Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hint Müslüman Hareketi olarak da anılan Hint Hilâfet Hareketi (1919-1924), Sünni Müslümanların lideri kabul edilen (Osmanlı halifesini) etkin bir siyasi otorite haline getirmek amacıyla Şevket Ali, Muhammed Ali Cevher, Hakim Ecmel Han ve Ebul Kelam Azad liderliğindeki Britanya Hindistanı Müslümanları tarafından başlatılan pan-İslamcı bir siyasi protesto kampanyasıydı. Hareket, Türkiye'nin daha olumlu bir diplomatik mevki kazandığı ve laikliğe yöneldiği 1922 sonlarında çöktü. 1924'e gelindiğinde Türkiye halifenin rolünü ortadan kaldırdı.
Arka plan
Osmanlı padişahı II. Abdülhamid (1842-1918), Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Müslümanlar üzerinde egemenliğini kaybetmemek ve demokratik muhalefeti yurtta ezmek amacıyla pan-İslamcı programını başlattı. 19. yüzyılın sonlarında Hindistan'a Cemaleddin Efganî'yi elçi olarak gönderdi. Osmanlı hükümdarının politikası Hint Müslümanlar arasında dini tutku ve sempati uyandırdı. Halife olarak Osmanlı padişahı, dünyadaki tüm Sünni Müslümanların dini ve siyasi lideriydi ancak bu otorite hiçbir zaman gerçek anlamda kullanılmadı.
Çok sayıda Müslüman dini lider, halifelik adına farkındalığı yaymak ve Müslüman katılımını geliştirmek için çalışmaya başladı. Müslüman dini lider Mevlana Mahmud Hasan, Osmanlı İmparatorluğu'nun desteğiyle İngilizlere karşı ulusal bir bağımsızlık savaşı düzenlemeye çalıştı.
II. Abdülhamid, Jön Türk Devrimi tarafından İkinci Meşrutiyet döneminin başlangıcına işaret eden anayasal monarşiyi restore etmek zorunda kaldı. Yerine kardeşi V. Mehmed (1844-1918) geldi ancak devrimi takiben Osmanlı İmparatorluğu'ndaki gerçek güç İttihat ve Terakki'deydi. Hareket Şubat 1920'deki Londra Konferansı'na konu oldu ancak milliyetçi Araplar bunu Arap topraklarındaki İslam nüfuzunun devamına tehdit olarak gördüler.
Parçalanma
I. Dünya Savaşı sırasında İttifak Devletleri'nin yanında olan Osmanlı İmparatorluğu büyük bir askeri yenilgiye uğradı. Versay Antlaşması (1919) bölgesel boyutunu kısıtladı ve siyasi etkisini azalttı ancak muzaffer Avrupalı güçler Osmanlı padişahının halifelik rolünü koruma sözü verdi. Buna karşın Sevr Antlaşması (1920) uyarınca Filistin, Suriye, Lübnan ve Irak imparatorluktan kopmuştu.
Türkiye içinde, Anadolu Hareketi olarak bilinen ve ilerici, laik ve milliyetçi karakteri daha da belirginleşecek bir direniş hareketi ortaya çıktı. Türk Kurtuluş Savaşı (1919-1923) sırasında Mustafa Kemal Paşa (Atatürk) liderliğindeki vatanseverler, Sevr Antlaşması'nı Lozan Antlaşması (1923) ile kaldırdı. Cumhuriyet Devrimi sırasında, 1924'te, Türkiye halifelik makamını kaldırmış ve Türkiye içindeki yetkilerini Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne devretmiştir.
Güney Asya'da Hilâfet Hareketi
Her ne kadar İslam dünyasında halifelik adına siyasi faaliyetler ve kitlesel patlamalar ortaya çıksa da, en önemli faaliyetler Hindistan'da gerçekleşti. Önde gelen bir Oxford eğitimli Müslüman gazeteci Mevlana Muhammed Ali Cevher, İngilizlere karşı direnişi savunduğu ve halifeliği desteklediği için dört yıl hapis yattı. Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcında Müslüman dini liderler, Avrupalı güçlerin halifeliği muhafaza etmek istememesinden korkuyorlardı. Hindistan'daki bazı Müslümanlara göre, Türkiye'deki diğer Müslümanlara karşı savaşmak için İngilizler tarafından askere alınma ihtimali korkunçtu. Kurucularına ve takipçilerine göre, Hilâfet Hareketi dini bir hareket değil, Türkiye'deki diğer Müslümanlarla bir dayanışma gösterisiydi.
