Gyula Károlyi de (7 Mayıs 1871 – 23 Nisan 1947) muhafazakâr Macar politikacı. 1931-1932 yılları arasında Macaristan başbakanlığı yapmıştır. Daha önce 191'da birkaç aylığına Szeged'de bulunan karşı devrim hükûmetine de başbakanlık yapmıştır. Başbakan olarak selefi István Bethlen'in ılımlı muhafazakâr politikasını sürdürmeye çalışsa da daha az başarılı oldu.
Kont Gyula Károlyi de Nagykároly | |
---|---|
Macaristan Krallığı Başbakanı | |
Görev süresi 24 Ağustos 1931 - 1 Ekim 1932 (1 yıl, 38 gün) | |
Hükümdar | Miklós Horthy (Naip olarak) |
Yerine geldiği | István Bethlen |
Yerine gelen | Gyula Gömbös |
Macaristan Karşı Devrim Hükûmeti Başbakanı | |
Görev süresi 5 Mayıs 1919 - 12 Temmuz 1919 (68 gün) | |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | Dezső Pattantyús-Ábrahám |
Üyesi | |
Görev süresi 31 Ocak 1927 - 28 Mart 1945 (18 yıl, 56 gün) | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 7 Mayıs 1871 , Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
Ölüm | 23 Nisan 1947 (75 yaşında) Budapeşte, Macaristan |
Partisi | Liberal Parti Birlik Partisi |
Gençliği
Eski bir aristokrat ailenin çocuğu olarak 'da (günümüzde: Baktalórántháza) dünyaya geldi. Babası 1898 ila 1900 yılları arasında başkanlığı yapan Kont , annesi'de Kontes Emma Degenfeld-Schomburg'tür. Tibor Károlyi ayrıca daha sonra başbakan ve Macaristan devlet başkanı olacak olan Mihály Károlyi'nin de vasisiydi.
Budapeşte Üniversitesi'nde hukuk okuduktan sonra Berlin Üniversitesi ve Bonn Üniversitesi'nde eğitimine devam etti. Evine döndükten sonra Macar siyasetine katılarak 'a girdi. 1906 ile 1910 yılları arasında 'nde oldu. Bunun ardından politikadan çekilerek Arad ilindeki muazzam aile topraklarını işletmeye başladı. 1915 yılında Macar Bilimler Akademisi'nin üyesi oldu.
Karşı devrim hükûmeti
I. Dünya Savaşı başladıktan sonra gönüllü olarak Doğu Cephesinde hussar teğmeni olarak görev yaptı. Savaştan sonra evine döndü ancak ülke kaotik bir durumdaydı: Kuzeni 'ne öncülük etmekteydi ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu çökmüştü. Yeni yönetim İtilaf Devletlerine barışçıl amacını göstermek için 'nun asker sayısını azaltmıştı. Komşu ülkeler Romanya ve Çekoslovakya bunu fırsat bilip toprak kazanmaya başladılar. Rumenler 1919 baharında Erdel ve 'i işgal etti. Ayrıca 21 Mart 1919'da Macaristan Sovyet Cumhuriyeti ilan edildi.
Önemli Macar siyasetçilerin çoğu devrim ve Kızıl Terör nedeniyle Viyana'ya kaçtı. Bolşevik güçlerin yıkılması için örgütlenme István Bethlen'in Antibolşevik Komite'siyle başladı. Bu harekete paralel olarak Gyula Károlyi Arad'da karşı devrim hükûmeti kurdu. Mayıs ayında şehri işgal eden Rumenler Károlyi ve bakanlarının çoğunu tutukladı. Serbest bırakıldıktan sonra Fransız Ordusu kontrolundaki Szeged'e gitti. Károlyi burada komünist düzeni sona erdirmek amacıyla hükûmetini tekrar örgütledi. iki karşı devrim merkezi, Viyena ve Szeged ortak amaçları uğrunda işbirliği yapmaya başladı. Károlyi'nin savaş bakanı Ulusal Ordu'yu kuran Amiral Miklós Horthy'di.
