Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmed Abdülhamid Hasancan (d. Nisan 1870 - ö. 28 Kasım 1943, İstanbul) Türk maliyeci, akademisyen ve siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'nda Ankara Hükümeti'nin İstanbul temsilcisi olarak tanınır.
Hayatı
Yavuz Sultan Selim'in yakın nedimlerinden XVI. yüzyılın ünlü Türk bilgini ve bestecisi (1490-1567) ahfadından ve Tâcü't-Tevârih yazarı Şeyhülislam (1536-1599)'nin torunlarından Mehmed Arif Bey'in oğludur.
Orta öğrenimini Soğukçeşme Askerî Rüşdiyesi'nde, lise öğrenimini 1889'da Mekteb-i Mülkiye'nin İdadi bölümünde tamamladı. Mülkiye'nin yüksek bölümünden mezun olunca Ocak 1891'de, Maliye Nezareti Muhasebat Umum Müdürlüğü Merkez Hesapları Kâtipliği görevi ile ilk devlet hizmetine başladı. Kısa bir süre sonra buradan maarif kadrosuna geçti. Şubat 1892'de İstanbul Kandilli, Ekim 1894'te Selanik Vilayeti, Mayıs 1896'da tekrar Kandilli, Nisan 1899'da Bursa Vilayeti ve Kasım 1905'te ise Edirne Merkez İdadileri müdürlüklerine atandı ve genel-tarih, coğrafya, Türkçe-kitâbet, fizik-kimya, cebir, geometri, mekanik, idari kanunlar ve ekonomi dersleri verdi.
Şubat 1906'da maariften ayrılarak İstanbul'a geldi ve (Dârü'l-hayr-ı Âlî Medresesi) muhasebecisi oldu. Aynı yılın Ekiminde tekrar maarife dönerek, Maarif Nezâreti ilkokullar Şube Müdürlüğü'ne, Mayıs 1909’da Ortaokullar Şube Müdürlüğü'ne atandı; aynı zamanda İstanbul Hukuk Mektebi'nde genel ekonomi profesörlüğü yaptı. Ekim 1911'de ek görev olarak, Yüksek Ticaret Okulu'nda maliye dersi okutmayı da üzerine aldı. Vilayet gazetelerinde makaleler yazması, okullar için okuma kitapları yayımlaması ve 'in (İktisad İlmi) eserini tercüme etmesi bu dönemdedir. Aralık 1911'de ek görevleriyle birlikte Maliye Nezareti Düyun-u Umumiye Şubesi Müdürü ve 17 Haziran 1912'de Osmanlı Bankası Yönetim Kurulunda Maliye Nezareti'ni temsil eden üye oldu. Bu son görevinde, 31 Aralık 1925 tarihine kadar kaldı.
Bu arada sosyal, siyasi ve diplomatik kuruluş ve faaliyetlere de katılmaya başladı. Aralık 1912'de, o dönemin ekonomi öğretmen ve yazarları ile, bakanlık ve bankalardaki uzmanlar tarafından kurulan (İstihlâk-i Millî Cemiyeti)'nin ilkelerini kabul etmeyenlerden biri oldu. I. Dünya Savaşı sırasında profesörlük ve Osmanlı Bankası Yönetim Kurulu üyeliği ile birlikte, 15 Mayıs 1913 tarihinde Hilâliahmer (Kızılay) Merkez Kuruluna üye seçildi. Bundan sonradır ki, öğretmenliği, maliyeciliği bir yana, Hilâliahmerci (Kızılaycı) diye anılmaya başlandı. 5 Şubat 1918 tarihine kadar Kızılay'da Muhasip Üye olarak çalıştı ve Merkez Kurulu Maliye Komisyonu'na seçildi. Hüseyin Hilmi Paşa başkanlığındaki Merkez Yönetim Kurulu döneminde, Akil Muhtar Bey ile birlikte, Kızılay Başkanvekili oldu. Mondros Mütarekesi'nin ardından 'ne katıldı. 1919 yılında yapılan Meclis-i Mebusan seçimlerinde İstanbul bölgesinden en yüksek oyu alarak mebus seçildi. 12 Ocak 1920'de açılan, 11 Nisan 1920'de kapatılan son (Osmanlı Meclis-i Mebusânı)'nda İstanbul Mebusu olarak görev yaptı.
8 Kasım 1920 tarihinde, Ankara Hükûmeti tarafından "Kızılay Mümessili" diye örtülü bir adla İstanbul'da görevlendirildi. Bu tarihten İtilaf Devletleri'nin çekilmesine kadar, işgal altındaki İstanbul'da yabancı temsilcilerle Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları adına son derece önemli konularda birçok görüşmeler yaptı, heyetlere katıldı, hatta bazı anlaşmalar imzaladı. 14 Haziran 1921 tarihinde resmen TBMM Hükûmeti İstanbul Temsilcisi oldu, İtilaf Devletleri temsilcileriyle görüştü. 9 Aralık 1922 tarihinde Osmanlı borçlarının alınışına ait antlaşmaları yakından bilmesi göz önüne alınarak Mustafa Kemal Paşa, Rauf Bey ve İsmet Paşa’nın isteği üzerine Lozan Konferansı'nda mali danışman olarak yer alsa da kısa bir süre sonra Lozan Türk Delegasyonu Başkanı İsmet Paşa'nın isteği üzerine görevinden alındı. 1 Mart-1 Temmuz 1939 tarihleri arasında Denizbank Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürüttü.
28 Kasım 1943 tarihinde İstanbul'da vefat etti.
Kitapları
- Nasihat (1905)
- Çocuk Kıraat Kitabı, 1. Yıl (1905)
- Çocuk Kıraat Kitabı, 2. Yıl (1911)
- İlm-i İktisad (3 cilt, 1914)
Kaynakça
| Diplomatik görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Önce gelen yoktur. | TBMM İstanbul Temsilcisi 14 Haziran 1921 - 9 Aralık 1922 | Sonra gelen: Adnan Adıvar |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmed Abdulhamid Hasancan d Nisan 1870 o 28 Kasim 1943 Istanbul Turk maliyeci akademisyen ve siyasetci Turk Kurtulus Savasi nda Ankara Hukumeti nin Istanbul temsilcisi olarak taninir HayatiYavuz Sultan Selim in yakin nedimlerinden XVI yuzyilin unlu Turk bilgini ve bestecisi 1490 1567 ahfadindan ve Tacu t Tevarih yazari Seyhulislam 1536 1599 nin torunlarindan Mehmed Arif Bey in ogludur Orta ogrenimini Sogukcesme Askeri Rusdiyesi nde lise ogrenimini 1889 da Mekteb i Mulkiye nin Idadi bolumunde tamamladi Mulkiye nin yuksek bolumunden mezun olunca Ocak 1891 de Maliye Nezareti Muhasebat Umum Mudurlugu Merkez Hesaplari Katipligi gorevi ile ilk devlet hizmetine basladi Kisa bir sure sonra buradan maarif kadrosuna gecti Subat 1892 de Istanbul Kandilli Ekim 1894 te Selanik Vilayeti Mayis 1896 da tekrar Kandilli Nisan 1899 da Bursa Vilayeti ve Kasim 1905 te ise Edirne Merkez Idadileri mudurluklerine atandi ve genel tarih cografya Turkce kitabet fizik kimya cebir geometri mekanik idari kanunlar ve ekonomi dersleri verdi Subat 1906 da maariften ayrilarak Istanbul a geldi ve Daru l hayr i Ali Medresesi muhasebecisi oldu Ayni yilin Ekiminde tekrar maarife donerek Maarif Nezareti ilkokullar Sube Mudurlugu ne Mayis 1909 da Ortaokullar Sube Mudurlugu ne atandi ayni zamanda Istanbul Hukuk Mektebi nde genel ekonomi profesorlugu yapti Ekim 1911 de ek gorev olarak Yuksek Ticaret Okulu nda maliye dersi okutmayi da uzerine aldi Vilayet gazetelerinde makaleler yazmasi okullar icin okuma kitaplari yayimlamasi ve in Iktisad Ilmi eserini tercume etmesi bu donemdedir Aralik 1911 de ek gorevleriyle birlikte Maliye Nezareti Duyun u Umumiye Subesi Muduru ve 17 Haziran 1912 de Osmanli Bankasi Yonetim Kurulunda Maliye Nezareti ni temsil eden uye oldu Bu son gorevinde 31 Aralik 1925 tarihine kadar kaldi Bu arada sosyal siyasi ve diplomatik kurulus ve faaliyetlere de katilmaya basladi Aralik 1912 de o donemin ekonomi ogretmen ve yazarlari ile bakanlik ve bankalardaki uzmanlar tarafindan kurulan Istihlak i Milli Cemiyeti nin ilkelerini kabul etmeyenlerden biri oldu I Dunya Savasi sirasinda profesorluk ve Osmanli Bankasi Yonetim Kurulu uyeligi ile birlikte 15 Mayis 1913 tarihinde Hilaliahmer Kizilay Merkez Kuruluna uye secildi Bundan sonradir ki ogretmenligi maliyeciligi bir yana Hilaliahmerci Kizilayci diye anilmaya baslandi 5 Subat 1918 tarihine kadar Kizilay da Muhasip Uye olarak calisti ve Merkez Kurulu Maliye Komisyonu na secildi Huseyin Hilmi Pasa baskanligindaki Merkez Yonetim Kurulu doneminde Akil Muhtar Bey ile birlikte Kizilay Baskanvekili oldu Mondros Mutarekesi nin ardindan ne katildi 1919 yilinda yapilan Meclis i Mebusan secimlerinde Istanbul bolgesinden en yuksek oyu alarak mebus secildi 12 Ocak 1920 de acilan 11 Nisan 1920 de kapatilan son Osmanli Meclis i Mebusani nda Istanbul Mebusu olarak gorev yapti 8 Kasim 1920 tarihinde Ankara Hukumeti tarafindan Kizilay Mumessili diye ortulu bir adla Istanbul da gorevlendirildi Bu tarihten Itilaf Devletleri nin cekilmesine kadar isgal altindaki Istanbul da yabanci temsilcilerle Mustafa Kemal Pasa ve arkadaslari adina son derece onemli konularda bircok gorusmeler yapti heyetlere katildi hatta bazi anlasmalar imzaladi 14 Haziran 1921 tarihinde resmen TBMM Hukumeti Istanbul Temsilcisi oldu Itilaf Devletleri temsilcileriyle gorustu 9 Aralik 1922 tarihinde Osmanli borclarinin alinisina ait antlasmalari yakindan bilmesi goz onune alinarak Mustafa Kemal Pasa Rauf Bey ve Ismet Pasa nin istegi uzerine Lozan Konferansi nda mali danisman olarak yer alsa da kisa bir sure sonra Lozan Turk Delegasyonu Baskani Ismet Pasa nin istegi uzerine gorevinden alindi 1 Mart 1 Temmuz 1939 tarihleri arasinda Denizbank Yonetim Kurulu Baskanligi gorevini yuruttu 28 Kasim 1943 tarihinde Istanbul da vefat etti KitaplariNasihat 1905 Cocuk Kiraat Kitabi 1 Yil 1905 Cocuk Kiraat Kitabi 2 Yil 1911 Ilm i Iktisad 3 cilt 1914 KaynakcaDiplomatik goreviOnce gelen Once gelen yoktur TBMM Istanbul Temsilcisi 14 Haziran 1921 9 Aralik 1922 Sonra gelen Adnan Adivar