Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hamit Fendoğlu (1919, Doğanşehir - 17 Nisan 1978, Malatya), Hamido adıyla tanınan Türk politikacı ve eski Malatya Büyükşehir Belediyesi başkanı. Eşi 1922 doğumlu olan ve 2022'de 100 yaşında ölen Mukaddes Fendoğlu, gelini Hanife Fendoğlu ve yeğeni ise Mehmet Celal Fendoğlu'dur.
Hayatı
Hamido 1919 yılında Kürt kökenli bir ailenin oğlu olarak Doğanşehir'de doğdu. Lise mezunudur. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra, gösterilere katıldığı, DP'yi desteklediği için dava açıldı. Sonra savcıya karşı Bayar ve Menderes'i savunduğu için suçlama maddesi değiştirilip, idamla yargılandı. XIII. Dönem Malatya Milletvekili seçildi. Oldukça sık gündeme gelen meclis içi kavgaları nedeniyle AP'den ihraç edildi. Ferruh Bozbeyli'nin kurduğu Demokratik Parti’ye geçti. 1973 Milletvekili Seçimleri'nde bu partiden Malatya adayı oldu ama seçilemedi. 15 Şubat 1975'te Malatya’da meydana gelen saldırıda yer aldı. Tutuklanarak Adana Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde yargılandı. Sonrasında bir süre Sivas'ın Gürün ilçesinde cezasını ifa ettikten sonra serbest kaldı. (11 Aralık 1977 yerel seçimleri)'nde MHP, MSP ve Adalet Partisi'nin dışradan desteğiyle bağımsız listeden eski CHP'li başkan Mehmet Kırçuvaloğlu'nun önünde Malatya Belediye Başkanı seçildi. Daha sonra MHP'ye geçti.
Öldürülmesi ve sonrasında yaşananlar
17 Nisan 1978 tarihinde kendisine posta yoluyla gönderilen bombalı bir paketin elinde patlaması sonucunda gelini Hanife Fendoğlu ve iki torunuyla birlikte Malatya'da vefat etmiştir. Aynı tarihlerde Alevi kökenli aşiret önderi ve CHP Kahramanmaraş Pazarcık ilçe başkanı 'a ve sünni bir aşiretin mensubu Adıyaman vali yardımcısı Abdülkadir Aksu'ya da Ankara Emek Mahallesi Postanesi’nden aynı tip ve ağırlıkta bombalı paketler gönderildiği tespit edildi. Memiş Özdal’a gönderilen paket iki posta çalışanı tarafından açıldı ve patlamada bir postacı hayatını kaybetti. Abdülkadir Aksu’ya gönderilen bomba Malatya olayından dolayı şüphelenilerek kontrollü şekilde imha edildi. Olaydan sonra Malatya'da çok büyük gerginlikler yaşandı. 18 Nisan 1978 Salı günü sabahın erken saatlerinden itibaren kente, komşu il ve ilçelerden, köylerden akın akın insan gelmeye başladı. Gelenlerin bir bölümü belediyenin önünde, diğer bir bölümü de Samanpazarı’nda toplandı. Bir kol Cezmi Kartay Caddesine yöneldi. Burada bulunan işyerlerinin çoğunluğu Alevilere aitti. Bir kol, Fuzuli Caddesine, bir kol Akpınar, Yoğurtpazarı, Mısırlı Çarşısı ve eski Halep Caddesine, bir kol da Turan Emeksiz Caddesine doğru “Kahrolsun Komünizm, katil Ecevit, Müslüman Türkiye, Dan Dan Hamido’ya intikam” sloganlarıyla yürüyüşe ve saldırıya geçtiler. Olayları yatıştırmak amacıyla bir konuşma yapan Malatya Cumhuriyet savcılarından ile Adıyaman'dan gelen Jandarma Komando Birliği komutanı Yüzbaşı Arif Doğan saldırıya uğradı, her ikisi de bıçak ve kurşunla yaralandı. Saat 16.30 sıralarında komşu illerden gelen askerî birlikler saldırganları ve saldırıyı denetim altına aldılar. Hamido'nun ve yakınlarının cenazeleri Bulgurlu Köyü’ne götürüldü. Cenaze törenine katılmak üzere eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar, AP Genel Başkanı Süleyman Demirel, MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan, Turgut Özal, Korkut Özal ile MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş Esenboğa Havalimanı'na giderler. Ancak olaylar nedeniyle Malatya Havaalanı hava trafiğine kapatıldığı için, Bayar ve parti başkanları uzunca bir süre Havaalanının açılmasını beklerler. Sonunda uçakla Malatya’ya oradan da karayoluyla doğruca Bulgurlu Köyü’ne giderler.