Macaristan başbakanı
Károlyi 1919 yılından sonra yaklaşık on yıl kadar siyasetten çekildi. Triyanon Antlaşması ile Arad ilindeki topraklarını kaybetti. Bundan sonra ile toprakla uğraşmaya başladı. 1927 yılında üyesi, 1928 yılında Kraliyet Muhafızı oldu.Büyük Buhran sırasında István Bethlen hükûmetinde 'nun ardından kısa bir süre dışişleri bakanlığı yaptı. Bu görevi sırasında 1931 Mart ayında Roma'da Benito Mussolini ile görüştü. Ayrıca Fransız basınında yankı uyandıran tartışmalı bir demeç verdi: "Duygular, mantık ve menfaat silsilesi Macaristan'ı Fransa'ya bağlamaktadır."
István Bethlen popüler olmayan önlemler almamak için 19 Ağustos 1931'de başbakanlıktan istifa etti. Kral naibi Miklós Horthy başbakanlığa Károlyi'yi atadı. Yeni hükûmet önceki bakanları çok değiştirmeden 24 Ağustos 1931'de kuruldu.
Macaristan'da ekonomik felaket kendini süregelen zirai ve kredi krizi olarak kendini gösterdi. zirai ürünler Macar ihracatının büyük bir bölümünü oluşturmaktaydı ancak dünya pazarlarında fiyatla %50 ila %70 arasında düştü. Köylülerin perişan olduğu bu dönemde sanayi ve ticaret dünyası da zarar gördü.
Károlyi büyük tasarruf paketleriyle devlet harcamalarını azalttı. Maliye bakanı demiryolu çalışanları, postacılar, memurlar, askerler, jandarma ve gümrük memurları gibi kamu çalışanlarının maaşlarını azalttı. Sosyal yardımlar azaltıldı. Ancak bunlar çok ciddi olan ekonomik sorunların çözümü değildi. Tüm bakanların makam arabası kullanmasının Károlyi tarafından yasaklanmasının pek bir yardımı olmadı. Başbakan iken Károlyi Peşte'deki dairesinde Budin Kalesi'ne toplu taşıma kullanarak gidiyordu.
13 Eylül 1931'de Budapeşte yakınlarındaki köprüsünün bir kısmını bomba ile patlattıp Viyana ekspresinin lokomotifi ile on bir vagonundan dokuzunun 30 metre derinliğindeki boğaza uçmasına neden olduğunda Gyula Károlyi ilan etti. Bu trajediyi bahane ederek tüm komünistleri hapise attı ve tüm siyasi gösterileri yasakladı. Komünist hareketin liderleri Imre Sallai ve Sándor Fürst tutuklandıktan sonra 1932'de göstermelik yargılama sonucu idam edildi. Acil durum önlemleri durumu düzeltmeye yetmedi. Gerçek bir kitle hareketi tehdidi o dönemde henüz yoktu.
Bu çözülemeyen kriz durumu Macar toplumundaki mutsuzluğu artırdı. Muhalefet uzatılmasını, gizli oy ve ön seçimlerin gelmesini ve maaş ile çalışanların daha iyi korunmasını istiyordu. Zirai lobi ise pazarların genişletilmesini ve çiftçilerin korunmasını istiyordu. Bu gruplar herhangi bir sonuç görmediklerinde başbakana karşı gelmeye başladılar ve bu yenilginin sonucunda Bethlen 1932 Eylül ayında Károlyi'yi istifaya davet etti. Baştan beri başbakan olmakta mütereddit olan Károlyi bu öneriyi gönülden kabul ederek 21 Eylül 1932'de istifa ederek topraklarına geri döndü. Yerine Gyula Gömbös geçti.
Sonraki yaşamı
Başbakanlıktan istifasından sonra aktif politika hayatından çekildi. Horthy'nin iç danışma konseyinin bir parçasıydı ve 1936'da gizli danışmanı oldu. II. Dünya Savaşı sırasında 'ın siyasetini destekledi.
75 yaşında Budapeşte'de öldü.
