Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hamamlı, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
| Hamamlı | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Hamamlı Hamamlı'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 508 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 167 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08100 |
Tarihçe
Hamamlı köyünün en eski adı Doliskana’dır. Gürcüce bir yer adı olan Doliskana (დოლისყანა), yumuşak buğdayın bir türü olan “doli” (დოლი; Triticum vulgare var. ferrugineum) ile ekili alan, tarla anlamına gelen “kana” (ყანა) kelimelerinden oluşur. Doliskana bu buğdayın yetiştiği arazi, buğday tarlası anlamına gelir. Bu yer adı Türkçeye Dolishana biçiminde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli nüfus defteri ile 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Dolishana (دولسخانە) olarak geçer.93 Harbi’nde bölgeyi ele geçiren Ruslar da köyü Dolis-hane (Долис-Хане) olarak kaydetmiştir.
Doliskana’daki 10. yüzyıldan kalma Gürcü manastırı, buranın eski bir yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Yazılı kaynaklarda Doliskana adı ilk kez 9. yüzyılda geçer. Gürcü kral Aşot Kurapalati 826 yılında Doliskana köyünde öldürülmüştür. Doliskana Gürcistan Krallığı sınırları içindeyken, Kveli Kalesi Savaşı’nda II. Giorgi’nin yenilmesinden sonra Tao-Klarceti bölgesinin diğer yerleri gibi Büyük Selçuklu istilasına uğradı. Daha sonra birkaç kez el değiştiren bölge, Gürcü atabegleri yönetimindeyken 16. yüzyılın ortasında Osmanlıların eline geçti. Bir süre sonra kurulan Çıldır Eyaleti içinde yer aldı. Nitekim 1835 nüfus defterinde Doliskana, bu eyaletin Livane sancağına bağlı bir köydü. Livane sancağı ise, Berta ve Sinkot nahiyelerinden oluşuyordu. Vergi belirleme ve askere alma amacıyla Osmanlı idaresince sadece erkek nüfusun tespit edildiği 1835 yılında Doliskana köyünde 32 hanede 88 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Doliskana köyünün toplam nüfusunun 176 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Doliskana, 19. yüzyılın ikinci yarısında, Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağına bağlı Livana kazası sınırları içinde yer alıyordu. Köyün nüfusu 25 hanede yaşayan 87 kişiden oluşuyordu. Osmanlı idaresi bu tarihte de genel olarak sadece erkek nüfusu tespit ediyordu. Erkek nüfusu kadar kadın eklenince, Doliskana'da 174 kişinin yaşadığı ortaya çıkar. Bu salnameye göre iki köyün de başlıca geçim kaynağı tarımdı. Hayvancılık tarımın önemli kollarıdan biriydi. Hayvan varlığı olarak Doliskana'da 10 eşek, 30 öküz, 50 inek, 300 keçi ve 92 koyun tespit edilmiştir.
Doliskana, uzun süre Osmanlı yönetiminde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında, 21 Ocak 1878’de Osmanlı-Rus çarpışmalarına sahne oldu. Rusları Osmanlı ordusunun bu köyde yendikten sonra Artvin’e doğru ilerlediler. Bu savaşın sonunda Ruslar Tao-Klarceti bölgesini ele geçirdiler. Rus idaresinde Doliskana, Artvin sancağının (okrug) Artvin kazasına (uçastok) bağlı bir köydü. Bu kazada yer alan Berta nahiyesinin (сельское общество: kırsal topluluk) beş köyünden biriydi. Köyün nüfusu 216 kişiden oluşuyordu. Nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmişti. Bununla birlikte, Orta Çağ'da önemli Gürcü dinsel merkezi olan Doliskana'da Şemekana (შემეყარა), Aho (ახო), Vake (ვაკე), Kedimağalı (ქედიმაღალა), Kutalevi (კუტალევი), Naurmevi (ნაურმევი), Sabeneti (საბენეთი), Pilalevi (ფილალევი), Zvari (ზვარი), Korkoti (კორკოტი), Çançahari (ჭანჭახარი), Çipnari (ჭიპნარი), Maçerevi (მაჭერევი), Memğvoti (მემღვოთი), Ardola (არდოლა), Bikinala (ბიკინალა), Kuslati (ქუსლათი), Unçipari (უნჩიფათი), Gogonevi (გოგენევი), Tetiti (თეთითი) gibi yer adları bugün de bilinmektedir.
