Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Eylül 2015) |
Gülek, Mersin ilinin Tarsus ilçesine bağlı bir mahalledir. Mahallenin nüfusu 2016 yılı TÜİK adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre 1.768 kişiden oluşmaktadır.O-21'de bulunan Gülek Tüneli, ismini buradan almaktadır.
| Gülek | |
|---|---|
 Gülek mahallesi'nin Tarsus tarafından girişi | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Mersin'in Türkiye'deki konumu | |
  Gülek Gülek'in Mersin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Mersin |
| İlçe | Tarsus |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
| Rakım | 950-1100 m |
| Nüfus (2016) | 1.768 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0324 |
| İl plaka kodu | 33 |
| Posta kodu | 33400 |
Resmî site [1] | |
Tarihçe
"Boğaz yeri, güzel geçit" manasına gelen Gülek’in içinde bulunduğu bölgeye ilk çağlarda "Kilikya" denilmekte idi. Gülek boğazı, Kilikya’ya iç bölgelerden girilen bir geçit olarak kullanıldığında ilk çağ ile ilgili hemen hemen bütün eserlerde "Kilikya kapıları" olarak kaydedilmiştir.
Makedonya Kralı İskender, MÖ 333 Yılında Anadolu’ya girmiş ve hızlı ilerleyerek Toroslar'a kadar gelmiştir. İskender’in ölümünden sonra bölge Seleukos İmparatorluğu ve Mısırlılar arasında sık sık el değiştirdi. Daha sonra bölgeye Romalılar hakim oldu. Romalılar Kilikya eyaleti olarak bölgeyi kendilerine bağladılar. Bu eyaletin merkezini de Tarsus yaptılar. Romalılar M.S. 395’te 2’ye ayrılınca Gülek ve çevresi Doğu Roma’nın yani Bizans’ın hakimiyeti altına girdi. Bizanslılar burada Hins Bwls adlı bir yerleşim yeri meydana getirdi.
652-653 yıllarında, İslam halifelerinden Muaviye zamanında Gülek Boğazı ve çevresi Müslümanların eline geçti. Muaviye, Boğaz üzerine küçük bir kale yaptırdı. Ancak bu kalenin 12. yüzyıl ortalarında yapılmış olabileceğini yazan kaynaklar da mevcuttur. Abbasi Halifesi Harun Reşid zamanında bölgeye akınlar devam etmiş ve Horasan'dan getirilen 3000 kişilik, ilk Türk kafilesi Çukurova’da ki müstahkem kalelere yerleştirilmiş olabilir.
861 yılında Bizanslılar bölgeye tekrar hakim oldular. Bizans Kralı Nikephor zamanında Çukurova Ermenilerin eline geçince Ermeniler Kilikya kalelerine yerleşmeye başladılar.
1083 yılında Kutalmışoğlu Süleyman Şah Çukurova’daki Ermenileri itaat altına aldı. Bu tarihten itibaren bölgeye Türkmen akını hız kazandı. Bölgeye gelen bu Türkmenlerin yardımıyla da 1375 yılında Meklüklüler tarafından Ermeni prensliklerine tamamen son verildi.
1516 Mercidabık ve 1517 Ridaniye savaşlarında Memlüklüler yenilerek yıkıldı ve Çukurova ile birlikte Gülek ile çevresi de Osmanlıların eline geçti. Bu tarihten sonra bölge Osmanlıların hakimiyetinde kaldı.
Gülek (Külek) Osmanlıların bölgeyi fethettiği sırada Kusun’a bağlı bir kale durumunda idi. 1519 yılında yapılan bir tahrire göre Gülek Kalesinde 183 evli 39 bekar gayrimüslim nüfusu olduğu belirtilir.
1832 yılında Gülek ve çevresi Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın oğlu İbrahim Paşa tarafından ele geçirildi. Adana’nın önde gelen bazı aileleri de İbrahim Paşa’ya destek verdiler. İbrahim Paşa, Gülek Boğazını korumak için Tekir’de tabyalar yaptırdı. Gülek Boğazını toplarla patlatarak genişletti. 1838’den sonra İbrahim Paşa ordusuyla birlikte bölgeden çekilmeye başladı. Bölgeye Osmanlılar yeniden hakim oldular. 1848-1849 yıllarında aşiretleri merkezi otoritenin kontrolü altına almak için bir takım iskan çalışmaları yapıldı. Bu çerçevede Tecirli aşiretine mensup 50 tane Ankara ve çevresinden alınarak Gülek’e yerleştirildi. 1870 salnamesinde Tarsus’a bağlı bir nahiye olarak görülen Gülek, bu durumunu 20. yüzyılın başlarına kadar korudu.
Coğrafya
Gülek mahallesi, Tarsus - Ankara yolu üzerinde Toros Dağları'nın Gülek Boğazı (1250 m) mevkiinde kurulmuştur.
Nüfus
| Gülek Mahallesinin yıllara göre nüfusu | |
|---|---|
| 2016 | 1.768 |
| 2015 | 1.928 |
| 2014 | 2.095 |
| 2013 | 2.409 |
| 2000 | 9.831 |
| 1990 | 6.114 |
| 1985 | 5.795 |
| 1980 | 6.352 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f . TÜİK. 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017.
- ^ "Otoyollar Haritası". 29 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ . 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2010.
- ^ a b c d Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;YERisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Eylul 2015 Gulek Mersin ilinin Tarsus ilcesine bagli bir mahalledir Mahallenin nufusu 2016 yili TUIK adrese dayali nufus kayit sistemi sonuclarina gore 1 768 kisiden olusmaktadir O 21 de bulunan Gulek Tuneli ismini buradan almaktadir GulekMahalleGulek mahallesi nin Tarsus tarafindan girisiMahallenin haritadaki yeriMersin in Turkiye deki konumuGulekGulek in Mersin deki konumuUlke TurkiyeIlMersinIlceTarsusCografi bolgeAkdeniz BolgesiRakim950 1100 mNufus 2016 1 768Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0324Il plaka kodu33Posta kodu33400Resmi site 1 Tarihce Bogaz yeri guzel gecit manasina gelen Gulek in icinde bulundugu bolgeye ilk caglarda Kilikya denilmekte idi Gulek bogazi Kilikya ya ic bolgelerden girilen bir gecit olarak kullanildiginda ilk cag ile ilgili hemen hemen butun eserlerde Kilikya kapilari olarak kaydedilmistir Makedonya Krali Iskender MO 333 Yilinda Anadolu ya girmis ve hizli ilerleyerek Toroslar a kadar gelmistir Iskender in olumunden sonra bolge Seleukos Imparatorlugu ve Misirlilar arasinda sik sik el degistirdi Daha sonra bolgeye Romalilar hakim oldu Romalilar Kilikya eyaleti olarak bolgeyi kendilerine bagladilar Bu eyaletin merkezini de Tarsus yaptilar Romalilar M S 395 te 2 ye ayrilinca Gulek ve cevresi Dogu Roma nin yani Bizans in hakimiyeti altina girdi Bizanslilar burada Hins Bwls adli bir yerlesim yeri meydana getirdi 652 653 yillarinda Islam halifelerinden Muaviye zamaninda Gulek Bogazi ve cevresi Muslumanlarin eline gecti Muaviye Bogaz uzerine kucuk bir kale yaptirdi Ancak bu kalenin 12 yuzyil ortalarinda yapilmis olabilecegini yazan kaynaklar da mevcuttur Abbasi Halifesi Harun Resid zamaninda bolgeye akinlar devam etmis ve Horasan dan getirilen 3000 kisilik ilk Turk kafilesi Cukurova da ki mustahkem kalelere yerlestirilmis olabilir 861 yilinda Bizanslilar bolgeye tekrar hakim oldular Bizans Krali Nikephor zamaninda Cukurova Ermenilerin eline gecince Ermeniler Kilikya kalelerine yerlesmeye basladilar 1083 yilinda Kutalmisoglu Suleyman Sah Cukurova daki Ermenileri itaat altina aldi Bu tarihten itibaren bolgeye Turkmen akini hiz kazandi Bolgeye gelen bu Turkmenlerin yardimiyla da 1375 yilinda Meklukluler tarafindan Ermeni prensliklerine tamamen son verildi 1516 Mercidabik ve 1517 Ridaniye savaslarinda Memlukluler yenilerek yikildi ve Cukurova ile birlikte Gulek ile cevresi de Osmanlilarin eline gecti Bu tarihten sonra bolge Osmanlilarin hakimiyetinde kaldi Gulek Kulek Osmanlilarin bolgeyi fethettigi sirada Kusun a bagli bir kale durumunda idi 1519 yilinda yapilan bir tahrire gore Gulek Kalesinde 183 evli 39 bekar gayrimuslim nufusu oldugu belirtilir 1832 yilinda Gulek ve cevresi Misir valisi Kavalali Mehmet Ali Pasa nin oglu Ibrahim Pasa tarafindan ele gecirildi Adana nin onde gelen bazi aileleri de Ibrahim Pasa ya destek verdiler Ibrahim Pasa Gulek Bogazini korumak icin Tekir de tabyalar yaptirdi Gulek Bogazini toplarla patlatarak genisletti 1838 den sonra Ibrahim Pasa ordusuyla birlikte bolgeden cekilmeye basladi Bolgeye Osmanlilar yeniden hakim oldular 1848 1849 yillarinda asiretleri merkezi otoritenin kontrolu altina almak icin bir takim iskan calismalari yapildi Bu cercevede Tecirli asiretine mensup 50 tane Ankara ve cevresinden alinarak Gulek e yerlestirildi 1870 salnamesinde Tarsus a bagli bir nahiye olarak gorulen Gulek bu durumunu 20 yuzyilin baslarina kadar korudu CografyaGulek mahallesi Tarsus Ankara yolu uzerinde Toros Daglari nin Gulek Bogazi 1250 m mevkiinde kurulmustur NufusGulek Mahallesinin yillara gore nufusu2016 1 7682015 1 9282014 2 0952013 2 4092000 9 8311990 6 1141985 5 7951980 6 352Ayrica bakinizGulek BogaziKaynakca a b c d e f TUIK 25 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2017 Otoyollar Haritasi 29 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2023 5 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2010 a b c d Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi YER isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Dis baglantilar