Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Hezo Emirleri, 11. yüzyıl ve 16. yüzyıllar aralığında merkezleri Hezo ve Sason olmak üzere Erzen bölgesini ellerinde tutmuş bir Kürt Beyliğidir.
Tarihi
Ahlat’tan gelip Bitlis’e yerleşmişlerdir. Hanedanlarına, Emirliğin kurucu atası İzzettin Bey sebebiyle Ezezin denmiştir. İzzettin Bey ayrıca Bitlis Emirlerinin atası olan Ziyaeddin’in küçük kardeşidir. Kürtler İzzettin’e Ezezin, Ezezdin, Ezdin dediklerinden ötürü Hezo Emirleri Ezezaniler olarak tanınmışlardır. Hezo Emirleri, Sason kalesini ele geçirmiş 16. yüzyılın sonlarına kadar Bitlis Hükümdarlarının ve Osmanlının desteği ile hükümdarlıklarını sürdürmüşlerdir. Sason 10 yüzyılda Ermeni tarafından Mervaniler devletine bağlı olarak idare edilmekteydi 1071 yılında Malazgirt Meydan Muharebesinde sonra zayıflayan Mervanilerin 1085 yılında Selçuklu Hanedanı tarafından ortadan kaldırılmasıyla birlikte Sason da beyliği kurulmuştur. Bölge de Ermeniler tam anlamıyla kontrol altına alınamıyordu, Ahlatşahlar Beyliği komutanlarından Nasruddevle Mahmud İbn’ül Ezraka göre bölgedeki Ermenileri İslam ordularının başaramadığını yapıp bölgedeki Ermenileri kontrol altına aldığı öyle ki köklerini kuruttuğunu yazmıştır. Eyyûbîler'in 1207 de bölgeyi ele geçirmesiyle birlikte Sason İlhanlılar, Anadolu Selçuklu Devleti, Harzemşahlar hakimeyetini geçmiştir. tarih verilmese de Sasonu yönetenlerin Bitlis beylerinin soyundan geldiği Sasonu Tavır adında bir Gürcü Hristiyandan aldığı yazılmaktadır. Sason 14 yüzyılda diğer Kürt beyliklerin aksine Akkoyunlular ve Safeviler'le iyi ilişkilerde bulunmuşlardır bu dönemde beylerin uyguladığı siyaset politikasının bunda büyük etkisi olmuştur öyle ki 1510 yılında 16 Kürt beyninin Şah ismail'e bağlılık bildirmek için gittiği Hoy kentinde Sason beyi Ali bey ve birkaç Kürt beyi hariç diğer Kürt beylerini hapse attırmıştır. Ali Bey'in ölümünden Sonra Hıdır bey geçmiştir Buna karşın bu durumdan Memnun olmayan Osmanlı'nın Mısır seferine katılan Muhammed bey Mısır seferinde büyük yararlılık göstermiştir bunun karşılığında Sason beyliğini istemiş Hıdır beyin kendi isteğiyle Tahtı Muhammed beye Bırakmıştır Mir Muhammed Bey döneminde Osmanlı'ya katılan Sason beyliği Yurtluk-ocaklik şeklinde idare edilmiştir 1596 yılında Hezo Beylerinden Mir Saruhan beyin ölümüyle birlikte Hezo Beyleri arasında Bey olmak için mücadele verilmiştir Saruhan beyinin oğlu Ahmed beyin Hükümdar olduğunu öğrenen amcası Muhammed bey bu duruma itiraz etmiş Ahmed beyin kendisini öldürmek istemesi sebebiyle Sason kalesine sığınmıştır Ahmed beyin başarısızlığı üzerine Sason'un yöneticilerinden Kethüda Şemseddin bey tarafından azledilmiş bey olarak Bahhadin bey tayin edilmiştir bunun üzerine çaresiz kalan Muhammed bey Bitlis beyinden destek istemiştir Bitlis birliklerinin bölgeye gelmesi ile birlikte beyliğin başına çatışmasız bir şekilde geçmiştir buna karşın Kethüda Şemseddin Cizre beyi Emir Şerefi kışkırtması sonucu Sonucu Sason'u Kuşatması üzerine Diğer beylerin araya girmesi sonucu geri çekilmiştir. Muhammed beyin Ahmed beyi öldürmesiyle birlikte beyliğin başına geçmiştir 16 yüzyılın sonlarına doğru varlıkları devam ettirmişlerdir.
