Havale ya da konvülsiyon, çeşitli sebeplere bağlı olarak ortaya çıkan, birdenbire başlayan ve birkaç saniyeden 1-2 dakikaya kadar sürebilen, şuur kaybı, nefes alamama, kasılma ve çırpınmalarla seyreden durum. Tıp dilindeki adı konvülsiyondur.
Havale sebepleri yaşa göre değişiklikler gösterir. Hayatın ilk 2 senesinde havale görülmesi diğer yaşlara göre daha fazladır. Yeterli oksijen alamama ve kanamanın tesirlerinin görüldüğü doğum sırasında çocuğun geçirdiği zor durumlar, beynin doğuştan bazı hastalıkları ve enfeksiyon hastalıkları (mikrobik hastalıklar), süt çocuklarındaki en sık havale sebepleridir. Süt çocukluğunun ileri dönemlerinde ve erken çocukluk çağında had ateşli hastalıklar en sık havale sebebidir.
havaleye sebep olan rahatsızlıklar içinde sebebi meçhul sara, kanda şeker seviyesinin düşüklüğü (hipoglisemi), beyin urları (tümörler), böbrek yetmezliği, zehirlenmeler, nefes alamama (hipoksi), , kafa içi damar tıkanıklıkları da önemli yer tutar. Çocukluk çağının ortalarına doğru kafa içi enfeksiyonlar (mikrobik ve ateşli hastalıklar) nadiren havaleye yol açarken, hayatın üçüncü senesinden itibaren sebebi meçhul sara, en önemli havale sebebi haline gelir. Bu devredeki ve oyun çocukluğu devresindeki diğer havale sebepleri arasında; doğuştan beyin hastalıkları, doğumun yol açtığı ve sonradan olan beyin hasarları, enfeksiyon hastalıkları, kurşun zehirlenmesi, ve ilaç zehirlenmeleri de önemli yer tutar.
Yetişkinlerdeki havale sebepleri arasında kadınlarda gebelik zehirlenmesi, sebebi meçhul sara, kafa içinin ur, kanama gibi durumları, kan şekeri düşüklüğü, kan kalsiyum seviyesi dengesizliği en önemlileridir.
Havaleler daha ziyade çocukluk dönemlerinde ortaya çıktığından bu dönemin en sık havale sebebi olan ateşli hastalıklara bağlı havaleleri daha teferruatlı incelemek icab eder.
Ateşli hastalıklara bağlı havalelere en çok altı ay ile üç yaş arasında rastlanır. Tıp dilindeki ismi olan bu tip havalelere, erkek çocuklarında daha sık rastlanır. Ailenin diğer fertlerinde de havaleler olması fazla görülmesinde etkili olabilir; genetik bir yatkınlık söz konusudur. Bu havalelerin en çok rastlanan sebebi, üst solunum yolunun ateşli hastalıklarıdır. Ateşe bağlı olarak ortaya çıkan havalelerde, ateşin çok yükselmesinden ziyade aniden yükselmesi rol oynar. Febril konvülsiyonlar kısa sürer, iki dakikayı geçmesi nadirdir. Nöbetten sonra herhangi asabi, ruhi bir araz kalmaz.
İlk aylardaki bebeklerde tipik havale nöbetleri şeklinde ortaya çıkmayabilir. Bunlarda, sıçrama, ağızdan salya akması, gözlerin kayması, hareketsizlik, ağızda irade dışı çiğneme ve emme hareketleri şeklinde nöbetler ortaya çıkabilir. İlerleyen süt çocukluğu ve çocukluk devrelerinde ise tipik havale nöbetleri görülür. Önce çocuğun kolları ve bacakları ani olarak kasılır, sonra, çırpınmalar başlar. Bu sırada şuur kaybolur, gözler kayar, yüz solar, dilini ısırabilir, nefesini bir süre alamadığından morarır. Başlangıcı çığlık atarak olabilir, bu sırada gaitasının ve çişini kaçırabilir. Kısa süren bu tip bir havale nöbetinden sonra şaşkınlık ve birkaç saat sürebilen uyku durumu ortaya çıkabilir. Nöbetten sonra çocuk geçici bir süre için elini kolunu oynatamayabilir.
Havale için bünyesi müsait ve ailevi yatkınlığı olan çocuklarda nöbetler tekrarladıkça artık ateş yükselmeden de çocuk havale geçirmeye başlar. Tedbir alınmadığı takdirde bu tip çocuklarda nöbetler ileriki yaşlarda da devam eder ve sara hastalığı söz konusu olur.
İlk defa ateşe bağlı havale geçiren çocuklarda beyin ve diğer tetkikler tamamen normal çıkabilir ancak bunların yapılması havale sebebini diğerlerinden ayırt etmede işe yarar.
Havale geçirmekte olan çocuğun solunum yolları açık tutulmalıdır. Dilini ısırması önlenmelidir. Havaleye yol açan ateşli hastalık dışı bir sebep tespit edilirse, o da ortadan kaldırılmalıdır.
İkinci defa havale geçiren çocuklara iki sene müddetle hekim kontrolünde nöbet önleyici ilaç verilmelidir. Özellikle küçük çocukları havalelerden korumak için ateş yükselmeye baslarken soymalı, soğuk ve ateş düşürücülerle ateşin yükselmesi önlenmelidir. Bu arada ateşli hastalığın tedavisi için de mutlaka bir hekime müracaat edilmelidir.
