Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hattat Aziz Efendi, Şeyh Mehmet Abdülaziz (Aktuğ) Efendi (d. 1872, Maçka, 16 Ağustos 1934, İstanbul), Türk hattat.
20. yüzyılın ünlü hat sanatı ustalarındandır. İstanbul'da ve Kahire'deki çalışmaları sonucu Türk ve Arap hat sanatlarında önemli yeri olan öğrenciler yetiştirmiştir.
Yaşamı
1872'de Maçka'da dünyaya geldi. Babası, Rize eşrafından Molla Mehmet Abdülhamid Efendi; annesi Esma Hanım'dır.93 Harbi sırasında ailesi ve dört çocuğu ile Trabzon’dan İstanbul'a gelip yerleşen babası Abdülhamid Efendi, çeşitli camilerde imamlık yapmıştır.
Aziz Efendi ilköğrenimini Eyüpsultan'da Şah Sultan İbtidâi Mektebi'nde 1885'te tamamladıktan sonra Hattat Filibeli Bakkal Arif Efendi 'den sülüs, nesih yazılarını öğrenmeye başladı. Nuruosmaniye'deki Hat Mektebi'ne de devam etti. Karinabadlı Hasan Hüsnü Efendi 'den ta’lik yazısını öğrenerek 1894 tarihinde mezun olan Aziz Efendi, 1896'da Arif Efendi ile Reis-ül Hattatin (Hattatların Reisi) Muhsinzade Abdullah Hamdi Efendi'den icazet aldı.
Devrin celi üstadı Sami Efendi’nin evindeki sanat sohbetlerine devam ederek celi sülüs, celi ta’lik yazılarının inceliklerini öğrendi. Siyâkat yazısını Evkâf eminlerinden Sultanahmetli Refik Bey ile Defter-i Hâkâni kalemi mümeyyizi Şehreminili Hüsâmeddin Efendi 'den meşk etti.
Hat sanatının yanı sıra çeşitli kurumlarda memuriyetle de meşgul olan Aziz Efendi, memuriyet yaşamına 1895'te başladı. Bir yandan da Şehri Ahmed Efendi'den ilmiye icâzeti aldı. Ayrıca Özbekler Tekkesi Şeyhi Edhem Efendi’den ebru sanatını da öğrendi. Böylece öğrenimini tamamlayarak “seriü’l-kalem” olarak ünlendi.
Eserlerine önceleri “Abdülaziz Eyyubî” ve “Aziz”, daha sonra ise “Şeyh Mehmed Abdülaziz er-Rifâî” şeklinde imza koyan Aziz Efendi, memuriyet görevlerinin yanı sıra Medresetü'l-kudât'ta ve Mahmudiye Rüşdiyesi'nde yazı hocalığı yaptı. Bu sırada tasavvufla da ilgilendi; Ümm-i Kenân Dergâhı Şeyhi Kenan Rifai'ye intisap ederek 1910 yılında ondan hilâfet aldı.
Kahire’ye gidişi
Mısır Meliki I. Fuad’ın adına bir Kuran yazmak üzere Mısır hükümeti tarafından davet edilen Aziz Efendi, 1922 yılında resmi izinle Kahire'ye gitti. "Melik Fuad nüshası" olarak bilinen Mushaf-ı Şerîf'i altı ayda yazdı, tezhibini yapmak üzere altı ay daha izni uzatıldı (Söz konusu eser, Kahire İslam Eserleri müzesinde korunmaktadır). Bu çalışmalarının sonunda Melik 1. Fuad, ülkesinde yok olmaya yüz tutmuş olan hat sanatını canlandırmak için ondan Kahire'de bir hat mektebi açmasını istedi. Aziz Efendi teklifi kabul etti ve ailesini de yanına alarak Kahire'ye yerleşti.
Şeyh Salih Erkek Medresesi'nde yeni bir hat mektebi kuran Aziz Efendi, hem bu mektebin hem de daha önce Halilağa Medresesi'ne bağlı olarak kurulmuş olan Medresetü Tahsîni'l-Hutûti'l-melekiyye adlı hat mektebinin müdürlüğünü üstülendi. Bu iki kurum, Türk hat üslubunun dünyada yayılmasında rol oynadı
1933'te Mısır hükümetinden emekliliğini isteyen Aziz Efendi, İstanbul'a döndü. Soyadı Kanunu çıktığında “Aktuğ” soyadını aldı. 6 Ağustos 1934'te hayatını kaybetti. Edirnekapı Mezarlığı'na defnedildi.
