Yukarımaden, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Yukarımaden | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Yukarımaden Yukarımaden'in Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Merkez |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1.313 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 166 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08100 |
Tarihçe
Yukarımaden ve Aşağımaden köylerinin eski adı Hodi'dir. Gürcistan'da günümüzde de bu adı taşıyan köyün varlığı, Hodi'nin (ხოდი) tarihsel Gürcü coğrafyasına özgü bir yer adı olduğunu göstermektedir.[1] Bu yer adı Türkçeye Hod şeklinde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defteri ile Artvin vilayeti hakkında 1927 tarihli kaynakta Hod (خود) olarak geçer.
Eski dönemde tek bir köy olan Hodi, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki önemli tarihsel yapı olan Hodi Kalesi ve ortadan kalkmış olan köy kilisesi de bu dönemden kalmış olmalıdır.
Hodi köyü, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Çıldır Eyaleti'ne bağlı Livane-i Ulya sancağının köylerinden biriydi. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte köyde 225 hane ve 575 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Hodi köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 1.150 kişiden oluştuğu söylenebilir. Hodi köyü, Parhali köyünden sonra Livana-i Ulya sancağının ikinci kalabalık köyüydü. Köyün nüfusunun Gürcülerden oluştuğu 1886 Rus nüfus tespitinden anlaşılmaktadır.
Hodi köyü, 1869 yılından itibaren Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Livana kazasına bağlıydı. Bu yerleşim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde iki ayrı köy olarak kaydedilmiştir. "Hod-i Ulya" (خود علیا) şeklinde yazılmış olan Yukarımaden köyünün nüfusu 185 hanede yaşayan 646 kişiden oluşuyordu. Osmanlı idaresi vergi tahsil etmek amacıyla köyde hayvan varlığı olarak 120 öküz, 100 inek, 50 at, 800 keçi ve 325 koyun tespit etmiştir.
Yukarı Hodi köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından 1878'de imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca savaş tazminatı kapsamında Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus tespitinde "Hod-Ulya" (Ход-уліа) şeklinde kaydettiği yerleşim, Artvin sancağının Artvin kazasına bağlı Hodi nahiyesinin iki köyünden biri ve bu nahiyenin idari merkeziydi. Diğer köy ise, Hod-Süfla (Ход-суфла) şeklinde kaydedilmiş olan bugünkü Aşağımaden köyüydü ve ortasından Osmanlı-Rus sınırı geçtiği için yerleşim ikiye bölünmüştü. Hod-Ulya veya Uykarı Hodi köyündeki 71 hanede, 464'Ü erkek ve 231'i kadın olmak üzere, 695 kişi yaşıyordu. Bilizar (Билизарь) adıyla kaydedilmiş bir mahallesi bulunuyordu ve mevcut nüfusu 17 hanesi bu mahallede yaşıyordu. Bu tarihte Yukarı Hodi köyünün nüfusunun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Hodi nahiyesi ise, 82 haneden oluşuyor ve bu nahiyeyi oluşturan iki köyde, 500'ü erkek ve 256'sı kadın olmak üzere, toplam 756 kişi yaşıyordu.
Yukarı Hodi köyü, Birinci Dünya Savaşı sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum 7 Mayıs 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Ertesi yıl Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla köy Türkiye'ye bırakıldı.
Yukarı Hodi köyü, Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfus tespitinde, merkez kazaya bağlı Sirya nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyün nüfusu 103 hanede yaşayan 491 kişiden oluşuyordu. Köy halkı bu tespitte "Türk" olarak kaydedilmiştir. Hodi veya Hod Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Yukarı Maden olarak değiştirilmiştir. Bu isim köyde bulunan bakır madenlerine istinaden verilmiştir. Yukarı Maden köyü, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinin Artvin kazasının Sirya nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 1.039 kişiye yükselmişti. 1965 genel nüfus sayımında Yukarımaden köyünde 1.124 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 282 kişi okuma yazma biliyordu.
Yukarımaden köyünde üç adet yapı kalıntısı bulunmaktadır. Büyük ölçüde yıkılmış olan bu yapıların üçü de kale ve kule olarak tanımlanmıştır.
Coğrafya
Yukarımdan köyü, Artvin il merkezine 74 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 159 |
2020 | 166 |
2019 | 176 |
2018 | 186 |
2017 | 120 |
2016 | 117 |
2015 | 122 |
2014 | 122 |
2013 | 127 |
2012 | 124 |
2011 | 125 |
2010 | 126 |
2009 | 141 |
2008 | 142 |
2007 | 150 |
2000 | 293 |
1990 | 516 |
1985 | 727 |
Kaynakça
- ^ "Yukari Maden, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Merkez Yukarımaden Köy Nüfusu". Nufusune.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 328. 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ a b Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 114.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 107 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 156. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 29, 102-120. 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - 1353". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 359, .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı": 1352-1353". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024.
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 198. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. .
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021.
- ^ Nurşen Gök, “Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104.
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 167" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2024.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 86.
- ^ "2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 110-111, ISBN 978-9941-9123-9-9". 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ a b c d "Yukarımaden Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Yukarımaden için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yukarimaden Artvin ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur YukarimadenKoyArtvin in Turkiye deki konumuYukarimadenYukarimaden in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceMerkezCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1 313 mNufus 2021 Toplam166Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08100TarihceYukarimaden ve Asagimaden koylerinin eski adi Hodi dir Gurcistan da gunumuzde de bu adi tasiyan koyun varligi Hodi nin ხოდი tarihsel Gurcu cografyasina ozgu bir yer adi oldugunu gostermektedir 1 Bu yer adi Turkceye Hod seklinde girmistir Nitekim 1835 tarihli Osmanli nufus defteri ile Artvin vilayeti hakkinda 1927 tarihli kaynakta Hod خود olarak gecer Eski donemde tek bir koy olan Hodi tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarina dogru Gurculerden ele gecirmistir Koydeki onemli tarihsel yapi olan Hodi Kalesi ve ortadan kalkmis olan koy kilisesi de bu donemden kalmis olmalidir Hodi koyu 1835 tarihli Osmanli nufus defterinde Cildir Eyaleti ne bagli Livane i Ulya sancaginin koylerinden biriydi Sadece erkek nufusunun tespit edildigi bu tarihte koyde 225 hane ve 575 erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince Hodi koyunun toplam nufusunun yaklasik 1 150 kisiden olustugu soylenebilir Hodi koyu Parhali koyunden sonra Livana i Ulya sancaginin ikinci kalabalik koyuydu Koyun nufusunun Gurculerden olustugu 1886 Rus nufus tespitinden anlasilmaktadir Hodi koyu 1869 yilindan itibaren Trabzon vilayetinin Lazistan sancaginin Livana kazasina bagliydi Bu yerlesim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde iki ayri koy olarak kaydedilmistir Hod i Ulya خود علیا seklinde yazilmis olan Yukarimaden koyunun nufusu 185 hanede yasayan 646 kisiden olusuyordu Osmanli idaresi vergi tahsil etmek amaciyla koyde hayvan varligi olarak 120 okuz 100 inek 50 at 800 keci ve 325 koyun tespit etmistir Yukari Hodi koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan 1878 de imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca savas tazminati kapsaminda Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 tarihli nufus tespitinde Hod Ulya Hod ulia seklinde kaydettigi yerlesim Artvin sancaginin Artvin kazasina bagli Hodi nahiyesinin iki koyunden biri ve bu nahiyenin idari merkeziydi Diger koy ise Hod Sufla Hod sufla seklinde kaydedilmis olan bugunku Asagimaden koyuydu ve ortasindan Osmanli Rus siniri gectigi icin yerlesim ikiye bolunmustu Hod Ulya veya Uykari Hodi koyundeki 71 hanede 464 U erkek ve 231 i kadin olmak uzere 695 kisi yasiyordu Bilizar Bilizar adiyla kaydedilmis bir mahallesi bulunuyordu ve mevcut nufusu 17 hanesi bu mahallede yasiyordu Bu tarihte Yukari Hodi koyunun nufusunun tamami Gurculerden olusuyordu Hodi nahiyesi ise 82 haneden olusuyor ve bu nahiyeyi olusturan iki koyde 500 u erkek ve 256 si kadin olmak uzere toplam 756 kisi yasiyordu Yukari Hodi koyu Birinci Dunya Savasi sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Bu durum 7 Mayis 1920 tarihli Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya tarafindan da tanindi Ertesi yil Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla koy Turkiye ye birakildi Yukari Hodi koyu Artvin livasinda 1922 yilinda yapilan nufus tespitinde merkez kazaya bagli Sirya nahiyesinin koylerinden biriydi Koyun nufusu 103 hanede yasayan 491 kisiden olusuyordu Koy halki bu tespitte Turk olarak kaydedilmistir Hodi veya Hod Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Yukari Maden olarak degistirilmistir Bu isim koyde bulunan bakir madenlerine istinaden verilmistir Yukari Maden koyu 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetinin Artvin kazasinin Sirya nahiyesine bagliydi ve nufusu 1 039 kisiye yukselmisti 1965 genel nufus sayiminda Yukarimaden koyunde 1 124 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 282 kisi okuma yazma biliyordu Yukarimaden koyunde uc adet yapi kalintisi bulunmaktadir Buyuk olcude yikilmis olan bu yapilarin ucu de kale ve kule olarak tanimlanmistir CografyaYukarimdan koyu Artvin il merkezine 74 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 1592020 1662019 1762018 1862017 1202016 1172015 1222014 1222013 1272012 1242011 1252010 1262009 1412008 1422007 1502000 2931990 5161985 727Kaynakca Yukari Maden Turkey Page Fallingrain com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Merkez Yukarimaden Koy Nufusu Nufusune com 1 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 Buket Sahin 1835 tarihli Cildir Eyaletine Bagli Livane i Ulya Sancagi 2768 numarali Nufus Defterinin Degerlendirilmesi Erzurum 2019 s 328 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Yuksek lisans tezi a b Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 114 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 107 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 978 9941 9123 9 9 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 156 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 978 9941 9470 8 7 Buket Sahin 1835 tarihli Cildir Eyaletine Bagli Livane i Ulya Sancagi 2768 numarali Nufus Defterinin Degerlendirilmesi Erzurum 2019 s 29 102 120 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Yuksek lisans tezi Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti 1353 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2024 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 359 ISBN 9789157871117 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti 1352 1353 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2024 Klarceti კლარჯეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2016 s 198 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 978 9941 0 8969 5 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Aralik 2021 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 167 PDF 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 31 Mart 2024 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 86 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 110 111 ISBN 978 9941 9123 9 9 6 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2021 a b c d Yukarimaden Koyu YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarYukarimaden icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft