Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahmet Fatin Zorlu (20 Nisan 1910, İstanbul – 16 Eylül 1961, İmralı), Türk siyasetçi ve diplomattır. 1957-1960 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı olarak görev aldı. Bundan önce ise 1954-55 yılları arasında Başbakan Yardımcılığı yaptı. 27 Mayıs Darbesi sonrası başlatılan Yassıada Yargılamaları sonrası Başbakan Adnan Menderes ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan ile birlikte İmralı adasında idam edildi.
| Fatin Rüştü Zorlu | |
|---|---|
 | |
| Türkiye Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 25 Kasım 1957 - 27 Mayıs 1960 | |
| Başbakan | Adnan Menderes |
| Yerine geldiği | Fuat Köprülü |
| Yerine gelen | Selim Rauf Sarper |
| 6. Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı | |
| Görev süresi 17 Mayıs 1954 - 29 Temmuz 1955 | |
| Başbakan | Adnan Menderes |
| Yerine geldiği | Samet Ağaoğlu |
| Yerine gelen | Fuat Köprülü |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 10. ve 11. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 14 Mayıs 1954 - 25 Mayıs 1960 | |
| Seçim bölgesi | 1954 – Çanakkale 1957 – Çanakkale |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Ahmet Fatin 20 Nisan 1910 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 16 Eylül 1961 (51 yaşında) İmralı, Bursa, Türkiye |
| Defin yeri | Adnan Menderes Anıt Mezarı, İstanbul |
| Partisi | Demokrat Parti (1954-1960) |
| Evlilik(ler) | Emel Zorlu |
| Bitirdiği okul | Paris Siyasi Bilimler Akademisi Cenevre Üniversitesi |
| Mesleği | Diplomat, siyasetçi |
Yaşamı
Fatin Rüştü Zorlu'nun dedesi Rus İbrahim Paşa Osmanlı'ya sığınınca Yusufelili Zor Derebeyi Ali Paşa'nın kızıyla evlendirildi. Zorlu soyisminin kaynağı buradan gelmektedir. Fatin Rüştü Zorlu, II. Abdülhamid devri Mirlivası İbrahim Rüştü Bey ve Hatice Güzide Hanım'ın en küçük çocukları olarak 20 Nisan 1910 tarihinde İstanbul'da dünyaya geldi.Demokrat Parti (DP) iktidarı döneminde başbakan yardımcılığı, devlet bakanlığı ve dışişleri bakanlığı yaptı, 27 Mayıs Darbesi’ni gerçekleştiren Millî Birlik Komitesi tarafından atanan yargıçlardan oluşan "Yüksek Adalet Divanı" tarafından idama mahkûm edildi.
Galatasaray Lisesi’ni, Paris Politik Bilimler Enstitüsü'nü ve Cenevre Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. 30 Ağustos 1934 tarihinde Atatürk'ün de hazır bulunduğu nikâhla dönemin Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın kızı Emel Hanım'la evlendi ve 1936 yılında kızı Sevin doğdu. 1936 Montrö konferansına katıldı. Paris ve Kuybişef maslahatgüzarlığı, merkez şifre müdürlüğü yaptı. 1932’den başlayarak Dışişleri Bakanlığı’na bağlı çeşitli görevlerde bulunduktan sonra 1951’de Ekonomik İşbirliği Teşkilatı genel sekreteri oldu. 1952’de büyükelçiliğe yükselerek Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı’nda Türkiye daimi temsilciliğine getirildi. 1959 yılında Adnan Menderes'le beraber, Bilderberg toplantısına katıldı.
Siyasal yaşama atıldığı 1954’te, ardından 1957’de Demokrat Parti’den Çanakkale Milletvekili seçildi. Adnan Menderes hükûmetlerinde başbakan yardımcılığı, devlet bakanlığı ve dışişleri bakanlığında bulundu. 1957 yılında Kıbrıs Türkleri'ni EOKA terörüne karşı korumak için Türk Mukavemet Teşkilatı'nın kurulmasını sağladı. Dışişlerinde güttüğü politika NATO’ya bağlılığa dayanmakla birlikte, Türkiye'nin ekonomik büyümesi için Amerika’dan azami miktarda mali kaynak sağlamaya yönelikti. 1974'te Bülent Ecevit'in başbakanlığı döneminde TSK tarafından gerçekleştirilen Kıbrıs Harekâtı'nın hukuki dayanağı, Fatin Rüştü Zorlu'nun 11 Şubat 1959'da İsviçre'de Yunanistan ve Birleşik Krallık ile birlikte imzaladığı Zürih Antlaşması'ndaki Garantörlük hükmüdür.
