer savunucusu, bu temeller üzerinde tutarlı, üniter bir teorik çerçeve kurmaya çalıştığı düşünülebilecek olan Fransız entelektüel Régis Debray'dir. Debray o zamandan beri bundan kopmuştur.
Detaylar
Che Guevara, "Guevarizm" olarak bilinen bir dizi fikir ve kavram geliştirdi. Düşünceleri Marksizm-Leninizm ve anti-emperyalizmi temel unsur olarak almış, devrimin nasıl gerçekleştirileceği ve sosyalist bir toplumun nasıl yaratılacağı üzerine düşünceler ekleyerek kendi kimliğini oluşturmuştur.
Gerilla savaşı
Che Guevara silahlı mücadeleye temel bir rol vermiştir. Kendi deneyimlerinden yola çıkarak gerilla savaşı hakkında Fokoculuk olarak tanımlanan bir teori geliştirmiştir. Ona göre, bir ülkede devrim için "nesnel koşullar" mevcut olduğunda, öncü olarak küçük bir "odak" gerilla "öznel koşulları" yaratabilir ve genel bir halk ayaklanmasını başlatabilirdi.
Gerillalar, köylüler ve toprak reformu arasında yakın bir bağ olduğunu savundu. Bu pozisyon, onun düşüncelerini salt işçi-sanayi sosyalizminden farklılaştırdı ve Maoist fikirlere yaklaştırdı.
Gerilla Savaşı adlı kitabı Küba gerilla savaşında kullanılan taktik ve stratejilerin tartışıldığı bir el kitabıdır.
Ancak Che, belirli bağlamlarda silahlı mücadelenin yeri olmadığını, bu nedenle temsili demokrasi içinde katılım gibi barışçıl mekanizmaların kullanılması gerektiğini iddia etmiştir. Che, bu çizginin barışçıl ama "çok mücadeleci, çok cesur" olması gerektiğini ve ancak temsili demokrasi lehine olan yöneliminin halk içinde zayıflatılması halinde terk edilebileceğini belirtmiştir.
Yeni adam
Politik-teorik-askerî eylemini yönlendirdiği temel eksen Marksist hümanizmin başlangıcıydı. Başka bir deyişle Che, Marx'ın hümanizmi ile burjuva hümanizmi, geleneksel Hristiyan, hayırsever vb. arasında ayrım yapmanın elzem olduğunu öne sürer. "Sınıflar üstü" olduğunu iddia eden (ve son tahlilde burjuva olan) tüm soyut hümanizme karşı Che'ninki, Marx'ın insanın kurtuluşu gibi, açıkça proleter sınıf perspektifine bağlıdır. Böylece "kötü hümanizme" radikal bir şekilde karşı çıkarak şunu ilan eder: ve potansiyellerinin gerçekleştirilmesi ancak insanın insan tarafından sömürülmesini ortadan kaldıran ve insanların (proleterlerin) kendi toplumsal yaşam süreçleri üzerinde rasyonel egemenliğini ve kolektifliğini kuran işçilerin, köylülerin ve diğer sömürülen sınıfların devrimi ile gerçekleştirilebilir.
Eleştiriler
Guevarizm, Uruguay ve Brezilya'da şehir gerilla savaşının önde gelen taktikçilerinden biri olan Abraham Guillén tarafından devrimci anarşist bir perspektiften eleştirilmiştir. Guillen şehirlerin gerilla için kırsaldan daha iyi bir zemin olduğunu iddia etmiştir (Guillen İspanya İç Savaşı gazisiydi). Guevarist ulusal kurtuluş hareketlerini eleştirdi (askeri danışman olarak yardım ettiği birçok gruptan biri olan Uruguaylı Tupamaros gibi).
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Hansing, Katrin (2002). Rasta, Race and Revolution: The Emergence and Development of the Rastafari Movement in Socialist Cuba. LIT Verlag Münster. ss. 41-42. ISBN .
- ^ Guevara, Ernesto (1998). Guerrilla Warfare. New York: Monthly Review Press. s. 8. ISBN .
- ^ Gott, Richard (11 Ağustos 2005). . 26 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Guevara, Che (1965). "El socialismo y el hombre en Cuba" [Socialism and man in Cuba]. www.marxists.org (İspanyolca). 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020.
- ^ "Domingo Alberto Rangel: Ingobernable". YouTube. 27 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ Guerrillas and revolution in Latin America : A comparative study of insurgents and regimes since 1956 /. Princeton University Press. 1992. ISBN . 21 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guevarizm Marksizm Leninizm fikrine inanan ve ilkelerini benimseyen Kuba Devrimi nin onde gelen isimlerinden Marksist Leninist devrimci Ernesto Che Guevara ile iliskilendirilen bir komunist devrim teorisi ve gerilla savasi askeri stratejisidir Ernesto Che Guevara Kuba Havana da puro icerken 1963Genel BakisArjantin dogumlu kozmopolit ve Marksist meslektasi Fidel Castro liderligindeki militan bir foco tarafindan yonetilen Kuba Devrimi nin 1959 daki zaferinden sonra Guevara ideolojisini ve deneyimlerini dunya capinda bir oykunme ve zaman zaman dogrudan askeri mudahale modeline donusturdu Bu tur bir fokalist devrimi Bolivya ya ihrac ederken Ekim 1967 de orada silahli bir oncu partiye liderlik eden Guevara yakalanip idam edildi ve hem dunya komunist hareketi hem de genel olarak sosyalizm icin bir sehit oldu Onun ideolojisi lideri imparatorluk ABD tarafindan desteklenen ve vatandaslarinin gozunden dusmus herhangi bir ulkeye devrim ihrac etmeyi tesvik eder Guevara sehir disi bolgelerde gerceklesen surekli gerilla savasinin liderleri nasil alt edebileceginden bahseder Bir butun olarak ideolojisini temsil eden uc noktayi ortaya koyar halkin bir ulusun ordusuna karsi uygun bir orgutlenmeyle kazanabilecegi bir devrimi mumkun kilan kosullarin halk gucleri tarafindan yerine getirilebilecegi ve halk guclerinin kentsel olmayan bir ortamda her zaman bir avantaja sahip oldugu Guevara nin gerilla savasina ozel bir ilgisi vardi ve fokoculuk ya da Ispanyolcada foquismo olarak da bilinen kucuk silahli birliklerin onculuk ettigi genellikle yerlesik komunist partilerin yerine gecen baslangicta kirsal bolgelerden saldirilar baslatarak huzursuzlugu isbasindaki bir rejime karsi bir halk cephesi halinde harekete geciren foco tekniklerine kendini adamisti Yaklasim farkliliklarina ragmen gerilla liderligini ve yeni kalelere yayilmadan once askeri kalelerde siyasi iktidari pekistirmek yerine genel ayaklanmaya yol acan curetkar baskinlari vurgulamak Guevara Maoist uzun sureli halk savasi kavramindan buyuk ilham aldi ve Cin Sovyet bolunmesinde Mao Zedong un Cin e sempati duydu Bu tartisma 1960 larin ortasinda Castro nun Sovyet yanlisi Kuba sindan ayrilmasini kismen aciklayabilir Guevara ayrica Vietnam Ulusal Kurtulus Cephesindeki cagdas komunist yoldaslariyla dogrudan paralellikler kurmus ve iki uc bircok Vietnam yaratmak icin cok cepheli bir gerilla stratejisini tesvik etmistir Guevara son yillarinda Kuba dan ayrildiktan sonra Afrika ve Latin Amerika daki komunist paramiliter hareketlere danismanlik yapti bunlarin arasinda Zaire Kongo Demokratik Cumhuriyeti nin gelecekteki yoneticisi genc Laurent Desire Kabila da vardi Son olarak Bolivya da kucuk bir gerilla grubuna liderlik ederken Guevara yakalandi ve olduruldu Olumu ve Guevarist taktiklerinin kisa sureli basarisizligi daha buyuk Soguk Savas icindeki bilesen gerilla savaslarini bir sureligine kesintiye ugratmis ve hatta odakciliga yonelik Sovyet ve Kuba sponsorlugunun cesaretini gecici olarak kirmis olabilir Ortaya cikan komunist hareketler ve donemin diger yoldas radikalizmi 1960 larin sonundan once sehir gerilla savasina gecti ve veya kisa sure sonra hem Maoizm in hem de Guevarizm in kirsal temelli stratejilerini yeniden canlandirdi 1970 ler boyunca genel olarak komunist devletlerin ve Sovyetler Birligi nin ozel olarak da Castro nun Kuba sinin destegiyle dunya capinda tirmanan egilimler Guevarizm in bir diger savunucusu bu temeller uzerinde tutarli uniter bir teorik cerceve kurmaya calistigi dusunulebilecek olan Fransiz entelektuel Regis Debray dir Debray o zamandan beri bundan kopmustur DetaylarChe Guevara Guevarizm olarak bilinen bir dizi fikir ve kavram gelistirdi Dusunceleri Marksizm Leninizm ve anti emperyalizmi temel unsur olarak almis devrimin nasil gerceklestirilecegi ve sosyalist bir toplumun nasil yaratilacagi uzerine dusunceler ekleyerek kendi kimligini olusturmustur Camilo Cienfuegos ve Che Guevara nin tufekleri Havana daki Devrim Muzesi nde Gerilla savasi Che Guevara silahli mucadeleye temel bir rol vermistir Kendi deneyimlerinden yola cikarak gerilla savasi hakkinda Fokoculuk olarak tanimlanan bir teori gelistirmistir Ona gore bir ulkede devrim icin nesnel kosullar mevcut oldugunda oncu olarak kucuk bir odak gerilla oznel kosullari yaratabilir ve genel bir halk ayaklanmasini baslatabilirdi Gerillalar koyluler ve toprak reformu arasinda yakin bir bag oldugunu savundu Bu pozisyon onun dusuncelerini salt isci sanayi sosyalizminden farklilastirdi ve Maoist fikirlere yaklastirdi Gerilla Savasi adli kitabi Kuba gerilla savasinda kullanilan taktik ve stratejilerin tartisildigi bir el kitabidir Ancak Che belirli baglamlarda silahli mucadelenin yeri olmadigini bu nedenle temsili demokrasi icinde katilim gibi bariscil mekanizmalarin kullanilmasi gerektigini iddia etmistir Che bu cizginin bariscil ama cok mucadeleci cok cesur olmasi gerektigini ve ancak temsili demokrasi lehine olan yoneliminin halk icinde zayiflatilmasi halinde terk edilebilecegini belirtmistir Yeni adam Politik teorik askeri eylemini yonlendirdigi temel eksen Marksist humanizmin baslangiciydi Baska bir deyisle Che Marx in humanizmi ile burjuva humanizmi geleneksel Hristiyan hayirsever vb arasinda ayrim yapmanin elzem oldugunu one surer Siniflar ustu oldugunu iddia eden ve son tahlilde burjuva olan tum soyut humanizme karsi Che ninki Marx in insanin kurtulusu gibi acikca proleter sinif perspektifine baglidir Boylece kotu humanizme radikal bir sekilde karsi cikarak sunu ilan eder ve potansiyellerinin gerceklestirilmesi ancak insanin insan tarafindan somurulmesini ortadan kaldiran ve insanlarin proleterlerin kendi toplumsal yasam surecleri uzerinde rasyonel egemenligini ve kolektifligini kuran iscilerin koylulerin ve diger somurulen siniflarin devrimi ile gerceklestirilebilir ElestirilerGuevarizm Uruguay ve Brezilya da sehir gerilla savasinin onde gelen taktikcilerinden biri olan Abraham Guillen tarafindan devrimci anarsist bir perspektiften elestirilmistir Guillen sehirlerin gerilla icin kirsaldan daha iyi bir zemin oldugunu iddia etmistir Guillen Ispanya Ic Savasi gazisiydi Guevarist ulusal kurtulus hareketlerini elestirdi askeri danisman olarak yardim ettigi bircok gruptan biri olan Uruguayli Tupamaros gibi Ayrica bakinizAlberto Bayo Carlos Marighella Kuba Devrimi 26 Temmuz Hareketi Fokoculuk Gerilla savasi Halk savasi Kentsel gerilla savasiKaynakca Hansing Katrin 2002 Rasta Race and Revolution The Emergence and Development of the Rastafari Movement in Socialist Cuba LIT Verlag Munster ss 41 42 ISBN 3 8258 9600 5 Guevara Ernesto 1998 Guerrilla Warfare New York Monthly Review Press s 8 ISBN 978 0 8032 7075 6 Gott Richard 11 Agustos 2005 26 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Guevara Che 1965 El socialismo y el hombre en Cuba Socialism and man in Cuba www marxists org Ispanyolca 8 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2020 Domingo Alberto Rangel Ingobernable YouTube 27 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2023 Guerrillas and revolution in Latin America A comparative study of insurgents and regimes since 1956 Princeton University Press 1992 ISBN 9780691078854 21 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2023