Henry Ireton (1611 - 26 Kasım 1651), İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda komutan ve Oliver Cromwell'in damadı.
Henry Ireton | |
---|---|
Doğum | 1611 Nottinghamshire, İngiltere |
Ölüm | 26 Kasım 1651 Limerick, İrlanda |
Din | Anglikan Kilisesi |
Evlilik | Bridget Cromwell |
Çocuk(lar) | Henry, Bridget |
Gençlik yılları
Attenborough, Nottinghamshire yerlisi bir asilzade ailenin en büyük oğlu olarak Dünya'ya gelir. 3 Kasım 1611 günü St. Mary Kilisesinde vaftiz edildiği bilinir. 1626 yılında Oxford Trinity Kolejine girer ve 1629 yılında mezun olur. olarak anılan adalet sarayında avukatlığa başlar.
İç savaş
İç savaşın patlak vermesi üzerine Parlamento safında yer alarak orduya dahil olur. 1642 yılı Ekim ayındaki ve 1643 yılı Temmuz ayındaki 'ne katılır. Cromwell tarafından vali yardımcısı görevine atanır. Manchester Düküyle beraber sorunlu Yorkshire Harekâtına katılır ve Dük'ün başarısızlığı sonrasında kendisine yöneltilen suçlamalara katılır.
1645 Haziran ayındaki Naseby Muharebesinden bir gece öncesinde düşman ordusunu şaşırtarak saldırır ve çok sayıda esir ele geçirir. Ertesi günkü muharebede Parlamento birliklerinin sol kanadının komutasını ele alır, Ireton'un komutasındaki komutanların düşüncesiz ve sabırsız saldırı nedeniyle kanat çöker ve Ireton yaralı olarak esir düşer. Ancak Cromwell monarşistleri geri püskürterek esirleri kurtarır.
1645 yılı Eylül ayındaki Bristol muhasarasına katılan Ireton, 30 Ekim 1645 tarihinde Appleby vekili olarak parlamentoya girer. 1646 yılında Oliver Cromwell'in kızı Bridget ile evlenir.
Siyasi görüşleri
Cromwell'in siyasi hattı daha çok pratik kararlar ve karşı karşıya kalınan durumda en uygun hareket tarzını benimsemek üzerine kurulu olsa da Ireton, devlet adamlığını prensipler üzerine kurmaktaydı. Putney görüşmeleri sırasında aşırılığa karşı çıkmış, Leveller ve Cumhuriyetçi fikirleri toplumsal yapının kökenlerine zarar verdiği gerekçesiyle reddetmiştir. Bunun yerine kralın ve parlamentonun varlığını savunmuştur. Ordu ve parlamento arasında çatışma olmasını engellemeye çalışmış, ordunun önde gelen sözcüsü olmuştur. Ancak bu çatışma meydana geldiğinde kralla uzlaşılması gerektiğini savununca asker arasında saygınlığı azalmıştır.
Kral I. Charles ile müzakere sürecinin anlamsızlığını gördükten sonra parlamentoda monarşisiz çözüm önerilerinde bulunmuştur. İç savaşın ikinci döneminde de cephede görev almış, Kent ve Essex harekâtına katılmıştır. Bilinenin aksine asilzadeler Charles Lucas ve George Lisle'ın katili değildir. Kralın duruşmasının ardından ordunun fikirlerini Hugh Peters ile birlikte kaleme almıştır.Kralın davasında görev almış ve infaz emrini imzalamıştır.
İrlanda seferi ve ölümü
Yapılan kura çekimine göre Ireton'un alayı Cromwell'in İrlanda seferine katılmak için belirlenir. Ireton 17 Ağustos 1649 günü Dublin'e 77 gemi dolusu asker ve erzakla çıkar. Tümgeneral rütbesiyle göreve başlar. Bu dönemde John Cook ile birlikte İrlanda'da uygulanacak olan yeni İngiliz yasalarının ön çalışmasını yapar.
1650 yılı Mayıs ayında İskoçya seferi için İngiltere'ye çağrılan Cromwell'in yerine İrlanda'daki tüm Yeni Ordu birliklerinin kumandasını alır. Sert disipliniyle fark edilen Ireton burada iki ayrı sorunla karşı karşıya gelir. İlki İrlandalı monarşi yanlılarının elindeki şehirlerin alınması sorunu, ikincisi ise direnişçilerin kırda verdiği gerilla savaşı sonucu sıkıntıya uğrayan ikmal hatlarından yapılan sevkiyatlar. 1650 yılı Haziran ayında gerillalara karşı harekât düzenler. Burada kazandığı başarının ardından Waterford kentinin kuşatmasına geçer. Kanlı bir doğrudan saldırı yerine şehri kuşatmayı tercih eden Ireton üç ay süren kuşatmanın ardından kenti teslim alır. Ekim ayında Limerick kentini kuşatan Ireton aşırı soğuklar nedeniyle kuşatmayı kaldırmak durumunda kalır. 1651 yılında gerillalara yardım eden bölgelere giden yiyecek sevkiyatını kesen Ireton ülke çapında büyük bir açlık ve kıtlık yaşanmasına sebep olur. Limercik kentini 1651 Haziranında bir kez daha kuşatan Ireton bu kez Ekim ayında şehre girmeyi başarır. Bu sırada yorgun düşen ve hastalanan Ireton çok geçmeden hayatını kaybeder.
Ölümünden az önce verdiği direniş gösteren kentin ileri gelenlerini asma emri ölümünden sonra uygulanmaz. Cenaze töreni Westminster Abbey'de yapılır. Törende Cromwell'in oldukça üzgün olduğu gözlemlenir.
Öldükten sonra idam
Cromwell'in ölümünün ardından gelişen sürecin sonunda İngiltere'de monarşi yeniden duruma hakim olur. I. Charles'ın oğlu II. Charles olarak tahta çıkar. Bu dönemde monarşi iç savaş sürecinin sonunda kralın ölümünden sorumlu tutulanları mahkemeye çıkartır. Bu süreçten ölmüş olanlar bile kurtulamaz. Ireton'un naaşı da bu kapsamda mezarından çıkartılarak Oliver Cromwell ve John Bradshaw'un naaşları gibi asılır. Asılma tarihi I.Charles'ın idam tarihine denk gelecek şekilde 30 Ocak 1661 olarak seçilmiştir.
Ailesi
Henry Ireton'un Bridget Cromwell ile evliliğinden bir oğul, Henry Ireton (c.1652-1711) ve dört kızı olur. Kızlardan birisi Bridget Bendish 1683 darbe girişimine katılmıştır. Bridget daha sonra General Charles Fleetwood ile evlenmiştir.
Canlandırmaları ve geleneği
- Cromwell adlı 1970 İngiliz yapımı sinema filminde Michael Jayston tarafından canlandırılmıştır.
- Ireton, tarafından 1953 yılında yazdığı "Simon" adlı tarihi romanda betimlenmektedir.
- Iowa'daki kenti onun adını taşımaktadır.
Kaynakça
- ^ Belgenin asıl adı the Remonstrance of the Army dir.
- ^ New Model Army
- ^ Kralın idamının 12. yıldönümü
- ^ Thomas Bensdish ile 1670 yılında evlenir
- ^ Rye House Plot adı verilen ve II. Charles'ın öldürülmesini içeren plan başarısız olmuştur. Josiah Keeling tarafından ifşa edilen planlardan sonraki dönemde Stuart İntikamı olarak adlandırılan yoğun bir baskı dönemi başlamış ve toplumsal baskılar Muhteşem Devrime yol açmıştır.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Henry Ireton 1611 26 Kasim 1651 Ingiliz Ic Savasinda parlamento ordusunda komutan ve Oliver Cromwell in damadi Henry IretonDogum1611 Nottinghamshire IngiltereOlum26 Kasim 1651 Limerick IrlandaDinAnglikan KilisesiEvlilikBridget CromwellCocuk lar Henry BridgetGenclik yillariAttenborough Nottinghamshire yerlisi bir asilzade ailenin en buyuk oglu olarak Dunya ya gelir 3 Kasim 1611 gunu St Mary Kilisesinde vaftiz edildigi bilinir 1626 yilinda Oxford Trinity Kolejine girer ve 1629 yilinda mezun olur olarak anilan adalet sarayinda avukatliga baslar Ic savasIc savasin patlak vermesi uzerine Parlamento safinda yer alarak orduya dahil olur 1642 yili Ekim ayindaki ve 1643 yili Temmuz ayindaki ne katilir Cromwell tarafindan vali yardimcisi gorevine atanir Manchester Dukuyle beraber sorunlu Yorkshire Harekatina katilir ve Duk un basarisizligi sonrasinda kendisine yoneltilen suclamalara katilir 1645 Haziran ayindaki Naseby Muharebesinden bir gece oncesinde dusman ordusunu sasirtarak saldirir ve cok sayida esir ele gecirir Ertesi gunku muharebede Parlamento birliklerinin sol kanadinin komutasini ele alir Ireton un komutasindaki komutanlarin dusuncesiz ve sabirsiz saldiri nedeniyle kanat coker ve Ireton yarali olarak esir duser Ancak Cromwell monarsistleri geri puskurterek esirleri kurtarir 1645 yili Eylul ayindaki Bristol muhasarasina katilan Ireton 30 Ekim 1645 tarihinde Appleby vekili olarak parlamentoya girer 1646 yilinda Oliver Cromwell in kizi Bridget ile evlenir Siyasi gorusleriCromwell in siyasi hatti daha cok pratik kararlar ve karsi karsiya kalinan durumda en uygun hareket tarzini benimsemek uzerine kurulu olsa da Ireton devlet adamligini prensipler uzerine kurmaktaydi Putney gorusmeleri sirasinda asiriliga karsi cikmis Leveller ve Cumhuriyetci fikirleri toplumsal yapinin kokenlerine zarar verdigi gerekcesiyle reddetmistir Bunun yerine kralin ve parlamentonun varligini savunmustur Ordu ve parlamento arasinda catisma olmasini engellemeye calismis ordunun onde gelen sozcusu olmustur Ancak bu catisma meydana geldiginde kralla uzlasilmasi gerektigini savununca asker arasinda sayginligi azalmistir Kral I Charles ile muzakere surecinin anlamsizligini gordukten sonra parlamentoda monarsisiz cozum onerilerinde bulunmustur Ic savasin ikinci doneminde de cephede gorev almis Kent ve Essex harekatina katilmistir Bilinenin aksine asilzadeler Charles Lucas ve George Lisle in katili degildir Kralin durusmasinin ardindan ordunun fikirlerini Hugh Peters ile birlikte kaleme almistir Kralin davasinda gorev almis ve infaz emrini imzalamistir Irlanda seferi ve olumuYapilan kura cekimine gore Ireton un alayi Cromwell in Irlanda seferine katilmak icin belirlenir Ireton 17 Agustos 1649 gunu Dublin e 77 gemi dolusu asker ve erzakla cikar Tumgeneral rutbesiyle goreve baslar Bu donemde John Cook ile birlikte Irlanda da uygulanacak olan yeni Ingiliz yasalarinin on calismasini yapar 1650 yili Mayis ayinda Iskocya seferi icin Ingiltere ye cagrilan Cromwell in yerine Irlanda daki tum Yeni Ordu birliklerinin kumandasini alir Sert disipliniyle fark edilen Ireton burada iki ayri sorunla karsi karsiya gelir Ilki Irlandali monarsi yanlilarinin elindeki sehirlerin alinmasi sorunu ikincisi ise direniscilerin kirda verdigi gerilla savasi sonucu sikintiya ugrayan ikmal hatlarindan yapilan sevkiyatlar 1650 yili Haziran ayinda gerillalara karsi harekat duzenler Burada kazandigi basarinin ardindan Waterford kentinin kusatmasina gecer Kanli bir dogrudan saldiri yerine sehri kusatmayi tercih eden Ireton uc ay suren kusatmanin ardindan kenti teslim alir Ekim ayinda Limerick kentini kusatan Ireton asiri soguklar nedeniyle kusatmayi kaldirmak durumunda kalir 1651 yilinda gerillalara yardim eden bolgelere giden yiyecek sevkiyatini kesen Ireton ulke capinda buyuk bir aclik ve kitlik yasanmasina sebep olur Limercik kentini 1651 Haziraninda bir kez daha kusatan Ireton bu kez Ekim ayinda sehre girmeyi basarir Bu sirada yorgun dusen ve hastalanan Ireton cok gecmeden hayatini kaybeder Olumunden az once verdigi direnis gosteren kentin ileri gelenlerini asma emri olumunden sonra uygulanmaz Cenaze toreni Westminster Abbey de yapilir Torende Cromwell in oldukca uzgun oldugu gozlemlenir Oldukten sonra idamCromwell in olumunun ardindan gelisen surecin sonunda Ingiltere de monarsi yeniden duruma hakim olur I Charles in oglu II Charles olarak tahta cikar Bu donemde monarsi ic savas surecinin sonunda kralin olumunden sorumlu tutulanlari mahkemeye cikartir Bu surecten olmus olanlar bile kurtulamaz Ireton un naasi da bu kapsamda mezarindan cikartilarak Oliver Cromwell ve John Bradshaw un naaslari gibi asilir Asilma tarihi I Charles in idam tarihine denk gelecek sekilde 30 Ocak 1661 olarak secilmistir AilesiHenry Ireton un Bridget Cromwell ile evliliginden bir ogul Henry Ireton c 1652 1711 ve dort kizi olur Kizlardan birisi Bridget Bendish 1683 darbe girisimine katilmistir Bridget daha sonra General Charles Fleetwood ile evlenmistir Canlandirmalari ve gelenegiCromwell adli 1970 Ingiliz yapimi sinema filminde Michael Jayston tarafindan canlandirilmistir Ireton tarafindan 1953 yilinda yazdigi Simon adli tarihi romanda betimlenmektedir Iowa daki kenti onun adini tasimaktadir Kaynakca Belgenin asil adi the Remonstrance of the Army dir New Model Army Kralin idaminin 12 yildonumu Thomas Bensdish ile 1670 yilinda evlenir Rye House Plot adi verilen ve II Charles in oldurulmesini iceren plan basarisiz olmustur Josiah Keeling tarafindan ifsa edilen planlardan sonraki donemde Stuart Intikami olarak adlandirilan yogun bir baski donemi baslamis ve toplumsal baskilar Muhtesem Devrime yol acmistir Ayrica bakinizIngiliz Ic Savasi