'Hastings Kamuzu Banda (Mart ya da Nisan 1898 - 25 Kasım 1997), Malavili siyasetçidir. Banda, Afrika ülkesi Malavi'nin 1964 yılında İngiliz Milletler Topluluğu içerisinde bağımsızlığını kazanması sonrasında başbakan olarak görev almış, ülkenin yönetim şeklini cumhuriyet olarak değiştirmesi neticesinde de 1966 yılında ülkenin ilk devlet başkanı olarak devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir. Banda, ön ismi olan Kamuzuyu devlet başkanı olduktan sonra ismine eklemiştir.
Hastings Kamuzu Banda | |
---|---|
1. Malavi Devlet Başkanı | |
Görev süresi 6 Temmuz 1966 - 21 Mayıs 1994 | |
Yerine geldiği | oluşturuldu |
Yerine gelen | Bakili Muluzi |
1. Malavi Başbakanı | |
Görev süresi 6 Temmuz 1964 - 6 Temmuz 1966 | |
Yerine geldiği | oluşturuldu |
Yerine gelen | kaldırıldı |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Mart ya da Nisan 1898 |
Ölüm | 25 Kasım 1997 Johannesburg, Güney Afrika Cumhuriyeti |
Partisi |
Banda dünyaya geldikten sonra Presbiteryen dinine mensup biri olarak yetiştirilmiştir. Banda uzun süre Büyük Britanya'da yaşamış ve İskoçya'da doktor olabilmek adına tıp eğitimi almıştır. Burada eğitimlerini aldıktan sonra o dönem Nyasaland olarak adlandırılan ülkesine geri dönen Banda, ana dili olan Çevaca dilini konuşmakta zorlandığı için bir dönem tercüman ile işlerini yürütebilmiştir.
O dönem ülkesinin de içerisinde bulunduğu Orta Afrika Federasyonu'na ve koloni sistemine karşı faaliyetlerde bulunan Banda, ülkesinin tek başına bağımsızlığını elde etmesi gerektiğini düşünmekteydi. 1 Şubat 1963 yılında resmen başbakan olarak atanan Banda, ülkesinin Malavi ismi ile bir yıl sonra 1964 yılında bağımsızlığını elde etmesini sağlamıştır.
Malavi'nin 1966 yılında yönetim şeklini cumhuriyet olarak değiştirmesi neticesinde Büyük Britanya temsilcisi vali Glyn Smallwood Jones görevi bırakmış, Banda ülkenin ilk devlet başkanı olarak devlet başkanlığı makamına çıkmıştır. Banda 1971 yılında kendisine ömür boyu devlet başkanı unvanını vererek, bu makamda hayatını sonuna kadar kalmayı hedeflemiştir.
İktidarı döneminde tek partili bir siyaseti benimseyen Banda, kurucusu olduğu dışında herhangi bir siyasi harekete izin vermemiştir. Banda benimsediği Presbiteryen inanışı doğrultusunda kurduğu Kamazu Akademi'de Eton Koleji modelinden yola çıkarak muhafazakâr düşüncelerini bu akademi üzerinden Malavili çocuklara aktarmayı amaçlamış, yabancı öğretmenler ile çocuklara latince ve grekçe dil eğitimi verilmesini sağlamıştır.
Malavi'yi zaman içerisinde diktatör olarak yönetmeye başlayan Banda, kılık kıyafet ile ilgili kararlar çıkarmış, bu doğrultuda kadınların pantolon giymesi ya da erkeklerin uzun saçlı olması yasaklanmıştı. Banda iktidarı süresince 18.000 kişinin hayatını kaybettiğini tahmin edilmektedir.
1994 yılında demokratik seçimlere izin veren Banda, söz konusu yılda gerçekleşen seçimlerde rakibi Bakili Muluzi'ye büyük farkla yenilerek ve yenilgiyi kabul ederek makamı kendisine devretmiştir.
1995 yılında on yıl önce yaşanan bir olay ile ilgili tutuklanmış, kendisine eski kabine arkadaşlarının ölümünden sorumlu tutulmuştur. Görülen dava sonucunda Banda delil yetersizliği nedeniyle serbest bırakılmıştır.
Banda, 25 Kasım 1997 yılında 99 yaşında Güney Afrika Cumhuriyeti'nde bir hastanede ölmüştür. 2005 yılında başkent Lilongwe'de içerisinde kütüphane ve dans pisti olan bir anıt mezar yapımına başlanmış ve 14 Mayıs 2006 tarihinde hizmete açılmıştır. 2009 yılında bronz bir heykeli yaptırılarak başkente yerleştirilmiştir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Banda'nın hayatı hakkında bilgiler
- ^ a b "Malavi tarihi". 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ 17 May 1994 Denver Rocky Mountain News
- ^ 3 Dec 1997 Dallas Morning News
- ^ "İlk demokratik seçimlerin galibi Muluzi". 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ "Banda hayatını kaybetti". 16 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ "Banda için anıt mezar". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ "Banda'nın heykeli yapıldı". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- Genel
- "Banda, Hastings Kamuzu". Oxford Dictionary of National Biography (2004 ed.)
- Hulec, Otakar and Jaroslav Olša, jr (2008). Dějiny Zimbabwe, Zambie a Malawi (in Czech, translation of title: History of Zimbabwe, Zambia and Malawi)
- van Donge, Jan Kees (1995). Kamuzu's legacy: the democratisation of Malawi. African Affairs, Vol 94, No 375
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hastings Kamuzu Banda Mart ya da Nisan 1898 25 Kasim 1997 Malavili siyasetcidir Banda Afrika ulkesi Malavi nin 1964 yilinda Ingiliz Milletler Toplulugu icerisinde bagimsizligini kazanmasi sonrasinda basbakan olarak gorev almis ulkenin yonetim seklini cumhuriyet olarak degistirmesi neticesinde de 1966 yilinda ulkenin ilk devlet baskani olarak devlet baskanligi gorevini ustlenmistir Banda on ismi olanKamuzuyu devlet baskani olduktan sonra ismine eklemistir Hastings Kamuzu Banda1 Malavi Devlet BaskaniGorev suresi 6 Temmuz 1966 21 Mayis 1994Yerine geldigi olusturulduYerine gelen Bakili Muluzi1 Malavi BasbakaniGorev suresi 6 Temmuz 1964 6 Temmuz 1966Yerine geldigi olusturulduYerine gelen kaldirildiKisisel bilgilerDogum Mart ya da Nisan 1898Olum 25 Kasim 1997 Johannesburg Guney Afrika CumhuriyetiPartisi Banda dunyaya geldikten sonra Presbiteryen dinine mensup biri olarak yetistirilmistir Banda uzun sure Buyuk Britanya da yasamis ve Iskocya da doktor olabilmek adina tip egitimi almistir Burada egitimlerini aldiktan sonra o donem Nyasaland olarak adlandirilan ulkesine geri donen Banda ana dili olan Cevaca dilini konusmakta zorlandigi icin bir donem tercuman ile islerini yurutebilmistir O donem ulkesinin de icerisinde bulundugu Orta Afrika Federasyonu na ve koloni sistemine karsi faaliyetlerde bulunan Banda ulkesinin tek basina bagimsizligini elde etmesi gerektigini dusunmekteydi 1 Subat 1963 yilinda resmen basbakan olarak atanan Banda ulkesinin Malavi ismi ile bir yil sonra 1964 yilinda bagimsizligini elde etmesini saglamistir Malavi nin 1966 yilinda yonetim seklini cumhuriyet olarak degistirmesi neticesinde Buyuk Britanya temsilcisi vali Glyn Smallwood Jones gorevi birakmis Banda ulkenin ilk devlet baskani olarak devlet baskanligi makamina cikmistir Banda 1971 yilinda kendisine omur boyu devlet baskani unvanini vererek bu makamda hayatini sonuna kadar kalmayi hedeflemistir Iktidari doneminde tek partili bir siyaseti benimseyen Banda kurucusu oldugu disinda herhangi bir siyasi harekete izin vermemistir Banda benimsedigi Presbiteryen inanisi dogrultusunda kurdugu Kamazu Akademi de Eton Koleji modelinden yola cikarak muhafazakar dusuncelerini bu akademi uzerinden Malavili cocuklara aktarmayi amaclamis yabanci ogretmenler ile cocuklara latince ve grekce dil egitimi verilmesini saglamistir Malavi yi zaman icerisinde diktator olarak yonetmeye baslayan Banda kilik kiyafet ile ilgili kararlar cikarmis bu dogrultuda kadinlarin pantolon giymesi ya da erkeklerin uzun sacli olmasi yasaklanmisti Banda iktidari suresince 18 000 kisinin hayatini kaybettigini tahmin edilmektedir 1994 yilinda demokratik secimlere izin veren Banda soz konusu yilda gerceklesen secimlerde rakibi Bakili Muluzi ye buyuk farkla yenilerek ve yenilgiyi kabul ederek makami kendisine devretmistir 1995 yilinda on yil once yasanan bir olay ile ilgili tutuklanmis kendisine eski kabine arkadaslarinin olumunden sorumlu tutulmustur Gorulen dava sonucunda Banda delil yetersizligi nedeniyle serbest birakilmistir Banda 25 Kasim 1997 yilinda 99 yasinda Guney Afrika Cumhuriyeti nde bir hastanede olmustur 2005 yilinda baskent Lilongwe de icerisinde kutuphane ve dans pisti olan bir anit mezar yapimina baslanmis ve 14 Mayis 2006 tarihinde hizmete acilmistir 2009 yilinda bronz bir heykeli yaptirilarak baskente yerlestirilmistir KaynakcaOzel Banda nin hayati hakkinda bilgiler a b Malavi tarihi 7 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Aralik 2015 17 May 1994 Denver Rocky Mountain News 3 Dec 1997 Dallas Morning News Ilk demokratik secimlerin galibi Muluzi 7 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Aralik 2015 Banda hayatini kaybetti 16 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Aralik 2015 Banda icin anit mezar 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Aralik 2015 Banda nin heykeli yapildi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Aralik 2015 Genel Banda Hastings Kamuzu Oxford Dictionary of National Biography 2004 ed Hulec Otakar and Jaroslav Olsa jr 2008 Dejiny Zimbabwe Zambie a Malawi in Czech translation of title History of Zimbabwe Zambia and Malawi van Donge Jan Kees 1995 Kamuzu s legacy the democratisation of Malawi African Affairs Vol 94 No 375Dis baglantilar