Dış bağlantılar
Sınıflandırma | D |
---|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Havale ya da konvulsiyon cesitli sebeplere bagli olarak ortaya cikan birdenbire baslayan ve birkac saniyeden 1 2 dakikaya kadar surebilen suur kaybi nefes alamama kasilma ve cirpinmalarla seyreden durum Tip dilindeki adi konvulsiyondur Havale sebepleri yasa gore degisiklikler gosterir Hayatin ilk 2 senesinde havale gorulmesi diger yaslara gore daha fazladir Yeterli oksijen alamama ve kanamanin tesirlerinin goruldugu dogum sirasinda cocugun gecirdigi zor durumlar beynin dogustan bazi hastaliklari ve enfeksiyon hastaliklari mikrobik hastaliklar sut cocuklarindaki en sik havale sebepleridir Sut cocuklugunun ileri donemlerinde ve erken cocukluk caginda had atesli hastaliklar en sik havale sebebidir havaleye sebep olan rahatsizliklar icinde sebebi mechul sara kanda seker seviyesinin dusuklugu hipoglisemi beyin urlari tumorler bobrek yetmezligi zehirlenmeler nefes alamama hipoksi kafa ici damar tikanikliklari da onemli yer tutar Cocukluk caginin ortalarina dogru kafa ici enfeksiyonlar mikrobik ve atesli hastaliklar nadiren havaleye yol acarken hayatin ucuncu senesinden itibaren sebebi mechul sara en onemli havale sebebi haline gelir Bu devredeki ve oyun cocuklugu devresindeki diger havale sebepleri arasinda dogustan beyin hastaliklari dogumun yol actigi ve sonradan olan beyin hasarlari enfeksiyon hastaliklari kursun zehirlenmesi ve ilac zehirlenmeleri de onemli yer tutar Yetiskinlerdeki havale sebepleri arasinda kadinlarda gebelik zehirlenmesi sebebi mechul sara kafa icinin ur kanama gibi durumlari kan sekeri dusuklugu kan kalsiyum seviyesi dengesizligi en onemlileridir Havaleler daha ziyade cocukluk donemlerinde ortaya ciktigindan bu donemin en sik havale sebebi olan atesli hastaliklara bagli havaleleri daha teferruatli incelemek icab eder Atesli hastaliklara bagli havalelere en cok alti ay ile uc yas arasinda rastlanir Tip dilindeki ismi olan bu tip havalelere erkek cocuklarinda daha sik rastlanir Ailenin diger fertlerinde de havaleler olmasi fazla gorulmesinde etkili olabilir genetik bir yatkinlik soz konusudur Bu havalelerin en cok rastlanan sebebi ust solunum yolunun atesli hastaliklaridir Atese bagli olarak ortaya cikan havalelerde atesin cok yukselmesinden ziyade aniden yukselmesi rol oynar Febril konvulsiyonlar kisa surer iki dakikayi gecmesi nadirdir Nobetten sonra herhangi asabi ruhi bir araz kalmaz Ilk aylardaki bebeklerde tipik havale nobetleri seklinde ortaya cikmayabilir Bunlarda sicrama agizdan salya akmasi gozlerin kaymasi hareketsizlik agizda irade disi cigneme ve emme hareketleri seklinde nobetler ortaya cikabilir Ilerleyen sut cocuklugu ve cocukluk devrelerinde ise tipik havale nobetleri gorulur Once cocugun kollari ve bacaklari ani olarak kasilir sonra cirpinmalar baslar Bu sirada suur kaybolur gozler kayar yuz solar dilini isirabilir nefesini bir sure alamadigindan morarir Baslangici ciglik atarak olabilir bu sirada gaitasinin ve cisini kacirabilir Kisa suren bu tip bir havale nobetinden sonra saskinlik ve birkac saat surebilen uyku durumu ortaya cikabilir Nobetten sonra cocuk gecici bir sure icin elini kolunu oynatamayabilir Havale icin bunyesi musait ve ailevi yatkinligi olan cocuklarda nobetler tekrarladikca artik ates yukselmeden de cocuk havale gecirmeye baslar Tedbir alinmadigi takdirde bu tip cocuklarda nobetler ileriki yaslarda da devam eder ve sara hastaligi soz konusu olur Ilk defa atese bagli havale geciren cocuklarda beyin ve diger tetkikler tamamen normal cikabilir ancak bunlarin yapilmasi havale sebebini digerlerinden ayirt etmede ise yarar Havale gecirmekte olan cocugun solunum yollari acik tutulmalidir Dilini isirmasi onlenmelidir Havaleye yol acan atesli hastalik disi bir sebep tespit edilirse o da ortadan kaldirilmalidir Ikinci defa havale geciren cocuklara iki sene muddetle hekim kontrolunde nobet onleyici ilac verilmelidir Ozellikle kucuk cocuklari havalelerden korumak icin ates yukselmeye baslarken soymali soguk ve ates dusuruculerle atesin yukselmesi onlenmelidir Bu arada atesli hastaligin tedavisi icin de mutlaka bir hekime muracaat edilmelidir Dis baglantilarSiniflandirmaDICD 10 R56ICD 9 CM 125 7MeSH D012640