Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hüdavendigar Cami veya I. Murad Cami, Bursa'da 14. yüzyıl yapısı tarihi bir camidir.
 Caminin ovaya bakan giriş cephesi | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Bursa, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°12′09″K 29°01′16″D / 40.20250°K 29.02111°D |
| İnanç | İslam |
| Durum | Etkin |
| Mimari | |
| Mimari tür | Cami |
| Mimari biçim | İslami, Osmanlı |
| Tamamlanma | tahmini 1367-1385 |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 1 |
| Malzemeler | Taş, tuğla |
| Tür | Kültürel |
| Kriter | i, ii, iv, vi |
| Belirleme | 2014 (38. oturum) |
| Parçası | Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu |
| Referans no. | 1452 |
| Ülke |  Türkiye |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Osmanlı Sultanı I. Murad tarafından yaptırılan iki katlı caminin alt katı ibadet mekanı, üst katı ise medrese olarak kullanılmak üzere inşa edilmiştir. Osmanlı mimarisinde alt katı cami, üst katı medrese olarak kullanılan bilinen tek yapıdır.
2014 yılında Dünya Mirası Listesi'ne giren “Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu” Dünya Miras Alanı 'nın bileşenlerinden birisi olan Hüdavendigar Külliyesi'nin ana yapısıdır.
Bizans, Gotik, Selçuklu ve erken Osmanlı esintileri taşıyan caminin mimarının kimliği ve yapının kesin yapım tarihi bilinmez ancak 1365 ve 1385 yılları arasında inşa edildiği kabul edilir. Caminin üst katındaki Hüdavendigar Medresesi Osmanlı tarihi içinde önemli bir öğretim müessesi olarak görev yapmıştır, günümüzde caminin bir parçası olarak kullanılır.
Mimari özellikleri
Erken Osmanlı mimarisinin bir özelliği ola kesme taş ve tuğladan muntazam diziler halinde karma teknikte yapılmıştır. Taşlar 50 cm., üçlü tuğla sıraları ise 20 cm. yüksekliğindedir. Bazı yerlerine Bizans yapılarından devşirilmiş malzeme de kullanılmıştır.
Cephelerde görülen bazı süsleme unsurları ve dışarıya taşan mihrap yuvası gibi Türk mimarisine özgü olmayan özelliklere sahip caminin mimarı bilinmez. Akdeniz çevresinde o dönemde yaygın olan dış mimari estetiğinden haberdar olan, Türk mimarisi ile kaynaştırıp birleştiren Türk veya yabancı bir mimarın eseri olduğu, yapının inşasında da yerli Hristiyan işçilerin çalışmış olduğu düşünülür.
Caminin önündeki revak kısmında kemerlerle birbirine bağlı altı yığma ayak beş tane kubbeyi taşımaktadır.
Cami kısmı, Osmanlı Devleti’nin ilk dönemlerinde çok yaygın görülen, yan kanatlı ve eyvanlı bir plana sahiptir. Bu tür binalardaki odaların tabhâne (misafirhane) olduğu ve buralarda şeyhlerin barındığı öne sürüldüğü gibi; bu odaların "kadılık dairesi" olduğu tahmininde de bulunulmuştur. Bu mekanların konaklamaktan çok Kur’an ve hadis odaklı eğitim verilen, aynı zamanda külliyeyi ziyaret eden devlet büyükleri veya din ve tasavvuf adamlarının namaz aralarındaki toplantı ve sohbetleri için düzenlenmiş odalar olduğu da düşünülür.
Beş bölümden oluşan ve beş kubbesi bulunan son cemaat yerinden iç mekana geçilir. Bu mekanda üstü kubbe ile örtülü bir iç avlu vardır. Avluda bir şadırvan, kubbesinde "aydınlık feneri" denen açıklık bulunur. Avludan iki yandaki altı adet odaya ve beş basamak yukarıda bulunan mihraplı asıl namaz yerine geçilebilmektedir. Mihraplı mescid ile iç avlu arasındaki zemin farkında pabuç koyma nişleri vardır. Ana ibadet mekanının iki yanında içlerinde ocakları bulunan ve dışarısı ile bağlantılı altı küçük oda vardır. Benzer camilerde tabhane odaları 16. yüzyıldan itibaren cami mekanına katılmıştır ancak Hudâvendigâr Camii’nde tabhâneler kapalı mekânlar olarak kalmıştır.
- Medrese katı
Camide girişin iki yanındaki kapılardan taş merdivenler ile üst kattaki medreseye çıkılır. Burası son cemaat yerinin üstündeki beş bölümlü galeriye açılır. Bu katın varlığı alt kattan hissedilmez.
Medresenin merdiven sahanlığının sağ ve solunda dört adet müderris (hoca) odası; merdivenlerin arasında ise bir dershane niteliğinde büyük bir oda bulunur. Bu ön kanadın önünde, “U” şeklindeki koridorun sağında ve solunda da on iki adet öğrenci hücreleri yer alır. Odalar, aşağıdaki cami katının oda ve eyvanlarının üzerinde yer alan bir koridora açılır
- Minaresi
Binanın sol tarafında tuğla gövdeli ve tuğla mukarnas şerefeli bir minare yükselir. Batılı gezginlerin yazılarında bu minarenin de esasında çan kulesi olduğunu ileri sürülmüştür. Minarenin şerefesinin üstü yenilenmiştir.
Onarımlar
1520, 1563, 1619, 1635 yıllarında onarım gören yapıda 1855 yılındaki Bursa depreminin ardından 1905 yılında geniş çaplı tamirat ve yenileme çalışmaları yapılmıştır. Cami, daha sonra 1963, 1975-1976, 1998 yıllarında onarım gördü.
Kaynakça
- ^ "'Sultan külliyeleri' UNESCO ile dünyaca tanındı". Anadolu Ajansı web sitesi, 30 Temmuz 2018. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
- ^ a b c Peker, Ali Uzay. "Bursa Hüdavendigar Külliyesi". Tasarım Merkezi Dergisi, Mart 2008. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ a b c Eyice, Semavi. . İslam Ansiklopedisi, 18. cild, 1998. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ a b (PDF). Bursa Alan Başkanlığı web sitesi. 15 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hudavendigar Cami veya I Murad Cami Bursa da 14 yuzyil yapisi tarihi bir camidir Hudavendigar CamiiCaminin ovaya bakan giris cephesiTemel bilgilerKonumBursa TurkiyeKoordinatlar40 12 09 K 29 01 16 D 40 20250 K 29 02111 D 40 20250 29 02111InancIslamDurumEtkinMimariMimari turCamiMimari bicimIslami OsmanliTamamlanmatahmini 1367 1385OzelliklerMinare sayisi1MalzemelerTas tuglaUNESCO Dunya MirasiTurKulturelKriteri ii iv viBelirleme2014 38 oturum ParcasiBursa ve Cumalikizik Osmanli Imparatorlugu nun DogusuReferans no 1452Ulke TurkiyeBolgeAvrupa ve Kuzey Amerika Osmanli Sultani I Murad tarafindan yaptirilan iki katli caminin alt kati ibadet mekani ust kati ise medrese olarak kullanilmak uzere insa edilmistir Osmanli mimarisinde alt kati cami ust kati medrese olarak kullanilan bilinen tek yapidir 2014 yilinda Dunya Mirasi Listesi ne giren Bursa ve Cumalikizik Osmanli Imparatorlugu nun Dogusu Dunya Miras Alani nin bilesenlerinden birisi olan Hudavendigar Kulliyesi nin ana yapisidir Bizans Gotik Selcuklu ve erken Osmanli esintileri tasiyan caminin mimarinin kimligi ve yapinin kesin yapim tarihi bilinmez ancak 1365 ve 1385 yillari arasinda insa edildigi kabul edilir Caminin ust katindaki Hudavendigar Medresesi Osmanli tarihi icinde onemli bir ogretim muessesi olarak gorev yapmistir gunumuzde caminin bir parcasi olarak kullanilir Mimari ozellikleriErken Osmanli mimarisinin bir ozelligi ola kesme tas ve tugladan muntazam diziler halinde karma teknikte yapilmistir Taslar 50 cm uclu tugla siralari ise 20 cm yuksekligindedir Bazi yerlerine Bizans yapilarindan devsirilmis malzeme de kullanilmistir Cephelerde gorulen bazi susleme unsurlari ve disariya tasan mihrap yuvasi gibi Turk mimarisine ozgu olmayan ozelliklere sahip caminin mimari bilinmez Akdeniz cevresinde o donemde yaygin olan dis mimari estetiginden haberdar olan Turk mimarisi ile kaynastirip birlestiren Turk veya yabanci bir mimarin eseri oldugu yapinin insasinda da yerli Hristiyan iscilerin calismis oldugu dusunulur Caminin onundeki revak kisminda kemerlerle birbirine bagli alti yigma ayak bes tane kubbeyi tasimaktadir Cami kismi Osmanli Devleti nin ilk donemlerinde cok yaygin gorulen yan kanatli ve eyvanli bir plana sahiptir Bu tur binalardaki odalarin tabhane misafirhane oldugu ve buralarda seyhlerin barindigi one suruldugu gibi bu odalarin kadilik dairesi oldugu tahmininde de bulunulmustur Bu mekanlarin konaklamaktan cok Kur an ve hadis odakli egitim verilen ayni zamanda kulliyeyi ziyaret eden devlet buyukleri veya din ve tasavvuf adamlarinin namaz aralarindaki toplanti ve sohbetleri icin duzenlenmis odalar oldugu da dusunulur Mihrapli mescide acilan sadirvanli ic avlu Bes bolumden olusan ve bes kubbesi bulunan son cemaat yerinden ic mekana gecilir Bu mekanda ustu kubbe ile ortulu bir ic avlu vardir Avluda bir sadirvan kubbesinde aydinlik feneri denen aciklik bulunur Avludan iki yandaki alti adet odaya ve bes basamak yukarida bulunan mihrapli asil namaz yerine gecilebilmektedir Mihrapli mescid ile ic avlu arasindaki zemin farkinda pabuc koyma nisleri vardir Ana ibadet mekaninin iki yaninda iclerinde ocaklari bulunan ve disarisi ile baglantili alti kucuk oda vardir Benzer camilerde tabhane odalari 16 yuzyildan itibaren cami mekanina katilmistir ancak Hudavendigar Camii nde tabhaneler kapali mekanlar olarak kalmistir Medrese kati Camide girisin iki yanindaki kapilardan tas merdivenler ile ust kattaki medreseye cikilir Burasi son cemaat yerinin ustundeki bes bolumlu galeriye acilir Bu katin varligi alt kattan hissedilmez Medresenin merdiven sahanliginin sag ve solunda dort adet muderris hoca odasi merdivenlerin arasinda ise bir dershane niteliginde buyuk bir oda bulunur Bu on kanadin onunde U seklindeki koridorun saginda ve solunda da on iki adet ogrenci hucreleri yer alir Odalar asagidaki cami katinin oda ve eyvanlarinin uzerinde yer alan bir koridora acilir Minaresi Binanin sol tarafinda tugla govdeli ve tugla mukarnas serefeli bir minare yukselir Batili gezginlerin yazilarinda bu minarenin de esasinda can kulesi oldugunu ileri surulmustur Minarenin serefesinin ustu yenilenmistir Onarimlar1520 1563 1619 1635 yillarinda onarim goren yapida 1855 yilindaki Bursa depreminin ardindan 1905 yilinda genis capli tamirat ve yenileme calismalari yapilmistir Cami daha sonra 1963 1975 1976 1998 yillarinda onarim gordu Kaynakca Sultan kulliyeleri UNESCO ile dunyaca tanindi Anadolu Ajansi web sitesi 30 Temmuz 2018 13 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2020 a b c Peker Ali Uzay Bursa Hudavendigar Kulliyesi Tasarim Merkezi Dergisi Mart 2008 15 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2020 a b c Eyice Semavi Islam Ansiklopedisi 18 cild 1998 25 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Haziran 2020 a b PDF Bursa Alan Baskanligi web sitesi 15 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020