Gazete Manşetleri
Ertesi günün gazetelerinde saldırıya ilişkin manşetler şöyleydi:
- Bine yakın işyeri yakılıp tahrip edildi. Polis ve Jandarma müdahale etmeyince jetler uçuruldu. (Son Havadis, 19. 04. 1978)
- Fendoğlu’nun mensubu olduğu Bulgurlu Aşiretlerinden onbinlerce kişinin şehre girmesiyle büyüyen olaylar sırasında bin kadar işyeri ve ev kundaklanarak, 3 kişi öldürülmüş, 30 kişi yaralanmıştır. (Tercüman, 19. 04. 1978)
- Dün sabah erken saatlerde çoğunluğu köylerden gelen ellerinde uzun sopa ve zincir bulunan binlerce kişi şehir içinde gösteri yaptılar. Polisin kendilerine karşı koymaması sonucu, birçok işyeri tahrip edilerek yakıldı. (Hürriyet, 19. 04. 1978)
- Malatya, saldırgan gruplar tarafından savaş alanına çevrildi. (Cumhuriyet, 19.04. 1978)
- Malatya’da en az 700 işyeri tahrip edildi. Belediye hoparlörlerinden “Din elden gidiyor, camilere bomba konuluyor” anonsları yapıldı. (Milliyet, 19. 04. 1978)
Kaynakça
- ^ "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ a b . Cumhuriyet. 19 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.
- ^ "Amerikalı mektup açmaya korkuyor". Milliyet. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hamit Fendoglu 1919 Dogansehir 17 Nisan 1978 Malatya Hamido adiyla taninan Turk politikaci ve eski Malatya Buyuksehir Belediyesi baskani Esi 1922 dogumlu olan ve 2022 de 100 yasinda olen Mukaddes Fendoglu gelini Hanife Fendoglu ve yegeni ise Mehmet Celal Fendoglu dur HayatiHamido 1919 yilinda Kurt kokenli bir ailenin oglu olarak Dogansehir de dogdu Lise mezunudur 27 Mayis Darbesi nden sonra gosterilere katildigi DP yi destekledigi icin dava acildi Sonra savciya karsi Bayar ve Menderes i savundugu icin suclama maddesi degistirilip idamla yargilandi XIII Donem Malatya Milletvekili secildi Oldukca sik gundeme gelen meclis ici kavgalari nedeniyle AP den ihrac edildi Ferruh Bozbeyli nin kurdugu Demokratik Parti ye gecti 1973 Milletvekili Secimleri nde bu partiden Malatya adayi oldu ama secilemedi 15 Subat 1975 te Malatya da meydana gelen saldirida yer aldi Tutuklanarak Adana Devlet Guvenlik Mahkemesi nde yargilandi Sonrasinda bir sure Sivas in Gurun ilcesinde cezasini ifa ettikten sonra serbest kaldi 11 Aralik 1977 yerel secimleri nde MHP MSP ve Adalet Partisi nin disradan destegiyle bagimsiz listeden eski CHP li baskan Mehmet Kircuvaloglu nun onunde Malatya Belediye Baskani secildi Daha sonra MHP ye gecti Oldurulmesi ve sonrasinda yasananlar17 Nisan 1978 tarihinde kendisine posta yoluyla gonderilen bombali bir paketin elinde patlamasi sonucunda gelini Hanife Fendoglu ve iki torunuyla birlikte Malatya da vefat etmistir Ayni tarihlerde Alevi kokenli asiret onderi ve CHP Kahramanmaras Pazarcik ilce baskani a ve sunni bir asiretin mensubu Adiyaman vali yardimcisi Abdulkadir Aksu ya da Ankara Emek Mahallesi Postanesi nden ayni tip ve agirlikta bombali paketler gonderildigi tespit