Muhammed Ali ve kardeşi Mevlana Şevket Ali, Pir Gulam Müceddid Serhendi Şeyh Şevket Ali Sıddıkvi, Dr. Muhtar Ahmed Ensarî, Reis'ül-Muhacirin Avukat Can Muhammed Cuneco, Hasret Mohani, Seyyid Ataullah Şah Buhari, Mevlana Ebul Kelam Azad ve Dr. Hakim Ecmal Han, Tüm Hindistan Hilâfet Komitesi'ni kurdu. Örgüt, Lucknow, Hindistan'da, toprak ağası Şevket Ali Sıddıkvi'nin evinde kuruldu. Müslümanlar arasında siyasi birlik kurmayı ve halifeliği korumak için etkilerini kullanmayı amaçlıyorlardı. 1920'de, İngilizleri hilâfeti korumaya ve Hint Müslümanları bir araya getirip İngilizleri bu amaçla sorumlu tutmaya çağıran Hilâfet Manifestosu'nu yayımladılar.Bengal'deki Hilâfet Komitesi, Muhammed Ekrem Han, Manirüzzaman İslamabadi, Muciburrahman Han ve Çitarancan Das'ı içeriyordu.
1920'de Hilâfet Hareketi liderleri ile Hindistan'ın en büyük siyasi partisi ve milliyetçi hareketi olan Hindistan Ulusal Kongresi arasında bir ittifak kuruldu. Kongre lideri Mohandas Karamçand Gandi ve Hilâfet Hareketi liderleri, Hilâfet Hareketi ve Swaraj Hareketi'nin amaçları için birlikte çalışmaya ve savaşmaya söz verdiler. İngilizler üzerindeki baskıyı artırmaya çalışan Hilâfetçiler, ülke çapında kitlesel, barışçıl sivil itaatsizlik kampanyası olan işbirliği dışı hareketin önemli bir parçası oldular. Hilâfetçilerin desteği Gandi'ye ve Kongre'nin mücadelede Hindu-Müslüman birliğini sağlamasına yardımcı oldu. Dr. Ensarî, Mevlana Azad ve Hakim Ecmel Han gibi Hilâfet Hareketi liderleri de kişisel olarak Gandi'ye yakınlaştılar. Bu liderler 1920 yılında Müslümanlar için bağımsız eğitim ve sosyal gençleşmeyi teşvik etmek amacıyla Camia-yı Milliye-yi İslamiye'yi kurdular.
Çöküş
İngilizlerle görüşmek ve faaliyetlerini sürdürmekle birlikte, Müslümanlar Hindistan Ulusal Kongresi, Hilâfet Hareketi ve Tüm Hindistan Müslüman Birliği teşkilatlarında bölündükçe Hilâfet Hareketi zayıfladı. Son darbe, bağımsız Türkiye'de laik bir cumhuriyet kurmak için Osmanlı yönetimini deviren Mustafa Kemal'in ordusunun zaferiyle geldi.Mustafa Kemal, Halifelik makamını kaldırdı ve Hintlerden yardım istemedi.
Hilâfet Hareketi liderliği farklı siyasi çizgilere bölündü. Seyyid Ataullah Şah Buhari, Çavdhuri Efzelhak'ın desteğiyle Meclis-i Ahrar-ı İslam'ı kurdu. Dr. Ensarî, Mevlana Azad ve Hakim Ecmel Han gibi liderler Gandi ve Hindistan Ulusal Kongresi'nin güçlü destekçileri olarak kaldılar. Ali kardeşler Tüm Hindistan Müslüman Birliği'ne katıldı. Birliğin kitlesel çekiciliğinin ve ardından gelen Pakistan Hareketi'nin büyümesinde önemli bir rol oynayacaklardı. Bunlarla birlikte, Türkiye'nin hilâfeti kaldırmasının ardından 1931'de Kudüs'te halifelik hakkında ne yapılması gerektiğini belirlemek için bir hilâfet konferansı düzenlendi.
Miras
Hilâfet Hareketi tartışmalara ve güçlü görüşlere yol açtı. Eleştirmenler tarafından, pan-İslamcı, köktendinci bir platforma dayanan ve Hint bağımsızlık davasına kayıtsız kalan politik ajitasyonlardan biri olarak kabul edilir. Hilâfet Hareketi eleştirmenleri, hareketin Hindistan Ulusal Kongresi ile ittifakını bir çıkar evliliği olarak görürler. Hilâfet Hareketi savunucuları bunu Hindistan'daki işbirliği hareketine ve Hindu-Müslüman ilişkilerini geliştirmede önemli bir kilometre taşına götüren bir kıvılcım olarak görürken, Pakistan ve Müslüman ayrılıkçılık savunucuları bunu ayrı bir Müslüman devletin kurulmasına yönelik önemli bir adım olarak görüyorlar. Ali kardeşler Pakistan'ın kurucu babaları olarak kabul edilirken, Azad, Dr. Ensarî ve Hakim Ecmel Han Hindistan'da ulusal kahramanlar olarak yâd edilmektedir.
Kaynakça
- ^ Hussain, Intezaar. Ajmal e Azam.
- ^ Andrews, C.F (1922). Hakim Ajmal Khan.
- ^ "Khilafat movement | Indian Muslim movement | Britannica.com". 8 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
- ^ Gail Minault, The Khilafat Movement: Religious Symbolism and Political Mobilization in India (1982).
- ^ Ahmed, Sufia. . Banglapedia. Bangladesh Asiatic Society. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017.
- ^ Sankar Ghose (1991). Mahatma Gandhi. Allied Publishers. ss. 124-26. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
- ^ Buna karşın, aynı zamanda Kuzey Pencap ve Kuzeybatı Sınır Eyaleti'nin bir kısmından çok sayıda Müslüman'ın I. Dünya Savaşı'nda Britanya Hindistanı Ordusu'nda hizmet etmek için etkin gönüllü olduklarına dikkat edilmelidir.
- ^ A. C. Niemeijer (1972). The Khilafat movement in India, 1919-1924. Nijhoff. s. 84.
- ^ Gail Minault, The Khilafat movement, s. 92
- ^ Razzaq, Rana. . Banglapedia. Bangladesh Asiatic Society. 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2016.
- ^ Gail Minault, The Khilafat movement, s. 69
- ^ Gail Minault, The Khilafat movement, s. 184
- ^ Gail Minault, The Khilafat movement, s. 205
- ^ Vali Nasr, The Shia Revival, Norton, (2006), s. 106
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hint Musluman Hareketi olarak da anilan Hint Hilafet Hareketi 1919 1924 Sunni Muslumanlarin lideri kabul edilen Osmanli halifesini etkin bir siyasi otorite haline getirmek amaciyla Sevket Ali Muhammed Ali Cevher Hakim Ecmel Han ve Ebul Kelam Azad liderligindeki Britanya Hindistani Muslumanlari tarafindan baslatilan pan Islamci bir siyasi protesto kampanyasiydi Hareket Turkiye nin daha olumlu bir diplomatik mevki kazandigi ve laiklige yoneldigi 1922 sonlarinda coktu 1924 e gelindiginde Turkiye halifenin rolunu ortadan kaldirdi Arka planOsmanli padisahi II Abdulhamid 1842 1918 Osmanli Imparatorlugu ndaki Muslumanlar uzerinde egemenligini kaybetmemek ve demokratik muhalefeti yurtta ezmek amaciyla pan Islamci programini baslatti 19 yuzyilin sonlarinda Hindistan a Cemaleddin Efgani yi elci olarak gonderdi Osmanli hukumdarinin politikasi Hint Muslumanlar arasinda dini tutku ve sempati uyandirdi Halife olarak Osmanli padisahi dunyadaki tum Sunni Muslumanlarin dini ve siyasi lideriydi ancak bu otorite hicbir zaman gercek anlamda kullanilmadi Cok sayida Musluman dini lider halifelik adina farkindaligi yaymak ve Musluman katilimini gelistirmek icin calismaya basladi Musluman dini lider Mevlana Mahmud Hasan Osmanli Imparatorlugu nun destegiyle Ingilizlere karsi ulusal bir bagimsizlik savasi duzenlemeye calisti II Abdulhamid Jon Turk Devrimi tarafindan Ikinci Mesrutiyet doneminin baslangicina isaret eden anayasal monarsiyi restore etmek zorunda kaldi Yerine kardesi V Mehmed 1844 1918 geldi ancak devrimi takiben Osmanli Imparatorlugu ndaki gercek guc Ittihat ve Terakki deydi Hareket Subat 1920 deki Londra Konferansi na konu oldu ancak milliyetci Araplar bunu Arap topraklarindaki Islam nufuzunun devamina tehdit olarak gorduler Parcalanma I Dunya Savasi sirasinda Ittifak Devletleri nin yaninda olan Osmanli Imparatorlugu buyuk bir askeri yenilgiye ugradi Versay Antlasmasi 1919 bolgesel boyutunu kisitladi ve siyasi etkisini azaltti ancak muzaffer Avrupali gucler Osmanli padisahinin halifelik rolunu koruma sozu verdi Buna karsin Sevr Antlasmasi 1920 uyarinca Filistin Suriye Lubnan ve Irak imparatorluktan kopmustu Turkiye icinde Anadolu Hareketi olarak bilinen ve ilerici laik ve milliyetci karakteri daha da belirginlesecek bir direnis hareketi ortaya cikti Turk Kurtulus Savasi 1919 1923 sirasinda Mustafa Kemal Pasa Ataturk liderligindeki vatanseverler Sevr Antlasmasi ni Lozan Antlasmasi 1923 ile kaldirdi Cumhuriyet Devrimi sirasinda 1924 te Turkiye halifelik makamini kaldirmis ve Turkiye icindeki yetkilerini Turkiye Buyuk Millet Meclisi ne devretmistir Guney Asya da Hilafet HareketiHer ne kadar Islam dunyasinda halifelik adina siyasi faaliyetler ve kitlesel patlamalar ortaya ciksa da en onemli faaliyetler Hindistan da gerceklesti Onde gelen bir Oxford egitimli Musluman gazeteci Mevlana Muhammed Ali Cevher Ingilizlere karsi direnisi savundugu ve halifeligi destekledigi icin dort yil hapis yatti Turk Kurtulus Savasi nin baslangicinda Musluman dini liderler Avrupali guclerin halifeligi muhafaza etmek istememesinden korkuyorlardi Hindistan daki bazi Muslumanlara gore Turkiye deki diger Muslumanlara karsi savasmak icin Ingilizler tarafindan askere alinma ihtimali korkunctu Kurucularina ve takipcilerine gore Hilafet Hareketi dini bir hareket degil Turkiye deki diger Muslumanlarla bir dayanisma gosterisiydi Muhammed Ali ve kardesi Mevlana Sevket Ali Pir Gulam Muceddid Serhendi Seyh Sevket Ali Siddikvi Dr Muhtar Ahmed Ensari Reis ul Muhacirin Avukat Can Muhammed Cuneco Hasret Mohani Seyyid Ataullah Sah Buhari Mevlana Ebul Kelam Azad ve Dr Hakim Ecmal Han Tum Hindistan Hilafet Komitesi ni kurdu Orgut Lucknow Hindistan da toprak agasi Sevket Ali Siddikvi nin evinde kuruldu Muslumanlar arasinda siyasi birlik kurmayi ve halifeligi korumak icin etkilerini kullanmayi amacliyorlardi 1920 de Ingilizleri hilafeti korumaya ve Hint Muslumanlari bir araya getirip Ingilizleri bu amacla sorumlu tutmaya cagiran Hilafet Manifestosu nu yayimladilar Bengal deki Hilafet Komitesi Muhammed Ekrem Han Maniruzzaman Islamabadi Muciburrahman Han ve Citarancan Das i iceriyordu 1920 de Hilafet Hareketi liderleri ile Hindistan in en buyuk siyasi partisi ve milliyetci hareketi olan Hindistan Ulusal Kongresi arasinda bir ittifak kuruldu Kongre lideri Mohandas Karamcand Gandi ve Hilafet Hareketi liderleri Hilafet Hareketi ve Swaraj Hareketi nin amaclari icin birlikte calismaya ve savasmaya soz verdiler Ingilizler uzerindeki baskiyi artirmaya calisan Hilafetciler ulke capinda kitlesel bariscil sivil itaatsizlik kampanyasi olan isbirligi disi hareketin onemli bir parcasi oldular Hilafetcilerin destegi Gandi ye ve Kongre nin mucadelede Hindu Musluman birligini saglamasina yardimci oldu Dr Ensari Mevlana Azad ve Hakim Ecmel Han gibi Hilafet Hareketi liderleri de kisisel olarak Gandi ye yakinlastilar Bu liderler 1920 yilinda Muslumanlar icin bagimsiz egitim ve sosyal genclesmeyi tesvik etmek amaciyla Camia yi Milliye yi Islamiye yi kurdular CokusIngilizlerle gorusmek ve faaliyetlerini surdurmekle birlikte Muslumanlar Hindistan Ulusal Kongresi Hilafet Hareketi ve Tum Hindistan Musluman Birligi teskilatlarinda bolundukce Hilafet Hareketi zayifladi Son darbe bagimsiz Turkiye de laik bir cumhuriyet kurmak icin Osmanli yonetimini deviren Mustafa Kemal in ordusunun zaferiyle geldi Mustafa Kemal Halifelik makamini kaldirdi ve Hintlerden yardim istemedi Hilafet Hareketi liderligi farkli siyasi cizgilere bolundu Seyyid Ataullah Sah Buhari Cavdhuri Efzelhak in destegiyle Meclis i Ahrar i Islam i kurdu Dr Ensari Mevlana Azad ve Hakim Ecmel Han gibi liderler Gandi ve Hindistan Ulusal Kongresi nin guclu destekcileri olarak kaldilar Ali kardesler Tum Hindistan Musluman Birligi ne katildi Birligin kitlesel cekiciliginin ve ardindan gelen Pakistan Hareketi nin buyumesinde onemli bir rol oynayacaklardi Bunlarla birlikte Turkiye nin hilafeti kaldirmasinin ardindan 1931 de Kudus te halifelik hakkinda ne yapilmasi gerektigini belirlemek icin bir hilafet konferansi duzenlendi MirasHilafet Hareketi tartismalara ve guclu goruslere yol acti Elestirmenler tarafindan pan Islamci koktendinci bir platforma dayanan ve Hint bagimsizlik davasina kayitsiz kalan politik ajitasyonlardan biri olarak kabul edilir Hilafet Hareketi elestirmenleri hareketin Hindistan Ulusal Kongresi ile ittifakini bir cikar evliligi olarak gorurler Hilafet Hareketi savunuculari bunu Hindistan daki isbirligi hareketine ve Hindu Musluman iliskilerini gelistirmede onemli bir kilometre tasina goturen bir kivilcim olarak gorurken Pakistan ve Musluman ayrilikcilik savunuculari bunu ayri bir Musluman devletin kurulmasina yonelik onemli bir adim olarak goruyorlar Ali kardesler Pakistan in kurucu babalari olarak kabul edilirken Azad Dr Ensari ve Hakim Ecmel Han Hindistan da ulusal kahramanlar olarak yad edilmektedir Kaynakca Hussain Intezaar Ajmal e Azam Andrews C F 1922 Hakim Ajmal Khan Khilafat movement Indian Muslim movement Britannica com 8 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2020 Gail Minault The Khilafat Movement Religious Symbolism and Political Mobilization in India 1982 Ahmed Sufia Banglapedia Bangladesh Asiatic Society 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2017 Sankar Ghose 1991 Mahatma Gandhi Allied Publishers ss 124 26 3 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2020 Buna karsin ayni zamanda Kuzey Pencap ve Kuzeybati Sinir Eyaleti nin bir kismindan cok sayida Musluman in I Dunya Savasi nda Britanya Hindistani Ordusu nda hizmet etmek icin etkin gonullu olduklarina dikkat edilmelidir A C Niemeijer 1972 The Khilafat movement in India 1919 1924 Nijhoff s 84 Gail Minault The Khilafat movement s 92 Razzaq Rana Banglapedia Bangladesh Asiatic Society 1 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Temmuz 2016 Gail Minault The Khilafat movement s 69 Gail Minault The Khilafat movement s 184 Gail Minault The Khilafat movement s 205 Vali Nasr The Shia Revival Norton 2006 s 106