İdamı
1960 yılında 27 Mayıs Darbesi'nden sonra diğer hükûmet üyeleri ve DP yöneticileriyle birlikte tutuklanarak, yeni oluşturulan "Yüksek Adalet Divanı" tarafından Yassıada’da yargılandı. Bu mahkeme 14 sanıkla birlikte Fatin Rüştü Zorlu'yu da idam cezasına çarptırdı. Cezası, Adnan Menderes ve Hasan Polatkan’ınki ile birlikte, askerî müdahaleyi gerçekleştiren MBK tarafından onaylandı. 16 Eylül 1961’de idam edilerek hayatına son verildi. İdama büyük bir metanetle gitmiştir. Yassıada komutanı 'ın anılarında bu olaya şu şekilde yer vermiştir:
Zorlu, ölüme gerçekten zorlu bir metanetle gitti. O kadar ki, hatta mahut gömleğin üzerine giydirilişinden sonra, kendisine dini telkinde bulunan hocanın, Arapça kelimeleri telaffuzda düştüğü hataları düzeltti. Kollarını arkadan bağlarken, başsavcıya son bir ricada bulundu. Ellerinin önden bağlanmasını istedi. Fakat bunun kanunen imkânsızlığı kendisine anlatıldı. İdam sehpasına, öz dedesi Gazi Osman Paşa'nın adına yazılan marş eşliğinde gitmiştir. Beraberce sehpaya doğru yürüdük. Ne masaya ne de masa üzerindeki sandalyeye çıkarken yardım istedi. Hatta heyecandan eli titreyen cellâda: "Oğlum ne titreyip duruyorsun? İlmik senin değil, benim boynuma geçecek" dedi. Sonra adetâ kendisini uçsuz bucaksız bir boşluğa atar gibi: "Allah memleketi korusun, haydi Allahısmarladık!" dedikten sonra, ayaklarının altındaki sandalyeyi itmek işini de kimseye bırakmadı. Boyu uzun olduğu için, ayakları masaya basmıştı. Cellât masayı itti. Ona bu kadarcık da iş düşmüş bulunmasaydı, Zorlu sanki asılmış değil, intihar etmiş olacaktı.
Fatin Rüştü Zorlu idamından hemen önce ailesine yazdığı mektup şöyledir:
Şimdi Cenab-ı Hakk'ın huzuruna çıkıyorum. Sakinim. Huzur içindeyim. Benim için üzülmeyin. Sizlerin de sakin ve huzur içinde yaşamanız beni daima müsterih edecektir. Bir ve beraber olun. Allah'ın takdiratı böyle imiş. Hizmet ettim ve şerefimi daima muhafaza ettim.
Anne, siz sevdiklerimi muhafaza edin ve Allah'ın inayetiyle onların huzurunu temin edin. Hepinizi Allah'a emanet eder, tekrar üzülmemenizi ve hayatta berdevam olarak beni huzur içinde bırakmanızı rica ederim.
Allah memleketi korusun.Fatin Rüştü Zorlu
Cenazesi, ölümünden 29 yıl sonra, 17 Eylül 1990’da İmralı Adasındaki mezarından alınarak İstanbul’da yaptırılan Anıt Mezar'a nakledildi.
Aldığı ödül ve madalyalar
Kaynakça
- ^ a b "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Ekim 2021.
- ^ Soner Yalçın, Efendi - Beyaz Türklerin Büyük Sırrı, Doğan Kitapçılık, İstanbul, 2007, s.368
- ^ a b . dergipark.org.tr. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021.
- ^ "O asker 51 yıl sonra konuştu". Gazete Vatan. 17 Eylül 2012. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
- ^ Soner Yalçın (2 Ağustos 2008). "Gizli teşkilatın silahları Akdeniz'in dibinde yatıyor". Hürriyet. 4 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2008.
- ^ Fatin Rüştü Zorlu ve Kıbrıs Sorunu, Levent Ayabakan, yüksek lisans tezi.
- ^ Yüzbaşıoğlu, Nazlı (22 Mayıs 2019). "Çavuşoğlu'na Japonya İmparatorundan devlet nişanı". Anadolu Ajansı. 23 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2019.
