Hizb-i İslami Halis (Peştuca: حزب اسلامی خالص, Türkçe: Afganistan İslami Halis Partisi), tarafından kurulan Afgan siyasi eski Mücahit hareketi.
Hizb-i İslami Halis Türkçe: Afganistan İslami Halis Partisi حزب اسلامی خالص | |
---|---|
Genel başkan | Hacı Azizullah Din Muhammed |
Kurucu | Muhammed Yunus Halis |
Önceli | Hizb-i İslami |
İdeoloji | İslami köktendincilik, Kabilecilik, Peştunculuk |
Temsilciler Meclisi | 0 / 249 |
İhtiyar Heyeti | 0 / 102 |
Afganistan |
Tarihçe
Gulbeddin Hikmetyar'ın kurduğu Hizb-i İslami'den 1979'da ayrılarak kurulmuştur.Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi sırasında Sovyetler Birliği ve Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'ne karşı savaşan mücahid gruplardan biriydi. Partinin kurucusu Muhammed Yunus Halis, bu savaşta bizzat yer almıştır. Bu dönemde partinin savaş suçu işlediği ve katliamlar gerçekleştirdiği iddia edilmektedir. Bu süreçlerin ardından Muhammed Yunus Halis, 2003 yılında Amerika'nın Afganistan'ı işgalinden sonra Amerika'ya karşı cihat ilan etti ve dağa çıktı. 2006 yılında da öldü.
Siyasi görüşü
Muhammed Yunus Halis'e göre Kur'an, anayasa olarak yeterli idi; bu nedenle başka bir anayasaya ihtiyaç bulunmamaktaydı. Parti, Şeriat temelli bir hükûmet kurma amacı taşıyordu. Dört Halife dönemindeki dayanan bir yönetim oluşturulmak isteniyordu. İslami kurallara dayanan bir toplumsal ahlak oluşturulması amacıyla, parti kendi düşündüğü İslami modeli uygulamaya çalışmıştır. Parti, ana partisi olan Hizb-i İslami'den daha aşırıcı, gerici ve Peştun geleneklerine bağlı, faşist bir parti olarak değerlendirilmektedir. Partinin kurucusu Muhammed Yunus Halis'in, diğer aktörlerle barışmaya niyeti olmayan, köktendinci ve sert yapıya sahip biri olduğu belirtilmektedir.
Kaynakça
- Dipnotlar
- ^ Keskin 2020, ss. 101-102.
- ^ "DESERT SHIELD AND DESERT STORM A CHRONOLOGY AND TROOP LIST FOR THE 1990–1991 PERSIAN GULF CRISIS" (PDF). apps.dtic.mil. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Aralık 2018.
- ^ Ahmadi 2011, s. 20.
- ^ Keskin 2022, s. 111.
- ^ Ahmadi 2011, s. 21.
- ^ Keskin 2020, s. 102.
- ^ Keskin 2022, ss. 111-112.
- Kaynaklar
- Keskin, Ghulam Faroq (2022). Devlet-İçi Çatışmalarda Küresel Ve Bölgesel Aktörlerin Rolleri: Afganistan Örneği (1989-2018). ISBN . 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2022.
- Keskin, Ghulam Faroq (2020). DEVLET-İÇİ ÇATIŞMALARDA KÜRESEL VE BÖLGESEL AKTÖRLERİN ROLLERİ: AFGANİSTAN ÖRNEĞİ (1989-2018) (PDF) (Doktora tezi). 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Kasım 2022.
- Ahmadi, Akbarshah (2011). DİNİ TARİHİ VE SOSYOLOJİK BOYUTUYLA TALİBAN HAREKETİ (PDF) (Yüksek lisans tezi). 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Kasım 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hizb i Islami Halis Pestuca حزب اسلامی خالص Turkce Afganistan Islami Halis Partisi tarafindan kurulan Afgan siyasi eski Mucahit hareketi Hizb i Islami Halis Turkce Afganistan Islami Halis Partisi حزب اسلامی خالصGenel baskanHaci Azizullah Din MuhammedKurucuMuhammed Yunus HalisOnceliHizb i IslamiIdeolojiIslami koktendincilik Kabilecilik PestunculukTemsilciler Meclisi0 249Ihtiyar Heyeti0 102AfganistanTarihceGulbeddin Hikmetyar in kurdugu Hizb i Islami den 1979 da ayrilarak kurulmustur Sovyetler Birligi nin Afganistan a mudahalesi sirasinda Sovyetler Birligi ve Afganistan Demokratik Cumhuriyeti ne karsi savasan mucahid gruplardan biriydi Partinin kurucusu Muhammed Yunus Halis bu savasta bizzat yer almistir Bu donemde partinin savas sucu isledigi ve katliamlar gerceklestirdigi iddia edilmektedir Bu sureclerin ardindan Muhammed Yunus Halis 2003 yilinda Amerika nin Afganistan i isgalinden sonra Amerika ya karsi cihat ilan etti ve daga cikti 2006 yilinda da oldu Siyasi gorusuMuhammed Yunus Halis e gore Kur an anayasa olarak yeterli idi bu nedenle baska bir anayasaya ihtiyac bulunmamaktaydi Parti Seriat temelli bir hukumet kurma amaci tasiyordu Dort Halife donemindeki dayanan bir yonetim olusturulmak isteniyordu Islami kurallara dayanan bir toplumsal ahlak olusturulmasi amaciyla parti kendi dusundugu Islami modeli uygulamaya calismistir Parti ana partisi olan Hizb i Islami den daha asirici gerici ve Pestun geleneklerine bagli fasist bir parti olarak degerlendirilmektedir Partinin kurucusu Muhammed Yunus Halis in diger aktorlerle barismaya niyeti olmayan koktendinci ve sert yapiya sahip biri oldugu belirtilmektedir KaynakcaDipnotlar Keskin 2020 ss 101 102 DESERT SHIELD AND DESERT STORM A CHRONOLOGY AND TROOP LIST FOR THE 1990 1991 PERSIAN GULF CRISIS PDF apps dtic mil 12 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Aralik 2018 Ahmadi 2011 s 20 Keskin 2022 s 111 Ahmadi 2011 s 21 Keskin 2020 s 102 Keskin 2022 ss 111 112 KaynaklarKeskin Ghulam Faroq 2022 Devlet Ici Catismalarda Kuresel Ve Bolgesel Aktorlerin Rolleri Afganistan Ornegi 1989 2018 ISBN 9789755203683 24 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2022 Keskin Ghulam Faroq 2020 DEVLET ICI CATISMALARDA KURESEL VE BOLGESEL AKTORLERIN ROLLERI AFGANISTAN ORNEGI 1989 2018 PDF Doktora tezi 21 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Kasim 2022 Ahmadi Akbarshah 2011 DINI TARIHI VE SOSYOLOJIK BOYUTUYLA TALIBAN HAREKETI PDF Yuksek lisans tezi 21 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Kasim 2022