Kaynakça
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Yeni makam | Macaristan Karşı Devrim Hükûmeti Başbakanı 1919 | Sonra gelen: |
Önce gelen: | Macaristan Dışişleri Bakanı 1930-1931 | Sonra gelen: |
Önce gelen: | Macaristan Maliye Bakanı Geçici 1931 | Sonra gelen: |
Önce gelen: István Bethlen | Macaristan Başbakanı 1931-1932 | Sonra gelen: Gyula Gömbös |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gyula Karolyi de 7 Mayis 1871 23 Nisan 1947 muhafazakar Macar politikaci 1931 1932 yillari arasinda Macaristan basbakanligi yapmistir Daha once 191 da birkac ayligina Szeged de bulunan karsi devrim hukumetine de basbakanlik yapmistir Basbakan olarak selefi Istvan Bethlen in ilimli muhafazakar politikasini surdurmeye calissa da daha az basarili oldu Kont Gyula Karolyi de NagykarolyMacaristan Kralligi BasbakaniGorev suresi 24 Agustos 1931 1 Ekim 1932 1 yil 38 gun Hukumdar Miklos Horthy Naip olarak Yerine geldigi Istvan BethlenYerine gelen Gyula GombosMacaristan Karsi Devrim Hukumeti BasbakaniGorev suresi 5 Mayis 1919 12 Temmuz 1919 68 gun Yerine geldigi Yeni makamYerine gelen Dezso Pattantyus AbrahamUyesiGorev suresi 31 Ocak 1927 28 Mart 1945 18 yil 56 gun Kisisel bilgilerDogum 7 Mayis 1871 1871 05 07 Avusturya Macaristan ImparatorluguOlum 23 Nisan 1947 75 yasinda Budapeste MacaristanPartisi Liberal Parti Birlik PartisiGencligiEski bir aristokrat ailenin cocugu olarak da gunumuzde Baktaloranthaza dunyaya geldi Babasi 1898 ila 1900 yillari arasinda baskanligi yapan Kont annesi de Kontes Emma Degenfeld Schomburg tur Tibor Karolyi ayrica daha sonra basbakan ve Macaristan devlet baskani olacak olan Mihaly Karolyi nin de vasisiydi Budapeste Universitesi nde hukuk okuduktan sonra Berlin Universitesi ve Bonn Universitesi nde egitimine devam etti Evine dondukten sonra Macar siyasetine katilarak a girdi 1906 ile 1910 yillari arasinda nde oldu Bunun ardindan politikadan cekilerek Arad ilindeki muazzam aile topraklarini isletmeye basladi 1915 yilinda Macar Bilimler Akademisi nin uyesi oldu Karsi devrim hukumetiI Dunya Savasi basladiktan sonra gonullu olarak Dogu Cephesinde hussar tegmeni olarak gorev yapti Savastan sonra evine dondu ancak ulke kaotik bir durumdaydi Kuzeni ne onculuk etmekteydi ve Avusturya Macaristan Imparatorlugu cokmustu Yeni yonetim Itilaf Devletlerine bariscil amacini gostermek icin nun asker sayisini azaltmisti Komsu ulkeler Romanya ve Cekoslovakya bunu firsat bilip toprak kazanmaya basladilar Rumenler 1919 baharinda Erdel ve i isgal etti Ayrica 21 Mart 1919 da Macaristan Sovyet Cumhuriyeti ilan edildi Onemli Macar siyasetcilerin cogu devrim ve Kizil Teror nedeniyle Viyana ya kacti Bolsevik guclerin yikilmasi icin orgutlenme Istvan Bethlen in Antibolsevik Komite siyle basladi Bu harekete paralel olarak Gyula Karolyi Arad da karsi devrim hukumeti kurdu Mayis ayinda sehri isgal eden Rumenler Karolyi ve bakanlarinin cogunu tutukladi Serbest birakildiktan sonra Fransiz Ordusu kontrolundaki Szeged e gitti Karolyi burada komunist duzeni sona erdirmek amaciyla hukumetini tekrar orgutledi iki karsi devrim merkezi Viyena ve Szeged ortak amaclari ugrunda isbirligi yapmaya basladi Karolyi nin savas bakani Ulusal Ordu yu kuran Amiral Miklos Horthy di Macaristan basbakaniKarolyi 1919 yilindan sonra yaklasik on yil kadar siyasetten cekildi Triyanon Antlasmasi ile Arad ilindeki topraklarini kaybetti Bundan sonra ile toprakla ugrasmaya basladi 1927 yilinda uyesi 1928 yilinda Kraliyet Muhafizi oldu Buyuk Buhran sirasinda Istvan Bethlen hukumetinde nun ardindan kisa bir sure disisleri bakanligi yapti Bu gorevi sirasinda 1931 Mart ayinda Roma da Benito Mussolini ile gorustu Ayrica Fransiz basininda yanki uyandiran tartismali bir demec verdi Duygular mantik ve menfaat silsilesi Macaristan i Fransa ya baglamaktadir Istvan Bethlen populer olmayan onlemler almamak icin 19 Agustos 1931 de basbakanliktan istifa etti Kral naibi Miklos Horthy basbakanliga Karolyi yi atadi Yeni hukumet onceki bakanlari cok degistirmeden 24 Agustos 1931 de kuruldu Macaristan da ekonomik felaket kendini suregelen zirai ve kredi krizi olarak kendini gosterdi zirai urunler Macar ihracatinin buyuk bir bolumunu olusturmaktaydi ancak dunya pazarlarinda fiyatla 50 ila 70 arasinda dustu Koylulerin perisan oldugu bu donemde sanayi ve ticaret dunyasi da zarar gordu Karolyi buyuk tasarruf paketleriyle devlet harcamalarini azaltti Maliye bakani demiryolu calisanlari postacilar memurlar askerler jandarma ve gumruk memurlari gibi kamu calisanlarinin maaslarini azaltti Sosyal yardimlar azaltildi Ancak bunlar cok ciddi olan ekonomik sorunlarin cozumu degildi Tum bakanlarin makam arabasi kullanmasinin Karolyi tarafindan yasaklanmasinin pek bir yardimi olmadi Basbakan iken Karolyi Peste deki dairesinde Budin Kalesi ne toplu tasima kullanarak gidiyordu 13 Eylul 1931 de Budapeste yakinlarindaki koprusunun bir kismini bomba ile patlattip Viyana ekspresinin lokomotifi ile on bir vagonundan dokuzunun 30 metre derinligindeki bogaza ucmasina neden oldugunda Gyula Karolyi ilan etti Bu trajediyi bahane ederek tum komunistleri hapise atti ve tum siyasi gosterileri yasakladi Komunist hareketin liderleri Imre Sallai ve Sandor Furst tutuklandiktan sonra 1932 de gostermelik yargilama sonucu idam edildi Acil durum onlemleri durumu duzeltmeye yetmedi Gercek bir kitle hareketi tehdidi o donemde henuz yoktu Bu cozulemeyen kriz durumu Macar toplumundaki mutsuzlugu artirdi Muhalefet uzatilmasini gizli oy ve on secimlerin gelmesini ve maas ile calisanlarin daha iyi korunmasini istiyordu Zirai lobi ise pazarlarin genisletilmesini ve ciftcilerin korunmasini istiyordu Bu gruplar herhangi bir sonuc gormediklerinde basbakana karsi gelmeye basladilar ve bu yenilginin sonucunda Bethlen 1932 Eylul ayinda Karolyi yi istifaya davet etti Bastan beri basbakan olmakta mutereddit olan Karolyi bu oneriyi gonulden kabul ederek 21 Eylul 1932 de istifa ederek topraklarina geri dondu Yerine Gyula Gombos gecti Sonraki yasamiBasbakanliktan istifasindan sonra aktif politika hayatindan cekildi Horthy nin ic danisma konseyinin bir parcasiydi ve 1936 da gizli danismani oldu II Dunya Savasi sirasinda in siyasetini destekledi 75 yasinda Budapeste de oldu Kaynakca a b c Magyar Elektronikus Konyvtar 25 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2016 a b c d e f g h i Megszuletett grof Karolyi Gyula miniszterelnok mult kor 29 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2016 Siyasi goreviOnce gelen Yeni makam Macaristan Karsi Devrim Hukumeti Basbakani 1919 Sonra gelen Once gelen Macaristan Disisleri Bakani 1930 1931 Sonra gelen Once gelen Macaristan Maliye Bakani Gecici 1931 Sonra gelen Once gelen Istvan Bethlen Macaristan Basbakani 1931 1932 Sonra gelen Gyula Gombos