Dış bağlantılar
Fatin Rüştü Zorlu hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
![image]()
Vikikaynak'ta Fatin Rüştü Zorlu'nun idam edilmeden önce ailesine yazdığı mektup ile ilgili metin bulabilirsiniz.- Sayın Fatin Rüştü Zorlu'nun Özgeçmişi(1912 -1960)18 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (MFA)
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Fuad Köprülü | Türkiye Dışişleri Bakanı 25 Kasım 1957 - 27 Mayıs 1960 | Sonra gelen: Selim Rauf Sarper |
| Önce gelen: Samet Ağaoğlu | Türkiye Başbakan Yardımcısı 17 Mayıs 1954 - 29 Temmuz 1955 | Sonra gelen: Fuad Köprülü |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Fatin Zorlu 20 Nisan 1910 Istanbul 16 Eylul 1961 Imrali Turk siyasetci ve diplomattir 1957 1960 yillari arasinda Turkiye Cumhuriyeti Disisleri Bakani olarak gorev aldi Bundan once ise 1954 55 yillari arasinda Basbakan Yardimciligi yapti 27 Mayis Darbesi sonrasi baslatilan Yassiada Yargilamalari sonrasi Basbakan Adnan Menderes ve Maliye Bakani Hasan Polatkan ile birlikte Imrali adasinda idam edildi Fatin Rustu ZorluTurkiye Disisleri BakaniGorev suresi 25 Kasim 1957 27 Mayis 1960Basbakan Adnan MenderesYerine geldigi Fuat KopruluYerine gelen Selim Rauf Sarper6 Turkiye Cumhuriyeti Basbakan YardimcisiGorev suresi 17 Mayis 1954 29 Temmuz 1955Basbakan Adnan MenderesYerine geldigi Samet AgaogluYerine gelen Fuat KopruluTurkiye Buyuk Millet Meclisi 10 ve 11 Donem MilletvekiliGorev suresi 14 Mayis 1954 25 Mayis 1960Secim bolgesi 1954 Canakkale 1957 CanakkaleKisisel bilgilerDogum Ahmet Fatin 20 Nisan 1910 1910 04 20 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum 16 Eylul 1961 51 yasinda Imrali Bursa TurkiyeDefin yeri Adnan Menderes Anit Mezari IstanbulPartisi Demokrat Parti 1954 1960 Evlilik ler Emel ZorluBitirdigi okul Paris Siyasi Bilimler Akademisi Cenevre UniversitesiMeslegi Diplomat siyasetciYasamiFatin Rustu Zorlu nun dedesi Rus Ibrahim Pasa Osmanli ya sigininca Yusufelili Zor Derebeyi Ali Pasa nin kiziyla evlendirildi Zorlu soyisminin kaynagi buradan gelmektedir Fatin Rustu Zorlu II Abdulhamid devri Mirlivasi Ibrahim Rustu Bey ve Hatice Guzide Hanim in en kucuk cocuklari olarak 20 Nisan 1910 tarihinde Istanbul da dunyaya geldi Demokrat Parti DP iktidari doneminde basbakan yardimciligi devlet bakanligi ve disisleri bakanligi yapti 27 Mayis Darbesi ni gerceklestiren Milli Birlik Komitesi tarafindan atanan yargiclardan olusan Yuksek Adalet Divani tarafindan idama mahkum edildi Galatasaray Lisesi ni Paris Politik Bilimler Enstitusu nu ve Cenevre Universitesi Hukuk Fakultesi ni bitirdi 30 Agustos 1934 tarihinde Ataturk un de hazir bulundugu nikahla donemin Disisleri Bakani Tevfik Rustu Aras in kizi Emel Hanim la evlendi ve 1936 yilinda kizi Sevin dogdu 1936 Montro konferansina katildi Paris ve Kuybisef maslahatguzarligi merkez sifre mudurlugu yapti 1932 den baslayarak Disisleri Bakanligi na bagli cesitli gorevlerde bulunduktan sonra 1951 de Ekonomik Isbirligi Teskilati genel sekreteri oldu 1952 de buyukelcilige yukselerek Kuzey Atlantik Antlasmasi Teskilati nda Turkiye daimi temsilciligine getirildi 1959 yilinda Adnan Menderes le beraber Bilderberg toplantisina katildi Siyasal yasama atildigi 1954 te ardindan 1957 de Demokrat Parti den Canakkale Milletvekili secildi Adnan Menderes hukumetlerinde basbakan yardimciligi devlet bakanligi ve disisleri bakanliginda bulundu 1957 yilinda Kibris Turkleri ni EOKA terorune karsi korumak icin Turk Mukavemet Teskilati nin kurulmasini sagladi Disislerinde guttugu politika NATO ya bagliliga dayanmakla birlikte Turkiye nin ekonomik buyumesi icin Amerika dan azami miktarda mali kaynak saglamaya yonelikti 1974 te Bulent Ecevit in basbakanligi doneminde TSK tarafindan gerceklestirilen Kibris Harekati nin hukuki dayanagi Fatin Rustu Zorlu nun 11 Subat 1959 da Isvicre de Yunanistan ve Birlesik Krallik ile birlikte imzaladigi Zurih Antlasmasi ndaki Garantorluk hukmudur Idami1960 yilinda 27 Mayis Darbesi nden sonra diger hukumet uyeleri ve DP yoneticileriyle birlikte tutuklanarak yeni olusturulan Yuksek Adalet Divani tarafindan Yassiada da yargilandi Bu mahkeme 14 sanikla birlikte Fatin Rustu Zorlu yu da idam cezasina carptirdi Cezasi Adnan Menderes ve Hasan Polatkan inki ile birlikte askeri mudahaleyi gerceklestiren MBK tarafindan onaylandi 16 Eylul 1961 de idam edilerek hayatina son verildi Idama buyuk bir metanetle gitmistir Yassiada komutani in anilarinda bu olaya su sekilde yer vermistir Zorlu olume gercekten zorlu bir metanetle gitti O kadar ki hatta mahut gomlegin uzerine giydirilisinden sonra kendisine dini telkinde bulunan hocanin Arapca kelimeleri telaffuzda dustugu hatalari duzeltti Kollarini arkadan baglarken bassavciya son bir ricada bulundu Ellerinin onden baglanmasini istedi Fakat bunun kanunen imkansizligi kendisine anlatildi Idam sehpasina oz dedesi Gazi Osman Pasa nin adina yazilan mars esliginde gitmistir Beraberce sehpaya dogru yuruduk Ne masaya ne de masa uzerindeki sandalyeye cikarken yardim istedi Hatta heyecandan eli titreyen cellada Oglum ne titreyip duruyorsun Ilmik senin degil benim boynuma gececek dedi Sonra adeta kendisini ucsuz bucaksiz bir bosluga atar gibi Allah memleketi korusun haydi Allahismarladik dedikten sonra ayaklarinin altindaki sandalyeyi itmek isini de kimseye birakmadi Boyu uzun oldugu icin ayaklari masaya basmisti Cellat masayi itti Ona bu kadarcik da is dusmus bulunmasaydi Zorlu sanki asilmis degil intihar etmis olacakti Fatin Rustu Zorlu idamindan hemen once ailesine yazdigi mektup soyledir Annecigim Emelcigim Sevincigim ve Agabeycigim Simdi Cenab i Hakk in huzuruna cikiyorum Sakinim Huzur icindeyim Benim icin uzulmeyin Sizlerin de sakin ve huzur icinde yasamaniz beni daima musterih edecektir Bir ve beraber olun Allah in takdirati boyle imis Hizmet ettim ve serefimi daima muhafaza ettim Anne siz sevdiklerimi muhafaza edin ve Allah in inayetiyle onlarin huzurunu temin edin Hepinizi Allah a emanet eder tekrar uzulmemenizi ve hayatta berdevam olarak beni huzur icinde birakmanizi rica ederim Allah memleketi korusun Fatin Rustu Zorlu Cenazesi olumunden 29 yil sonra 17 Eylul 1990 da Imrali Adasindaki mezarindan alinarak Istanbul da yaptirilan Anit Mezar a nakledildi Aldigi odul ve madalyalarYukselen Gunes Nisani Yuce Kordonu 1958 Kaynakca a b TBMM Albumu 2 Cilt 1950 1980 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 12 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Ekim 2021 Soner Yalcin Efendi Beyaz Turklerin Buyuk Sirri Dogan Kitapcilik Istanbul 2007 s 368 a b dergipark org tr 24 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2021 O asker 51 yil sonra konustu Gazete Vatan 17 Eylul 2012 29 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2016 Soner Yalcin 2 Agustos 2008 Gizli teskilatin silahlari Akdeniz in dibinde yatiyor Hurriyet 4 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2008 Fatin Rustu Zorlu ve Kibris Sorunu Levent Ayabakan yuksek lisans tezi Yuzbasioglu Nazli 22 Mayis 2019 Cavusoglu na Japonya Imparatorundan devlet nisani Anadolu Ajansi 23 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2019 Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden Fatin Rustu Zorlu hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarVikikaynak ta Fatin Rustu Zorlu nun idam edilmeden once ailesine yazdigi mektup ile ilgili metin bulabilirsiniz Sayin Fatin Rustu Zorlu nun Ozgecmisi 1912 1960 18 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde MFA Siyasi goreviOnce gelen Fuad Koprulu Turkiye Disisleri Bakani 25 Kasim 1957 27 Mayis 1960 Sonra gelen Selim Rauf SarperOnce gelen Samet Agaoglu Turkiye Basbakan Yardimcisi 17 Mayis 1954 29 Temmuz 1955 Sonra gelen Fuad Koprulu