Günorta, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
Günorta | |
---|---|
Köyün güneyden görünümü | |
Ardahan'ın konumu | |
Günorta Günorta'nın Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Göle |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 2165 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 159 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75700 |
Tarihçe
Günorta köyünün eski Kızıl Kilisa'dır. Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus tespitinde Kızıl-Kilisa (Кизил-Килиса), 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de aynı biçimde Kızılkilisa (قزیلكلیسا) olarak geçer. Köye adını veren ve kırmızı taşlardan inşa edilmiş kilisenin kalıntıları Birinci Dünya Savaşı sırasında yerinde duruyordu.
Kızıl Kilisa köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köye dair eski kayıtlar olmasa da megalit yapı kalıntısı buranın çok eski yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.
Türkçe Göle olarak bilinen Kola bölgesi, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince Kızıl-Kilisa (Кизил-Килиса) olarak kaydedilen köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. Köyün 1886 yılındaki nüfusu, Kürt olarak kaydedilmiş 87 kişiden oluşuyordu. Ancak Kızıl Kilisa'da varlığı bilinen kilise, köyün daha önce Hristiyan bir nüfusu barındırdığını göstermektedir. Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği topraklarda 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre "Kızıl Kilisa" adını taşıyan başka köyler de bulunuyordu. Bunlardan ikisi Ardahan ilinde Ölçek ve Burmadere adlı köylere yakındı. Gürcü Türkolog Sergi Cikia bu yer adının aynı anlama gelen Gürcüce "Tsiteli Eklesia"dan (წითელი ეკლესია) çevrilmiş olabileceğini yazar. Köyün nüfusu 1896 yılında 122 kişi, 1906 yılında 155 kişi olarak tespit edilmiştir.
Kızıl Kilisa köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Kızıl Kilisa Türkiye'ye bırakıldı.
Kızıl Kilisa köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kızılkilisa (قزیلكلیسا) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında "Kızıl Kilise" adıyla aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 309 kişiden oluşuyordu. Kızıl Kilisa adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Günorta olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Günorta köyünün nüfusu 647 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 106 kişi okuma yazma biliyordu.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 50 km, Göle ilçe merkezine 26 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 159 |
2021 | 150 |
2020 | 129 |
2019 | 176 |
2018 | 201 |
2017 | 164 |
2016 | 171 |
2015 | 179 |
2014 | 176 |
2013 | 186 |
2012 | 178 |
2011 | 179 |
2010 | 180 |
2009 | 200 |
2008 | 215 |
2007 | 191 |
2000 | 215 |
1990 | 479 |
1985 | 829 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Günorta Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından .
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde” (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 24 Eylül 1917, sayı: 230.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 332, .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 185, .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. cilt: s. 550, 557". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 113, .
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 701". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Günorta, Göle için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gunorta Ardahan ilinin Gole ilcesine bagli bir koydur GunortaKoyKoyun guneyden gorunumuArdahan in konumuGunortaGunorta nin Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceGoleCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2165 mNufus 2022 Toplam159Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75700Koyun guneyden gorunumuTarihceGunorta koyunun eski Kizil Kilisa dir Nitekim 1886 tarihli Rus nufus tespitinde Kizil Kilisa Kizil Kilisa 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde de ayni bicimde Kizilkilisa قزیلكلیسا olarak gecer Koye adini veren ve kirmizi taslardan insa edilmis kilisenin kalintilari Birinci Dunya Savasi sirasinda yerinde duruyordu Kizil Kilisa koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan tarihsel bolgelerden biri olan Kola da yer alir Nitekim bu bolgeyi Osmanlilar 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Koye dair eski kayitlar olmasa da megalit yapi kalintisi buranin cok eski yerlesim alani oldugunu gostermektedir Turkce Gole olarak bilinen Kola bolgesi uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 93 Harbi nin ardindan 1878 yilinda imzalanan Berlin Antlasmasi yla Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresince Kizil Kilisa Kizil Kilisa olarak kaydedilen koy Ardahan sancaginin Gole kazasina bagliydi Koyun 1886 yilindaki nufusu Kurt olarak kaydedilmis 87 kisiden olusuyordu Ancak Kizil Kilisa da varligi bilinen kilise koyun daha once Hristiyan bir nufusu barindirdigini gostermektedir Osmanlilarin Gurculerden ele gecirdigi topraklarda 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine gore Kizil Kilisa adini tasiyan baska koyler de bulunuyordu Bunlardan ikisi Ardahan ilinde Olcek ve Burmadere adli koylere yakindi Gurcu Turkolog Sergi Cikia bu yer adinin ayni anlama gelen Gurcuce Tsiteli Eklesia dan წითელი ეკლესია cevrilmis olabilecegini yazar Koyun nufusu 1896 yilinda 122 kisi 1906 yilinda 155 kisi olarak tespit edilmistir Kizil Kilisa koyu Birinci Dunya Savasi nin sonunda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bir sure fiilen Ermenistan in sinirlari icinde kaldi 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi uyarinca Kizil Kilisa Turkiye ye birakildi Kizil Kilisa koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Kizilkilisa قزیلكلیسا adiyla Kars vilayetinin Gole kazasinin merkez nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda Kizil Kilise adiyla ayni idari konuma sahipti ve nufusu 309 kisiden olusuyordu Kizil Kilisa adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Gunorta olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Gunorta koyunun nufusu 647 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde sadece 106 kisi okuma yazma biliyordu CografyaKoy Ardahan il merkezine 50 km Gole ilce merkezine 26 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 1592021 1502020 1292019 1762018 2012017 1642016 1712015 1792014 1762013 1862012 1782011 1792010 1802009 2002008 2152007 1912000 2151990 4791985 829Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 24 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Gole Gunorta Koy Nufusu Nufusune com 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b Gole Kazasi 1886 Yili Rusca 18 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 771 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Gurcuce Sakartvelo gazetesi 24 Eylul 1917 sayi 230 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 332 ISBN 9789941478178 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 185 ISBN 9789941478178 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III cilt s 550 557 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 113 ISBN 9786052100271 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2022 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 351 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 701 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 358 a b YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarGunorta Gole icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft