Hasan Cemil Çambel (1879, Çanakkale - 9 Aralık 1967, İstanbul), Türk asker, devlet adamı, milletvekili, siyasetçi ve tarihçi.
TBMM III. (Ara Seçim), IV., V., VI., VII. ve VIII. dönem Bolu milletvekillidir. Türk Tarih Cemiyeti kurucu üyeliği ve başkanlığı yapmıştır. Atatürk’ün yakın dostlarından olan Çambel, akşam sofralarının devamlı konuklarından birisi idi.
Ünlü arkeolog Halet Çambel'in babasıdır.
Yaşamı
1879'da (1295) Çanakkale'de doğdu. Babası Kocapamukçu adı ile tanınan Mehmet Şükrü, annesi Behiye Hanım'dır. Sadrazam Hakkı Paşa-Suat Hanım kızı Ayşe Remziye ile evli; Prof. Dr. Perihan Çambel, Prof. Dr. Zehra Halet Çambel, Fatma Leyla Çambel ve Prof. Dr. Ali Bülent Çambel'in babasıdır.
Kuleli Askeri İdadisi'ni tamamladıktan sonra, Harp Akademisi'nden yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. Kurmay Yüzbaşı olarak Almanya'ya gönderildi ve 1902 yılında öğrenimini Prusya Harp Akademisi’nde tamamladı.
Askeri yaşamı
Bir süre Karlsruhe'de General Hindenburg'un Karargâhında çalıştıktan sonra yurda dönen Hasan Cemil Bey, Selanik'te Rumeli Genel Müfettişliği ve Jandarma Islahat Müfettişliği’nde görevlendirildi. Balkan Savaşı’nda Genel Karargâh harekât şubesi müdürlüğü yaptı. 1913'te Berlin Büyükelçiliği Askeri Ataşesi oldu. Büyükelçi İbrahim Hakkı Paşa’nın kızı Remziye Hanım ile evlendi, dört çocuk sahibi oldu. Hukukçu ve gazeteci Leyla Çambel, kanser araştırmacısı Perihan Çambel, arkeolog Halet Çambel, mühendis Bülent Çambel’in babasıdır.
I. Dünya Savaşı'nda Irak cephesi'nde 51. tümen komutanlığına atandı ve tümeni ile Felâhiye Savaşı'na katıldı. 1917'de yaralı olarak yeniden Berlin Askeri Ataşeliğine gönderildi. Şehzade Vahdettin'in Berlin ziyaretinde askeri müşavirliğini yaptı.
Yurda dönüşü
Mondros Mütarekesi'nin imzalanmasından sonra Kurmay Albay rütbesinden emekliye ayrılan Hasan Cemil Bey Anadolu’nun işgal altında olması ve bozulan sağlığının tedavi gerektirmesi nedeniyle hemen yurda dönemedi. Ailesi ile birlikte İsviçre'de ve Avusturya'da bir süre kaldıktan sonra 1924’te İstanbul’a döndü. 1925-1928 yılları arasında Haliç Vapur İşletmesi Şirketi Müdürlüğü yaptı.
Milletvekilliği
1928 yılında Bolu milletvekili seçilerek, TBMM’nin 3.döneminden 8.dönemine kadar milletvekilliğini sürdürdü. Bu görevde kaldığı süre içerisinde Dışişleri Encümeni, Parlamentolar arası Derneği ve Birleşmiş Milletler Derneği üyeliklerinde bulundu.
Soyadı Kanunu çıktıktan sonra kendisine Atatürk tarafından “Çambel” soyadı verildi.
Türk Tarih Kurumu Başkanlığı
1935 yılında Yusuf Akçura'nın ölümü üzerine Türk Tarih Kurumu Başkanlığı'na getirildi. 1941'e kadar bu görevini sürdüren Çambel, 1936'da I. Büyük Türk Tarih Kongresi'ni düzenledi . Türk tarih araştırmalarının ve Kurumu’nun modern bir biçimde organize edilmesine önayak oldu. “Türk Tarihinin Ana Hatları” eserinden başlayarak Türk Tarih Kurumu’nun yayınlarını yönetti. 1939’da Berlin'deki Alman Arkeoloji Enstitüsü'nün onur üyesi seçildi.
Yazı yaşamı
Çeşitli gazete ve dergilerde tarih, edebiyat, felsefe alanında yazılar yayımlayan Çambel; Cumhuriyet, Hâkimiyet-i Milliye ve Ulus gazetelerindeki başyazıları, İstanbul Türk Ocağı’ndaki çalışmaları ve konferansları, Türk Yurdu’ndaki yazılarıyla Atatürk inkılâplarını desteklemiştir. Çambel'in 1927-1960 tarihlerinde yayınladığı çoğu Atatürk'e ilişkin anıları, “Makaleler Hatıralar” adlı kitapta toplanmıştır.
9 Aralık 1967'de öldü. İstanbul'da Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Eserleri
- Attila’dan Atatürk’e
- Attila’dan Atatürk’e (2. bölüm)
- Gençlik Ruhu ve Gençleşme – Konferans, 1934
- Türkler, Dilleri ve Kaderleri, 1949
- Bakacak Kahvesi, 1947
- Atatürk ve Tarih, 1939
- Türk Gençliği Nasıl Yetiştirilmelidir?, 1932 (Konferans)
- Yeni Ruh, 1929
- Jüpiter, 1927
- Jüpiter, 1928
Çevirileri
- Alman Ruh Tarihine Dair Tetkikler, 1932 (Wilhelm Dilthey)
- Fichte ve Fichte’nin Hitabeleri-Türk Gençliğine Bir Armağan, 1927
- Cannae’dan Can, 1327 (Feldmareşal von Schlieffen)
Kaynakça
- ^ a b "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2020.
- ^ . 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.
- ^ a b (PDF). 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.
- ^ (PDF). 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.
- ^ "Çambel'in Cenazesi Törenle Kaldırıldı, Cumhuriyet Gazetesi, 13.12.1967, Erişim tarihi:15.01.2014". 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.
Akademik görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Yusuf Akçura | Türk Tarih Kurumu Başkanı 23 Mart 1935 - 17 Aralık 1941 | Sonra gelen: Şemsettin Günaltay |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hasan Cemil Cambel 1879 Canakkale 9 Aralik 1967 Istanbul Turk asker devlet adami milletvekili siyasetci ve tarihci Hasan Cemil Cambel TBMM III Ara Secim IV V VI VII ve VIII donem Bolu milletvekillidir Turk Tarih Cemiyeti kurucu uyeligi ve baskanligi yapmistir Ataturk un yakin dostlarindan olan Cambel aksam sofralarinin devamli konuklarindan birisi idi Unlu arkeolog Halet Cambel in babasidir Yasami1879 da 1295 Canakkale de dogdu Babasi Kocapamukcu adi ile taninan Mehmet Sukru annesi Behiye Hanim dir Sadrazam Hakki Pasa Suat Hanim kizi Ayse Remziye ile evli Prof Dr Perihan Cambel Prof Dr Zehra Halet Cambel Fatma Leyla Cambel ve Prof Dr Ali Bulent Cambel in babasidir Kuleli Askeri Idadisi ni tamamladiktan sonra Harp Akademisi nden yuzbasi rutbesiyle mezun oldu Kurmay Yuzbasi olarak Almanya ya gonderildi ve 1902 yilinda ogrenimini Prusya Harp Akademisi nde tamamladi Askeri yasami Bir sure Karlsruhe de General Hindenburg un Karargahinda calistiktan sonra yurda donen Hasan Cemil Bey Selanik te Rumeli Genel Mufettisligi ve Jandarma Islahat Mufettisligi nde gorevlendirildi Balkan Savasi nda Genel Karargah harekat subesi mudurlugu yapti 1913 te Berlin Buyukelciligi Askeri Atasesi oldu Buyukelci Ibrahim Hakki Pasa nin kizi Remziye Hanim ile evlendi dort cocuk sahibi oldu Hukukcu ve gazeteci Leyla Cambel kanser arastirmacisi Perihan Cambel arkeolog Halet Cambel muhendis Bulent Cambel in babasidir I Dunya Savasi nda Irak cephesi nde 51 tumen komutanligina atandi ve tumeni ile Felahiye Savasi na katildi 1917 de yarali olarak yeniden Berlin Askeri Ataseligine gonderildi Sehzade Vahdettin in Berlin ziyaretinde askeri musavirligini yapti Yurda donusu Mondros Mutarekesi nin imzalanmasindan sonra Kurmay Albay rutbesinden emekliye ayrilan Hasan Cemil Bey Anadolu nun isgal altinda olmasi ve bozulan sagliginin tedavi gerektirmesi nedeniyle hemen yurda donemedi Ailesi ile birlikte Isvicre de ve Avusturya da bir sure kaldiktan sonra 1924 te Istanbul a dondu 1925 1928 yillari arasinda Halic Vapur Isletmesi Sirketi Mudurlugu yapti Milletvekilligi 1928 yilinda Bolu milletvekili secilerek TBMM nin 3 doneminden 8 donemine kadar milletvekilligini surdurdu Bu gorevde kaldigi sure icerisinde Disisleri Encumeni Parlamentolar arasi Dernegi ve Birlesmis Milletler Dernegi uyeliklerinde bulundu Soyadi Kanunu ciktiktan sonra kendisine Ataturk tarafindan Cambel soyadi verildi Turk Tarih Kurumu Baskanligi 1935 yilinda Yusuf Akcura nin olumu uzerine Turk Tarih Kurumu Baskanligi na getirildi 1941 e kadar bu gorevini surduren Cambel 1936 da I Buyuk Turk Tarih Kongresi ni duzenledi Turk tarih arastirmalarinin ve Kurumu nun modern bir bicimde organize edilmesine onayak oldu Turk Tarihinin Ana Hatlari eserinden baslayarak Turk Tarih Kurumu nun yayinlarini yonetti 1939 da Berlin deki Alman Arkeoloji Enstitusu nun onur uyesi secildi Yazi yasami Cesitli gazete ve dergilerde tarih edebiyat felsefe alaninda yazilar yayimlayan Cambel Cumhuriyet Hakimiyet i Milliye ve Ulus gazetelerindeki basyazilari Istanbul Turk Ocagi ndaki calismalari ve konferanslari Turk Yurdu ndaki yazilariyla Ataturk inkilaplarini desteklemistir Cambel in 1927 1960 tarihlerinde yayinladigi cogu Ataturk e iliskin anilari Makaleler Hatiralar adli kitapta toplanmistir 9 Aralik 1967 de oldu Istanbul da Karacaahmet Mezarligi nda topraga verildi EserleriAttila dan Ataturk e Attila dan Ataturk e 2 bolum Genclik Ruhu ve Genclesme Konferans 1934 Turkler Dilleri ve Kaderleri 1949 Bakacak Kahvesi 1947 Ataturk ve Tarih 1939 Turk Gencligi Nasil Yetistirilmelidir 1932 Konferans Yeni Ruh 1929 Jupiter 1927 Jupiter 1928Cevirileri Alman Ruh Tarihine Dair Tetkikler 1932 Wilhelm Dilthey Fichte ve Fichte nin Hitabeleri Turk Gencligine Bir Armagan 1927 Cannae dan Can 1327 Feldmaresal von Schlieffen Kaynakca a b TBMM Albumu 1 Cilt 1920 1950 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF Arsivlenmis kopya 23 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Kasim 2020 16 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2014 a b PDF 12 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 16 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2014 PDF 24 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2014 Cambel in Cenazesi Torenle Kaldirildi Cumhuriyet Gazetesi 13 12 1967 Erisim tarihi 15 01 2014 16 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2014 Akademik goreviOnce gelen Yusuf Akcura Turk Tarih Kurumu Baskani 23 Mart 1935 17 Aralik 1941 Sonra gelen Semsettin Gunaltay