Emirler
Şerefname’de bahsedilen Sason Emirleri;
- Emir Ebubekir
- Emir Ebubekir b. Emir Hıdır Bey
- Emir Ebubekir b. Emir Ali Bey
- Ali Bey b. Hıdır Bey
- Ali Beyb. Emir Muhammed Bey
- Emir Muhammed b. Emir Süleyman Bey
- Emir Muhammed b. Emir Bahaeddin Bey
- Emir Muhammed b. Saruhan Bey
- Saruhan Bey b. Muhammet Bey
- Hıdır Bey b. Ahmet Bey
- Hıdır Bey b. Muhammet Bey
Kaynakça
- Özel
- ^ a b Han, Şeref (Çev. İbrahim Sunkur) (2016). Şerefname. Van: Sîtav. s. 242. ISBN .
- ^ Osmanlı'da Sason. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020.[]
- ^ Han, Şeref (Çev. İbrahim Sunkur) (2016). Şerefname. Van: Sîtav. s. 243. ISBN .
- ^ Han, Şeref (Çev. İbrahim Sunkur) (2016). Şerefname. Van: Sîtav. s. 245. ISBN .
- ^ Han, Şeref (Çev. İbrahim Sunkur) (2016). Şerefname. Van: Sîtav. s. 244. ISBN .
- ^ Han, Şeref (Çev. İbrahim Sunkur) (2016). Şerefname. Van: Sîtav. s. 246. ISBN .
- Genel
- . 31 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- . 8 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- . 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Vikipedi nin kalite standartlarina ulasabilmesi icin bu maddenin veya bir bolumundeki ansiklopedik olmayan icerigin temizlenmesi gerekmektedir Goruslerinizi lutfen tartisma sayfasinda belirtiniz Temmuz 2021 Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Bu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir Hezo Emirleri 11 yuzyil ve 16 yuzyillar araliginda merkezleri Hezo ve Sason olmak uzere Erzen bolgesini ellerinde tutmus bir Kurt Beyligidir TarihiAhlat tan gelip Bitlis e yerlesmislerdir Hanedanlarina Emirligin kurucu atasi Izzettin Bey sebebiyle Ezezin denmistir Izzettin Bey ayrica Bitlis Emirlerinin atasi olan Ziyaeddin in kucuk kardesidir Kurtler Izzettin e Ezezin Ezezdin Ezdin dediklerinden oturu Hezo Emirleri Ezezaniler olarak taninmislardir Hezo Emirleri Sason kalesini ele gecirmis 16 yuzyilin sonlarina kadar Bitlis Hukumdarlarinin ve Osmanlinin destegi ile hukumdarliklarini surdurmuslerdir Sason 10 yuzyilda Ermeni tarafindan Mervaniler devletine bagli olarak idare edilmekteydi 1071 yilinda Malazgirt Meydan Muharebesinde sonra zayiflayan Mervanilerin 1085 yilinda Selcuklu Hanedani tarafindan ortadan kaldirilmasiyla birlikte Sason da beyligi kurulmustur Bolge de Ermeniler tam anlamiyla kontrol altina alinamiyordu Ahlatsahlar Beyligi komutanlarindan Nasruddevle Mahmud Ibn ul Ezraka gore bolgedeki Ermenileri Islam ordularinin basaramadigini yapip bolgedeki Ermenileri kontrol altina aldigi oyle ki koklerini kuruttugunu yazmistir Eyyubiler in 1207 de bolgeyi ele gecirmesiyle birlikte Sason Ilhanlilar Anadolu Selcuklu Devleti Harzemsahlar hakimeyetini gecmistir tarih verilmese de Sasonu yonetenlerin Bitlis beylerinin soyundan geldigi Sasonu Tavir adinda bir Gurcu Hristiyandan aldigi yazilmaktadir Sason 14 yuzyilda diger Kurt beyliklerin aksine Akkoyunlular ve Safeviler le iyi iliskilerde bulunmuslardir bu donemde beylerin uyguladigi siyaset politikasinin bunda buyuk etkisi olmustur oyle ki 1510 yilinda 16 Kurt beyninin Sah ismail e baglilik bildirmek icin gittigi Hoy kentinde Sason beyi Ali bey ve birkac Kurt beyi haric diger Kurt beylerini hapse attirmistir Ali Bey in olumunden Sonra Hidir bey gecmistir Buna karsin bu durumdan Memnun olmayan Osmanli nin Misir seferine katilan Muhammed bey Misir seferinde buyuk yararlilik gostermistir bunun karsiliginda Sason beyligini istemis Hidir beyin kendi istegiyle Tahti Muhammed beye Birakmistir Mir Muhammed Bey doneminde Osmanli ya katilan Sason beyligi Yurtluk ocaklik seklinde idare edilmistir 1596 yilinda Hezo Beylerinden Mir Saruhan beyin olumuyle birlikte Hezo Beyleri arasinda Bey olmak icin mucadele verilmistir Saruhan beyinin oglu Ahmed beyin Hukumdar oldugunu ogrenen amcasi Muhammed bey bu duruma itiraz etmis Ahmed beyin kendisini oldurmek istemesi sebebiyle Sason kalesine siginmistir Ahmed beyin basarisizligi uzerine Sason un yoneticilerinden Kethuda Semseddin bey tarafindan azledilmis bey olarak Bahhadin bey tayin edilmistir bunun uzerine caresiz kalan Muhammed bey Bitlis beyinden destek istemistir Bitlis birliklerinin bolgeye gelmesi ile birlikte beyligin basina catismasiz bir sekilde gecmistir buna karsin Kethuda Semseddin Cizre beyi Emir Serefi kiskirtmasi sonucu Sonucu Sason u Kusatmasi uzerine Diger beylerin araya girmesi sonucu geri cekilmistir Muhammed beyin Ahmed beyi oldurmesiyle birlikte beyligin basina gecmistir 16 yuzyilin sonlarina dogru varliklari devam ettirmislerdir EmirlerSerefname de bahsedilen Sason Emirleri Emir Ebubekir Emir Ebubekir b Emir Hidir Bey Emir Ebubekir b Emir Ali Bey Ali Bey b Hidir Bey Ali Beyb Emir Muhammed Bey Emir Muhammed b Emir Suleyman Bey Emir Muhammed b Emir Bahaeddin Bey Emir Muhammed b Saruhan Bey Saruhan Bey b Muhammet Bey Hidir Bey b Ahmet Bey Hidir Bey b Muhammet BeyKaynakcaOzel a b Han Seref Cev Ibrahim Sunkur 2016 Serefname Van Sitav s 242 ISBN 978 605 66520 1 1 Osmanli da Sason Erisim tarihi 4 Mayis 2020 olu kirik baglanti Han Seref Cev Ibrahim Sunkur 2016 Serefname Van Sitav s 243 ISBN 978 605 66520 1 1 Han Seref Cev Ibrahim Sunkur 2016 Serefname Van Sitav s 245 ISBN 978 605 66520 1 1 Han Seref Cev Ibrahim Sunkur 2016 Serefname Van Sitav s 244 ISBN 978 605 66520 1 1 Han Seref Cev Ibrahim Sunkur 2016 Serefname Van Sitav s 246 ISBN 978 605 66520 1 1 Genel 31 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi 8 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi