Hatuey veya Hatüey (? - 2 Şubat 1512) günümüzde Haiti sınırlarındaki 'de yerleşik Taino halkının kasike adı verilen şeflerindendi. İspanyol konkistadorların Küba'yı işgal etmesinden önce Haiti'den kanolarla Küba'ya geçerek yerli halkı uyarmış ve beraberindekilerle birlikte konkistadorlara karşı savaşmıştır. Yakalanıp öldürülmesinden çok sonra modern Küba halkı tarafından ilk ulusal kahraman ilan edilmiştir. Anısı pek çok anıtta ve popüler kültürel alanda yaşatılmıştır.
Hayatı
1511 yılında , Kristof Kolomb tarafından ayak basılan ve Yeni Dünya'daki ilk İspanyol İmparatorluğu sömürgesi olan Hispanyola Adasının valisidir. Bulunduğu yerde denetimi sağlayan vali, Küba yerli halkına boyun eğdirmek ve adayı sömürge imparatorluğunun yayılması için üs olarak kullanmayı amaçlamaktadır. Bu dönemde İspanyollara karşı mücadele eden Hatuey ve beraberindeki 400 savaşçı kanolarla komşu adaya geçerek yerli halkı yaklaşmakta olan tehlikeye karşı uyarır.
Hatuey'in çağdaşı Dominikan rahip, Valladolid Konseyinde yerli halkların haklarını savunan, kölelik ve encomienda karşıtı tarihçi Bartolomé de las Casas yazmı olduğu eserde Hatuey'in aşağıdaki şekilde yerli halkı uyardığını yazar:
“ | (Eline aldığı altınları göstererek) İşte İspanyolların taptıkları tanrı. Bunun için savaşı adam öldürürler, bunlar için bize saldırdılar, biz de onları denize döktük. Bu zorbalar bize huzur, barış ve adaletin tanrısına taptıklarını söylerler ancak topraklarımızı ele geçirip bizi köle yaparlar. Ruhun ölümsüzlüğünden, sonsuz ceza ve ödülden bahsederler ancak varlıklarımızı çalar, kadınlarımızı taciz edip kızlarımıza tecavüz ederler. Yiğitlikten payını almamış bu korkaklar, kendilerini silahlarımızın işlemediği demir zırhların arkasına saklarlar. | „ |
—Hatuey |
Hatuey ve beraberindekilerin çağrısına pek az Kübalı cevap vermiş ve ada işgalden kurtulamamıştır. Hatuey ve savaşçıları İspanyollara karşı başarıyla gerilla savaşı vermiş, önemli bir süre işgale engel olabilmiştir. İspanyollar sonunda teknik ve sayısal üstünlükle isyanı bastırmış, Hatuey'i yakalamıştır. Hristiyan olmayı reddeden lider bugünkü Bayamo kenti yakınlarındaki Yara'da yakılarak idam edilmiştir. İdam edilmeden önce tövbe etmesini isteyen rahibe Hristiyanların gittiği cennete gitmektense cehennemi tercih ettiğini söylemiştir.
Popüler kültüre etkisi
- Hatuey'in adı bugün Camagüey ilindeki bir kente verilmiştir. Bunun dışında pek çok cadde ve sokak onun adını taşır.
- Santiago de Cuba merkezli bira ürünün adı Hatuey'dir.
- 2011 yılında Bolivya'da suyun özelleştirilmesini konu alan filminde Hatuey karakteri canlandırılmıştır.
- Kübalı puro/sigara markası Cohiba etiketinde Hatuey resmedilir.
- Hatuey'in anısı, başta öldürüldüğü Yara olmak üzere çok sayıda heykel, anıt ve büstte yaşatılmaktadır.
Kaynakça
- ^ İlgili alıntı 14 Şubat 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 14 Şubat 2024 tarihinde erişilmiştir
- ^ Cervantes Enstitüsü arşivi 14 Şubat 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca) 14 Şubat 2024 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hatuey veya Hatuey 2 Subat 1512 gunumuzde Haiti sinirlarindaki de yerlesik Taino halkinin kasike adi verilen seflerindendi Ispanyol konkistadorlarin Kuba yi isgal etmesinden once Haiti den kanolarla Kuba ya gecerek yerli halki uyarmis ve beraberindekilerle birlikte konkistadorlara karsi savasmistir Yakalanip oldurulmesinden cok sonra modern Kuba halki tarafindan ilk ulusal kahraman ilan edilmistir Anisi pek cok anitta ve populer kulturel alanda yasatilmistir Baracoa Kuba daki bustuHayati1511 yilinda Kristof Kolomb tarafindan ayak basilan ve Yeni Dunya daki ilk Ispanyol Imparatorlugu somurgesi olan Hispanyola Adasinin valisidir Bulundugu yerde denetimi saglayan vali Kuba yerli halkina boyun egdirmek ve adayi somurge imparatorlugunun yayilmasi icin us olarak kullanmayi amaclamaktadir Bu donemde Ispanyollara karsi mucadele eden Hatuey ve beraberindeki 400 savasci kanolarla komsu adaya gecerek yerli halki yaklasmakta olan tehlikeye karsi uyarir Hatuey in cagdasi Dominikan rahip Valladolid Konseyinde yerli halklarin haklarini savunan kolelik ve encomienda karsiti tarihci Bartolome de las Casas yazmi oldugu eserde Hatuey in asagidaki sekilde yerli halki uyardigini yazar Eline aldigi altinlari gostererek Iste Ispanyollarin taptiklari tanri Bunun icin savasi adam oldururler bunlar icin bize saldirdilar biz de onlari denize doktuk Bu zorbalar bize huzur baris ve adaletin tanrisina taptiklarini soylerler ancak topraklarimizi ele gecirip bizi kole yaparlar Ruhun olumsuzlugunden sonsuz ceza ve odulden bahsederler ancak varliklarimizi calar kadinlarimizi taciz edip kizlarimiza tecavuz ederler Yigitlikten payini almamis bu korkaklar kendilerini silahlarimizin islemedigi demir zirhlarin arkasina saklarlar Hatuey Hatuey ve beraberindekilerin cagrisina pek az Kubali cevap vermis ve ada isgalden kurtulamamistir Hatuey ve savascilari Ispanyollara karsi basariyla gerilla savasi vermis onemli bir sure isgale engel olabilmistir Ispanyollar sonunda teknik ve sayisal ustunlukle isyani bastirmis Hatuey i yakalamistir Hristiyan olmayi reddeden lider bugunku Bayamo kenti yakinlarindaki Yara da yakilarak idam edilmistir Idam edilmeden once tovbe etmesini isteyen rahibe Hristiyanlarin gittigi cennete gitmektense cehennemi tercih ettigini soylemistir Populer kulture etkisiSirket ambleminde Hatuey portresiHatuey in adi bugun Camaguey ilindeki bir kente verilmistir Bunun disinda pek cok cadde ve sokak onun adini tasir Santiago de Cuba merkezli bira urunun adi Hatuey dir 2011 yilinda Bolivya da suyun ozellestirilmesini konu alan filminde Hatuey karakteri canlandirilmistir Kubali puro sigara markasi Cohiba etiketinde Hatueyresmedilir Hatuey in anisi basta olduruldugu Yara olmak uzere cok sayida heykel anit ve bustte yasatilmaktadir Kaynakca Ilgili alinti 14 Subat 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 14 Subat 2024 tarihinde erisilmistir Cervantes Enstitusu arsivi 14 Subat 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca 14 Subat 2024 tarihinde erisilmistir