Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hilton Istanbul Bosphorus, Harbiye, Şişli, Cumhuriyet Caddesinde yer alan, Türkiye’nin ve İstanbul’un ilk 5 yıldızlı otelidir. İstanbul Hilton olarak açılan otel, 1955’ten beri Hilton zincirin bir parçasıdır. Yapımına 20 Ekim 1952 yılında başlanmış ve 21 Nisan 1955 tarihinde tamamlanmıştır.
Avrupa'da II. Dünya Savaşı sonrası tamamen yeniden inşa edilen ilk modern oteldir. Aynı zamanda, Amerika Birleşik Devletleri dışında, Hilton zincirin en uzun hizmet veren üyesidir.
Hilton Oteli, 1952’de tanınmış ABD mimarlık firması Skidmore, Owings, Merrill tarafından tasarlanmıştır. SOM Grubu olarak bilinen bu firmanın yerel danışmanı Sedat Hakkı Eldem’di. Cumhuriyet dönemi mimarlığında II. Milli Mimari Dönem’in kapanışını örnekleyen yapılar arasında yer alan Hilton Oteli’nin projesine Sedat Hakkı Eldem’in, SOM Grubu’nun Türkiye’deki partneri olarak, Hilton Oteli ile ilgili çalışmaları yıllar sonra da sürmüştür.
21 metreye 100 metre boyutunda bir dikdörtgenler prizması biçimindeki Hilton Oteli, döneminde yapım kalitesi, yalın geometrisi, yüzeylerinin sadeliği, yapıldığı yıllardaki abartısız dekorasyonu ve işlevsel öncelikleri ile Türkiye’de Uluslararası üslup’un karakteristliği olarak algılanmış ve uluslararası otel zincirlerinin işletmecilik kurallarının da tanıtıcısı olmuştur.
Hilton Oteli Fikrinin Çıkışı ve İnşa Süreci
2.Dünya Savaşı sonrası Akdeniz Ülkeleri Turizm endüstrisinden ekonomik olarak fayda sağlamaya başlamıştı. Türkiye, turizmin önemini 1950'li yıllarda fark etmiştir. İstanbul'da artan turist sayısı bir otel ihtiyacını doğurmuştu. 1950'li yıllarda Türkiye'de dünya çapında yarışabilecek bir otel yapmak için gerekli teknik bilgi ve tecrübe yoktu. O yıllarda Dışişlerinde diplomat olarak çalışan Fatin Rüştü Zorlu New york'ta Conrad Hilton'un oğlu ile tesadüfen tanışmış ve dünya çapında 27 otel sahibi olan bu insanları, Türkiye'de bir otel yapması için ikna etmişti. İlk olarak yapılacak bu otelle Maliye Bakanlığının ilgilenilmesinde karar kılınmış, ancak daha sonra Başbakan Adnan Menderes bu görevi Emekli Sandığına vermiştir. Hilton Otel için özel bir bakanlık kanunu çıkarılmıştır ve Hilton otel'in yapılmasında gereken malzemeler gümrüksüz olarak ülkeye alınmıştır. Hatta Dolmabahçe'den Deniz suyu bile getirilmiştir. Devletin sağladığı kolaylıklar ve projenin önemi otelin her bir katının 14 gün gibi kısa bir sürede inşa edilmesini sağlamıştır. Otelin inşaat teknolojisi daha sonra yapılan diğer inşaatlarda bir örnek oluşturmuştur. Emekli sandığının bu projeyi yürütme başarısı bu girişimlerin devamını ve Emekli Sandığı Otelleri olarak bilinen İstanbul, İzmir ve Ankara"da bulunan 5 otelin daha yapılmasına sağlamıştır.
Eklemeler
294 odası olan otel talepleri karşılayamayınca, uzunlamasına bir ek yapılmıştır. 1965'ten itibaren ek odalar yavaş yavaş işletmeye açılmış ve otel 417 odaya sahip olmuştur.
Sedat Hakkı Eldem'in Etkileri
Binanın Tasarımı Skidmore Owings, Merrill (SOM) isimli mimarlık ofisidir. Projenin yerel danışmanı ise Türk mimar Sedad Hakkı Eldem'dir. Eldem'in projeye katkısı uçan halı olarak tabir edilen giriş saçağı, Divanhane plan şekline sahip restoran, bahçe köşkleri ve bazı Türk evi dekoratif öğeleridir. 1984 yılında Eldem'in diğer önerileri olan ek odaların, şadırvanın ve oditoryumun inşasına başlanmıştır.
Otelin Arazisi ve Tartışmalar
Otel İnönü gezisi, Taksim gezisi gibi adlarla adlandırılan ve plancı Henri Prost'un çizdiği prost planında "iki no'lu park" olarak adlandırılmış bölgenin üst kısmıdır. Yani halka ait bir arazi devlet kararıyla özel bir girişim için kullanılmıştır. Taksim'den başlayan ve Sergi Sarayı'na kadar devam eden Park 2'ye ayrılmıştır. Daha sonra da gezi parkında benzer müdahaleler olmuştur. Gezi Parkı'nın halk için olan açık alanlarının azalmasının ilk örneği denebilir.
"Hiltonculuk"
Hilton otelin karakteristik, rasyonel ve gridal olan cephe çözümü, kendisinden sonraki birçok oteli etkilemiş, teşvik edilmiştir. Bu mimari dil anlamında bir standartlaşmayı beraberinde getirmiştir. Bu sadece otellerle sınırlı kalmamış, konutlar ve hükûmet binaları da bu estetikten etkilenmiştir. Mimar Şevki Vanlı bu durumu mimarların yaratıcılıktan kaçarak, hazır olan bu dili kabul edip kullanması olarak yormuş ve ona göre "Vasat yerli yapı tipoloji" olan bu dili "Hiltonculuk" diyerek eleştirmiştir. Daha sonraki yıllar Sedad Hakkı Eldem de bu dilin Anadolu'da hızlı yayılmasına olan eleştirisini dile getirmiştir.
Hilton Otel'in Türk Mimarisine etkileri
Hilton otelin etkileri sadece strüktürel ve cephe dili olarak kalmamış, getirdiği Amerikanlaşma etkisiyle de birçok değişikliğe sebep olmuştur. Örneğin Hilton'dan yayılan "Amerikan Bar" ilk diğer otellerde daha sonra da yüksek gelirli insanların evlerine girmiştir.
Hilton Otel'in mobilya tasarımı üzerine etkisi
1950'li yıllarda Türkiye'de kaliteli ve yenilikçi mobilya üretimi yoktur. İthal getirilen İngiliz ve Fransız mobilyaları pahalı ve eski bulunuyor ilgi çekmiyordu. Yerel ve zenginlere iş yapan birkaç mobilya üreticisi, müşterilerinin yurt dışında beğendiği mobilyaların replikasını yapmakla uğraşmaktadır. Sedad Hakkı Eldem'e göre Hilton Otel'in mobilyaları Türk mobilya sektörü için büyük önem taşımaktadır. Yüksek gelirli aileler evlerinin iç mimarisi hakkında, dekorasyonu hakkında fikir sahibi olmuşlardır. Artık eski ve ağır mobilyalara olan talep azalmış, Hilton Oteli'nde kullanılan daha hafif ve modern mobilyalar yerli tasarımcılardan talep edilip kullanılmıştır.
Resim galerisi
-
![image]()
Otelin güney cephesinden görüntüsü. Ana binanın yanında; tenis kortları, havuz ve bahçe de görülebilir. -
![image]()
Otelin 1959 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
Kaynakça
- ^ a b c Mehmet Özdemir (2013). (PDF). 24 (2). Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Sedad Hakkı Eldem'i Anla(t)mak II: 1950-1980". SALT. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ Burak Altınışık (2016). ""İki No'lu Park"ın Kodları: Gezi Vadisinden Oteller Vadisine Değişimin İzleri". İstanbul Bilgi Üniversitesi. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ Reflections of the İstanbul Hilton Hotel on Mid-century Hotel Buildings in Turkey, Hande Atmaca Çetin, Zeynep Tuna Ultav, Funda Uz 10.26650/artsanat.2019.12.0016
- ^ 1950’li yıllarda Amerikalılaşmanın etkisinde kalan Türkiye ve Türk Mimarlığı: İstanbul Hilton Oteli, Ayça Esen, 2016
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hilton Istanbul Bosphorus Harbiye Sisli Cumhuriyet Caddesinde yer alan Turkiye nin ve Istanbul un ilk 5 yildizli otelidir Istanbul Hilton olarak acilan otel 1955 ten beri Hilton zincirin bir parcasidir Yapimina 20 Ekim 1952 yilinda baslanmis ve 21 Nisan 1955 tarihinde tamamlanmistir Hilton Istanbul Bosphorus Turkiye nin ilk 5 yildizli otelidir Avrupa da II Dunya Savasi sonrasi tamamen yeniden insa edilen ilk modern oteldir Ayni zamanda Amerika Birlesik Devletleri disinda Hilton zincirin en uzun hizmet veren uyesidir Hilton Oteli 1952 de taninmis ABD mimarlik firmasi Skidmore Owings Merrill tarafindan tasarlanmistir SOM Grubu olarak bilinen bu firmanin yerel danismani Sedat Hakki Eldem di Cumhuriyet donemi mimarliginda II Milli Mimari Donem in kapanisini ornekleyen yapilar arasinda yer alan Hilton Oteli nin projesine Sedat Hakki Eldem in SOM Grubu nun Turkiye deki partneri olarak Hilton Oteli ile ilgili calismalari yillar sonra da surmustur 21 metreye 100 metre boyutunda bir dikdortgenler prizmasi bicimindeki Hilton Oteli doneminde yapim kalitesi yalin geometrisi yuzeylerinin sadeligi yapildigi yillardaki abartisiz dekorasyonu ve islevsel oncelikleri ile Turkiye de Uluslararasi uslup un karakteristligi olarak algilanmis ve uluslararasi otel zincirlerinin isletmecilik kurallarinin da taniticisi olmustur Sedad Hakki Eldem ic mekan eskizi lokantaHilton Oteli Fikrinin Cikisi ve Insa Sureci2 Dunya Savasi sonrasi Akdeniz Ulkeleri Turizm endustrisinden ekonomik olarak fayda saglamaya baslamisti Turkiye turizmin onemini 1950 li yillarda fark etmistir Istanbul da artan turist sayisi bir otel ihtiyacini dogurmustu 1950 li yillarda Turkiye de dunya capinda yarisabilecek bir otel yapmak icin gerekli teknik bilgi ve tecrube yoktu O yillarda Disislerinde diplomat olarak calisan Fatin Rustu Zorlu New york ta Conrad Hilton un oglu ile tesadufen tanismis ve dunya capinda 27 otel sahibi olan bu insanlari Turkiye de bir otel yapmasi icin ikna etmisti Ilk olarak yapilacak bu otelle Maliye Bakanliginin ilgilenilmesinde karar kilinmis ancak daha sonra Basbakan Adnan Menderes bu gorevi Emekli Sandigina vermistir Hilton Otel icin ozel bir bakanlik kanunu cikarilmistir ve Hilton otel in yapilmasinda gereken malzemeler gumruksuz olarak ulkeye alinmistir Hatta Dolmabahce den Deniz suyu bile getirilmistir Devletin sagladigi kolayliklar ve projenin onemi otelin her bir katinin 14 gun gibi kisa bir surede insa edilmesini saglamistir Otelin insaat teknolojisi daha sonra yapilan diger insaatlarda bir ornek olusturmustur Emekli sandiginin bu projeyi yurutme basarisi bu girisimlerin devamini ve Emekli Sandigi Otelleri olarak bilinen Istanbul Izmir ve Ankara da bulunan 5 otelin daha yapilmasina saglamistir EklemelerIc mekan detay 294 odasi olan otel talepleri karsilayamayinca uzunlamasina bir ek yapilmistir 1965 ten itibaren ek odalar yavas yavas isletmeye acilmis ve otel 417 odaya sahip olmustur Sedat Hakki Eldem in EtkileriBinanin Tasarimi Skidmore Owings Merrill SOM isimli mimarlik ofisidir Projenin yerel danismani ise Turk mimar Sedad Hakki Eldem dir Eldem in projeye katkisi ucan hali olarak tabir edilen giris sacagi Divanhane plan sekline sahip restoran bahce koskleri ve bazi Turk evi dekoratif ogeleridir 1984 yilinda Eldem in diger onerileri olan ek odalarin sadirvanin ve oditoryumun insasina baslanmistir Otelin Arazisi ve TartismalarOtel Inonu gezisi Taksim gezisi gibi adlarla adlandirilan ve planci Henri Prost un cizdigi prost planinda iki no lu park olarak adlandirilmis bolgenin ust kismidir Yani halka ait bir arazi devlet karariyla ozel bir girisim icin kullanilmistir Taksim den baslayan ve Sergi Sarayi na kadar devam eden Park 2 ye ayrilmistir Daha sonra da gezi parkinda benzer mudahaleler olmustur Gezi Parki nin halk icin olan acik alanlarinin azalmasinin ilk ornegi denebilir Hiltonculuk Hilton otelin karakteristik rasyonel ve gridal olan cephe cozumu kendisinden sonraki bircok oteli etkilemis tesvik edilmistir Bu mimari dil anlaminda bir standartlasmayi beraberinde getirmistir Bu sadece otellerle sinirli kalmamis konutlar ve hukumet binalari da bu estetikten etkilenmistir Mimar Sevki Vanli bu durumu mimarlarin yaraticiliktan kacarak hazir olan bu dili kabul edip kullanmasi olarak yormus ve ona gore Vasat yerli yapi tipoloji olan bu dili Hiltonculuk diyerek elestirmistir Daha sonraki yillar Sedad Hakki Eldem de bu dilin Anadolu da hizli yayilmasina olan elestirisini dile getirmistir Hilton Otel in Turk Mimarisine etkileriHilton otelin etkileri sadece strukturel ve cephe dili olarak kalmamis getirdigi Amerikanlasma etkisiyle de bircok degisiklige sebep olmustur Ornegin Hilton dan yayilan Amerikan Bar ilk diger otellerde daha sonra da yuksek gelirli insanlarin evlerine girmistir Hilton Otel in mobilya tasarimi uzerine etkisi 1950 li yillarda Turkiye de kaliteli ve yenilikci mobilya uretimi yoktur Ithal getirilen Ingiliz ve Fransiz mobilyalari pahali ve eski bulunuyor ilgi cekmiyordu Yerel ve zenginlere is yapan birkac mobilya ureticisi musterilerinin yurt disinda begendigi mobilyalarin replikasini yapmakla ugrasmaktadir Sedad Hakki Eldem e gore Hilton Otel in mobilyalari Turk mobilya sektoru icin buyuk onem tasimaktadir Yuksek gelirli aileler evlerinin ic mimarisi hakkinda dekorasyonu hakkinda fikir sahibi olmuslardir Artik eski ve agir mobilyalara olan talep azalmis Hilton Oteli nde kullanilan daha hafif ve modern mobilyalar yerli tasarimcilardan talep edilip kullanilmistir Hilton oncesi sonrasi ITU Taskisla Mimarlik fakultesindenResim galerisiOtelin guney cephesinden goruntusu Ana binanin yaninda tenis kortlari havuz ve bahce de gorulebilir Otelin 1959 yilinda cekilmis bir fotografiKaynakca a b c Mehmet Ozdemir 2013 PDF 24 2 Anatolia Turizm Arastirmalari Dergisi 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Sedad Hakki Eldem i Anla t mak II 1950 1980 SALT 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Burak Altinisik 2016 Iki No lu Park in Kodlari Gezi Vadisinden Oteller Vadisine Degisimin Izleri Istanbul Bilgi Universitesi 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Reflections of the Istanbul Hilton Hotel on Mid century Hotel Buildings in Turkey Hande Atmaca Cetin Zeynep Tuna Ultav Funda Uz 10 26650 artsanat 2019 12 0016 1950 li yillarda Amerikalilasmanin etkisinde kalan Turkiye ve Turk Mimarligi Istanbul Hilton Oteli Ayca Esen 2016