Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gültekin Oransay (9 Eylül 1930, Berlin - 20 Kasım 1989, İzmir), Türk müzik bilimci, tarih ve dil araştırmacısı.
Türkiye'deki ilk müzik bilim bölümü olan Ege Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bilimleri (kendisinin tercih ettiği ifade ile Küğbilim) Bölümünün kurucusu ve ilk başkanıdır. Müzik bilim alanında yeni fikirler ve çözümler içeren araştırmalar yapmıştır.
Hayatı
1930 yılında, Berlin'de doğdu. Babası mühendis Bekir Sıtkı Bey, annesi öğretmen Keriman (Karina) Hanıdır. Öğrenimi için Almanya’da bulunan babasıyla ve annesi ile birlikte 1932 yılında ailesi Türkiye’ye geldiler. Orta öğretimini ve lise eğitimini Ankara Koleji’nde tamamladı. Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ndeki eğitiminin ardından 1950 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı’nın Kompozisyon Bölümünde eğitimine başladı. Usmanbaş, Saygun ve Akses'n öğrencisi oldu.
Ankara Devlet Konservatuarı’ndaki öğreniminin ardından 1954'te okulun kütüphane memuresi Melahat Oransay ile evlendi. Çiftin, Sevda ve Ayşe adlı iki kızı oldu. Oransay, aynı yıl Almanya’ya gitti; Münih’te müzikoloji öğrenimi gördü. Müzikoloji öğrenimi ile beraber yan dallar olarak Yakındoğu bilgisi, Sami dilleri bilgisi -Arapça, Süryanice- ayrıca Latince öğrendi."15. ve 19. Yüzyıllar Arasında Geleneksel Türk Sanat Müziğinde Melodik Çizgi ve Makam Kavramı" başlıklı tezi ile Münih Üniversitesi Felsefe Fakültesi’ndeki müzik bilim doktorasını 1962 yılında tamamladı. Türkiye'nin ilk, Orta Doğu'nun ikinci müzik doktoru unvanını aldı.
Türkiye'ye dönüşünün ardından Ankara Devlet Konservatuvarı müdürlüğü ve öğretmenliği, Ankara İl Radyosu Transkripsiyon Müdürlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Şube Müdürlüğü görevlerini üstlendi. Bu dönemde derleme gezileri kapsamında Kars ve Gaziantep'e giderek eşi ile birlikte araştırmalar yaptı.
Türkçe müzik terimleri ve dil çalışmalarına da katılan Oransay, müzik yerine "küğ" denilmesini önerdi. O dönem İlhan Baran, İlhan Usmanbaş, Muammer Sun, Sarper Özsan, Yalçın Tura tarafından müzik yerine "küğ", besteci yerine "bağdar" kelimesi kullanılmaya başlandı. Daha sonra yeniden “besteci” ve “müzik” terimlerine geri dönüldü.
Oransay 1963'te Türk Küğ Belgeliği'ni, 1964'te Küğ Yayınları'nı kurdu; 1965'te "Balama" ve "Küğ" dergilerini yayınlamaya başladı.
Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Türk-İslam Sanatı kürsüsüne asistan atanan Oransay, “Türk Din Mûsikîsi” dersini verdi. 1971 yılında "Ali Ufki ve Türk Din Musikisi" başlılı çalışmasıyla doçent unvanı aldı. Onun doçent unvanın alması ile fakültede bağımsız bir kürsü haline gelen Türk Din Musikisi Kürsüsünün başkanlığını üstlendi.
1976 yılında İzmir’e giderek Ege Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Küğbilim (Müzik Bilim) Bölümü’nü kurdu. Bu dönemde Işık Gülöksüz ile evlendi, bu evlilikten oğlu Bekir Sıtkı Alptekin doğdu. 1978 yılında profesör oldu. Ege Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nin dekan yardımcılığı görevini de üstlenen Oransay, 1981'de geçirdiği bir soruşturmadan sonra üniversiteden ve kamu hizmetinden uzaklaştırıldı.
Üniversiteden uzaklaştırıldıktan sonra özel yabancı dil dersleri vererek yaşamını sürdürdü ve yeni kitaplar yayınladı. 1987'de öğrencileriyle "Alsancak Küğbilim Halkası"nı oluşturarak müzikbilim çalışmalarını sürdürdü. 1983'de ara verilmiş olan "Küğsel Yapraklar" adlı dergisinin sekizinci sayısını çıkardı. 1989'da İzmir'de kalp krizi sonucu öldü.
Oransay, Türk geleneksel müzikleri üzerine müzikoloji araştırmalarının yanı sıra çoksesli müzik üzerine de yayınlar yaptı. Almanca, İngilizce, Arapça, Farsça ve Osmanlıca bilmekteydi ve bu sayede Osmanoğulları (Mehmed Sureyya'nın Sicill-i Osmanisi) gibi çeviriler yaptı.
Kitapları, ölümünden sonra ailesince Bilkent Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Müzik Bilimleri Bölümü’ne hibe edildi.
Hatırası
Oransay için her beş yılda bir 20 Kasım'da anma etkinlikleri düzenlenmektedir. 2005'te ölümünün 15 .yılı nedeniyle on üniversite ve kurumdan müzik bilimi alanından uzmanların katılımı ile Gültekin Oransay paneli düzenlenmiş, 2014'te ölümünün 25. yıldönümü nedeniyle İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı'nda Türkiye'deki Müzikoloji Bölüm Başkanlarını bir araya getiren bir çalıştay düzenlenmiştir.
Eserleri
- Atatürk ve Küğ, 1965 ve 1985
- Batı Tekniği İle Yazan 60 Türk Bağdar, 1965
- Konçerto Kılavuzu, 1967
- Çağdaş Seslendiricilerimiz ve Küğ Yazarlarımız, 1968
- Bağdarlar Geçidi, 1977
- Bach Kılavuzu, 1986
Kaynakça
- ^ Ayangil, Ruhi (19 Kasım 1989). "Tek kişilik bir müzikbilim ordusu" (PDF).
- ^ "GÜLTEKİN ORANSAY". www.turkishmusicportal.org. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024.
- ^ a b Antep, Ersin (Şubat 2005). "Ölümünün 15.Yılında Öğretmen, İdareci, Araştırmacı, Bilimadamı Yönüyle Prof.Dr.Gültekin Oransay". Hürriyet gazetesi. Muzikoloji.org. Erişim tarihi: 22 Haziran 2024.
- ^ Gedikli, Aslı (Mart 2023). "Türkçe müzik terminolojisi sorunsalı ekseninde Gültekin Oransay". Türk Müziği Dergisi. ss. 185-195.
- ^ a b Sarı, Ayhan (16 Aralık 1989). "Gültekin Oransay'ın Ardından". Hüriyet Gösteri dergisi. Muzikoloji.org. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024.
- ^ Atalay, Adnan (22 Şubat 2022). "Belgelerle Oransay Gerçeği". Adnanatalay.com. Erişim tarihi: 22 Haziran 2024.
- ^ "Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı". adk.hacettepe.edu.tr. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024.
- ^ Sarı, Ayhan (20 Kasım 2019). "Ayhan Sarı-Gültekin Oransay'ın ardından 30 yıl…". Musiki Dergisi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gultekin Oransay 9 Eylul 1930 Berlin 20 Kasim 1989 Izmir Turk muzik bilimci tarih ve dil arastirmacisi Turkiye deki ilk muzik bilim bolumu olan Ege Universitesi Guzel Sanatlar Fakultesi Muzik Bilimleri kendisinin tercih ettigi ifade ile Kugbilim Bolumunun kurucusu ve ilk baskanidir Muzik bilim alaninda yeni fikirler ve cozumler iceren arastirmalar yapmistir Hayati1930 yilinda Berlin de dogdu Babasi muhendis Bekir Sitki Bey annesi ogretmen Keriman Karina Hanidir Ogrenimi icin Almanya da bulunan babasiyla ve annesi ile birlikte 1932 yilinda ailesi Turkiye ye geldiler Orta ogretimini ve lise egitimini Ankara Koleji nde tamamladi Ankara Dil ve Tarih Cografya Fakultesi ndeki egitiminin ardindan 1950 yilinda Ankara Devlet Konservatuvari nin Kompozisyon Bolumunde egitimine basladi Usmanbas Saygun ve Akses n ogrencisi oldu Ankara Devlet Konservatuari ndaki ogreniminin ardindan 1954 te okulun kutuphane memuresi Melahat Oransay ile evlendi Ciftin Sevda ve Ayse adli iki kizi oldu Oransay ayni yil Almanya ya gitti Munih te muzikoloji ogrenimi gordu Muzikoloji ogrenimi ile beraber yan dallar olarak Yakindogu bilgisi Sami dilleri bilgisi Arapca Suryanice ayrica Latince ogrendi 15 ve 19 Yuzyillar Arasinda Geleneksel Turk Sanat Muziginde Melodik Cizgi ve Makam Kavrami baslikli tezi ile Munih Universitesi Felsefe Fakultesi ndeki muzik bilim doktorasini 1962 yilinda tamamladi Turkiye nin ilk Orta Dogu nun ikinci muzik doktoru unvanini aldi Turkiye ye donusunun ardindan Ankara Devlet Konservatuvari mudurlugu ve ogretmenligi Ankara Il Radyosu Transkripsiyon Mudurlugu Milli Egitim Bakanligi Guzel Sanatlar Genel Mudurlugu Sube Mudurlugu gorevlerini ustlendi Bu donemde derleme gezileri kapsaminda Kars ve Gaziantep e giderek esi ile birlikte arastirmalar yapti Turkce muzik terimleri ve dil calismalarina da katilan Oransay muzik yerine kug denilmesini onerdi O donem Ilhan Baran Ilhan Usmanbas Muammer Sun Sarper Ozsan Yalcin Tura tarafindan muzik yerine kug besteci yerine bagdar kelimesi kullanilmaya baslandi Daha sonra yeniden besteci ve muzik terimlerine geri donuldu Oransay 1963 te Turk Kug Belgeligi ni 1964 te Kug Yayinlari ni kurdu 1965 te Balama ve Kug dergilerini yayinlamaya basladi Ankara Universitesi Ilahiyat Fakultesi Turk Islam Sanati kursusune asistan atanan Oransay Turk Din Musikisi dersini verdi 1971 yilinda Ali Ufki ve Turk Din Musikisi baslili calismasiyla docent unvani aldi Onun docent unvanin almasi ile fakultede bagimsiz bir kursu haline gelen Turk Din Musikisi Kursusunun baskanligini ustlendi 1976 yilinda Izmir e giderek Ege Universitesi Guzel Sanatlar Fakultesi Kugbilim Muzik Bilim Bolumu nu kurdu Bu donemde Isik Guloksuz ile evlendi bu evlilikten oglu Bekir Sitki Alptekin dogdu 1978 yilinda profesor oldu Ege Universitesi Guzel Sanatlar Fakultesi nin dekan yardimciligi gorevini de ustlenen Oransay 1981 de gecirdigi bir sorusturmadan sonra universiteden ve kamu hizmetinden uzaklastirildi Universiteden uzaklastirildiktan sonra ozel yabanci dil dersleri vererek yasamini surdurdu ve yeni kitaplar yayinladi 1987 de ogrencileriyle Alsancak Kugbilim Halkasi ni olusturarak muzikbilim calismalarini surdurdu 1983 de ara verilmis olan Kugsel Yapraklar adli dergisinin sekizinci sayisini cikardi 1989 da Izmir de kalp krizi sonucu oldu Oransay Turk geleneksel muzikleri uzerine muzikoloji arastirmalarinin yani sira coksesli muzik uzerine de yayinlar yapti Almanca Ingilizce Arapca Farsca ve Osmanlica bilmekteydi ve bu sayede Osmanogullari Mehmed Sureyya nin Sicill i Osmanisi gibi ceviriler yapti Kitaplari olumunden sonra ailesince Bilkent Universitesi ve Dokuz Eylul Universitesi Guzel Sanatlar Fakultesi Muzik Bilimleri Bolumu ne hibe edildi HatirasiOransay icin her bes yilda bir 20 Kasim da anma etkinlikleri duzenlenmektedir 2005 te olumunun 15 yili nedeniyle on universite ve kurumdan muzik bilimi alanindan uzmanlarin katilimi ile Gultekin Oransay paneli duzenlenmis 2014 te olumunun 25 yildonumu nedeniyle ITU Turk Musikisi Devlet Konservatuari nda Turkiye deki Muzikoloji Bolum Baskanlarini bir araya getiren bir calistay duzenlenmistir EserleriAtaturk ve Kug 1965 ve 1985 Bati Teknigi Ile Yazan 60 Turk Bagdar 1965 Koncerto Kilavuzu 1967 Cagdas Seslendiricilerimiz ve Kug Yazarlarimiz 1968 Bagdarlar Gecidi 1977 Bach Kilavuzu 1986Kaynakca Ayangil Ruhi 19 Kasim 1989 Tek kisilik bir muzikbilim ordusu PDF Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link GULTEKIN ORANSAY www turkishmusicportal org Erisim tarihi 21 Haziran 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Antep Ersin Subat 2005 Olumunun 15 Yilinda Ogretmen Idareci Arastirmaci Bilimadami Yonuyle Prof Dr Gultekin Oransay Hurriyet gazetesi Muzikoloji org Erisim tarihi 22 Haziran 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Gedikli Asli Mart 2023 Turkce muzik terminolojisi sorunsali ekseninde Gultekin Oransay Turk Muzigi Dergisi ss 185 195 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Sari Ayhan 16 Aralik 1989 Gultekin Oransay in Ardindan Huriyet Gosteri dergisi Muzikoloji org Erisim tarihi 21 Haziran 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Atalay Adnan 22 Subat 2022 Belgelerle Oransay Gercegi Adnanatalay com Erisim tarihi 22 Haziran 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Hacettepe Universitesi Ankara Devlet Konservatuvari adk hacettepe edu tr Erisim tarihi 21 Haziran 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Sari Ayhan 20 Kasim 2019 Ayhan Sari Gultekin Oransay in ardindan 30 yil Musiki Dergisi Erisim tarihi 22 Haziran 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link