Dilbilimci ve tarihçi Nikolay Marr, Klarceti ve Şavşeti bölgelerinde Grigol Hantsteli'nin inşasına öncülük ettiği kilise ve manastırları tespit etmek üzere seyahat ederken, Doliskana köyünde de uğramıştır. Marr 1904 tarihli günlüklerinde köylüleri Doliskana'yı Dolishana olarak adlandırdığını yazar. Ancak köyün sakinlerinin Gürcülerin buraya "Dolikana" dediğine dair sözlerini de eklemiştir.
Doliskana, I. Dünya Savaşı’nın sonunda Rus ordusunun bölgeden çekilmesinden bir süre sonra bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde yer aldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcü kuvvetleri çekilince, Artvin ile Ardahan bölgeleri fiilen Türkiye’ye katıldı. Sovyet Rusya ile Anakara Hükümeti arasında 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’yla Doliskana'nın da içinde yer aldığı Artvin bölgesi Türkiye’ye bırakıldı.
Ertesi yılki Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde Doliskana, bu livanın merkez kazasına bağlı Berta mahiyesinin bir köyüydü. Kötün nüfusu 15 hanede yaşayan 57 kişiden oluşuyordu. Doliskana Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Hamamlı olarak değiştirildi. 1926 nüfus tahririne göre köyde 24 hanede 122 kişi yaşıyordu.
Bugünkü Hamamlı köyünde Doliskana Manastırı'nın ayakta kalan tek yapısı, manastırın ana kilisesi olan Doliskana Kilisesi'dir. Kubbeli ve haç planlı kilise 10. yüzyılda inşa edilmiştir. Kilisenin duvar resimlerinin bazı kısımları günümüze ulaşmıştır. 1904 yılında bölgeyi gezen Niko Mari, Doliskana Kilisesi’nin özellikle kubbe kasnağına ve dış kaplamasının güzelliğine dikkat çekmiştir. Güney duvarındaki kabartma erkek figürün kilisenin maketini elinde tutmuş olarak tasvir edilmiş olduğunu belirtir. Kilisenin ibadet yeri olan ana bölümü büyük ölçüde sağlamdır ve 1998’e kadar cami olarak kullanılmıştır.
Coğrafya
Hamamlı köyü, Artvin il merkezine 29 km uzaklıktadır. Karadeniz iklimi içinde kalan köyde zeytin yağı üretimi oldukça yoğun yapılmış olup bir dönem sonra barajın köyü alması ile birlikte bugün yapılmamaktadır. Ceviz, dut, kızılcık ağaçları yoğunluktadır. 1950'li yıllarda kalabalık bir nüfusu içinde barındıran köy, şimdilerde az sayıda haneyi barındırmaktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2019 | 167 |
| 2018 | 186 |
| 2017 | 130 |
| 2016 | 140 |
| 2015 | 143 |
| 2014 | 169 |
| 2013 | 182 |
| 2012 | 160 |
| 2011 | 165 |
| 2010 | 182 |
| 2009 | 177 |
| 2008 | 191 |
| 2007 | 177 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n "Artvin Merkez Hamamlı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 23 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce), 2019, Tiflis, s. 19 7 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ a b "Emrullah Alemdar, 1835 Tarihli Livane (Artvin) Sancağı 2767 Numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 15, 52-54". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2021.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt, VIII. cilt s. 356-357
- ^ a b . 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 24, 136, .
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt, VIII. cilt s. 354-355
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 184 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (Gürcüce), Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 400 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., .
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; II. cilt, s. 41.
- ^ "Nurşen Gök "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler" Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi sayı. 41 |sayfa= 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Eylül 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010, s. 141, .
- ^ Niko Marr, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (Gürücüce), Batum, 2015, s. 401, .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 136, .
