Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mart 2023) () |
Halkçı Parti (HP), 12 Eylül Darbesi'nden sonra kurulmuş merkez sol bir Türk siyasal partisiydi.
| Halkçı Parti | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | HP |
| Genel başkan | Aydın Güven Gürkan |
| Kurucu | Necdet Calp |
| Kuruluş tarihi | 20 Mayıs 1983 |
| Kapanış tarihi | 2 Kasım 1985 |
| Önceli | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Ardılı | Sosyaldemokrat Halkçı Parti |
| İdeoloji | Sosyal demokrasi Kemalizm |
| Siyasi pozisyon | Merkez sol |
20 Mayıs 1983'te kurulmuş, 2 Kasım 1985'te Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) ile birleşerek Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) adını almıştır. Bu partiyle, Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) 12 Eylül Darbesi'nden sonra kapatılmasının siyasal yaşamda yarattığı boşluğun doldurulması amaçlanmıştır.
Kuruluşu
Halkçı Parti 12 Eylül 1980 Darbesinden sonra başbakanlık müsteşarlığı yapan, CHP'nin eski genel başkan İsmet İnönü'nün de özel kalem müdürlüğünü yapmış olan Necdet Calp ve arkadaşları tarafından 20 Mayıs 1983'te kuruldu. Mucip Ataklı, Ahmet Kemal Aydar, , Neriman Elgin, Fahrettin Özdilek, Mustafa Kemal Palaoğlu, Bahriye Üçok da kurucular arasındaydı. Calp genel başkan, Yılmaz Hastürk de genel sekreter oldu.
SODEP'in kurulması HP'nin gelişmesini önemli ölçüde engelledi. SODEP, HP'yi danışıklık ile suçluyordu. Ama Millî Güvenlik Konseyi SODEP'in kurucularını veto edip partinin genel seçimlere katılamayacağı anlaşılınca, HP için gelişme olanağı doğdu. Bazı kurucuları Millî Güvenlik Konseyi'nce veto edilmekle birlikte HP kurucu sayısını tamamladı ve kendini sosyal demokrat ilan eden tek sol parti olarak seçime katıldı. HP seçime giren partiler arasında milletvekili aday listesi, Millî Güvenlik Konseyi'nce en çok veto edilen partiydi. Veto edilen 84 adayın yerine yenileri ilan edildiyse de, yeni vetolar ile HP seçime 13 milletvekili adayı eksiği ile katılabildi.
Girdiği seçimler
6 Kasım 1983 genel seçimlerinde HP toplam 5.285.804 oy (yüzde 30,46) alarak 400 kişilik TBMM'de 117 milletvekilliği elde etti ve ana muhalefet partisi durumuna geldi. Ama HP'nin muhalefeti yetersiz görülüyor ve sürekli eleştiriliyordu. Parti içinde de yönetime karşı eleştiriler vardı.
28 Mart 1984 yerel seçimlerinde HP toplam 1.548.654 oyla, oyların ancak yüzde 8,8'ini aldı ve 92 ilçede belediye başkanlığı kazandı. Partinin oy kaybının büyüklüğü seçime SODEP'in de katılmasından ileri gelmiş, birkaç ay önce genel seçimde kazanılan oyların çoğu SODEP'e kaymıştı.
SODEP ile birleşilmesi
29 Haziran 1985'te yapılan HP Büyük Kongresi'nde parti yönetimi önemli ölçüde değişti; daha önce partinin genel sekreterliğinde bulunan Aydın Güven Gürkan genel başkan, Halil İbrahim Şahin de genel sekreter oldu. Gürkan'ın başkanlığında HP, SODEP ile birleşmek için yoğun girişimlerde bulundu. 17 Ağustos 1985'te Halkçı Parti Küçük Kurultayı toplandı ve SODEP ile birleşilmesi yolunda ilke kararı aldı. 21 Eylül'de iki parti arasında birleşme protokolü imzalandı. 2 Kasım'da toplanan HP Olağanüstü Kurultayı partinin tüzük ve programıyla birlikte adını da Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) olarak değiştirdi. Üye sayısı 33'ten 80'e çıkarılan Merkez Karar ve Yönetim Kurulu'nun (MKYK) 47 yeni üyesinden 40'ı SODEP'li, 7'si de HP kökenliydi. Böylece MKYK üyelikleri SODEP ve HP kökenli üyeler arasında eşit olarak bölündü. 3 Kasım 1985'te toplanan SODEP Olağanüstü Kurultayı'nda da SODEP kendisini feshederek SHP'ye katıldı.
Seçimlerde HP
Genel seçimler
| Türkiye Büyük Millet Meclisi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Seçim | Genel Başkan | Oy | Oran | Sandalye | ± | Meclis | Sıra | Kurulan Hükûmetler | Harita |
| 1983 | Necdet Calp | 5.285.804 | %30,46 | 117 / 400 | - | Ana Muhalefet | 2. | - |  |
Yerel seçimler
| Seçim | Genel Başkan | İl Genel Meclisi | Belediye | Harita | |
|---|---|---|---|---|---|
| Oy | % | ||||
| 1984 | Necdet Calp | 1.548.654 | %8,8 | 92 / 1.700 | Hiçbir ilde 1. olamadı |
Kaynakça
- ^ Cumhuriyet Gazetesi, 21.05.1983, sf. 1
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Halkci Parti haber gazete kitap akademik JSTOR Mart 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Halkci Parti HP 12 Eylul Darbesi nden sonra kurulmus merkez sol bir Turk siyasal partisiydi Halkci PartiKisaltmaHPGenel baskanAydin Guven GurkanKurucuNecdet CalpKurulus tarihi20 Mayis 1983Kapanis tarihi2 Kasim 1985OnceliCumhuriyet Halk PartisiArdiliSosyaldemokrat Halkci PartiIdeolojiSosyal demokrasi KemalizmSiyasi pozisyonMerkez sol 20 Mayis 1983 te kurulmus 2 Kasim 1985 te Sosyal Demokrasi Partisi SODEP ile birleserek Sosyaldemokrat Halkci Parti SHP adini almistir Bu partiyle Cumhuriyet Halk Partisi nin CHP 12 Eylul Darbesi nden sonra kapatilmasinin siyasal yasamda yarattigi boslugun doldurulmasi amaclanmistir KurulusuHalkci Parti 12 Eylul 1980 Darbesinden sonra basbakanlik mustesarligi yapan CHP nin eski genel baskan Ismet Inonu nun de ozel kalem mudurlugunu yapmis olan Necdet Calp ve arkadaslari tarafindan 20 Mayis 1983 te kuruldu Mucip Atakli Ahmet Kemal Aydar Neriman Elgin Fahrettin Ozdilek Mustafa Kemal Palaoglu Bahriye Ucok da kurucular arasindaydi Calp genel baskan Yilmaz Hasturk de genel sekreter oldu SODEP in kurulmasi HP nin gelismesini onemli olcude engelledi SODEP HP yi danisiklik ile sucluyordu Ama Milli Guvenlik Konseyi SODEP in kurucularini veto edip partinin genel secimlere katilamayacagi anlasilinca HP icin gelisme olanagi dogdu Bazi kuruculari Milli Guvenlik Konseyi nce veto edilmekle birlikte HP kurucu sayisini tamamladi ve kendini sosyal demokrat ilan eden tek sol parti olarak secime katildi HP secime giren partiler arasinda milletvekili aday listesi Milli Guvenlik Konseyi nce en cok veto edilen partiydi Veto edilen 84 adayin yerine yenileri ilan edildiyse de yeni vetolar ile HP secime 13 milletvekili adayi eksigi ile katilabildi Girdigi secimler6 Kasim 1983 genel secimlerinde HP toplam 5 285 804 oy yuzde 30 46 alarak 400 kisilik TBMM de 117 milletvekilligi elde etti ve ana muhalefet partisi durumuna geldi Ama HP nin muhalefeti yetersiz goruluyor ve surekli elestiriliyordu Parti icinde de yonetime karsi elestiriler vardi 28 Mart 1984 yerel secimlerinde HP toplam 1 548 654 oyla oylarin ancak yuzde 8 8 ini aldi ve 92 ilcede belediye baskanligi kazandi Partinin oy kaybinin buyuklugu secime SODEP in de katilmasindan ileri gelmis birkac ay once genel secimde kazanilan oylarin cogu SODEP e kaymisti SODEP ile birlesilmesi29 Haziran 1985 te yapilan HP Buyuk Kongresi nde parti yonetimi onemli olcude degisti daha once partinin genel sekreterliginde bulunan Aydin Guven Gurkan genel baskan Halil Ibrahim Sahin de genel sekreter oldu Gurkan in baskanliginda HP SODEP ile birlesmek icin yogun girisimlerde bulundu 17 Agustos 1985 te Halkci Parti Kucuk Kurultayi toplandi ve SODEP ile birlesilmesi yolunda ilke karari aldi 21 Eylul de iki parti arasinda birlesme protokolu imzalandi 2 Kasim da toplanan HP Olaganustu Kurultayi partinin tuzuk ve programiyla birlikte adini da Sosyaldemokrat Halkci Parti SHP olarak degistirdi Uye sayisi 33 ten 80 e cikarilan Merkez Karar ve Yonetim Kurulu nun MKYK 47 yeni uyesinden 40 i SODEP li 7 si de HP kokenliydi Boylece MKYK uyelikleri SODEP ve HP kokenli uyeler arasinda esit olarak bolundu 3 Kasim 1985 te toplanan SODEP Olaganustu Kurultayi nda da SODEP kendisini feshederek SHP ye katildi Secimlerde HPGenel secimler Turkiye Buyuk Millet MeclisiSecim Genel Baskan Oy Oran Sandalye Meclis Sira Kurulan Hukumetler Harita1983 Necdet Calp 5 285 804 30 46 117 400 Ana Muhalefet 2 Yerel secimler Secim Genel Baskan Il Genel Meclisi Belediye HaritaOy 1984 Necdet Calp 1 548 654 8 8 92 1 700 Hicbir ilde 1 olamadiKaynakca Cumhuriyet Gazetesi 21 05 1983 sf 1