Cafer Mustafa Sunullah Efendi (1552, İskilip - 10 Nisan 1612, İstanbul); Türk, Osmanlı devlet adamı, şair, müderris, kadı, kazasker ve şeyhülislam.
Cafer Mustafa Sunullah Efendi | |
---|---|
Doğum | 1552 İskilip |
Ölüm | 10 Nisan 1612 İstanbul |
Meslek | Şeyhülislam, kazasker, kadı, müderris, şair |
Hayatı
Cafer Mustafa Sunullah Efendi İskilip'lidir. Kanuni Sultan Süleyman devrinin devlet adamlarından Anadolu 'nin oğludur. Babası Cafer Efendi ile şeyhülislam Ebussuud Efendi amcazade olup Ali Kuşçu'nun soyundan gelmiştir.[]
Sunullah Efendi Ebussuud Efendi'den icazet almıştır. Sonra ilmiye sınıfının hiyerarşisi içinde ilerlemeye başlamıştır. 1569 yılında Beşiktaş'ta Hayrettin Paşa Medresesinde müderris olarak ile göreve başlamıştır. 1587 yılında Sultan III. Murat Medresesinde müderris olmuştur. Sonra 1589 yılında Bursa kadısı ve 1591 yılında İstanbul Kadısı görevlerini yapmıştır. 1591 yılında ve 1592 yılında yapmıştır. 1594 yılında Sultan III. Mehmet'in tahta çıkışından sonra emekli olmuştur. 1598 yılında Padişah tarafından 50 akçe zam ile taltif edilmiştir.
Sonra da dört kez toplam 5 yıl 7 ay 2 gün şeyhülislamlık makamında bulunmuştur. İlk defa şeyhülislamlığa 2 Ekim 1599 yılında Hoca Sâdeddin Efendi'nin vefatı üzerine tayin edilmiştir. Ama Sadrazam Yemişçi Hasan Paşa ile arasının açılması üzerine 2 Ağustos 1601'de tekrar emekli edilmiştir.
Hocazade Mehmed Efendi yerine 4 Ocak 1603'te ikinci kez şeyhülislamlığa getirilmekle beraber bir ay sonra Yemişçi Hasan Paşa aleyhine ortaya çıkan sipahi isyanında Sunullah Efendi Yemişçi Hasan Paşa aleyhinde bir fetva verdiği için tekrar azledilmiştir.
Bu azilden sonra Sünnullah Efendi bir inziva hayatına çekilmiştir. Fakat 8 Eylül 1604'te kendine selef olan Ebülmeyamin Mustafa Efendi yerine 3. kez şeyhülislam görevine getirilmiştir. İki yıl sonra 28 Eylül 1606'de azledilmiş yerine Ebülmeyamin Mustafa Efendi tayin edilmiştir. 23 Kasım 1606'da dördüncü defa şeyhülislam yapılmıştır. Saray hadımlarının gayretleri ile bu görevden 5 Eylül 1608 azledilmiştir. Yıllık 750 akçe gelirle emekli yapılmıştır.
10 Nisan 1612'de İstanbul'da hayatını kaybetti. Mezarı Kırk Çeşme Hüsam Bey Camii yanında idi.
Popüler kültürdeki yeri
Star Tv'de yayınlanan Muhteşem Yüzyıl: Kösem dizisinde Yaşar Karakulak tarafından canlandırılmaktadır.
Değerlendirme
Uzunçarşılı onu "orta derecede ilmi kudretli" olarak nitelendirir.
Bu üst yönetimde yer alan sert tartışmalarda Anadolu'da yaşayan Türklerin yanında yer alarak dönemin bir sadrazamı hakkında katli vaciptir fetvası vererek devşirmelerin Türkleri yok etme planlarını engellemiştir.[] Kendisinin de sürekli görevden alınma ve göreve sonra dönme nedeni de Celali isyanlarında takındığı Anadolu Türklerinden yana tutum olmuştur.[]
Eserleri
- Kessaf Tefsiri'ne «Hasıye»si
- Kutub-ü Mütedavile'ye
ve bazı eserlere talikatlan vardır.
Kaynakça
- ^ Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.458,461
Ayrıca Bakınız
Dış bağlantılar
- Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.458,461
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.III say.233 [1]
Önce gelen: Hoca Sâdeddin Efendi | Osmanlı Şeyhülislamı 2 Ekim 1599 - 2 Ağustos 1601 | Sonra gelen: Hocazade Mehmed Efendi |
Önce gelen: Hocazade Mehmed Efendi | Osmanlı Şeyhülislamı 4 Ocak 1603 - 8 Şubat 1603 | Sonra gelen: Ebülmeyamin Mustafa Efendi |
Önce gelen: Ebülmeyamin Mustafa Efendi | Osmanlı Şeyhülislamı 8 Eylül 1604 - 28 Eylül 1606 | Sonra gelen: Ebülmeyamin Mustafa Efendi |
Önce gelen: Ebülmeyamin Mustafa Efendi | Osmanlı Şeyhülislamı 23 Kasım 1606 - 5 Eylül 1608 | Sonra gelen: Hocazade Mehmed Efendi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cafer Mustafa Sunullah Efendi 1552 Iskilip 10 Nisan 1612 Istanbul Turk Osmanli devlet adami sair muderris kadi kazasker ve seyhulislam Cafer Mustafa Sunullah EfendiDogum1552 IskilipOlum10 Nisan 1612 IstanbulMeslekSeyhulislam kazasker kadi muderris sairHayatiCafer Mustafa Sunullah Efendi Iskilip lidir Kanuni Sultan Suleyman devrinin devlet adamlarindan Anadolu nin ogludur Babasi Cafer Efendi ile seyhulislam Ebussuud Efendi amcazade olup Ali Kuscu nun soyundan gelmistir kaynak belirtilmeli Sunullah Efendi Ebussuud Efendi den icazet almistir Sonra ilmiye sinifinin hiyerarsisi icinde ilerlemeye baslamistir 1569 yilinda Besiktas ta Hayrettin Pasa Medresesinde muderris olarak ile goreve baslamistir 1587 yilinda Sultan III Murat Medresesinde muderris olmustur Sonra 1589 yilinda Bursa kadisi ve 1591 yilinda Istanbul Kadisi gorevlerini yapmistir 1591 yilinda ve 1592 yilinda yapmistir 1594 yilinda Sultan III Mehmet in tahta cikisindan sonra emekli olmustur 1598 yilinda Padisah tarafindan 50 akce zam ile taltif edilmistir Sonra da dort kez toplam 5 yil 7 ay 2 gun seyhulislamlik makaminda bulunmustur Ilk defa seyhulislamliga 2 Ekim 1599 yilinda Hoca Sadeddin Efendi nin vefati uzerine tayin edilmistir Ama Sadrazam Yemisci Hasan Pasa ile arasinin acilmasi uzerine 2 Agustos 1601 de tekrar emekli edilmistir Hocazade Mehmed Efendi yerine 4 Ocak 1603 te ikinci kez seyhulislamliga getirilmekle beraber bir ay sonra Yemisci Hasan Pasa aleyhine ortaya cikan sipahi isyaninda Sunullah Efendi Yemisci Hasan Pasa aleyhinde bir fetva verdigi icin tekrar azledilmistir Bu azilden sonra Sunnullah Efendi bir inziva hayatina cekilmistir Fakat 8 Eylul 1604 te kendine selef olan Ebulmeyamin Mustafa Efendi yerine 3 kez seyhulislam gorevine getirilmistir Iki yil sonra 28 Eylul 1606 de azledilmis yerine Ebulmeyamin Mustafa Efendi tayin edilmistir 23 Kasim 1606 da dorduncu defa seyhulislam yapilmistir Saray hadimlarinin gayretleri ile bu gorevden 5 Eylul 1608 azledilmistir Yillik 750 akce gelirle emekli yapilmistir 10 Nisan 1612 de Istanbul da hayatini kaybetti Mezari Kirk Cesme Husam Bey Camii yaninda idi Populer kulturdeki yeriStar Tv de yayinlanan Muhtesem Yuzyil Kosem dizisinde Yasar Karakulak tarafindan canlandirilmaktadir DegerlendirmeUzuncarsili onu orta derecede ilmi kudretli olarak nitelendirir Bu ust yonetimde yer alan sert tartismalarda Anadolu da yasayan Turklerin yaninda yer alarak donemin bir sadrazami hakkinda katli vaciptir fetvasi vererek devsirmelerin Turkleri yok etme planlarini engellemistir kaynak belirtilmeli Kendisinin de surekli gorevden alinma ve goreve sonra donme nedeni de Celali isyanlarinda takindigi Anadolu Turklerinden yana tutum olmustur kaynak belirtilmeli EserleriKessaf Tefsiri ne Hasiye si Kutub u Mutedavile ye ve bazi eserlere talikatlan vardir Kaynakca Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 458 461Ayrica BakinizOsmanli da egitim Osmanli toplumu Osmanli Imparatorlugu nda dinDis baglantilarUzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 458 461 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C III say 233 1 Once gelen Hoca Sadeddin Efendi Osmanli Seyhulislami 2 Ekim 1599 2 Agustos 1601 Sonra gelen Hocazade Mehmed EfendiOnce gelen Hocazade Mehmed Efendi Osmanli Seyhulislami 4 Ocak 1603 8 Subat 1603 Sonra gelen Ebulmeyamin Mustafa EfendiOnce gelen Ebulmeyamin Mustafa Efendi Osmanli Seyhulislami 8 Eylul 1604 28 Eylul 1606 Sonra gelen Ebulmeyamin Mustafa EfendiOnce gelen Ebulmeyamin Mustafa Efendi Osmanli Seyhulislami 23 Kasim 1606 5 Eylul 1608 Sonra gelen Hocazade Mehmed Efendi