Hüseyin Zekâi Paşa (1860, Üsküdar - 1919), Osmanlı dönemi Türk asker ressamdır.
Hüseyin Zekâi Paşa | |
---|---|
Doğum | 1860 Üsküdar |
Ölüm | 1919 (58-59 yaşlarında) |
Uyruk | Türk |
Alanı | Ressam |
Türkiye’de batılı anlayışta çalışan ilk ressamlardan biridir.
İlköğrenimini tamamladıktan sonra Kuleli Askeri İdadisi’ne girdi. Aralarında Hoca Ali Rıza’nın da bulunduğu birkaç öğrenci arkadaşıyla birlikte özel bir resim atölyesi kurulması için okul yönetimine başvurdu. Bu atölyede Osman Nuri Paşa ve Süleyman Seyyid’in öğrencisi oldu. Mezun olduktan sonra Mekteb-i Harbiye’ye girdi. Orada öğrenciyken yaptığı, Boğaziçi’ndeki donanma gecelerinden birini canlandıran resmi, Abdülhamid tarafından beğenilince, 1883 yılında mezun olduktan sonra teğmen rütbesiyle Şeker Ahmet Paşa’nın yanına hünkâr yaverliğine getirildi. Bu yıllarda Askeri İnşaat Komisyonu başkanlığı görevini üstlendi, Alman imparatoru II. Wilhelm’in Suriye gezisi sırasında, eski yapıtlar uzmanı olarak ona eşlik etti. Şeker Ahmed Paşa’nın ölümü üzerine 1906’da saray ressamlığına ve yabancı konuklar teşrifatçılığına getirildi. Bugünkü Askeri Müze’nin kuruluş çalışmalarına katıldı. 1908’de 1. Tugay Komutanlığından emekli olduktan sonra ölümüne değin Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı Sanayi-i Nefise Encümeni üyeliğini sürdürdü. Hüseyin Zekâi Paşa, Avrupa’da resim öğrenimi görmemesine karşın, orada öğrenim görmüş ressamların yapıtlarını yakından incelemek suretiyle batılı bir anlayışta çalıştı. İlk dönem resimleri, fotoğrafik denebilecek bir gerçekçilikteydi. “Yıldız Sarayı Bahçesinden Peyzaj” (Mimar Sinan Üniversitesi İstanbul Resim ve Heykel Müzesi) gibi bu yıllarda gerçekleştirdiği yapıtları, ince boya hamuru ve duru renkleriyle 19. yüzyıl manzara geleneğine bağlıydı.
1910’dan sonra katıldığı Galatasaray sergileri, Hüseyin Zekâi Paşa’nın Osmanlı Ressamlar Cemiyeti’yle ilişki kurmasını sağladı. Bu tarihten sonra fotoğrafik gerçekçi anlatım yerine, daha kalın firça vuruşlarının egemen olduğu izlenimci bir anlayışa yöneldi. Bugün Mimar Sinan Üniversitesi İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde bulunan “Cami”, “Ayasofya Camisi Hünkâr Mahfili” gibi en önemli yapıtlarını gerçekçi ve izlenimci anlayışları özümseyerek oluşturdu. Duyarlı bir anlatımla ele aldığı bu resimlerinde izlenimci renk anlayışını kompozisyonun bütünselliğini yok etmeyen bir ayrıntı işçiliğiyle birleştirdi. Manzara türünün yanı sıra portre ve figürler de yaptı. Yapıtlarından örnekler İstanbul, İzmir ve Ankara Devlet Resim ve Heykel müzeleriyle Dolmabahçe ve Topkapı saraylarında bulunmaktadır.
Hüseyin Zekai Paşa, saray çevresi dışında Üsküdar Doğancılar'da bulunan ve bugün yeri tespit edilemeyen konağında, dönemin sanatçılarıyla toplantılar yaptığı sıralarda İstanbul'u ziyarete gelen yabancı sanatçılarıdan biri olan Paul Signac'ı burada ağırladı.. Bu konağı ziyaret edenlerden Sami Yetik, burada edindiği izlenimlerini şöyle aktarmaktadır: Zekai Paşa, eski Türk eserlerine ve nefis eşyaya son derece meraklı bir ressamdı. Türk eşyalarıyla süslü atölyesi, kendilerini ziyaret ettiğim gün bana o zamana kadar görmediğim bir müzede bulunuyorum hissini vermişti. Eski nakş sanatımızın ve eşyalarımızın hayranı olan üstat, atalarımızın güzel sanatlara karşı beslediği sevgiyi oymalar, yazılar, tezhibler ve birçok güzel sanat eserleri taşıyarak bana birer birer anlatmış, bu konuda bilgilenmemi sağlamıştı. der.
Hüseyin Zekai Paşa'nın ressamlığının ve koleksiyonerliğinin yanı sıra yazarlık yönünün de olduğu bilinmektedir.
Kitapları
- 1914 Mübeccel hazineler
- 1919 Bedayi-i Asar-ı Osmaniye
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Hüseyin Zekai Paşa ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Dr. Mehmet Üstünipek’in Hüseyin Zekai Paşa ile ilgili Türk Reminin Ustaları adlı yazısı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Huseyin Zekai Pasa 1860 Uskudar 1919 Osmanli donemi Turk asker ressamdir Huseyin Zekai PasaDogum1860 UskudarOlum1919 58 59 yaslarinda UyrukTurkAlaniRessamHuseyin Zekai Pasa nin bu resminde kompozisyonun merkezinde yer alan deve ve yavrusunun arka planinda yer alan mimari ogelerle uyumsuz oldugu dikkati cekmektedir Turkiye de batili anlayista calisan ilk ressamlardan biridir Ilkogrenimini tamamladiktan sonra Kuleli Askeri Idadisi ne girdi Aralarinda Hoca Ali Riza nin da bulundugu birkac ogrenci arkadasiyla birlikte ozel bir resim atolyesi kurulmasi icin okul yonetimine basvurdu Bu atolyede Osman Nuri Pasa ve Suleyman Seyyid in ogrencisi oldu Mezun olduktan sonra Mekteb i Harbiye ye girdi Orada ogrenciyken yaptigi Bogazici ndeki donanma gecelerinden birini canlandiran resmi Abdulhamid tarafindan begenilince 1883 yilinda mezun olduktan sonra tegmen rutbesiyle Seker Ahmet Pasa nin yanina hunkar yaverligine getirildi Bu yillarda Askeri Insaat Komisyonu baskanligi gorevini ustlendi Alman imparatoru II Wilhelm in Suriye gezisi sirasinda eski yapitlar uzmani olarak ona eslik etti Seker Ahmed Pasa nin olumu uzerine 1906 da saray ressamligina ve yabanci konuklar tesrifatciligina getirildi Bugunku Askeri Muze nin kurulus calismalarina katildi 1908 de 1 Tugay Komutanligindan emekli olduktan sonra olumune degin Turkiye Cumhuriyeti Milli Egitim Bakanligi na bagli Sanayi i Nefise Encumeni uyeligini surdurdu Huseyin Zekai Pasa Avrupa da resim ogrenimi gormemesine karsin orada ogrenim gormus ressamlarin yapitlarini yakindan incelemek suretiyle batili bir anlayista calisti Ilk donem resimleri fotografik denebilecek bir gercekcilikteydi Yildiz Sarayi Bahcesinden Peyzaj Mimar Sinan Universitesi Istanbul Resim ve Heykel Muzesi gibi bu yillarda gerceklestirdigi yapitlari ince boya hamuru ve duru renkleriyle 19 yuzyil manzara gelenegine bagliydi 1910 dan sonra katildigi Galatasaray sergileri Huseyin Zekai Pasa nin Osmanli Ressamlar Cemiyeti yle iliski kurmasini sagladi Bu tarihten sonra fotografik gercekci anlatim yerine daha kalin firca vuruslarinin egemen oldugu izlenimci bir anlayisa yoneldi Bugun Mimar Sinan Universitesi Istanbul Resim ve Heykel Muzesi nde bulunan Cami Ayasofya Camisi Hunkar Mahfili gibi en onemli yapitlarini gercekci ve izlenimci anlayislari ozumseyerek olusturdu Duyarli bir anlatimla ele aldigi bu resimlerinde izlenimci renk anlayisini kompozisyonun butunselligini yok etmeyen bir ayrinti isciligiyle birlestirdi Manzara turunun yani sira portre ve figurler de yapti Yapitlarindan ornekler Istanbul Izmir ve Ankara Devlet Resim ve Heykel muzeleriyle Dolmabahce ve Topkapi saraylarinda bulunmaktadir Huseyin Zekai Pasa saray cevresi disinda Uskudar Dogancilar da bulunan ve bugun yeri tespit edilemeyen konaginda donemin sanatcilariyla toplantilar yaptigi siralarda Istanbul u ziyarete gelen yabanci sanatcilaridan biri olan Paul Signac i burada agirladi Bu konagi ziyaret edenlerden Sami Yetik burada edindigi izlenimlerini soyle aktarmaktadir Zekai Pasa eski Turk eserlerine ve nefis esyaya son derece merakli bir ressamdi Turk esyalariyla suslu atolyesi kendilerini ziyaret ettigim gun bana o zamana kadar gormedigim bir muzede bulunuyorum hissini vermisti Eski naks sanatimizin ve esyalarimizin hayrani olan ustat atalarimizin guzel sanatlara karsi besledigi sevgiyi oymalar yazilar tezhibler ve bircok guzel sanat eserleri tasiyarak bana birer birer anlatmis bu konuda bilgilenmemi saglamisti der Huseyin Zekai Pasa nin ressamliginin ve koleksiyonerliginin yani sira yazarlik yonunun de oldugu bilinmektedir Kitaplari1914 Mubeccel hazineler 1919 Bedayi i Asar i OsmaniyeKaynakca 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2008 lebriz com 5 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2024 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Huseyin Zekai Pasa ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dr Mehmet Ustunipek in Huseyin Zekai Pasa ile ilgili Turk Reminin Ustalari adli yazisi