Dış bağlantılar
- Hamamlı, Artvin için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
- YerelNET27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hamamli Artvin ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur HamamliKoyArtvin in Turkiye deki konumuHamamliHamamli nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceMerkezCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim508 mNufus 2021 Toplam167Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08100Hamamli koyunde 10 yuzyildan kalma Doliskana Kilisesi Fotograf Niko Marr 1904 Fotograf Marr in 1904 tarihli gezisinin notlari olan Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri 1911 Petersburg Rusca Gurcuce baskisi 2015 Batum adli kitaptan alinmistir Hamamli koyundeki en onemli tarihsel yapi Doliskana Kilisesi dir TarihceHamamli koyunun en eski adi Doliskana dir Gurcuce bir yer adi olan Doliskana დოლისყანა yumusak bugdayin bir turu olan doli დოლი Triticum vulgare var ferrugineum ile ekili alan tarla anlamina gelen kana ყანა kelimelerinden olusur Doliskana bu bugdayin yetistigi arazi bugday tarlasi anlamina gelir Bu yer adi Turkceye Dolishana biciminde girmistir Nitekim 1835 tarihli nufus defteri ile 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Dolishana دولسخانە olarak gecer 93 Harbi nde bolgeyi ele geciren Ruslar da koyu Dolis hane Dolis Hane olarak kaydetmistir Doliskana daki 10 yuzyildan kalma Gurcu manastiri buranin eski bir yerlesim yeri oldugunu gostermektedir Yazili kaynaklarda Doliskana adi ilk kez 9 yuzyilda gecer Gurcu kral Asot Kurapalati 826 yilinda Doliskana koyunde oldurulmustur Doliskana Gurcistan Kralligi sinirlari icindeyken Kveli Kalesi Savasi nda II Giorgi nin yenilmesinden sonra Tao Klarceti bolgesinin diger yerleri gibi Buyuk Selcuklu istilasina ugradi Daha sonra birkac kez el degistiren bolge Gurcu atabegleri yonetimindeyken 16 yuzyilin ortasinda Osmanlilarin eline gecti Bir sure sonra kurulan Cildir Eyaleti icinde yer aldi Nitekim 1835 nufus defterinde Doliskana bu eyaletin Livane sancagina bagli bir koydu Livane sancagi ise Berta ve Sinkot nahiyelerinden olusuyordu Vergi belirleme ve askere alma amaciyla Osmanli idaresince sadece erkek nufusun tespit edildigi 1835 yilinda Doliskana koyunde 32 hanede 88 erkek yasiyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince Doliskana koyunun toplam nufusunun 176 kisiden olustugu ortaya cikar Doliskana 19 yuzyilin ikinci yarisinda Trabzon Vilayeti nin Lazistan sancagina bagli Livana kazasi sinirlari icinde yer aliyordu Koyun nufusu 25 hanede yasayan 87 kisiden olusuyordu Osmanli idaresi bu tarihte de genel olarak sadece erkek nufusu tespit ediyordu Erkek nufusu kadar kadin eklenince Doliskana da 174 kisinin yasadigi ortaya cikar Bu salnameye gore iki koyun de baslica gecim kaynagi tarimdi Hayvancilik tarimin onemli kollaridan biriydi Hayvan varligi olarak Doliskana da 10 esek 30 okuz 50 inek 300 keci ve 92 koyun tespit edilmistir Doliskana uzun sure Osmanli yonetiminde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi sirasinda 21 Ocak 1878 de Osmanli Rus carpismalarina sahne oldu Ruslari Osmanli ordusunun bu koyde yendikten sonra Artvin e dogru ilerlediler Bu savasin sonunda Ruslar Tao Klarceti bolgesini ele gecirdiler Rus idaresinde Doliskana Artvin sancaginin okrug Artvin kazasina ucastok bagli bir koydu Bu kazada yer alan Berta nahiyesinin selskoe obshestvo kirsal topluluk bes koyunden biriydi Koyun nufusu 216 kisiden olusuyordu Nufusun tamami Turk olarak kaydedilmisti Bununla birlikte Orta Cag da onemli Gurcu dinsel merkezi olan Doliskana da Semekana შემეყარა Aho ახო Vake ვაკე Kedimagali ქედიმაღალა Kutalevi კუტალევი Naurmevi ნაურმევი Sabeneti საბენეთი Pilalevi ფილალევი Zvari ზვარი Korkoti კორკოტი Cancahari ჭანჭახარი Cipnari ჭიპნარი Macerevi მაჭერევი Memgvoti მემღვოთი Ardola არდოლა Bikinala ბიკინალა Kuslati ქუსლათი Uncipari უნჩიფათი Gogonevi გოგენევი Tetiti თეთითი gibi yer adlari bugun de bilinmektedir Dilbilimci ve tarihci Nikolay Marr Klarceti ve Savseti bolgelerinde Grigol Hantsteli nin insasina onculuk ettigi kilise ve manastirlari tespit etmek uzere seyahat ederken Doliskana koyunde de ugramistir Marr 1904 tarihli gunluklerinde koyluleri Doliskana yi Dolishana olarak adlandirdigini yazar Ancak koyun sakinlerinin Gurculerin buraya Dolikana dedigine dair sozlerini de eklemistir Doliskana I Dunya Savasi nin sonunda Rus ordusunun bolgeden cekilmesinden bir sure sonra bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde yer aldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin verdigi ultimatom uzerine Gurcu kuvvetleri cekilince Artvin ile Ardahan bolgeleri fiilen Turkiye ye katildi Sovyet Rusya ile Anakara Hukumeti arasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Doliskana nin da icinde yer aldigi Artvin bolgesi Turkiye ye birakildi Ertesi yilki Artvin livasinda yapilan nufus tespitinde Doliskana bu livanin merkez kazasina bagli Berta mahiyesinin bir koyuydu Kotun nufusu 15 hanede yasayan 57 kisiden olusuyordu Doliskana Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Hamamli olarak degistirildi 1926 nufus tahririne gore koyde 24 hanede 122 kisi yasiyordu Bugunku Hamamli koyunde Doliskana Manastiri nin ayakta kalan tek yapisi manastirin ana kilisesi olan Doliskana Kilisesi dir Kubbeli ve hac planli kilise 10 yuzyilda insa edilmistir Kilisenin duvar resimlerinin bazi kisimlari gunumuze ulasmistir 1904 yilinda bolgeyi gezen Niko Mari Doliskana Kilisesi nin ozellikle kubbe kasnagina ve dis kaplamasinin guzelligine dikkat cekmistir Guney duvarindaki kabartma erkek figurun kilisenin maketini elinde tutmus olarak tasvir edilmis oldugunu belirtir Kilisenin ibadet yeri olan ana bolumu buyuk olcude saglamdir ve 1998 e kadar cami olarak kullanilmistir CografyaHamamli koyu Artvin il merkezine 29 km uzakliktadir Karadeniz iklimi icinde kalan koyde zeytin yagi uretimi oldukca yogun yapilmis olup bir donem sonra barajin koyu almasi ile birlikte bugun yapilmamaktadir Ceviz dut kizilcik agaclari yogunluktadir 1950 li yillarda kalabalik bir nufusu icinde barindiran koy simdilerde az sayida haneyi barindirmaktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2019 1672018 1862017 1302016 1402015 1432014 1692013 1822012 1602011 1652010 1822009 1772008 1912007 177Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 6 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2020 a b c d e f g h i j k l m n Artvin Merkez Hamamli Koy Nufusu Nufusune com 23 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2020 Roland Topcisvili Inga Gutidze XIX Yuzyil ve XX Yuzyil Baslarindaki Rus Belgelerinde Savseti ve Klarceti Yer Adlari Gurcuce 2019 Tiflis s 19 7 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 485 24 4 a b Emrullah Alemdar 1835 Tarihli Livane Artvin Sancagi 2767 Numarali Nufus Defterinin Degerlendirilmesi Erzurum 2019 s 15 52 54 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2021 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt VIII cilt s 356 357 a b 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2020 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 24 136 ISBN 9789941478178 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt VIII cilt s 354 355 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 184 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Niko Mari Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri Gurcuce Batum 2015 Birinci basim 1911 Petersburg Rusca s 400 9 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 9789941434112 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 3 cilt II cilt s 41 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi sayi 41 sayfa 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Eylul 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye Istanbul 2010 s 141 ISBN 978 9944 197 52 6 Niko Marr Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri Gurucuce Batum 2015 s 401 ISBN 9789941434112 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 136 ISBN 9789941478178 Dis baglantilarHamamli Artvin icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft YerelNET27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde