Genel af, Türk Dil Kurumunun tanımına göre, kamu yararına uygunluğu anlaşıldığında belli bir veya birkaç suç çeşidi için yapılan kovuşturmaların durdurulması, verilmiş cezaların kaldırılması veya azaltılmasıdır.
Türk Ceza Kanunu'nun 65. maddesine göre:
- Genel af hâlinde, kamu davası düşer, hükmolunan cezalar bütün neticeleri ile birlikte ortadan kalkar.
- Özel af ile hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine son verilebilir veya infaz kurumunda çektirilecek süresi kısaltılabilir ya da adlî para cezasına çevrilebilir.
- Cezaya bağlı olan veya hükümde belirtilen hak yoksunlukları, özel affa rağmen etkisini devam ettirir.
74. maddeye göre genel af, özel af ve şikâyetten vazgeçme, müsadere olunan şeylerin veya ödenen adlî para cezasının geri alınmasını gerektirmez. Ayrıca, genel af hâlinde yargılama giderleri de istenemez.
Genel af hâlinde, soruşturma yürütülen ve henüz dava açılmayan soruşturmalarla ilgili dava açılmaz. Haklarında hüküm verilip henüz kesinleşmeyenler ve davası açılıp mahkemesi devam edenler hakkında davanın düşmesine karar verilir. Haklarındaki hüküm kesinleşip henüz infaza başlanmayanlar ile ilgili cezalar infaz edilmez. İnfaz edilmekte olanlar derhâl serbest bırakılır. Ayrıca genel af hâlinde adli sicil kaydı silinir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarihindeki ilk genel af yasası 7 Ocak 1922'de çıkarıldı. Toplam dört maddeden oluşan yasa ile cezalarının üçte ikisini tamamlayan mahkûmların kalan cezaları affedildi, işgale uğrayan yerlerdeki kişiler hakkında açılan davalar ise ertelendi. Cumhuriyetin kuruluşundan kısa bir süre sonra 26 Aralık 1923'te ikinci genel af yasası çıkarıldı. Söz konusu düzenlemeyle, 29 Ekim 1923'e kadar işlenmiş suçlara verilen cezaların yarısı affa tabi tutuldu. Yasayla, af kapsamına gireceklerin üç ay içinde teslim olmaları koşulu getirildi. Bundan üç ay sonra yasaya eklenen bir maddeyle, kürek veya bir yerde zorunlu ikamet cezasına mahkûm edilenlerin cezalarında indirime gidildi.
Cumhuriyetin kuruluşunun 10. yıl dönümü dolayısıyla 26 Ekim 1933'te yeni bir genel af yasası çıkarıldı. Bu yasayla, beş yılı geçmeyen hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkûm olanlar hakkında takibat yapılmaması, üç yılı geçenlerin cezalarının affına ilişkin düzenleme getirildi. Söz konusu yasal düzenlemede, değişik suçlar için de belli oranlarda ceza indirimi uygulanması sağlandı.
21 Mayıs 2002'de kabul edilen 4758 numaralı Kanun gereği, 27 Nisan 2002 tarihine kadar işlenen suçlardan dolayı hapis cezasına mahkûm edilenlerin toplam cezalarından on yıl indirildi. Bir başka örnek olarak 6 Şubat 2003'te kabul edilen Kanun, cezaların ertelenmesini sağladı.
Genel af konusunda 2023 yılında Cumhuriyetin 100. yılı olması sebebiyle çok fazla beklenti olmasına rağmen af çıkarılmadı. Özellikle 7. ve 8. yargı paketlerinde İnfaz Kanunu'nda çeşitli değişiklikler yer alsa da TCK 65 anlamında bir genel veya özel af çıkarılmamıştır. Hükûmet yetkilileri bu konuda net bir açıklama yapmamaktadır.
TBMM'nin ilk yılları ve tek parti dönemi
5 Aralık 1921: Fransızlar tarafından işgal edilen topraklarda işlenen suçlara ilişkin af.
19 Aralık 1921: Hıyanet-i Vataniye Kanunu kapsamındaki bazı suçlar için öngörülen af.
7 Ocak 1922: Genel af.
31 Mart 1923: Esirlerin affı. (Lozan Antlaşması gereğince Türkiye'nin elinde bulunan askerî ve sivil esirlere ilişkin af)
26 Aralık 1923: Genel af.
20 Mart 1924: Genel affa ek kanun.
16 Nisan 1924: Türkiye'den ayrılan topraklarda yaşayanlar için genel af.
11 Aralık 1924: Men'i Müskirat Kanunu (Sarhoşluk veren şeylerin önlenmesi) kapsamında mahkûm olanların affı.
23 Mayıs 1929: Kabahatlerin affı. (Kabahatlilerin affı ve bazı cürümlerin takibat ve tecili hakkında kanun)
26 Ekim 1933: Genel af.
8 Ocak 1936: "Tunceli affı". (Tunceli ilinde yaşayan ve nüfus kütüklerine kaydolmamış olanlar ile asker kaçakları hakkındaki af)
14 Ocak 1938: "Tunceli affı" konusundaki yasanın yenilenmesi.
29 Haziran 1938: İstiklal Mahkemeleri'nde mahkûm olanlar hakkında çıkarılan yasa.
19 Nisan 1940: Depremde yararı görülen mahkûmların affı.
26 Aralık 1941: Depremde yararı görülen mahkûmların affı.
2 Ağustos 1944: Müttefik devletlerin tebaasında bulunan mahkûmların affı.
14 Haziran 1946: Basın affı.
Çok partili dönem
14 Temmuz 1950: Kısmi genel af.
11 Mart 1954: Orman suçlarının affı.
11 Şubat 1957: Ateşli silahlara ilişkin af.
23 Haziran 1958: Orman suçlarının affı.
28 Haziran 1960: 27 Mayısçıların affı. (Hürriyet Mücadelesi Uğrunda İşlenen Bazı Suçların Affına Dair Geçici Kanun)
28 Haziran 1960: Ruhsatsız silah taşıyanlara ilişkin af.
10 Eylül 1960: Millî korunma suçları affı.
26 Ekim 1960: 27 Mayıs 1960'ta gerçekleştirilen askerî darbe sonrasında 26 Ekim 1960'ta genel af yasası çıkarıldı. Yasayla, kusurdan doğan suçlarla üst sınırı beş yılı geçmeyen hürriyeti bağlayıcı cezalar hakkında takibat yapılmaması hükmü getirildi; beş yıldan fazla olan cezaların üçte biri indirildi ancak bu sürenin beş yıldan aşağı olamayacağı hükme bağlandı. Bu af yasasında, “devlet aleyhine, ırza yönelik ve Atatürk aleyhine işlenen suçlar” gibi bazı suçlara verilen cezalar af kapsamı dışında bırakıldı.
18 Kasım 1960: Genel affa ek kanun.
10 Mayıs 1962: 22-23 Şubatçıların affı. (Asker kişiler tarafından 22-23 Şubat 1962 darbe kalkışması dolayısıyla ve daha önce bu olaylara esas oluşturacak kovuşturmalara ilişkin af)
16 Ekim 1962: Demokrat Partililerin (DP) affı. (Anayasayı ihlal suçundan Yüksek Adalet Divanınca mahkûm edilenlerin cezalarının kısmen affı hakkında kanun)
23 Şubat 1963'te çıkarılan bir başka genel af yasasıyla; beş yılı geçmeyen hapis cezaları için af getirildi, değişik oranlarda ceza indirimi sağlandı ve bazı suç ve cezalar kapsam dışında tutuldu. 3 Ağustos 1966'daki genel af yasasıyla da benzeri doğrultuda düzenlemeler öngören af ve ceza indirimi getirildi.