edildi Memis Ozdal a gonderilen paket iki posta calisani tarafindan acildi ve patlamada bir postaci hayatini kaybetti Abdulkadir Aksu ya gonderilen bomba Malatya olayindan dolayi suphelenilerek kontrollu sekilde imha edildi Olaydan sonra Malatya da cok buyuk gerginlikler yasandi 18 Nisan 1978 Sali gunu sabahin erken saatlerinden itibaren kente komsu il ve ilcelerden koylerden akin akin insan gelmeye basladi Gelenlerin bir bolumu belediyenin onunde diger bir bolumu de Samanpazari nda toplandi Bir kol Cezmi Kartay Caddesine yoneldi Burada bulunan isyerlerinin cogunlugu Alevilere aitti Bir kol Fuzuli Caddesine bir kol Akpinar Yogurtpazari Misirli Carsisi ve eski Halep Caddesine bir kol da Turan Emeksiz Caddesine dogru Kahrolsun Komunizm katil Ecevit Musluman Turkiye Dan Dan Hamido ya intikam sloganlariyla yuruyuse ve saldiriya gectiler Olaylari yatistirmak amaciyla bir konusma yapan Malatya Cumhuriyet savcilarindan ile Adiyaman dan gelen Jandarma Komando Birligi komutani Yuzbasi Arif Dogan saldiriya ugradi her ikisi de bicak ve kursunla yaralandi Saat 16 30 siralarinda komsu illerden gelen askeri birlikler saldirganlari ve saldiriyi denetim altina aldilar Hamido nun ve yakinlarinin cenazeleri Bulgurlu Koyu ne goturuldu Cenaze torenine katilmak uzere eski Cumhurbaskani Celal Bayar AP Genel Baskani Suleyman Demirel MSP Genel Baskani Necmettin Erbakan Turgut Ozal Korkut Ozal ile MHP Genel Baskani Alparslan Turkes Esenboga Havalimani na giderler Ancak olaylar nedeniyle Malatya Havaalani hava trafigine kapatildigi icin Bayar ve parti baskanlari uzunca bir sure Havaalaninin acilmasini beklerler Sonunda ucakla Malatya ya oradan da karayoluyla dogruca Bulgurlu Koyu ne giderler Gazete Mansetleri Ertesi gunun gazetelerinde saldiriya iliskin mansetler soyleydi Bine yakin isyeri yakilip tahrip edildi Polis ve Jandarma mudahale etmeyince jetler ucuruldu Son Havadis 19 04 1978 Fendoglu nun mensubu oldugu Bulgurlu Asiretlerinden onbinlerce kisinin sehre girmesiyle buyuyen olaylar sirasinda bin kadar isyeri ve ev kundaklanarak 3 kisi oldurulmus 30 kisi yaralanmistir Tercuman 19 04 1978 Dun sabah erken saatlerde cogunlugu koylerden gelen ellerinde uzun sopa ve zincir bulunan binlerce kisi sehir icinde gosteri yaptilar Polisin kendilerine karsi koymamasi sonucu bircok isyeri tahrip edilerek yakildi Hurriyet 19 04 1978 Malatya saldirgan gruplar tarafindan savas alanina cevrildi Cumhuriyet 19 04 1978 Malatya da en az 700 isyeri tahrip edildi Belediye hoparlorlerinden Din elden gidiyor camilere bomba konuluyor anonslari yapildi Milliyet 19 04 1978 Kaynakca TBMM Albumu 2 Cilt 1950 1980 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 12 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF a b Cumhuriyet 19 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2022 Amerikali mektup acmaya korkuyor Milliyet Erisim tarihi 4 Agustos 2022