Sanatçının Bursa Ulu Camii'nde iki, İstanbul'da Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde 116 parça levhası ile, özellikle Ekrem Hakkı Ayverdi Koleksiyonu'nda çeşitli yazı örnekleri ve levhaları bulunmaktadır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hattat Aziz Efendi Seyh Mehmet Abdulaziz Aktug Efendi d 1872 Macka 16 Agustos 1934 Istanbul Turk hattat Agac dalindaki meyveye benzetilerek yazilmis Besmele Hattat Aziz Efendi 20 yuzyilin unlu hat sanati ustalarindandir Istanbul da ve Kahire deki calismalari sonucu Turk ve Arap hat sanatlarinda onemli yeri olan ogrenciler yetistirmistir Yasami1872 de Macka da dunyaya geldi Babasi Rize esrafindan Molla Mehmet Abdulhamid Efendi annesi Esma Hanim dir 93 Harbi sirasinda ailesi ve dort cocugu ile Trabzon dan Istanbul a gelip yerlesen babasi Abdulhamid Efendi cesitli camilerde imamlik yapmistir Aziz Efendi ilkogrenimini Eyupsultan da Sah Sultan Ibtidai Mektebi nde 1885 te tamamladiktan sonra Hattat Filibeli Bakkal Arif Efendi den sulus nesih yazilarini ogrenmeye basladi Nuruosmaniye deki Hat Mektebi ne de devam etti Karinabadli Hasan Husnu Efendi den ta lik yazisini ogrenerek 1894 tarihinde mezun olan Aziz Efendi 1896 da Arif Efendi ile Reis ul Hattatin Hattatlarin Reisi Muhsinzade Abdullah Hamdi Efendi den icazet aldi Devrin celi ustadi Sami Efendi nin evindeki sanat sohbetlerine devam ederek celi sulus celi ta lik yazilarinin inceliklerini ogrendi Siyakat yazisini Evkaf eminlerinden Sultanahmetli Refik Bey ile Defter i Hakani kalemi mumeyyizi Sehreminili Husameddin Efendi den mesk etti Hat sanatinin yani sira cesitli kurumlarda memuriyetle de mesgul olan Aziz Efendi memuriyet yasamina 1895 te basladi Bir yandan da Sehri Ahmed Efendi den ilmiye icazeti aldi Ayrica Ozbekler Tekkesi Seyhi Edhem Efendi den ebru sanatini da ogrendi Boylece ogrenimini tamamlayarak seriu l kalem olarak unlendi Fatiha Suresi Hattat Aziz Efendi Eserlerine onceleri Abdulaziz Eyyubi ve Aziz daha sonra ise Seyh Mehmed Abdulaziz er Rifai seklinde imza koyan Aziz Efendi memuriyet gorevlerinin yani sira Medresetu l kudat ta ve Mahmudiye Rusdiyesi nde yazi hocaligi yapti Bu sirada tasavvufla da ilgilendi Umm i Kenan Dergahi Seyhi Kenan Rifai ye intisap ederek 1910 yilinda ondan hilafet aldi Kahire ye gidisi Misir Meliki I Fuad in adina bir Kuran yazmak uzere Misir hukumeti tarafindan davet edilen Aziz Efendi 1922 yilinda resmi izinle Kahire ye gitti Melik Fuad nushasi olarak bilinen Mushaf i Serif i alti ayda yazdi tezhibini yapmak uzere alti ay daha izni uzatildi Soz konusu eser Kahire Islam Eserleri muzesinde korunmaktadir Bu calismalarinin sonunda Melik 1 Fuad ulkesinde yok olmaya yuz tutmus olan hat sanatini canlandirmak icin ondan Kahire de bir hat mektebi acmasini istedi Aziz Efendi teklifi kabul etti ve ailesini de yanina alarak Kahire ye yerlesti Seyh Salih Erkek Medresesi nde yeni bir hat mektebi kuran Aziz Efendi hem bu mektebin hem de daha once Halilaga Medresesi ne bagli olarak kurulmus olan Medresetu Tahsini l Hututi l melekiyye adli hat mektebinin mudurlugunu ustulendi Bu iki kurum Turk hat uslubunun dunyada yayilmasinda rol oynadi 1933 te Misir hukumetinden emekliligini isteyen Aziz Efendi Istanbul a dondu Soyadi Kanunu ciktiginda Aktug soyadini aldi 6 Agustos 1934 te hayatini kaybetti Edirnekapi Mezarligi na defnedildi Sanatcinin Bursa Ulu Camii nde iki Istanbul da Turk ve Islam Eserleri Muzesi nde 116 parca levhasi ile ozellikle Ekrem Hakki Ayverdi Koleksiyonu nda cesitli yazi ornekleri ve levhalari bulunmaktadir Kaynakca a b 12 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2012 a b c d e 6 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2012