18 Temmuz 1963: Millî korunma affı.
8 Nisan 1965: Demokrat Partililerin (DP) affına ilişkin kanuna ek.
3 Ağustos 1966: Genel af.
19 Temmuz 1967: Genel af kanununa ek.
26 Aralık 1967: 20-21 Mayısçıların affı. (20-21 Mayıs 1963 darbe kalkışmasından mahkûm edilenler için çıkarılan af kanunu)
15 Mayıs 1969: Kısmi genel af.
26 Haziran 1973: Orman suçlarının affı.
15 Mayıs 1974: Genel af.
24 Şubat 1976: Şoför affı. (Cumhuriyet'in 50. yılı dolayısıyla çıkarılan aftan kısmen yararlanan sürücülerin, mesleklerini icra etmelerine olanak sağlayan yasal düzenleme)
2 Ağustos 1977: Haşhaş ekicilerinin affı.
26 Ocak 1978: 1974'te çıkarılan genel af kanununa bir bent eklenmesine dair kanun.
25 Eylül 1980: Ateşli silahlar konusundaki af kanunu.
25 Aralık 1985: Memurların disiplin cezalarının affı.
25 Mart 1988: Ceza indirimi öngören kanun.
12 Nisan 1991: Terörle Mücadele Kanunu'nun geçici 4. maddesi uyarınca öngörülen şartla salıverme.
18 Haziran 1992: Memurların disiplin suçlarının affı.
6 Mayıs 1993: Öğrenci affı.
1 Haziran 1994: Türk Parası'nın Kıymetini Koruma Hakkında Kanun kapsamındaki suçların affı.
7 Haziran 1995: Öğrenci affı.
28 Ağustos 1999: Basın yoluyla işlenen bazı suçların ertelenmesine dair kanun. (Anayasa Mahkemesince kısmen iptal edildi.)
28 Ağustos 1999: Öğrenci affı (Cezaların affı hakkındaki kanuna bir geçici madde eklenmesine ilişkin kanunun Cumhurbaşkanı'nca veto edilmesine karşın öğrenci affı yürürlüğe girdi.)
28 Ağustos 1999: Cezaların infazı hakkındaki kanuna bir geçici madde eklenmesine dair kanun. (Cumhurbaşkanı veto etti.)
22 Aralık 2000: Rahşan Affı.
1974 Genel Affı
15 Mayıs 1974'te Genel Af teklifinin son maddeleri de TBMM'de kabul edilince çıkarılması uzun süre konuşulan Af Kanunu kesinleşti. Başbakan Bülent Ecevit ve Necmettin Erbakan'ın kurduğu Koalisyon Hükûmeti affı çıkardı. 19 Mayıs'ta cezaevlerinden tahliyeler başladı. Sağmalcılar Cezaevi'nden Af Kanunu'ndan yararlanarak serbest kalan 300 hükümlüden 56'sı adam öldürmek, 91'i hırsızlık ve gasp, 67'si esrar içmek, bulundurmak ve satmak, 13'ü kaçakçılık, 9'u ırza geçmek suçlarından 1-30 yıl arası ağır hapis cezasına mahkûm edilmişlerdi. Diğerleri ise; silah bulundurmak, yaralamak, ölüme sebebiyet, sahtekârlık, dolandırıcılık, zimmet, hakaret suçlarından hükümlüydüler.
Aktör Yılmaz Güney de aftan yararlanarak serbest kaldı. "Atatürk Aleyhinde İşlenen Suçlar Hakkında Kanun" gereği yargılanan Kadir Mısıroğlu'nun davası bu afla düştü.Fethullah Gülen'in yargılaması da sona erdi. Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi Davası'nda 60 sanığın davası düştü, Dev-Genç Davası'nda 16 sanık serbest bırakıldı. Cinayet suçundan mahkûm olan Ülkücü Ali Güngör'ün dava dosyası da bu afla kapandı.
Aftan hemen sonra İzmir'deki yetkililer, hırsızlık ve benzeri suçların 3-5 misli arttığını söyledi. Yapılan açıklamada, "son 10 gün içerisinde 200'e yakın vatandaşın hırsızlık vb. suçlardan karakollara başvurduğu" belirtildi.
Adalet Bakanlığı verilerine göre, 61 bin olan cezaevindeki tutuklu ve hükümlü sayısı bu afla 24 bine kadar düşmüştür.
12 Eylül Darbesi öncesinde dönemin Başbakanı Süleyman Demirel, Nihat Erim suikastı sonrası, "Türkiye'yi bu noktaya 1974 Affı getirmiştir." demiştir. Dönemin MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş de affı eleştirmiştir.
Rahşan Affı
Asıl adı Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası olan ve uzun süren tartışmalardan sonra 22 Aralık 2000'de Rahşan Ecevit'in önerisiyle çıkarılan, devlete karşı işlenen suçlar dışındaki suçlara erteleme veya şartlı salıverme getiren yasa, kamuoyunda "Rahşan Affı" olarak bilinir. Yasayı Bülent Ecevit başbakanlığındaki DSP-MHP-ANAP Koalisyon Hükûmeti çıkardı. 70 bin kişilik kapasitesi dolan cezaevlerinin nüfusu 40 bine kadar düştü. Ancak 3 yılda mahkûm sayısı 20 binden fazla artarak yeniden 64 bine çıktı.
4616 sayılı Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası, 23 Nisan 1999 tarihinden önce işlenen suçları kapsıyordu. Yasa çıktıktan sonra ilk planda cezaevlerindeki 23 bini aşkın tutuklu ve hükümlü aftan yararlanarak tahliye oldu. Daha sonra Anayasa Mahkemesinin verdiği iptal kararlarıyla yasanın kapsamının genişlemesi sonucu cezaevinden tahliye olanların sayısı 45 bini buldu. Ancak affın sonuçları bununla sınırlı kalmadı. Suç tarihi 23 Nisan 1999'dan önce olmasına karşılık sonradan açılan ve yargılaması uzun süren davalarda affın etkisi sürdü. Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünün derlediği istatistikler, 2005 yılında 4 bin 715 kişi hakkındaki davanın af yasası çerçevesinde ertelendiğini ortaya çıkardı. Bu yüzden af hâlâ tartışılmaktadır.
Kamuoyunda affa ilk tepki 26 Aralık 2000'de geldi. 1996 yılında sahibi olduğu otelde çıkan yangında 18 kişinin ölmesi sonucu 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırılan ve 4 yıl kaçak yaşadıktan sonra af çıkınca teslim olan Halit Tozbey, aftan yararlanarak serbest kaldı. Aftan yararlanan pek çok adi suçlu mahkûm, tekrar suç işleyerek cezaevine girdi. Dönemin Genelkurmay Başkanı Hüseyin Kıvrıkoğlu, 1.660 PKK'lının serbest kaldığını tespit ettiklerini söyledi.1999 Gölcük depremi sonrası müteahhitlere açılan yaklaşık 2.100 davanın 1.800'ü bu afla cezasız sonuçlandı. 2001 yılında tepkilerin artması üzerine Rahşan Ecevit, "Benim düşündüğüm af katillerin affı değil, garibanların affıydı." dedi.
2007 yılında Yaşar Gökşin adlı bir vatandaş, diş hekimi olan kızının tecavüze uğrayıp öldürülmesinden af çıkaran TBMM'yi sorumlu tuttu ve TBMM Başkanlığına tazminat davası açtı. Tecavüz ve gasptan mahkûm olan suçlu, aftan yararlanarak serbest kaldıktan sonra 39 yaşındaki diş hekimi Zekiye Gökşin'i tecavüz edip öldürmüştü. Baba Gökşin, "Eğer 'Rahşan Affı' diye bilinen af kanunu çıkmasaydı o cani hapiste, kızım da yaşıyor olacaktı." dedi.
Resmî Gazete arşivinden
2005 : Hükümlülerin Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılmaları Hakkında Yönetmelik
Kaynakça
- ^ a b Türk Ceza Kanunu 11 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Son erişim tarihi: 22 Ağustos 2012
- ^ TBMM Kanun No. 4758 17 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Son erişim tarihi: 22 Ağustos 2012
- ^ TBMM Kanun No. 4809 25 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Son erişim tarihi: 22 Ağustos 2012
- ^ "8. yargı paketi maddeleri son durum 2024". Hürriyet. 12 Ocak 2024. 3 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ (PDF). 11 Şubat 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 8 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 11 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 10 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 8 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 14 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 4 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 25 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 14 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Kıvrıkoğlu: Aftan PKK yararlandı". 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ . 12 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 25 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Türkiye'de siyaset ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Suç ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Genel af Turk Dil Kurumunun tanimina gore kamu yararina uygunlugu anlasildiginda belli bir veya birkac suc cesidi icin yapilan kovusturmalarin durdurulmasi verilmis cezalarin kaldirilmasi veya azaltilmasidir Turk Ceza Kanunu nun 65 maddesine gore Genel af halinde kamu davasi duser hukmolunan cezalar butun neticeleri ile birlikte ortadan kalkar Ozel af ile hapis cezasinin infaz kurumunda cektirilmesine son verilebilir veya infaz kurumunda cektirilecek suresi kisaltilabilir ya da adli para cezasina cevrilebilir Cezaya bagli olan veya hukumde belirtilen hak yoksunluklari ozel affa ragmen etkisini devam ettirir 74 maddeye gore genel af ozel af ve sikayetten vazgecme musadere olunan seylerin veya odenen adli para cezasinin geri alinmasini gerektirmez Ayrica genel af halinde yargilama giderleri de istenemez Genel af halinde sorusturma yurutulen ve henuz dava acilmayan sorusturmalarla ilgili dava acilmaz Haklarinda hukum verilip henuz kesinlesmeyenler ve davasi acilip mahkemesi devam edenler hakkinda davanin dusmesine karar verilir Haklarindaki hukum kesinlesip henuz infaza baslanmayanlar ile ilgili cezalar infaz edilmez Infaz edilmekte olanlar derhal serbest birakilir Ayrica genel af halinde adli sicil kaydi silinir Turkiye Buyuk Millet Meclisi tarihindeki ilk genel af yasasi 7 Ocak 1922 de cikarildi Toplam dort maddeden olusan yasa ile cezalarinin ucte ikisini tamamlayan mahkumlarin kalan cezalari affedildi isgale ugrayan yerlerdeki kisiler hakkinda acilan davalar ise ertelendi Cumhuriyetin kurulusundan kisa bir sure sonra 26 Aralik 1923 te ikinci genel af yasasi cikarildi Soz konusu duzenlemeyle 29 Ekim 1923 e kadar islenmis suclara verilen cezalarin yarisi affa tabi tutuldu Yasayla af kapsamina gireceklerin uc ay icinde teslim olmalari kosulu getirildi Bundan uc ay sonra yasaya eklenen bir maddeyle kurek veya bir yerde zorunlu ikamet cezasina mahkum edilenlerin cezalarinda indirime gidildi Cumhuriyetin kurulusunun 10 yil donumu dolayisiyla 26 Ekim 1933 te yeni bir genel af yasasi cikarildi Bu yasayla bes yili gecmeyen hurriyeti baglayici cezaya mahkum olanlar hakkinda takibat yapilmamasi uc yili gecenlerin cezalarinin affina iliskin duzenleme getirildi Soz konusu yasal duzenlemede degisik suclar icin de belli oranlarda ceza indirimi uygulanmasi saglandi 21 Mayis 2002 de kabul edilen 4758 numarali Kanun geregi 27 Nisan 2002 tarihine kadar islenen suclardan dolayi hapis cezasina mahkum edilenlerin toplam cezalarindan on yil indirildi Bir baska ornek olarak 6 Subat 2003 te kabul edilen Kanun cezalarin ertelenmesini sagladi Genel af konusunda 2023 yilinda Cumhuriyetin 100 yili olmasi sebebiyle cok fazla beklenti olmasina ragmen af cikarilmadi Ozellikle 7 ve 8 yargi paketlerinde Infaz Kanunu nda cesitli degisiklikler yer alsa da TCK 65 anlaminda bir genel veya ozel af cikarilmamistir Hukumet yetkilileri bu konuda net bir aciklama yapmamaktadir TBMM nin ilk yillari ve tek parti donemi5 Aralik 1921 Fransizlar tarafindan isgal edilen topraklarda islenen suclara iliskin af 19 Aralik 1921 Hiyanet i Vataniye Kanunu kapsamindaki bazi suclar icin ongorulen af 7 Ocak 1922 Genel af 31 Mart 1923 Esirlerin affi Lozan Antlasmasi geregince Turkiye nin elinde bulunan askeri ve sivil esirlere iliskin af 26 Aralik 1923 Genel af 20 Mart 1924 Genel affa ek kanun 16 Nisan 1924 Turkiye den ayrilan topraklarda yasayanlar icin genel af 11 Aralik 1924 Men i Muskirat Kanunu Sarhosluk veren seylerin onlenmesi kapsaminda mahkum olanlarin affi 23 Mayis 1929 Kabahatlerin affi Kabahatlilerin affi ve bazi curumlerin takibat ve tecili hakkinda kanun 26 Ekim 1933 Genel af 8 Ocak 1936 Tunceli affi Tunceli ilinde yasayan ve nufus kutuklerine kaydolmamis olanlar ile asker kacaklari hakkindaki af 14 Ocak 1938 Tunceli affi konusundaki yasanin yenilenmesi 29 Haziran 1938 Istiklal Mahkemeleri nde mahkum olanlar hakkinda cikarilan yasa 19 Nisan 1940 Depremde yarari gorulen mahkumlarin affi 26 Aralik 1941 Depremde yarari gorulen mahkumlarin affi 2 Agustos 1944 Muttefik devletlerin tebaasinda bulunan mahkumlarin affi 14 Haziran 1946 Basin affi Cok partili donem14 Temmuz 1950 Kismi genel af 11 Mart 1954 Orman suclarinin affi 11 Subat 1957 Atesli silahlara iliskin af 23 Haziran 1958 Orman suclarinin affi 28 Haziran 1960 27 Mayiscilarin affi Hurriyet Mucadelesi Ugrunda Islenen Bazi Suclarin Affina Dair Gecici Kanun 28 Haziran 1960 Ruhsatsiz silah tasiyanlara iliskin af 10 Eylul 1960 Milli korunma suclari affi 26 Ekim 1960 27 Mayis 1960 ta gerceklestirilen askeri darbe sonrasinda 26 Ekim 1960 ta genel af yasasi cikarildi Yasayla kusurdan dogan suclarla ust siniri bes yili gecmeyen hurriyeti baglayici cezalar hakkinda takibat yapilmamasi hukmu getirildi bes yildan fazla olan cezalarin ucte biri indirildi ancak bu surenin bes yildan asagi olamayacagi hukme baglandi Bu af yasasinda devlet aleyhine irza yonelik ve Ataturk aleyhine islenen suclar gibi bazi suclara verilen cezalar af kapsami disinda birakildi 18 Kasim 1960 Genel affa ek kanun 10 Mayis 1962 22 23 Subatcilarin affi Asker kisiler tarafindan 22 23 Subat 1962 darbe kalkismasi dolayisiyla ve daha once bu olaylara esas olusturacak kovusturmalara iliskin af 16 Ekim 1962 Demokrat Partililerin DP affi Anayasayi ihlal sucundan Yuksek Adalet Divaninca mahkum edilenlerin cezalarinin kismen affi hakkinda kanun 23 Subat 1963 te cikarilan bir baska genel af yasasiyla bes yili gecmeyen hapis cezalari icin af getirildi degisik oranlarda ceza indirimi saglandi ve bazi suc ve cezalar kapsam disinda tutuldu 3 Agustos 1966 daki genel af yasasiyla da benzeri dogrultuda duzenlemeler ongoren af ve ceza indirimi getirildi 18 Temmuz 1963 Milli korunma affi 8 Nisan 1965 Demokrat Partililerin DP affina iliskin kanuna ek 3 Agustos 1966 Genel af 19 Temmuz 1967 Genel af kanununa ek 26 Aralik 1967 20 21 Mayiscilarin affi 20 21 Mayis 1963 darbe kalkismasindan mahkum edilenler icin cikarilan af kanunu 15 Mayis 1969 Kismi genel af 26 Haziran 1973 Orman suclarinin affi 15 Mayis 1974 Genel af 24 Subat 1976 Sofor affi Cumhuriyet in 50 yili dolayisiyla cikarilan aftan kismen yararlanan suruculerin mesleklerini icra etmelerine olanak saglayan yasal duzenleme 2 Agustos 1977 Hashas ekicilerinin affi 26 Ocak 1978 1974 te cikarilan genel af kanununa bir bent eklenmesine dair kanun 25 Eylul 1980 Atesli silahlar konusundaki af kanunu 25 Aralik 1985 Memurlarin disiplin cezalarinin affi 25 Mart 1988 Ceza indirimi ongoren kanun 12 Nisan 1991 Terorle Mucadele Kanunu nun gecici 4 maddesi uyarinca ongorulen sartla saliverme 18 Haziran 1992 Memurlarin disiplin suclarinin affi 6 Mayis 1993 Ogrenci affi 1 Haziran 1994 Turk Parasi nin Kiymetini Koruma Hakkinda Kanun kapsamindaki suclarin affi 7 Haziran 1995 Ogrenci affi 28 Agustos 1999 Basin yoluyla islenen bazi suclarin ertelenmesine dair kanun Anayasa Mahkemesince kismen iptal edildi 28 Agustos 1999 Ogrenci affi Cezalarin affi hakkindaki kanuna bir gecici madde eklenmesine iliskin kanunun Cumhurbaskani nca veto edilmesine karsin ogrenci affi yururluge girdi 28 Agustos 1999 Cezalarin infazi hakkindaki kanuna bir gecici madde eklenmesine dair kanun Cumhurbaskani veto etti 22 Aralik 2000 Rahsan Affi 1974 Genel Affi15 Mayis 1974 te Genel Af teklifinin son maddeleri de TBMM de kabul edilince cikarilmasi uzun sure konusulan Af Kanunu kesinlesti Basbakan Bulent Ecevit ve Necmettin Erbakan in kurdugu Koalisyon Hukumeti affi cikardi 19 Mayis ta cezaevlerinden tahliyeler basladi Sagmalcilar Cezaevi nden Af Kanunu ndan yararlanarak serbest kalan 300 hukumluden 56 si adam oldurmek 91 i hirsizlik ve gasp 67 si esrar icmek bulundurmak ve satmak 13 u kacakcilik 9 u irza gecmek suclarindan 1 30 yil arasi agir hapis cezasina mahkum edilmislerdi Digerleri ise silah bulundurmak yaralamak olume sebebiyet sahtekarlik dolandiricilik zimmet hakaret suclarindan hukumluyduler Aktor Yilmaz Guney de aftan yararlanarak serbest kaldi Ataturk Aleyhinde Islenen Suclar Hakkinda Kanun geregi yargilanan Kadir Misiroglu nun davasi bu afla dustu Fethullah Gulen in yargilamasi da sona erdi Turkiye Halk Kurtulus Partisi Cephesi Davasi nda 60 sanigin davasi dustu Dev Genc Davasi nda 16 sanik serbest birakildi Cinayet sucundan mahkum olan Ulkucu Ali Gungor un dava dosyasi da bu afla kapandi Aftan hemen sonra Izmir deki yetkililer hirsizlik ve benzeri suclarin 3 5 misli arttigini soyledi Yapilan aciklamada son 10 gun icerisinde 200 e yakin vatandasin hirsizlik vb suclardan karakollara basvurdugu belirtildi Adalet Bakanligi verilerine gore 61 bin olan cezaevindeki tutuklu ve hukumlu sayisi bu afla 24 bine kadar dusmustur 12 Eylul Darbesi oncesinde donemin Basbakani Suleyman Demirel Nihat Erim suikasti sonrasi Turkiye yi bu noktaya 1974 Affi getirmistir demistir Donemin MHP Genel Baskani Alparslan Turkes de affi elestirmistir Rahsan AffiAsil adi Sartla Saliverme ve Erteleme Yasasi olan ve uzun suren tartismalardan sonra 22 Aralik 2000 de Rahsan Ecevit in onerisiyle cikarilan devlete karsi islenen suclar disindaki suclara erteleme veya sartli saliverme getiren yasa kamuoyunda Rahsan Affi olarak bilinir Yasayi Bulent Ecevit basbakanligindaki DSP MHP ANAP Koalisyon Hukumeti cikardi 70 bin kisilik kapasitesi dolan cezaevlerinin nufusu 40 bine kadar dustu Ancak 3 yilda mahkum sayisi 20 binden fazla artarak yeniden 64 bine cikti 4616 sayili Sartla Saliverme ve Erteleme Yasasi 23 Nisan 1999 tarihinden once islenen suclari kapsiyordu Yasa ciktiktan sonra ilk planda cezaevlerindeki 23 bini askin tutuklu ve hukumlu aftan yararlanarak tahliye oldu Daha sonra Anayasa Mahkemesinin verdigi iptal kararlariyla yasanin kapsaminin genislemesi sonucu cezaevinden tahliye olanlarin sayisi 45 bini buldu Ancak affin sonuclari bununla sinirli kalmadi Suc tarihi 23 Nisan 1999 dan once olmasina karsilik sonradan acilan ve yargilamasi uzun suren davalarda affin etkisi surdu Adalet Bakanligi Adli Sicil ve Istatistik Genel Mudurlugunun derledigi istatistikler 2005 yilinda 4 bin 715 kisi hakkindaki davanin af yasasi cercevesinde ertelendigini ortaya cikardi Bu yuzden af hala tartisilmaktadir Kamuoyunda affa ilk tepki 26 Aralik 2000 de geldi 1996 yilinda sahibi oldugu otelde cikan yanginda 18 kisinin olmesi sonucu 6 yil 3 ay hapis cezasina carptirilan ve 4 yil kacak yasadiktan sonra af cikinca teslim olan Halit Tozbey aftan yararlanarak serbest kaldi Aftan yararlanan pek cok adi suclu mahkum tekrar suc isleyerek cezaevine girdi Donemin Genelkurmay Baskani Huseyin Kivrikoglu 1 660 PKK linin serbest kaldigini tespit ettiklerini soyledi 1999 Golcuk depremi sonrasi muteahhitlere acilan yaklasik 2 100 davanin 1 800 u bu afla cezasiz sonuclandi 2001 yilinda tepkilerin artmasi uzerine Rahsan Ecevit Benim dusundugum af katillerin affi degil garibanlarin affiydi dedi 2007 yilinda Yasar Goksin adli bir vatandas dis hekimi olan kizinin tecavuze ugrayip oldurulmesinden af cikaran TBMM yi sorumlu tuttu ve TBMM Baskanligina tazminat davasi acti Tecavuz ve gasptan mahkum olan suclu aftan yararlanarak serbest kaldiktan sonra 39 yasindaki dis hekimi Zekiye Goksin i tecavuz edip oldurmustu Baba Goksin Eger Rahsan Affi diye bilinen af kanunu cikmasaydi o cani hapiste kizim da yasiyor olacakti dedi Resmi Gazete arsivinden2005 Hukumlulerin Acik Ceza Infaz Kurumlarina Ayrilmalari Hakkinda YonetmelikKaynakca a b Turk Ceza Kanunu 11 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Son erisim tarihi 22 Agustos 2012 TBMM Kanun No 4758 17 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Son erisim tarihi 22 Agustos 2012 TBMM Kanun No 4809 25 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Son erisim tarihi 22 Agustos 2012 8 yargi paketi maddeleri son durum 2024 Hurriyet 12 Ocak 2024 3 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2024 PDF 11 Subat 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 8 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi 11 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi 10 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi 8 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi 14 Subat 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi 4 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 30 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 25 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi 14 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi 10 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kivrikoglu Aftan PKK yararlandi 23 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 12 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi 15 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi 25 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Turkiye de siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Turkiye hukuk sistemi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Suc ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz